Ondanks klimaatafspraken steunt Nederland fossiele sector jaarlijks met 7,6 miljard
Hoewel demissionair minister Kamp in mei dit jaar stelde dat fossiele brandstoffen in Nederland niet worden gesubsidieerd, ondersteunt Nederland de fossiele sector met ruim 7,6 miljard euro per jaar in binnen- en buitenland (1). Dat blijkt uit het vandaag uitgekomen rapport ‘Phase-Out 2020: Monitoring Europe’s fossil fuel subsidies’ van het Overseas Development Institute (ODI) en Climate Action Network Europe (CAN-Europe). Nederland heeft al in 2009 internationale afspraken gemaakt (2) om subsidies voor fossiele brandstoffen uit te bannen. Milieudefensie en Both ENDS, beide lid van CAN-Europe, vragen aandacht voor deze bevindingen omdat ze het onacceptabel vinden dat de overheid op deze manier de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen in stand houdt.
Het rapport geeft een overzicht van de forse bedragen die elf EU-landen en de Europese instellingen nog steeds in de productie en consumptie van fossiele brandstoffen steken. Bij elkaar opgeteld gaat het om meer dan 112 miljard euro per jaar. Het rapport concludeert dat de meeste landen, ook Nederland, geen concrete plannen hebben voor het afbouwen van hun fossiele-brandstoffensubsidies.
“De overheid moet heel hard aan de slag om de Parijsdoelen te halen, dus belastinggeld moeten we niet in de fossiele sector steken”, zegt Donald Pols, directeur van Milieudefensie. “Dat geld kunnen we beter investeren in een duurzame energievoorziening, want daarmee lopen we enorm achter. Dan kunnen we ook versneld stoppen met de gaswinning in Groningen.”
De grootste fossiele-brandstoffensubsidie in Nederland is de energiebelastingvrijstelling voor de lucht- en scheepsvaart, sectoren die juist enorm achterlopen met verduurzaming. Deze vrijstelling vormt daarom een groot risico voor het halen van de klimaatdoelen van Parijs en kost ons land 3,5 miljard euro aan belastinginkomsten per jaar. De overheid ondersteunt daarnaast de olie- en gasproductie in Nederland met 144 miljoen euro per jaar. Investeringen door bedrijven die (grotendeels) in handen zijn van de staat in de fossiele sector bedragen 946 miljoen euro per jaar.
Het totale bedrag waarmee Nederland ieder jaar de fossiele industrie ondersteunt is waarschijnlijk nog veel hoger dan de 7,6 miljard euro waar het rapport op uitkomt. Voor bijna de helft van de steunmaatregelen die de onderzoekers identificeerden, konden zij wegens gebrek aan transparantie geen exacte bedragen vaststellen. Milieudefensie en Both ENDS vinden dat kwalijk, want zonder openheid van zaken is het nauwelijks na te gaan of Nederland haar internationale afspraken nakomt.
Nederland ondersteunt ook voor meer dan 2 miljard euro per jaar de fossiele-brandstoffensector in het buitenland. Niels Hazekamp, beleidsadviseur bij Both ENDS: “Dat doet ons land voornamelijk in de vorm van exportondersteuning. De Nederlandse economie is zeer exportgericht en de overheid ondersteunt bedrijven die actief zijn in het buitenland onder andere met exportkredietverzekeringen om hun financiële risico’s te verlagen. Veruit de meeste van die verzekeringen gaan naar olie- en gasgerelateerde projecten, terwijl Nederland juist de duurzame, innovatieve projecten zou moeten ondersteunen.”
Voor meer informatie:
Het gehele rapport Phase-Out 2020: Monitoring Europe’s fossil fuel subsidies
De executive summary van Phase-Out 2020: Monitoring Europe’s fossil fuel subsidies
De publicatie: Paris Proof Export Support: why and how the Dutch government must exclude credit support for fossil fuel
Contact:
Milieudefensie:
Persvoorlichting: 020-5507333 of persvoorlichting@milieudefensie.nl
Both ENDS:
Niels Hazekamp (beleidsadviseur): 020-5306639 of n.hazekamp@bothends.org
Masja Helmer (communicatie): 020-5306637 of m.helmer@bothends.org
Noten:
(1) Dit bestaat uit 4.4 miljard euro in directe subsidies en fiscale regelingen, 2.2 miljard in internationale publieke financiering voor olie en gas (door publieke financiële instanties) en 946 miljoen in investeringen door staatsbedrijven in olie en gas.
(2) De Europese Unie heeft zich gecommitteerd aan het beëindigen van milieuschadelijke subsidies voor 2020. Europese overheden hebben onder de G20 en de G7 hiernaast internationale afspraken gemaakt om fossiele brandstoffen uit te bannen.
