Hoe scoort Nederland op het halen van de SDG's?
In 2015 werden door de Verenigde Naties de Sustainable Development Goals (SDG's) in het leven geroepen. Deze 17 specifieke doelen, die allemaal met elkaar te maken hebben, zouden samen in 2030 moeten resulteren in een betere, eerlijke en meer duurzame wereld waarin niemand achterblijft. Nederland heeft zich als lid van de VN gecommitteerd aan het bevorderen van de SDG's, en elk jaar brengen het CBS en de Rijksoverheid rapporten uit over de voortgang. Volgens de initiatiefnemers van 'SDG Spotlight Nederland' is er echter behoefte aan een jaarlijks rapport dat de prestaties van Nederland op het gebied van specifieke SDG's vanuit een andere invalshoek bekijkt. Fiona Dragstra en Stefan Schuller van Both ENDS droegen bij aan de publicatie over 2020 en vertellen waarom deze volgens hen van belang is.
Waar gaat de publicatie over?
Fiona: "Deze publicatie gaat vooral over SDG 10 en SDG 15: Verminderen van ongelijkheid en Leven op het land, en de samenhang daartussen. De publicatie kijkt dus naar de rol die Nederland op internationaal niveau heeft in het wel of niet halen van deze doelen. Deze twee SDG's zijn niet willekeurig gekozen, want je kunt eraan afmeten of de balans tussen de 'drie P's' – people, planet, prosperity - wordt waargemaakt."
Stefan: "En dat blijkt tegen te vallen: op beide SDG's blijft de Nederlandse inzet achter: Nederland staat duurzame ontwikkeling elders in de weg, niet alleen door grootschalige import van producten als soja en palmolie, maar ook door de aanhoudende steun voor onze fossiele industrie."
Fiona: "En daarbij hielp het afgelopen jaar met de Covid-19 crisis natuurlijk niet. Integendeel: het liet niet alleen genadeloos zien hoe kwetsbaar velen miljoenen mensen zijn en hoe ongelijk de welvaart is verdeeld, maar verergerde die problemen nog meer. Ondertussen laat Nederland het dus behoorlijk afweten: de overheid en het bedrijfsleven lijken het halen van de SDG's geen prioriteit te vinden, terwijl ze juist cruciaal zijn voor de overgang naar een duurzame samenleving."
Wat is de voornaamste conclusie uit het rapport?
Fiona: "De conclusie uit het rapport is dat Nederland met het beleid dat ons land momenteel voert, ondermaats scoort op het behalen van de SDG's 10 en 15. Uiteindelijk is dat te wijten aan dezelfde weeffout in het systeem: de bijna ongelimiteerde ruimte voor multinationals en bedrijven om geld te verdienen op basis van lage loonkosten en het gebruik van natuurlijke hulpbronnen. Ons handelssysteem is daar volledig op ingericht en ons (demissionaire) kabinet blijft een gewillig oor verlenen aan de lobby van bedrijven die hun positie willen versterken ten koste van mens en natuur."
Stefan: "En de winsten die met schadelijke bedrijfsactiviteiten en in de financiële sector worden behaald, worden geïnvesteerd in nog meer van dergelijke activiteiten wereldwijd. In economische termen is dat misschien op de korte termijn gunstig te noemen, maar in sociale en ecologische termen is die ontwikkeling natuurlijk rampzalig."
Fiona: "In de hele wereld is de trend dat het hoger opgeleide deel van de bevolking profiteert van de globalisering en technologische revolutie, terwijl mensen met praktische, lager geschoolde beroepen steeds verder achterblijven. De ongelijkheid wordt dus groter in plaats van kleiner, en ons land draagt vrolijk bij aan die ontwikkeling."
Wat zou er moeten gebeuren?
Stefan: "Het gaat erom dat we als wereld inzetten op een economisch welvaartsmodel dat niet ten koste gaat van mensen of natuur, maar daar juist aan bijdraagt, zowel nu als in de toekomst. Het idee van de SDG's is dus heel goed en nuttig, maar in de praktijk komt datgene wat nodig is om echte verandering op sociaal-economisch niveau teweeg te brengen helaas niet snel genoeg van de grond."
Fiona: "Op veel plekken in de wereld kun je heel goed zien wat er gebeurt: boeren- en vissersgemeenschappen, inheemse volken en andere groepen mensen zijn voor hun bestaan direct afhankelijk van wat de natuur schenkt, zoals bosproducten, voedselgewassen en voedsel uit de zee. Ze gebruiken deze natuurlijke hulpbronnen en producten al honderden jaren op zo'n manier dat ze beschikbaar blijven voor henzelf en voor vele volgende generaties. En toch zijn zij de eerste slachtoffers van ontbossing, vervuiling, uitputting van bodems, landroof, overbevissing en verzuring van de oceanen. Overal ter wereld worden juist deze goed bewaarde natuurlijke rijkdommen geëxploiteerd door rijke elites en multinationale ondernemingen. En Nederland heeft daarin helaas een flinke rol."
