Toekenning exportsteun aan controversieel project in Manilla ondermijnt Nederlandse milieu- en MVO-ambities
De Nederlandse exportkredietverzekeraar, Atradius DSB, kondigde gisteren aan een exportkredietverzekering ter waarde van 1,5 miljard euro te verlenen aan Boskalis voor een controversieel landaanwinningsproject in de Filipijnen. De toekenning van de exportkredietverzekering voor dit project druist in tegen de Nederlandse ambities op het gebied van milieu en verantwoord ondernemen. Dat zegt een aantal Nederlandse en internationale organisaties waaronder Both ENDS, CARE Nederland, IUCN NL, Kalikasan PNE en Oceana Philippines.
Boskalis gaat in de baai van de hoofdstad Manilla een gebied van ruim 2600 hectare land aanwinnen voor een nieuw vliegveld, het New Manila International Airport (NMIA). Na het binnenhalen van het megaproject, eind 2020, vroeg het baggerbedrijf via Atradius DSB een exportkredietverzekering (EKV) aan bij de Nederlandse staat. Bij toekenning zou de Nederlandse staat dan garant staan voor eventuele verliezen die Boskalis lijdt door het project.
Het project is omstreden omdat honderden gezinnen plaats hebben moeten maken en duizenden vissers de toegang tot hun visgronden is ontzegd. Daarnaast leidt het project tot de vernietiging van cruciale wetlands voor onder andere internationaal bedreigde trekvogels. De EKV-aanvraag is nu, ondanks zorgen vanuit de politiek, lokale gemeenschappen en maatschappelijk middenveld in Nederland en de Filipijnen, door Atradius DSB en verantwoordelijk staatssecretaris van Financiën Van Rij, goedgekeurd.
Masterplan
Recentelijk stelden Nederlandse wateringenieurs, gefinancierd door Nederland en in samenwerking met de Filipijnse overheid, nog het 'Manila Bay Sustainable Development Masterplan'(MBSDMP) op, dat concrete aanbevelingen doet voor de duurzame ontwikkeling van de baai. Het masterplan stelt dat het noorden van de baai van Manilla beschermd moet blijven tegen grootschalige ontwikkeling vanwege de enorme biodiversiteit en om de kust te beschermen tegen overstromingen. "De bouw van het vliegveld binnen de aangewezen beschermde zones en bufferzones tegen overstromingen en tyfoons, druist in tegen de essentie van het MBSDMP van de overheid en tegen bestaande milieubeschermingswetgeving en -beleid", aldus Rose-Liza Eisma-Osorio, juridisch directeur van Oceana Philippines.
Murtah Shannon van Both ENDS:"Eerst financiert Nederland een masterplan om Manilla te beschermen, en vervolgens levert het financiële steun aan een Nederlandse baggeraar om deze adviezen volledig te ondermijnen. Dit vliegveld heeft niet alleen desastreuze effecten op mens en natuur in de onmiddellijke omgeving maar zal hoogstwaarschijnlijk ook als startschot dienen voor verdere ontwikkeling van infrastructuur in de omgeving, waardoor het overstromingsgevaar rondom Manilla alleen maar verder toeneemt en de biodiversiteit verder zal afnemen."
Internationale standaarden voor maatschappelijk verantwoord ondernemen
Maatschappelijke organisaties stellen dat er rondom het project en de EKV-beoordeling van Atradius DSB ernstig is tekortgeschoten op het gebied van internationale MVO-afspraken. Zo weigerde Atradius DSB de afspraken met Boskalis en de opdrachtgever San Miguel Corporation (SMC) openbaar te maken. Daardoor is het onmogelijk voor derden om de inhoud en naleving van die afspraken te controleren. Dit geldt ook voor eventuele tegemoetkomingen voor gedupeerde gemeenschappen die nog steeds niet in overeenstemming met internationale MVO-standaarden zijn gecompenseerd.
"Wat vroeger een vredig en overvloedig leven voor ons was, is nu verdwenen door de bouw van de luchthaven. En omdat de baggerwerkzaamheden precies op onze gemeenschappelijke visgrond plaatsvinden, is onze vis- en krabvangst afgenomen", vertelt Shirley Masurca, woordvoerder van een lokale vissersgroep. Wel is inmiddels duidelijk dat Boskalis de aanleg van enkele honderden hectares nieuwe wetlands heeft toegezegd om de vernietiging van bestaande wetlands te compenseren. Ecologen zetten echter grote vraagtekens bij dit plan. "Dit soort complexe ecosystemen kunnen niet zomaar worden nagemaakt en de wadvogels zullen kind van de rekening zijn", zegt Maartje Hilterman van IUCN NL.
Atradius DSB bracht slechts éénmaal een spoedbezoek aan het projectgebied. "Wij werden daarvan minder dan een week van tevoren op de hoogte gesteld, waardoor sommige experts met cruciale kennis van de effecten van het project niet op tijd aanwezig konden zijn voor een gesprek", vertelt Leon Dulce van het Filipijnse milieunetwerk Kalikasan PNE.
Kamervragen
Filipijnse en Nederlandse milieu- en mensenrechtenorganisaties stuurden al in de zomer van 2021 brieven naar Boskalis, Atradius DSB, het ministerie van Financiën en het ministerie van Buitenlands Zaken om hun zorgen te uiten over de rol van Nederland bij dit project. Ook is er in maart 2022 een brandbrief naar staatssecretaris Van Rij gestuurd. In augustus 2021 en in maart 2022 werden Kamervragen ingediend door de PvdD over de Nederlandse betrokkenheid bij dit project.