Foto: Oil transport on Student Energy
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Nieuws / 11 december 2017
Kersverse regering moet ondersteuning fossiele sector afbouwen
Deze week spreekt de Vaste Kamercommissie voor Economische Zaken en Klimaat met minister Wiebes over de begroting van zijn ministerie. Dit is dus hét moment waarop de regering kan laten zien dat het er alles aan wil doen om haar eigen klimaatdoelstellingen te behalen. Eén van de belangrijkste stappen in die richting is het afbouwen van financiële steun voor de fossiele industrie.
-
Voor de pers / 18 november 2019
Persbericht: Overheid ondermijnt eigen klimaatbeleid met exportkredietverzekering
Nederland verstrekt jaarlijks exportkredietverzekeringen en –garanties ter waarde van 1,5 miljard euro aan Nederlandse bedrijven die actief zijn in de olie- en gassector in het buitenland. Deze ondersteuningbedraagt anderhalf keer het jaarlijkse bedrag dat het kabinet-Rutte uittrekt voor klimaatinitiatieven wereldwijd. De beoogde effecten van het Nederlandse internationale klimaatbeleid worden door deze fossiele exportsteun meer dan teniet gedaan. Dat is de conclusie van een nieuw rapport van Both ENDS, dat vandaag is gepubliceerd.
-
Publicatie / 17 november 2019
-
Publicatie / 17 november 2019
-
Publicatie / 18 juni 2017
-
Dossier
Paris Proof Export Support
Bijna tweederde van de exportkredietverzekeringen die Atradius DSB in de periode 2012 tot 2018 verleende, ging naar de fossiele-energiesector. Dat staat haaks op de klimaatafspraken van Parijs die Nederland heeft ondertekend.
-
Nieuws / 14 december 2020
Groene exportsteun biedt toekomstperspectief
Op 12 december jl. kondigde het Verenigd Koninkrijk aan te stoppen met exportsteun voor fossiele projecten. Both ENDS is daar blij mee en vindt dat Nederland zo snel mogelijk dit goede voorbeeld moet volgen. Samen met organisaties in Europa en ver daarbuiten maken we ons al jaren hard voor het verduurzamen van exportsteun en andere financiële instrumenten van de overheid. De eerste en meest belangrijke stap daarin is het stoppen met het stimuleren van de fossiele brandstoffensector, en in plaats daarvan juist ondersteuning te bieden aan de ontwikkeling van duurzame energieopwekking.
-
Voor de pers / 13 december 2020
Persbericht: Nederland kan niet achterblijven nu Verenigd Koninkrijk stopt met fossiele exportsteun
Nu het Verenigd Koninkrijk aankondigt te stoppen met exportsteun voor fossiele projecten, is er voor Nederland geen excuus meer om af te wachten. Dat vinden milieuorganisaties Both ENDS, Oil Change International en Milieudefensie. Dat is nodig voor de klimaatafspraken van het Parijsakkoord. Komende week stemt de Kamer over moties om een einde te maken aan de exportsteun voor winning, verwerking en transport van olie, gas en kolen.
-
Dossier
Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve gevolgen ondervinden. Zij raken land kwijt door de komst van al deze bedrijven.
-
Voor de pers / 14 mei 2017
Rapport: koleninvestering van ABP is een groot probleem
Pensioenfonds ABP investeerde eind 2016 zo’n twee miljard euro méér in de fossiele energie-industrie dan het jaar ervoor. Dat blijkt uit het rapport ‘Dirty & Dangerous: the fossil fuel investments of Dutch pension fund ABP’, dat vandaag is gepubliceerd door Both ENDS, het Duitse urgewald en Fossielvrij NL. Het rapport bekritiseert deze investeringen vanwege de impact op het klimaat en de rampzalige gevolgen voor de mensen in de gebieden waar kolen, olie en gas worden gewonnen.
-
Publicatie / 11 november 2020
-
Nieuws / 30 juni 2020
Extra exportondersteuning vanuit de overheid moet groen herstel stimuleren.
Bijna veertig maatschappelijke organisaties en netwerken uit de hele wereld, waaronder Both ENDS, stuurden vandaag een brief aan minister Kaag van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en staatssecretaris Vijlbrief van Financiën. Ze vragen de bewindslieden ervoor te zorgen dat de verruiming van de exportkredietverzekering vanwege de coronacrisis, bijdraagt aan groen herstel.