Stefan: "Westerse landen kunnen een centrale rol spelen in het bereiken van SDG 10 en 15, bijvoorbeeld door over te gaan op een duurzamer eetpatroon met meer plantaardige in plaats van dierlijke eiwitten en met veel meer lokale producten. Die overgang is één van de belangrijkste sleutels tot herstel van biodiversiteit en vermindering van de klimaatopwarming. Maar om dat te bereiken moet ook het mondiale handelsregime, dat grootschalige productie blijft bevoordelen en stimuleren, op de schop. Dan zouden kleine en duurzame boeren overal ter wereld, óók in Nederland, beter beschermd zijn. Armere landen kunnen dan hun eigen voedselmarkt weer opbouwen en in de EU kunnen boeren weer vaste prijzen krijgen voor hun producten."
Dat betekent scherpere keuzes maken?
Stefan: "De ambitie is er wel om te verduurzamen en er worden voorzichtige stappen gezet, maar er moeten nu echt meters worden gemaakt. Dat betekent dat we inderdaad scherpe keuzes moeten maken en echte afdwingbare regels moeten opstellen om bijvoorbeeld de fossiele industrie aan banden te leggen. Als het over landbouw, energie en circulaire economie gaat, dan zet onze regering vooral in op technologische innovatie in plaats van op gedragsverandering zoals de voedseltransitie die ik net noemde."
Fiona: "Het komt erop neer dat we eigenlijk op de oude manier willen doorleven. We willen het oude, niet-duurzame systeem handhaven of eventueel aan wat knoppen draaien om het een beetje duurzamer maken. Terwijl we, als we echt toe willen naar een eerlijke, duurzame en toekomstbestendige wereld, het hele systeem moeten veranderen. Nederland kan dat niet alleen, maar heeft internationaal genoeg invloed om daarin een aanjager te kunnen zijn!"
Waar liggen de kansen voor een volgend kabinet?
Stefan: "Er moet een nationale strategie komen en stevige landelijke doelen, zoals dat internationaal ook is afgesproken. En het beleid van álle ministeries moet natuurlijk bijdragen aan het behalen van de doelen in Nederland en wereldwijd. Het kan niet zo zijn dat het ene ministerie ondermijnt wat het andere ministerie juist bevordert. Het kan nu bijvoorbeeld gebeuren dat het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit internationaal de samenwerking op duurzame landbouwmethoden stimuleert, terwijl tegelijkertijd het ministerie van Economische Zaken en Klimaat handelsmissies organiseert met agrarische ondernemers die in het buitenland intensieve landbouw en veeteeltbedrijven willen starten. Dat is incoherent beleid en daar moeten we vanaf."
Fiona: "De nieuwe coalitie zou nu echt strengere regels moeten stellen voor multinationals in internationale handel, die ervoor zorgen dat mensenrechten en de rechten van natuur- en milieu op z'n minst even zwaar wegen als de economische agenda. En ook als het gaat om ontwikkelingssamenwerking kan er veel verbeteren: lokale organisaties, belangengroepen en wetenschappers moeten veel meer dan nu het geval is, betrokken worden bij het realiseren van agro-ecologische landbouw, duurzame energie, bosbouw en natuurbescherming, zodat deze passen in de lokale context en plaatselijke bewoners echt ten goede komen."
Stefan: "Nederland zou veel meer moeten investeren in duurzame en inclusieve, bottom-up agro-ecologische methoden zoals Farmer Managed Natural Regeneration, dat in de Sahel succesvol is, en bijvoorbeeld Analog Forestry voor voedselbossen. Wij weten zeker dat de inzet daarop een enorme bijdrage zal leveren aan minder ongelijkheid en een duurzame, rechtvaardige wereld waarin niemand achterblijft."
Meer informatie:
Het rapport 'De vrijblijvendheid voorbij'
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Nieuws / 14 maart 2021
Stem voor het klimaat!
Verschillende collega's van Both ENDS maakten vandaag op verschillende locaties lawaai voor het klimaat tijdens het klimaatalarm. Onze collega Annelieke Douma gaf in Haarlem een korte speech over de grote rol die Nederland speelt in klimaatverandering en milieudegradatie buiten onze grenzen. Ze gaf daarbij een aantal suggesties die het Nederlandse buitenlandbeleid meteen al een heel stuk klimaatvriendelijker zouden maken. Hieronder de tekst die door haar werd uitgesproken.
