De Wereldbank en gedwongen verhuizingen
Vandaag, 15 april, schuift minister Ploumen aan bij de vooraarsvergadering van de Wereldbank. Nederland is aandeelhouder in de Wereldbank en heeft dus een stem in de besluitvorming. Op dit moment hebben projecten van de Wereldbank maar al te vaak desastreuze gevolgen voor de mensen die wonen in de gebieden waar die projecten worden uitgevoerd. Pieter Jansen van Both ENDS werkt nauw samen met mensen die dit aan den lijve ondervinden en pleit er samen met hen bij zowel de Wereldbank als de Nederlandse regering voor dat projecten van de Bank moeten voldoen aan strengere regels, zodat mensenrechten en het milieu worden beschermd.
Ertan Dam in Tibet
Deze week schreef Pieter een opiniestuk op de Volkskrant.nl over wat Nederland en dus minister Ploumen zou moeten zeggen tijdens de vergadering in Washington. Hij heeft het in het stuk over mensen die zwaar de dupe werden van investeringen van de Wereldbank. De Nigeriaanse Bimbo Oshone bijvoorbeeld, werd dakloos door een project gefinancierd door de Bank. Nederland zou een duidelijk standpunt moeten innemen tijdens de vergadering, en daar in de toekomst vierkant achter blijven staan.
Over Bimbo Oshone is ook een video gemaakt die nog eens duidelijk laat zien hoe de situatie van arme mensen in plaats te verbeteren, danig verslechtert door geld van de Wereldbank. De bank die met publiek geld de armoede in de wereld moet verminderen.
Pieter schreef vorig jaar een blog over gedwongen huisuitzettingen door projecten van de Wereldbank. Helaas is het nu nog even actueel en daarom plaatsen we het hier nog maar eens:
(Weblog woensdag 05 augustus 2015)
Okok Ojulu heeft een eerbiedwaardig voorkomen. Rechtop loopt hij naast mij door de gangen van het kantoor van de Wereldbank. Als hij aan tafel gaat zitten tegenover de bestuurders van de Wereldbank spreekt hij als een begaafd diplomaat. Vanachter zijn bril met gedistingeerd montuur observeert hij rustig zijn voormalige werkgever. Wij zijn in Washington D.C. om te praten over de zogeheten Safeguards, de sociale- en milieuregels van de Bank, die onder andere moeten voorkomen dat gedwongen verhuizingen nodig zijn voor projecten die door de Wereldbank worden gefinancierd.
Financiering van landroof
Okok werkte in de regio waar hij vandaan komt, het zuiden van Ethiopië, aan de uitvoer van een sociaal economisch programma van de Wereldbank. Nu zit hij aan tafel om het woord te doen voor zijn eigen volk, de Anuak, de bewoners van deze regio. Hun land wordt stelselmatig door de Ethiopische overheid geconfisqueerd, waarna het in handen komt van de Tigray, de dominante bevolkingsgroep uit het Noorden. Het land van de Anuak wordt gebruikt voor plantages, bijvoorbeeld voor de katoenteelt en de Anuak zelf worden in modeldorpen geplaatst waar ze niet of nauwelijks in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien. Okok kent het Wereldbankprogramma van binnenuit en zegt dat geld van de bank is gebruikt om de gedwongen verhuizing naar deze dorpen mogelijk te maken.
Geweld
Hoewel de Ethiopische grondwet de landrechten van minderheden beschermt, voert de overheid in de praktijk een apartheidsregime uit. Veel van zijn mensen zijn vermoord en zelf verdween hij meerdere malen in de gevangenis. Uiteindelijk moest ook Okok vluchten. Tegenwoordig verblijft hij in een vluchtelingenkamp over de grens. Het inspectiepanel van de Wereldbank heeft gekeken naar de aanklacht die Okok samen met anderen over de steun aan deportatie heeft ingediend, maar het heeft geen bewijs gevonden voor een directe relatie tussen het geweld tegen Okok’s mensen en het sociale programma van de Bank. De Wereldbank is niet direct verantwoordelijk voor het geweld, zegt het panel, maar moet zich wél bewust zijn van de politieke realiteit in een land: de bank opereert tenslotte niet in een vacuüm.
