Vijf andere redenen waarom TTIP een slecht idee is
Zaterdag 22 oktober vindt in Amsterdam een grote demonstratie tegen handelsverdragen TTIP, CETA en TiSA plaats. Both ENDS doet ook mee, omdat wij deze verdragen een heel slecht idee vinden. Niet alleen voor ons in Nederland en Europa, maar juist ook voor ontwikkelingslanden.
Waarom verdragen zoals TTIP, CETA en TiSA slecht zijn voor Nederland is inmiddels redelijk bekend. Maar deze verdragen hebben ook invloed op ontwikkelingslanden. De 5 belangrijkste redenen waarom TTIP, CETA en TiSA ook nadelig zijn voor het mondiale zuiden:
1. Zwakke milieustandaarden leiden tot meer klimaatverandering
Door TTIP en CETA komt de redelijk strenge milieuwetgeving in de EU onder druk te staan. Door de zwakkere wetgeving in de VS en Canada kunnen producten daar vaak goedkoper worden geproduceerd. Hierdoor ontstaat oneerlijke concurrentie en wordt de druk van het bedrijfsleven in de EU om standaarden te verlagen groter. Bovendien zijn er al EU-normen naar beneden aangepast om CETA mogelijk te maken.
Afzwakking van milieustandaarden gaat echter lijnrecht in tegen de beloftes om duurzame ontwikkeling te stimuleren en klimaatverandering tegen te gaan. Klimaatverandering is een wereldwijd probleem dat de armste mensen in ontwikkelingslanden onevenredig hard treft.
2. TTIP en CETA zijn een ernstige bedreiging voor beleidscoherentie
Nederland zou de effecten van haar handelen voor bijvoorbeeld ontwikkelingslanden, het milieu of mensenrechten mee moeten laten wegen bij alle beslissingen. Deze beleidscoherentie zal niet uitvoerbaar zijn onder de regels van TTIP en CETA. Want vrijwel elke nieuwe overheidsmaatregel, zoals bijvoorbeeld nieuwe milieuwetgeving, kan onder ISDS (zie punt 5) leiden tot forse investeringsclaims. Deze dreiging zet een krachtige rem op het invoeren van nieuwe regelgeving, ook als deze in maatschappelijk belang is. Dit wordt ook wel 'regulatory chill' genoemd: landen voeren bepaalde regels op sociaal gebied of op het gebied van milieubescherming niet door, omdat ze bang zijn voor een schadeclaim.
3. CETA is een bedreiging voor de voedselzekerheid
In CETA spreken Canada en de EU af om de zogeheten UPOV 1991 Conventie na te leven en te promoten. Deze controversiële conventie verbiedt boeren om zelf zaden te bewaren om in de volgende landbouwcyclus mee te zaaien. Zij moeten dan elk seizoen nieuwe zaden kopen. Dit is bijzonder nadelig voor kleine boeren in ontwikkelingslanden, die een grote rol spelen in de voedselzekerheid in deze landen. Waarschijnlijk bevat ook TTIP een dergelijk artikel. Doordat niet alleen het naleven van de UPOV 1991 Conventie door de EU en Canada in CETA is opgenomen, maar ook het actief promoten hiervan, moeten Canada en de EU ook andere landen overhalen om zich bij de conventie aan te sluiten.
4. TTIP en CETA beperken de markttoegang voor ontwikkelingslanden
Door TTIP en CETA krijgen producten uit de VS, Canada en EU-landen voorrang, waardoor ontwikkelingslanden minder toegang zullen krijgen tot de markten van deze landen. Ontwikkelingslanden zullen hun export naar TTIP- en CETA-landen, en daarmee ook hun inkomsten, zien afnemen.
5. CETA zet de (verkeerde) toon voor toekomstige verdragen
In CETA staan een aantal artikelen die voor rijke landen misschien minder controversieel zijn, maar tot grote problemen en toenemende ongelijkheid kunnen zorgen als deze ook worden toegepast in handelsverdragen tussen de EU en regio's in Afrika, Azië, Latijns Amerika en de Cariben:
- In CETA en TiSA staat dat voorzieningen zoals gezondheidszorg, elektriciteit en drinkwater verder geliberaliseerd moeten worden. In ontwikkelingslanden zou zo'n regel de toegang tot deze voorzieningen ernstig bedreigen.
