Ondanks klimaatafspraken steunt Nederland fossiele sector jaarlijks met 7,6 miljard
Hoewel demissionair minister Kamp in mei dit jaar stelde dat fossiele brandstoffen in Nederland niet worden gesubsidieerd, ondersteunt Nederland de fossiele sector met ruim 7,6 miljard euro per jaar in binnen- en buitenland (1). Dat blijkt uit het vandaag uitgekomen rapport ‘Phase-Out 2020: Monitoring Europe’s fossil fuel subsidies’ van het Overseas Development Institute (ODI) en Climate Action Network Europe (CAN-Europe). Nederland heeft al in 2009 internationale afspraken gemaakt (2) om subsidies voor fossiele brandstoffen uit te bannen. Milieudefensie en Both ENDS, beide lid van CAN-Europe, vragen aandacht voor deze bevindingen omdat ze het onacceptabel vinden dat de overheid op deze manier de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen in stand houdt.
Het rapport geeft een overzicht van de forse bedragen die elf EU-landen en de Europese instellingen nog steeds in de productie en consumptie van fossiele brandstoffen steken. Bij elkaar opgeteld gaat het om meer dan 112 miljard euro per jaar. Het rapport concludeert dat de meeste landen, ook Nederland, geen concrete plannen hebben voor het afbouwen van hun fossiele-brandstoffensubsidies.
“De overheid moet heel hard aan de slag om de Parijsdoelen te halen, dus belastinggeld moeten we niet in de fossiele sector steken”, zegt Donald Pols, directeur van Milieudefensie. “Dat geld kunnen we beter investeren in een duurzame energievoorziening, want daarmee lopen we enorm achter. Dan kunnen we ook versneld stoppen met de gaswinning in Groningen.”
De grootste fossiele-brandstoffensubsidie in Nederland is de energiebelastingvrijstelling voor de lucht- en scheepsvaart, sectoren die juist enorm achterlopen met verduurzaming. Deze vrijstelling vormt daarom een groot risico voor het halen van de klimaatdoelen van Parijs en kost ons land 3,5 miljard euro aan belastinginkomsten per jaar. De overheid ondersteunt daarnaast de olie- en gasproductie in Nederland met 144 miljoen euro per jaar. Investeringen door bedrijven die (grotendeels) in handen zijn van de staat in de fossiele sector bedragen 946 miljoen euro per jaar.
Het totale bedrag waarmee Nederland ieder jaar de fossiele industrie ondersteunt is waarschijnlijk nog veel hoger dan de 7,6 miljard euro waar het rapport op uitkomt. Voor bijna de helft van de steunmaatregelen die de onderzoekers identificeerden, konden zij wegens gebrek aan transparantie geen exacte bedragen vaststellen. Milieudefensie en Both ENDS vinden dat kwalijk, want zonder openheid van zaken is het nauwelijks na te gaan of Nederland haar internationale afspraken nakomt.
Nederland ondersteunt ook voor meer dan 2 miljard euro per jaar de fossiele-brandstoffensector in het buitenland. Niels Hazekamp, beleidsadviseur bij Both ENDS: “Dat doet ons land voornamelijk in de vorm van exportondersteuning. De Nederlandse economie is zeer exportgericht en de overheid ondersteunt bedrijven die actief zijn in het buitenland onder andere met exportkredietverzekeringen om hun financiële risico’s te verlagen. Veruit de meeste van die verzekeringen gaan naar olie- en gasgerelateerde projecten, terwijl Nederland juist de duurzame, innovatieve projecten zou moeten ondersteunen.”
Voor meer informatie:
Het gehele rapport Phase-Out 2020: Monitoring Europe’s fossil fuel subsidies
De executive summary van Phase-Out 2020: Monitoring Europe’s fossil fuel subsidies
De publicatie: Paris Proof Export Support: why and how the Dutch government must exclude credit support for fossil fuel
Contact:
Milieudefensie:
Persvoorlichting: 020-5507333 of persvoorlichting@milieudefensie.nl
Both ENDS:
Niels Hazekamp (beleidsadviseur): 020-5306639 of n.hazekamp@bothends.org
Masja Helmer (communicatie): 020-5306637 of m.helmer@bothends.org
Noten:
(1) Dit bestaat uit 4.4 miljard euro in directe subsidies en fiscale regelingen, 2.2 miljard in internationale publieke financiering voor olie en gas (door publieke financiële instanties) en 946 miljoen in investeringen door staatsbedrijven in olie en gas.
(2) De Europese Unie heeft zich gecommitteerd aan het beëindigen van milieuschadelijke subsidies voor 2020. Europese overheden hebben onder de G20 en de G7 hiernaast internationale afspraken gemaakt om fossiele brandstoffen uit te bannen.