-
Evenement / 24 februari 2021, 17:30 - 19:30
Het Grote Buitenlanddebat
Nederland is klein in oppervlakte, maar heeft een belangrijke rol op het wereldtoneel als het gaat om bijvoorbeeld handel, investeringen, land- en waterbouw. Wat is de impact van al die activiteiten en wat levert het ons en de landen waar ze plaatsvinden op? Aan welke knoppen moeten we draaien om onze voetafdruk te verkleinen? Waar liggen de kansen binnen de politiek?
-
Evenement / 9 november 2023, 20:30 - 22:30
Verkiezingsdebat: Nederland in de wereld!
Wat er in het buitenland gebeurt, lijkt soms ver van ons bed. Toch raakt het ons allemaal. Onze energie en boodschappen werden flink duurder na de Russische inval in Oekraïne. De materialen in onze telefoons en elektrische auto's worden meer en meer de inzet van strijd tussen de EU, China, de VS en anderen. En, zoals we vanaf 2020 zagen, ziektes die ergens anders ontstaan kunnen in rap tempo ook onze samenleving platleggen.
-
Dossier
Nederland en de SDG’s: Een betere wereld begint bij jezelf
In 2015 committeerden de lidstaten van de VN zich aan de vooruitstrevende Sustainable Development Goals (SDG's). In tegenstelling tot de voorgangers van deze doelen – de Millenniumdoelen - erkennen de SDG's het belang van gelijkheid binnen én tussen landen, van besluitvormingsprocessen waarin alle mensen erkend en gehoord worden, en van voor iedereen toegankelijke, onafhankelijk functionerende rechtssystemen.
-
Dossier
Nederland, het buitenland en de verkiezingen
Binnenkort zijn er verkiezingen in Nederland. De politieke partijen slijpen hun messen en hebben hun plannen inmiddels uiteengezet in lijvige partijprogramma's. Die gaan, niet verrassend, hoofdzakelijk over binnenlandse thema's. Het thema buitenland wordt vooral genoemd in het licht van kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven en als bedreiging op het gebied van gezondheid, privacy en concurrentie waartegen wij ons juist zouden moeten beschermen. Maar als we in Nederland willen verduurzamen moeten we vooral ook naar onze voetafdruk over de grenzen kijken en erop inzetten die te verkleinen. Both ENDS kijkt in de weken tot de verkiezingen waar binnen de partijprogramma's de kansen liggen.
-
Publicatie / 7 november 2022
-
Publicatie / 7 maart 2022
-
Nieuws / 16 november 2023
Stemmen met wereldwijde impact
Dit artikel verscheen op donderdag 16 november op Joop.nl
Wegwerpfashion blijft ons land binnenstromen, de stikstofcrisis legt onze bouw stil en de energiearmoede stijgt, maar de Nederlandse politiek is aan het navelstaren. Terwijl dit problemen zijn die we als Nederland nooit in ons eentje kunnen oplossen. Want de kleding die we dragen, het eten dat op ons bord ligt, de elektriciteit die uit ons stopcontact komt: allemaal geproduceerd in wereldwijde handels- en productieketens. Met verstrekkende gevolgen, zowel in ons eigen land als ver, ver daarbuiten. Het zou naïef zijn om te denken dat we die problemen kunnen oplossen met alleen binnenlands beleid. En andersom: we ontlopen onze verantwoordelijkheid als we blijven hangen in de gedachte dat Nederland slechts een bescheiden rolletje speelt op het wereldtoneel. De recentste statistieken laten zien dat Nederland wereldwijd de vierde exporteur en de zevende importeur is van producten. Met de verkiezingen in het vooruitzicht, is het tijd om ook buiten ons kikkerlandje te kijken. Want het is ook in ons belang om te stemmen met wereldwijde impact.
-
Nieuws / 7 oktober 2018
Onze directeur op nummer 52 in de Duurzame 100!
Wij zijn apetrots dat onze directeur Daniëlle Hirsch dit jaar wederom is opgenomen in de Duurzame 100 van Dagblad Trouw en ook nog eens meer dan veertig plekken is gestegen! Danielle staat onder andere op deze plek in de lijst om haar kritiek op de vaak destructieve rol die Nederland als handelsnatie en grote veroorzaker van CO2-uitstoot in de wereld speelt (daarbij vaak gesteund door de overheid), maar ook om haar constructieve houding als het gaat om het vinden van alternatieven en oplossingen.
-
Evenement / 18 januari 2023, 15:00 - 17:00
Kom naar het Grote Coherentiedebat in Nieuwspoort!