-
Voor de pers / 18 juni 2017
Persbericht: Exportsteun niet in lijn met klimaatdoelen
Het Klimaatverdrag van Parijs stelt dat de opwarming van de aarde beperkt moet blijven tot maximaal 2 - liefst 1,5 - graden Celsius. Om dat te bereiken moeten in elk geval alle bewezen fossiele reserves in de grond blijven. Tussen 2012 en 2015 ondersteunde de Nederlandse overheid echter via Atradius DSB voor € 7,3 miljard, fossielgerelateerde exportprojecten met verzekeringen en garanties. Dat is twee derde van de totale waarde die Atradius DSB in die periode verzekerde. Niets wijst er op dat de overheid deze ondersteuning inmiddels in lijn heeft gebracht met het klimaatakkoord. Dat blijkt uit een rapport dat vandaag is uitgebracht door Both ENDS.
-
Externe link / 12 maart 2019
Nederland onderschat haar rol in wereldwijde klimaatverandering
Danielle Hirsch, directeur Both ENDS, vertelt in een halve minuut waarom Both ENDS het belangrijk vindt dat er aandacht komt voor de (grote) invloed die Nederlandse handel en investeringen hebben op klimaatverandering wereldwijd. Daarom liepen wij mee in de Klimaatmars die op 10 maart 2019 in Amsterdam plaatsvond.
-
Nieuws / 19 november 2020
Opinie: De blinde vlek van Nederlands klimaatbeleid is ons exportbeleid
Een verkorte versie van dit artikel werd op 18 november 2020 gepubliceerd in het FD.
We sluiten kolencentrales, we gaan van het gas af en we verduurzamen onze industrie. Maar onze inzet voor de wereldwijde klimaatcrisis stopt bij de grens. Want Nederland sponsort nog altijd de wereldwijde olie- en gasavonturen van Nederlandse fossiele bedrijven met 1,5 miljard euro per jaar aan staatsverzekeringen. Dankzij dit beleid raken arme landen als Mozambique verslaafd aan een fossiele economie zonder toekomst.
-
Voor de pers / 12 februari 2019
Persbericht: 6 Organisaties sluiten zich aan bij klimaatzaak en dagen Shell voor rechter
Amsterdam, 12 februari 2018 – Vandaag sluiten zes organisaties zich officieel aan bij de klimaatzaak tegen Shell die Milieudefensie op 4 april 2018 aankondigde. Met een gezamenlijke brief aan Shell stellen de organisaties Shell aansprakelijk voor het aanrichten van wereldwijde klimaatschade. Nederlanders die ook willen dat Shell stopt met het veroorzaken van klimaatschade kunnen mede-eiser worden via https://klimaatzaakshell.nl/word-mede-eiser
-
Nieuws / 8 november 2018
Ons advies voor de evaluatie van de Canadese exportkredietverzekering
Om de 10 jaar worden het mandaat en de activiteiten van het Canadese EDC (Export Development Canada) geëvalueerd. De laatste beoordeling van de exportkredietverzekeraar vond plaats in 2008, dus de nieuwe ronde staat op stapel. Samen met een aantal andere CSO's opererend vanuit diverse landen heeft Both ENDS formele input aangeleverd voor de wettelijke toetsing. Vooral het voornemen van de Canadese regering om leiderschap te tonen op het gebied van klimaatverandering met voorrang voor klimaatmaatregelen en schone economische groei heeft ons geïnspireerd tot deze stap.
-
Blog / 17 februari 2018
Stoppen van subsidies voor olie en gas is wel degelijk zinvol
Door Niels HazekampOp 7 februari stond in Trouw een artikel over het afschaffen van subsidies voor fossiele brandstoffen. Dit zou een beperkte klimaatwinst opleveren. Het onderzoek waar het artikel op is gebaseerd, toont echter het tegenovergestelde aan. Niels Hazekamp (Both ENDS) en Laurie van der Burg (ODI) schreven er een kort opinieartikel over.
-
Dossier
De Klimaatzaak tegen Shell
Both ENDS is mede-eiser in de Klimaatzaak die Milieudefensie aanspant tegen Shell om het bedrijf er toe aan te zetten te stoppen met het veroorzaken van klimaatschade. Shell heeft al tientallen jaren kennis van de ernst van het klimaatprobleem, maar blijft toch inzetten op klimaatvervuilende olie- en gaswinning. Zo ondermijnt Shell de kans om de klimaatdoelen te behalen. Bedrijven hebben de verantwoordelijkheid om de maatschappij en het klimaat geen ernstige schade toe te brengen. Omdat Shell zelf geen verantwoordelijkheid neemt, stappen we samen naar de rechter. In het kort is onze eis dat Shell geen broeikasgassen meer uitstoot in 2050 en haar activiteiten volledig in lijn brengt met de klimaatdoelen die in het Parijsakkoord zijn vastgelegd.
-
Publicatie / 25 december 2015