Foto: Oil transport on Student Energy
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /Paris Proof Export Support
Bijna tweederde van de exportkredietverzekeringen die Atradius DSB in de periode 2012 tot 2018 verleende, ging naar de fossiele-energiesector. Dat staat haaks op de klimaatafspraken van Parijs die Nederland heeft ondertekend.
-
Nieuws / 15 October 2021Duits onderzoek bevestigt: Nederlandse exportondersteuning is niet Paris Proof
De Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius DSB opereert haaks op het Klimaatakkoord van Parijs; in naam van de Nederlandse Staat blijft het investeringen in fossiele brandstoffen flink ondersteunen. Dat blijkt uit een rapport van Duits onderzoeksbureau Perspectives Climate Research (PCR), waarin de exportkredietverzekeraars van Nederland en die van Japan langs de Parijs-lat worden gelegd op het gebied van hun klimaatambities.
-
Publicatie / 18 June 2017
-
Externe link / 24 August 2022Doorbraak: breuk met fossiele brandstoffen (Jaarverslag 2021)
Both ENDS werkt wereldwijd met partners eraan de stem van gemeenschappen te laten klinken, die elke dag de gevolgen van onduurzaam financieel beleid voelen: klimaatverandering, milieuvervuiling, gedwongen verhuizingen. Al twee decennia vragen we daarbij aandacht voor een relatief onbekend financieel instituut: de exportkredietverzekeraars.
-
Voor de pers / 8 July 2021Na Shell-vonnis moeten ook banken, pensioenfondsen en verzekeraars aan de bak
Maatschappelijke organisaties sturen klimaat-brandbrief naar financiële sector
Amsterdam, 8 juli 2021 - Het Shell-vonnis heeft gevolgen voor de financiers van grote klimaatvervuilers. Dat schrijven maatschappelijke organisaties, waaronder Oxfam Novib, Eerlijke Geldwijzer, Milieudefensie, Greenpeace en Both ENDS, in een brief aan de grootste banken, pensioenfondsen en verzekeraars van Nederland. Ze vragen de financiële instellingen om de CO2-uitstoot van leningen en investeringen omlaag te brengen in lijn met het 1,5 graad doel van het Klimaatakkoord van Parijs.
-
Nieuws / 11 December 2017Kersverse regering moet ondersteuning fossiele sector afbouwen
Deze week spreekt de Vaste Kamercommissie voor Economische Zaken en Klimaat met minister Wiebes over de begroting van zijn ministerie. Dit is dus hét moment waarop de regering kan laten zien dat het er alles aan wil doen om haar eigen klimaatdoelstellingen te behalen. Eén van de belangrijkste stappen in die richting is het afbouwen van financiële steun voor de fossiele industrie.
-
Voor de pers / 14 May 2017Rapport: koleninvestering van ABP is een groot probleem
Pensioenfonds ABP investeerde eind 2016 zo’n twee miljard euro méér in de fossiele energie-industrie dan het jaar ervoor. Dat blijkt uit het rapport ‘Dirty & Dangerous: the fossil fuel investments of Dutch pension fund ABP’, dat vandaag is gepubliceerd door Both ENDS, het Duitse urgewald en Fossielvrij NL. Het rapport bekritiseert deze investeringen vanwege de impact op het klimaat en de rampzalige gevolgen voor de mensen in de gebieden waar kolen, olie en gas worden gewonnen.
-
Voor de pers / 12 November 2024Uitspraak klimaatzaak Shell: “Shell heeft een verplichting om mensenrechten te beschermen.”
Den Haag, 12 november 2024 - De rechter heeft uitspraak gedaan in het hoger beroep dat Shell aantekende in de Klimaatzaak die Milieudefensie in 2021 heeft gewonnen van Shell. Het Hooggerechtshof oordeelt dat de olie- en gasgigant wel een verantwoordelijkheid heeft in het verminderen van zijn uitstoot, maar legt geen reductieverplichting op.
-
Dossier /De verduurzaming van pensioenfondsen
Pensioenfondsen hebben door hun gigantische vermogens veel invloed. Both ENDS wil daarom dat pensioenfondsen zoals ABP hun investeringen terugtrekken uit de fossiele industrie, en in plaats daarvan duurzaam gaan beleggen.
-
Publicatie / 17 November 2019
-
Evenement / 4 November 2021, 16:45 - 18:00UNFCCC COP 26 side event ‘Aligning export finance with the Paris Agreement: high time to phase out fossil fuels’
Veel landen ondersteunen investeringen in fossiele brandstoffen in het buitenland via hun exportkredietverzekeraar (EKV). Dit draagt bij aan zogeaamde carbon lock-in, waarbij bedrijven of zelfs landen, om de investering terug te verdienen, zolang als de levensduur is van zo'n project, CO2 blijven uitstoten. Dat gaat vaak zelfs om perioden van decennia. Dit vertraagt de overgang naar hernieuwbare energiebronnen ernstig en is in strijd met met art. 2.1c van de het klimaatakkoord van Parijs.