De rol van de Wereldbank
Okok’s verhaal staat niet op zichzelf. Jaarlijks worden wereldwijd meer mensen gedwongen te verhuizen door infrastructuurprojecten - zoals grote dammen, wegen en mijnbouw- dan door oorlog en conflicten. De Wereldbank is als financier van dit soort grote projecten een van de belangrijkste veroorzakers van deze gedwongen verhuizingen: volgens een recent rapport van de bank zelf werden alleen al de afgelopen tien jaar, miljoenen mensen van hun land en uit hun huis gezet als gevolg van investeringen van de Wereldbank. Het onderzoek laat bovendien zien dat de bank in al die jaren niet goed heeft bijgehouden hoe het deze mensen na een verhuizing is gegaan.
Safeguard nummer 5
Deze week publiceert de Wereldbank de conceptversie van haar nieuwe safeguards de website, zodat andere partijen advies en input kunnen geven. Safeguard nummer 5 bijvoorbeeld, zou moeten voorkomen dat mensen gedwongen worden te verhuizen. In het uiterste geval van een verhuizing zou samen met betrokkenen moeten worden gekeken naar het verhuisplan. Daarbij moet niet alleen gekeken worden naar vervangende woonruimte, maar ook naar de verschillende mogelijkheden voor levensonderhoud in de nieuwe situatie. De toegang tot natuurlijke hulpbronnen dient voor vissers en mensen die van het bos leven, te zijn gegarandeerd.
Zwakkere regels
Voorbeelden zoals dat uit Ethiopië en rapporten zoals het genoemde rapport over gedwongen verhuizingen, tonen echter aan dat de uitvoering van het sociale -en milieubeleid van de Wereldbank behoorlijk te wensen overlaat. Maar in plaats van het beleid aan te scherpen, investeert de bank in de komende jaren in nog meer risicovolle grote projecten waarbij gedwongen verhuizingen vaak voorkomen. Als het aan het management van de bank ligt hoeven verhuisplannen niet langer altijd gemaakt te worden voordat een project wordt goedgekeurd. De Wereldbank wil bovendien de uitvoering en naleving van de bankregels overlaten aan de landen zelf. Het voorbeeld uit Ethiopië van Okok en zijn mensen, laat zien waar dit tot kan leiden: hij verblijft inmiddels al een paar jaar in een vluchtelingenkamp, samen met vele lotgenoten die van hun land zijn verdreven door hun eigen overheid. Met geld van de bank word je je land ontnomen, waarna de bank niet goed weet wat er met je gebeurt. Vervolgens mag je wel meepraten over een verscherping van de regels van de bank die aan jouw deportatie meebetaald heeft. En deze bank heeft als voornaamste doel tijdens dat gesprek om de regels vooral soepel te houden voor het land dat geld leent.
Both ENDS dringt samen met Okok aan bij de bank op de stopzetting van gedwongen verhuizingen. De safeguards moeten ervoor zorgen zijn dat geld van de Wereldbank niet langer wordt gebruikt voor projecten waarvoor mensen van hun land of uit hun huis worden gezet.
(foto: Civil Engineering Solution)
Lees meer over dit onderwerp
-
Evenement / 23 maart 2023, 13:15 - 14:30
Making finance for gender just water and climate solutions a reality!
The UN Water Conference is an important event that brings together stakeholders from around the world to discuss water and climate solutions. This year, GAGGA is organizing a side event during the conference that you won't want to miss!
On Thursday March 23rd, from 1.15 -2.30 pm, GAGGA will present their commitment to support, finance, and promote locally rooted, gender just climate and water solutions within the Water Action Agenda. This event will inspire other stakeholders to join in their commitment, while presenting inspiring examples of such solutions presented by local women from Nepal, Kenya, Paraguay, Mexico, and Nigeria.