Om de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG's) - onder andere op het gebied van armoedebestrijding en voedselschaarste - te bereiken kijkt de politiek vooral naar hoe ontwikkelingssamenwerking daaraan kan bijdragen. Maar dat is lang niet het hele verhaal. Nederland is zeer actief in het buitenland, in handel, investeringen, landbouw, veeteelt, infrastructuur, dienstverlening etc. Ook en juist dáár moet aan knoppen gedraaid worden om de SDG's te halen.
-
Externe link / 16 augustus 2019
Opinie: "Met minder vlees is klimaat nog niet gered"
Vandaag verscheen in de Volkrant dit opiniestuk van Nathalie van Haren en Stefan Schüller, over de aanbevelingen in het IPCC-rapport "Climate Change and Land".
-
Publicatie / 11 juli 2019
-
Blog / 16 februari 2021
Nederland kan veel bijdragen aan verduurzaming van landbouw – nationaal én internationaal
Door Karin van BoxtelAls Nederland haar landbouw en veeteelt wil verduurzamen en wil zorgen dat boeren een eerlijke prijs voor hun producten krijgen, zal ons land ook buiten de grenzen moeten kijken. Nederland is de op één na grootste exporteur van landbouwproducten ter wereld. We hebben grote impact, omdat we via onze handelsrelaties een intensief landbouwsysteem in stand houden dat leidt tot de vernietiging van ecosystemen en dat lokale productie ondermijnt. De voetafdruk van de Nederlandse economie is, mede door de handel in landbouwproducten, groot en groeiende. Dat moet en kan anders:Nederland heeft namelijk een goede uitgangspositie om de noodzakelijke landbouwtransitie aan te voeren. Gelukkig bieden de verkiezingsprogramma's die op tafel liggen, daarvoor genoeg aanknopingspunten. Een nieuwe coalitie kan dus voortvarend aan de slag.
-
Publicatie / 22 april 2021
-
Brief / 24 april 2023
-
Publicatie / 24 april 2023
-
Nieuws / 29 augustus 2018
Klimaatakkoord moet over landsgrenzen heen kijken
In juli van dit jaar werden de contouren van het Klimaatakkoord gepresenteerd. Daar is door veel partijen hard aan gewerkt, en er zijn een aantal stevige afspraken gepresenteerd. ActionAid, SOMO en Both ENDS vinden dat er één heel belangrijk punt onderbelicht blijft, namelijk de internationale dimensie van klimaatbeleid. Anders gezegd: we moeten voorkomen dat de transitie die wij hier inzetten, schadelijke gevolgen heeft in het buitenland, en financiële publieke ondersteuning aan de fossiele sector afbouwen.
-
Dossier
Financiering van agro-ecologie
Nog altijd gaat het grootste deel van de publieke klimaat-, landbouw- en ontwikkelingsbudgetten naar conventionele agro-industriële projecten, die medeveroorzakers zijn van de huidige klimaat-, voedsel- en biodiversiteitscrises. Both ENDS en partners pleiten voor een omslag naar agro-ecologische praktijken, die mens- en milieuvriendelijk zijn.
-
Voor de pers / 7 november 2022
Cijfers laten zien: klimaatgeld gaat veel te weinig naar duurzame landbouw
Utrecht, 7 november 2022 – Grote delen van budgetten die bedoeld zijn voor klimaat, landbouw en ontwikkeling worden nog altijd uitgegeven aan landbouwprojecten die weinig bijdragen aan het tegengaan van klimaatverandering. Slechts een klein deel gaat naar initiatieven die op een transformatie van voedselsystemen gericht zijn. Dit blijkt uit een inventarisatie van milieu- en mensenrechtenorganisatie Both ENDS. De organisatie roept daarom op om het op de komende klimaattop in Egypte niet alleen over de hoeveelheid klimaatgeld te hebben, maar ook over waar dat geld aan besteed wordt.
-
Voor de pers / 7 maart 2022
Nieuw rapport: investeren in agroecologie is nodig voor gezond wereldwijd voedselsysteem
Recent onderzoek van Profundo, in opdracht van Both ENDS en Oxfam Novib toont aan dat investeren in agroecologie noodzakelijk is voor een duurzaam en inclusief wereldwijd voedselsysteem. Vandaag de dag hebben zo'n 768 miljoen – een op de tien - mensen dagelijks te maken met honger of ernstig tekort aan voedsel. Conflicten, economische stilstand veroorzaakt door de coronapandemie, en de klimaatcrisis vormen een directe bedreiging voor voldoende productie van en toegang tot voedzaam voedsel. Agro-ecologie, een vorm van landbouw die kleinschalige boeren, natuur en korte ketens centraal stelt in voedselproductie, maakt gemeenschappen in ontwikkelende landen weerbaarder en helpt hen honger terug te dringen. De steun voor agroecologie van grote donoren, waaronder Nederland, is echter tot nu toe ondermaats, concludeert het onderzoek.