- CETA verbiedt het heffen van belasting op export. Voor ontwikkelingslanden zijn belastingen op export een belangrijk middel om hun economieën minder afhankelijk te maken van de export van primaire grondstoffen, omdat exportbelasting een prikkel geeft om grondstoffen in het land zelf te verwerken voordat ze geëxporteerd worden.
- CETA, TTIP en TISA verbieden het overheden om eisen te stellen aan buitenlandse investeerders die zich in een land willen vestigen. Nationale wet- en regelgeving die er bijvoorbeeld voor moet zorgen dat een nieuw toeristencomplex ook inderdaad nieuwe lokale werkgelegenheid creëert mag dan niet meer.
- Veel weerstand in Europa tegen TTIP en CETA komt doordat deze verdragen een 'Investor to State Dispute Settlement' mechanisme (ISDS) bevatten. Hiermee kunnen Amerikaanse en Canadese bedrijven onze overheid aanklagen wanneer er door beleid van die overheid (potentieel) winstverlies optreedt. Aan de andere kant bestaat er voor internationale afspraken op het gebied van mensenrechten of milieubescherming geen vergelijkbaar formeel rechtssyteem. TTIP en CETA plaatsen daarmee de rechten van bedrijven boven die van mensen. Ook veel handelsverdragen tussen rijke en zuidelijke landen bevatten een ISDS mechanisme. Dit is een van de redenen dat bijvoorbeeld India onlangs deze verdragen eenzijdig heeft opgezegd.
De kans dat dit soort artikelen ook in toekomstige handelsverdragen met ontwikkelingslanden komt te staan is groot, want CETA, TTIP en TiSA worden gezien als de standaard voor toekomstige verdragen. Door deze voorbeeldfunctie is het debat over deze verdragen veel meer dan een debat over deze 3 specifieke verdragen; ze geven nu vorm aan de wereldhandel van de toekomst.
Kom naar het Museumplein!
Both ENDS zal aanwezig zijn bij de Manifestatie 'Stop Foute Handelsverdragen - Manifestatie voor duurzame en eerlijke handel' op zaterdag 22 oktober op het Museumplein in Amsterdam. De manifestatie wordt georganiseerd door de FNV, Foodwatch, Greenpeace, Milieudefensie, SOMO en TNI. Komt u ook?
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /
Investeringsverdragen
Investeringsverdragen moeten inclusief en duurzaam en gelijkwaardig zijn. Dat betekent dat de belangen van mensen en hun leefomgeving niet ondergeschikt zouden moeten zijn aan die van bedrijven.
-
Publicatie / 21 September 2015
-
Publicatie / 4 April 2019
-
Publicatie / 19 September 2016
-
Publicatie / 10 March 2016
-
Publicatie / 11 January 2018
-
Nieuws / 14 September 2017
Een Europees Investeringshof: wat vinden we daarvan?
De breed gedragen protesten tegen de handelsverdragen TTIP en CETA liggen nog vers in het geheugen. Een van de grootste zorgen was het Investor-State Dispute Settlement (ISDS) mechanisme in deze verdragen. Nu stelt de Europese Commissie voor om een multilateraal investeringshof op te zetten. Is dat een goed idee?
-
Publicatie / 7 July 2022
-
Nieuws / 21 January 2019
Aftrap Europese campagne tegen oneerlijke investeringsverdragen
Vandaag doet een alliantie van meer dan 150 organisaties, vakbonden en sociale bewegingen in allerlei landen in Europa de aftrap voor een gezamenlijke campagne tegen oneerlijke handels- en investeringsverdragen, in het bijzonder tegen het omstreden Investor-to-State-Dispute-Settlement (ISDS)- mechanisme. Daarmee kunnen investeerders staten aanklagen als deze (sociale en milieu-)wetten maken die de winst van de investeerder in gevaar kunnen brengen.