-
Evenement / 23 maart 2023, 09:00 - 11:00
Towards just water governance in Colombia; a dialogue on the Transformative Water Pact
Online side event at the UN Water conference in New York
This event will present The Transformative Water Pact (TWP), an innovative framework for water governance that has been developed by environmental justice experts from around the world. The TWP will serve as a starting point for dialogue between representatives of the government of Colombia, academia, regional and international NGOs in relation to Colombia's current ambitions in multi-scalar water governance.
-
Brief / 22 maart 2023
Suggestions to the CRM Act appreciations for the Dutch government
While the energy transition via renewable energy, such as solar and wind energy, is fundamental to reduce EU CO2 emissions, we are concerned with the impacts it will have on the (geo-political) economy, people and environment. Our collaboration with civil society organisations in the Global South over the past 30 years has shown us that the patterns of consumption by rich countries, such as the Netherlands and the EU in general, have a devastating impact on people and the environment in mainly Africa, South-America and South-East Asia.
-
Publicatie / 21 maart 2023
-
Nieuws / 21 maart 2023
Agua es vida: Both ENDS en waterbeheer
Water is leven, letterlijk. Het is een essentieel onderdeel van ecosystemen, van de natuur, van de mens. Op veel plaatsen in de wereld wordt water echter oneerlijk en niet duurzaam verdeeld en gebruikt. Waterbeheer is doorgaans gericht op economische belangen op de korte termijn, op het maximaliseren van de winst van een handjevol welgestelden ten koste van mens en natuur. Deze dominante benadering van water en waterbeheer vindt haar oorsprong in de Europese industriële revolutie, en is via kolonialisme en globalisering wereldwijd de norm geworden. Maar volgens Melvin van der Veen en Murtah Shannon, waterexperts bij Both ENDS, zal deze benadering plaats moeten maken voor rechtvaardige, duurzame en inclusieve vorm van waterbeheer. Both ENDS werkt over de hele wereld samen met gemeenschappen en organisaties die zich hiervoor inzetten en ondersteunt deze.
-
Voor de pers / 20 maart 2023
Het Transformative Water Pact: radicaal antwoord op mondiale crisis in waterbeheer
In aanloop naar de VN-waterconferentie 2023 in New York ontwikkelden academici en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties van over de hele wereld de afgelopen maanden een alternatieve visie op wereldwijd waterbeheer. Het zogenoemde Transformative Water Pact is een reactie op het huidige waterbeheer, dat gekenmerkt wordt de voortdurende uitputting van de natuur, mensenrechtenschendingen en extreme machtsverschillen. Het Transformative Water Pact is een alternatieve visie op waterbeheer, gebouwd op de beginselen van milieurechtvaardigheid, gelijkheid en zorg.
-
Publicatie / 15 maart 2023
-
Voor de pers / 9 maart 2023
Pensioenfondsen stemmen niet in lijn met eigen klimaatambities
De meeste Nederlandse pensioenfondsen en hun vermogensbeheerders stemmen in praktijk niet consequent vóór klimaatresoluties bij olie- en gasmaatschappijen en bij banken waarin ze investeren. Dat blijkt uit een rapport van Both ENDS en Groen Pensioen, dat vandaag uitkwam. Elf van de twaalf* geanalyseerde Nederlandse pensioenfondsen deden eerder publiekelijk uitspraken en toezeggingen over het aanpassen van hun beleid in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs. Hun stemgedrag correspondeert niet voldoende met deze toezeggingen. Alleen pensioenfonds PME stemt 100% in lijn met de klimaattoezeggingen die het heeft gedaan.