Dit side-event gaat in op de gevolgen van exportfinanciering voor fossiele projecten in het mondiale Zuiden. Daarnaast worden concrete aanbevelingen gegeven om exportkredietverzekeraars CO2-arm te maken.
Meld je hier aan!
-
Voor de pers / 18 November 2019Persbericht: Overheid ondermijnt eigen klimaatbeleid met exportkredietverzekering
Nederland verstrekt jaarlijks exportkredietverzekeringen en –garanties ter waarde van 1,5 miljard euro aan Nederlandse bedrijven die actief zijn in de olie- en gassector in het buitenland. Deze ondersteuningbedraagt anderhalf keer het jaarlijkse bedrag dat het kabinet-Rutte uittrekt voor klimaatinitiatieven wereldwijd. De beoogde effecten van het Nederlandse internationale klimaatbeleid worden door deze fossiele exportsteun meer dan teniet gedaan. Dat is de conclusie van een nieuw rapport van Both ENDS, dat vandaag is gepubliceerd.
-
Nieuws / 8 November 2021Nederland stopt toch met fossiele exportondersteuning
Vandaag werd bekend dat Nederland alsnog aansluit bij een kopgroep van landen, waaronder de Verenigde Staten, Canada en Italië, die in Glasgow op de klimaattop op 4 november verklaarden te zullen stoppen met internationale steun voor fossiele energieprojecten.
Both ENDS heeft hier samen met organisaties in binnen- en buitenland jarenlang op gehamerd, en we zijn dan ook heel erg blij met deze stap. Uiteraard zullen wij de ontwikkelingen blijven volgen.
-
Voor de pers / 3 November 2022Kabinet breekt belofte om te stoppen met internationale financiering voor fossiele energie
Vandaag, een paar dagen voor de internationale Klimaattop in Egypte, heeft het kabinet nieuw beleid gepubliceerd dat invulling moet geven aan een internationale afspraak om te stoppen met internationale publieke financiering voor fossiele energie projecten. Both ENDS, Milieudefensie en Oil Change International stellen dat Rutte zijn belofte niet nakomt om per eind dit jaar te stoppen met fossiele exportsteun, maar in plaats daarvan nog een jaar de deur open laat staan voor nieuwe fossiele projecten. Volgens de milieuorganisaties dreigen de omvangrijke uitzonderingen de klimaatdoelen op het spel te zetten.
-
Voor de pers / 23 September 2019Pensioengeld van miljoenen Nederlandse ambtenaren en onderwijzers vaker geïnvesteerd in fossiele brandstoffen
Amsterdam, 23 september 2019 – Het grootste pensioenfonds van Nederland, ABP, belegt meer geld in bedrijven die op ramkoers liggen met de klimaatdoelstellingen van Parijs, zoals kolen- en oliebedrijven. Nieuwe analyse door milieuorganisaties Both ENDS, Fossielvrij NL, Greenpeace en de Duitse organisatie urgewald onthult dat ABP's investeringen in fossiele brandstoffen zijn gestegen van € 14 miljard in 2015 naar € 16,5 miljard eind 2018.
-
Publicatie / 11 November 2020
-
Voor de pers / 12 February 2019Persbericht: 6 Organisaties sluiten zich aan bij klimaatzaak en dagen Shell voor rechter
Amsterdam, 12 februari 2018 – Vandaag sluiten zes organisaties zich officieel aan bij de klimaatzaak tegen Shell die Milieudefensie op 4 april 2018 aankondigde. Met een gezamenlijke brief aan Shell stellen de organisaties Shell aansprakelijk voor het aanrichten van wereldwijde klimaatschade. Nederlanders die ook willen dat Shell stopt met het veroorzaken van klimaatschade kunnen mede-eiser worden via https://klimaatzaakshell.nl/word-mede-eiser
-
Nieuws / 22 November 2021E3F, ‘Exportfinanciering voor de Toekomst’ biedt Nederland mooie kansen
Exportondersteuning – en vooral die aan fossiele projecten – staat recentelijk flink in de belangstelling. En dat is maar goed ook, want alleen al in Nederland hebben we het over fossiele exportsteun ter waarde van 1,5 miljard euro per jaar. Tijdens de klimaattop in Glasgow lanceerde het Verenigd Koninkrijk een verklaring waarin zij beloven voor het einde van 2022 te stoppen met het verlenen van exportsteun aan fossiele projecten. Na enige aarzeling sloot ook Nederland zich aan bij de verklaring – die inmiddels al door bijna veertig landen en financiële instellingen is getekend.
-
Dossier /Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve gevolgen ondervinden. Zij raken land kwijt door de komst van al deze bedrijven.
-
Publicatie / 15 March 2023