-
Publicatie / 12 November 2020
-
Brief / 10 February 2020
Open brief aan de Nederlandse overheid: stem tegen CETA
Meer dan 70 organisaties vanuit de hele wereld hebben in een open brief aan de Nederlandse overheid opgeroepen om tegen CETA te stemmen, het verdrag tussen Canada en de EU. Ze maken zich zorgen over de sociale en milieu-gevolgen van dit handelsverdrag en over vergelijkbare EU-handelsverdragen die in de maak zijn.
-
Nieuws / 19 June 2018
Organisaties roepen Minister Kaag op om bilateraal investeringsverdrag met Burkina Faso op te zeggen.
Vandaag stuurde Both ENDS een door meerdere maatschappelijke organisaties ondertekende brief aan minister Kaag van Ontwikkelingssamenwerking en Buitenlandse Handel, om haar te herinneren aan de deadline voor het opzeggen van het bilaterale handelsverdrag tussen Burkina Faso en Nederland. Het verdrag, dat zeer schadelijk kan zijn voor een arm land als Burkina Faso, zal automatisch worden verlengd voor de komende 15 jaar als het niet vóór 1 juli van dit jaar wordt beëindigd.
-
Nieuws / 13 January 2018
50 jaar investeringsverdragen met ISDS: tijd voor verandering
Dit jaar is het 50 jaar geleden dat Nederland als eerste land het 'Investor to State Dispute Settlement' (ISDS)-systeem introduceerde in een bilateraal investeringsverdrag, met Indonesië. Sindsdien zijn wereldwijd honderden nieuwe bilaterlate investeringsverdragen (BIT's) gesloten waarin ISDS is opgenomen. Het ISDS-systeem in de huidige verdragen biedt vergaande bescherming aan investeerders, wat vaak ten koste gaat van nationale overheden en wetgeving, vooral in ontwikkelingslanden.
-
Publicatie / 11 January 2018
-
Publicatie / 8 February 2018
-
Publicatie / 31 December 2020
-
Brief / 26 June 2020
Brief aan overheden over mogelijke golf van Covid19-claims
Landen kunnen te maken krijgen met een golf van claims van multinationals die regeringen aanklagen wegens genomen maatregelen om de Covid-pandemie het hoofd te bieden. Ruim 600 organisaties uit meer dan 90 landen riepen daarom deze week hun overheden op om maatregelen te treffen om te voorkomen dat staten hiervoor buiten de rechter om aangeklaagd kunnen worden door bedrijven.
-
Nieuws / 26 January 2017
Niets geleerd van TTIP en CETA in de onderhandelingen over verdrag EU-Indonesië
Van 24 tot en met 28 januari 2017 vond op Bali de tweede onderhandelingsronde plaats over een 'Comprehensive Economic Partnership Agreement' (CEPA) tussen de EU en Indonesië. Het voorgestelde akkoord gaat over liberalisering en deregulering op grote schaal, met mogelijjk enorme gevolgen voor lokale mensen en hun leefomgeving. Maatschappelijke organisaties, inclusief Both ENDS, brachten een verklaring uit waarin ze hun zorgen uiten en waarin ze de onderhandelaren oproepen het proces te stoppen en de mogelijke impact van het verdrag op lokale gemeenschappen en het milieu te onderzoeken.
-
Dossier /
Geen VIP-rechten voor multinationals: Kies voor mens en milieu!
Inheemse volken in Paraguay zien zich bij hun pogingen de grond van hun voorouders terug te vorderen, gedwarsboomd door Duitse investeerders. In Indonesië zijn Amerikaanse mijnbouwbedrijven erin geslaagd nieuwe wetgeving ongedaan te maken die bedoeld was om de economische ontwikkeling van het land te stimuleren en de bossen te beschermen. Dat is de impact die investeringsverdragen kunnen hebben op de ontwikkeling en rechten van de bevolking op sociaal, milieu- en economisch gebied. Waarom? Vooral vanwege zogenaamde 'Investor-to-State Dispute Settlement'-clausules die vaak zijn opgenomen in dit soort verdragen.
-
Evenement / 19 June 2017
Eurodad-conference ‘Alternative policies for a sustainable world’
Eurodad's International Conference is co-hosted by Eurodad's Dutch members ActionAid Netherlands, Both ENDS, OIKOS, Oxfam Novib and SOMO. It will be held in the Caballero Fabriek in The Hague.