-
Publicatie / 9 maart 2023
-
Brief / 8 maart 2023
Brief over het recht op demonstreren, als inbreng op de vergadering van de gemeenteraad van Den Haag op 9 maart 2023
Namens 36 maatschappelijke organisaties stuurden we een brief aan de gemeenteraad en de burgemeester van Den Haag, om hen op te roepen het recht op vreedzaam protest te respecteren. Dit naar aanleiding van de aankomende blokkade van de A12 door Extinction Rebellion. Voorafgaand aan hun vorige blokkade werden activisten voorafgaand al opgepakt. Wij maken ons zorgen dat zulke arrestaties toekomstige demonstraties in de kiem zullen smoren, en vragen de burgemeester en de leden van gemeenteraad daarom met klem om het recht op demonstreren in Den Haag te koesteren.
-
Nieuws / 7 maart 2023
Waarom Both ENDS meedoet aan oproep aan ING om te stoppen met het financieren van fossiel
Vandaag roepen 26 Nederlandse organisaties die klant zijn bij ING, de bank in een advertentie in De Volkskrant op zich volledig terug te trekken uit fossiele beleggingen en leningen. Both ENDS is één van de ondersteuners van de actie omdat deze helemaal in lijn is met een van de belangrijkste doelen die we nastreven: het stoppen van financiële ondersteuning van de fossiele sector, zoals afgesproken in het klimaatakkoord van Parijs (2015).
-
Evenement / 5 maart 2023, 13:00
Feminist March - blok Feministen voor Klimaatrechtvaardigheid
Op zondag 5 maart zijn wij aanwezig op de Feminist March!
Op de Dam in Amsterdam begint om 13 uur de eerste Feminist March (die tot nu toe Women's March heette).
Both ENDS is erbij en doet samen met ActionAid, Opzij, Simavi, WECF en WO=MEN mee in het blok "Feministen voor Klimaatrechtvaardigheid". Vrouwenrechten en klimaat zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Want klimaatverandering treft vrouwen vaak het hardst, terwijl zij er relatief het minst aan hebben bijgedragen. Daarnaast zijn vrouwen voorlopers waar het gaat om de strijd tegen klimaatverandering, maar is gendergelijkheid zelden prioriteit in klimaatbeleid en ontvangen vrouwen maar weinig financiele en politieke steun voor hun initiatieven.
We verzamelen voor Madame Tussauds op de Dam. Om op de hoogte te blijven van verzameltijd e.d., kun je je aanmelden bij ActionAid, de hoofdorganisator van dit blok.
-
Nieuws / 4 maart 2023
Opinie: Het klimaat is te belangrijk om alleen aan mannen over te laten
Zet vrouwen centraal in klimaatbeleid, want dat is goed voor iedereen, schrijven Rebecca Heuvelmans (Women Engage for a Common Future), Marjon Melissen (ActionAid), Esin Erdogan (Simavi), Annelieke Douma (Both ENDS) en Eva Lia Colombo (Wo=men Dutch Gender Platform). Zondag 5 maart doen ze mee aan de Feminist March.
Dit opinieartikel verscheen zaterdag 4 maart in dagblad Trouw.
-
Evenement / 2 maart 2023, 14:00 - 15:30
Inclusive finance for land governance: A conversation with donors
Both ENDS and the Land Portal Foundation invite you to the fourth webinar in the Whose Land? Inclusive Pathways to Land Governance series. This fourth Whose Land? webinar will focus on the question: How can donors fund land governance initiatives through an inclusive process?
More information about this event is available on Landportal.org
-
Nieuws / 23 februari 2023
Atradius DSB op het matje over exportsteun aan gasproject in Mozambique
Exportkredietverzekeraar Atradius DSB en de Nederlandse staat hebben onvoldoende geluisterd naar de zorgen van het maatschappelijk middenveld en de ambassade tijdens besluitvorming over een exportkredietverzekering aan baggerbedrijf Van Oord. Dat concludeert consultancybureau Proximities na onderzoek in opdracht van de Tweede Kamer. In maart 2021 besloot de Nederlandse staat, via exportkredietverzekeraar Atradius DSB, een verzekering ter waarde van 900 miljoen euro te verlenen aan Van Oord, voor het uitvoeren van baggerwerkzaamheden voor de kust van Noord-Mozambique: onderdeel van een gigantisch – en omstreden - gasproject.
-
Nieuws / 20 februari 2023
Bijna 60 organisaties sturen brief over fossiele exportsteun naar Tweede Kamer
Vandaag is een brief, ondertekend door bijna 60 organisaties uit landen die te maken hebben met de gevolgen van fossiele brandstofprojecten of solidair zijn, naar de leden van de Tweede Kamer gestuurd. Aanstaande donderdag vindt in de Tweede Kamer een debat plaats over Nederlandse exportkredietverzekeringen en het beleid eromheen. De organisaties roepen Nederlandse politici en beleidsmakers op zich te verzetten tegen elke vorm van exportsteun voor fossiele brandstofprojecten die door Nederlandse bedrijven in het buitenland, met name in het mondiale Zuiden, worden uitgevoerd.
-
Brief / 20 februari 2023
Brief van internationale maatschappelijke organisaties aan de Tweede Kamer: dicht de gaten in het Nederlandse beleid om de Glasgowverklaring uit te voeren.
In oktober 2022 publiceerde de Nederlandse regering een beleid ter uitvoering van de COP26-verklaring waarin ze beloofde om de overheidsfinanciering voor fossiele-brandstofprojecten in het buitenland eind 2022 stop te zetten. Helaas zitten er in het voorgestelde beleid nogal wat 'mazen' die het voor de Nederlandse overheid mogelijk maken om nog zeker een jaar grote fossiele projecten in het buitenland te blijven steunen. Deze projecten lopen vaak jaren en zullen nog tientallen jaren een negatieve impact hebben op de landen waar ze plaatsvinden.
-
Brief / 16 februari 2023
Publieke brief aan Schreinemacher en Van Rij: stop exportsteun aan gasproject Mozambique
Op donderdag 23 februari 2023 vindt in de Tweede Kamer een debat plaats over de exportsteun die de Nederlandse staat via Atradius Dutch State Business (ADSB) verleent aan bedrijven die in het buitenland activiteiten ondernemen. Ter voorbereiding van dat debat, stuurden Milieudefensie en Both ENDS vandaag een brief aan minister Schreinemacher van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en staatssecretaris Van Rij van Fiscaliteit en Belastingdienst.
-
Nieuws / 6 februari 2023
Opinie: Vrijwillig verantwoord ondernemen werkt niet, toont Nederlands bouwproject in de Filippijnen
Dit opinieartikel verscheen op vrijdag 3 februari in dagblad Trouw
De misstanden bij de bouw van een vliegveld op de Filippijnen tonen aan hoe urgent wetgeving voor verantwoord ondernemen is, juist in Nederland, stellen Murtah Shannon (Both ENDS) en Maartje Hilterman (IUCN NL) namens een coalitie van Nederlandse en Filippijnse organisaties (zie onderaan).
-
Nieuws / 5 februari 2023
Filantropie en belangenbehartiging gebruiken om het machtsevenwicht te verschuiven
(Dit artikel verscheen op 18 januari in het Engels in het tijdschrift Inside Philantrophy)
Maar weinig mensen in de filantropie begeven zich in die sector omdat ze ervan dromen bij een financiële instelling te werken. Toch is dit precies wat ze doen. De filantropische sector zoals we deze tegenwoordig kennen, is met opzet ontworpen door de gewetenloze zakenlieden die in het begin van de 19e eeuw opkomst maakten. Het was een reactie op de extreme welvaartsongelijkheid die ze zelf hadden gecreëerd via uitbuitende arbeidspraktijken in de olie-, staal- en scheepvaartindustrie. Of het nou oprecht was om de schade die ze hadden aangericht te herstellen, of gewoonweg om hun naam te zuiveren, de industriëlen verworven een monopolie in de filantropische sector. Ze beschermden haar voor rechtszaken tegen haar functie als tax shelter en beperkten toezichtwetgeving die democratische besluitvorming zou kunnen stimuleren. Tegenwoordig bedraagt de waarde van de filantropische sector ongeveer 2,3 biljoen dollar, oftewel 3% van de wereldeconomie.