--------------------------------------------------------------------------------------------------
Dit persbericht is onderschreven door
AKAP KA Manilla Bay | AGHAM Advocates of Science and Technology for the People | Both ENDS | CARE Nederland | Center for Environmental Concerns Philippines | IUCN NL | Kalikasan PNE | Oceana Philippines | People's NICHE| Union of Fisherfolk and Residents of Bulacan
Lees meer over dit onderwerp
-
Nieuws / 6 February 2023
Opinie: Vrijwillig verantwoord ondernemen werkt niet, toont Nederlands bouwproject in de Filippijnen
Dit opinieartikel verscheen op vrijdag 3 februari in dagblad Trouw
De misstanden bij de bouw van een vliegveld op de Filippijnen tonen aan hoe urgent wetgeving voor verantwoord ondernemen is, juist in Nederland, stellen Murtah Shannon (Both ENDS) en Maartje Hilterman (IUCN NL) namens een coalitie van Nederlandse en Filippijnse organisaties (zie onderaan).
-
Nieuws / 28 June 2022
Brief maatschappelijke organisaties: ‘Nederland, stop exportsteun voor gasproject in Mozambique’.
Vandaag stuurde een groep maatschappelijke organisaties uit Europa en uit Mozambique, waaronder Both ENDS, een brief naar de staatssecretaris Fiscaliteit en Belastingdiensten en naarde minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. In de brief roepen de organisaties op om de beslissing tot het verlenen van exportondersteuning ter waarde van bijna een miljard euro voor onder andere baggerbedrijf Van Oord, terug te trekken.
-
Brief / 4 May 2023
Brief NGO's aan exportkredietverzekeraar: MVO-beleid moet steviger
De Nederlandse overheid verleent via haar exportkredietverzekeraar Atradius DSB (ADSB) exportsteun aan bedrijven die activiteiten in het buitenland ondernemen. De staat wil dat projecten die het verzekert geen negatieve gevolgen hebben voor mens en milieu en stelt daarom eisen rondom maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Over het MVO-beleid liep tot eind april een consultatie waarop een coalitie van dertien maatschappelijke organisaties uit binnen- en buitenland, waaronder Both ENDS en Milieudefensie, heeft gereageerd.
-
Nieuws / 9 December 2019
Vissersfamilies in Indonesië dienen klacht in tegen Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius DSB
Eind november hebben de organisaties WALHI Zuid Sulawesi (onderdeel van Friends of the Earth) en Both ENDS een formele klacht ingediend bij de Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius DSB. Ondanks de waarschuwingen van lokale gemeenschappen voor de negatieve gevolgen van een landaanwinningsproject in de baai van Makassar, adviseerde Atradius DSB de Nederlandse overheid om baggerbedrijf Boskalis een verzekering te geven voor de uitvoering ervan. De gevolgen voor de visstand, het strand en daarmee de levens van duizenden kleinschalige vissers en hun families blijken ernstig. Atradius DSB heeft van tevoren de schadelijke gevolgen niet voldoende onderzocht.
-
Nieuws / 23 February 2023
Atradius DSB op het matje over exportsteun aan gasproject in Mozambique
Exportkredietverzekeraar Atradius DSB en de Nederlandse staat hebben onvoldoende geluisterd naar de zorgen van het maatschappelijk middenveld en de ambassade tijdens besluitvorming over een exportkredietverzekering aan baggerbedrijf Van Oord. Dat concludeert consultancybureau Proximities na onderzoek in opdracht van de Tweede Kamer. In maart 2021 besloot de Nederlandse staat, via exportkredietverzekeraar Atradius DSB, een verzekering ter waarde van 900 miljoen euro te verlenen aan Van Oord, voor het uitvoeren van baggerwerkzaamheden voor de kust van Noord-Mozambique: onderdeel van een gigantisch – en omstreden - gasproject.
-
Nieuws / 1 April 2022
Brandbrief vanwege mogelijke Nederlandse steun aan controversiële landaanwinning in de Filipijnen
Op 17 maart 2022 heeft een coalitie van tien Filipijnse en Nederlandse maatschappelijke organisaties – waaronder Both ENDS – een brandbrief gestuurd aan staatssecretaris van Financiën Marnix van Rij. Met de brief deden we een dringende oproep aan de staatssecretaris om het besluitvormingsproces ten aanzien van mogelijke Nederlandse steun aan de ontwikkeling van het New Manila International Airport (NMIA) project in de Filipijnen te herzien. De reactie vanuit het ministerie op onze brief is echter teleurstellend.
-
Brief / 28 June 2022
Brief aan ministers: Force Majeure vereist heroverweging exportsteun gasproject in Mozambique
Op dinsdag 28 juni stuurde een groep maatschappelijke organisaties uit Europa en uit Mozambique, waaronder Both ENDS, een brief naar de staatssecretaris Fiscaliteit en Belastingdiensten en naar de minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. In de brief roepen de organisaties op om de beslissing tot het verlenen van exportondersteuning ter waarde van bijna een miljard euro voor onder andere baggerbedrijf Van Oord, terug te trekken.
Atradius DSB, de exportkredietverzekeraar die in naam van de Nederlandse Staat exportkredietverzekeringen verstrekt aan grote, risicovolle projecten, zegde deze steun vorig jaar toe aan het baggerbedrijf voor activiteiten in een omstreden gaswinningsproject in het noorden van Mozambique.
Voor de brief, zie de download-knop.
-
Nieuws / 21 July 2023
Dichters steunen vissers in de Filippijnen
Vandaag stuurden marwin vos en Xavier Roelens onderstaand persbericht uit. Both ENDS is heel blij met deze gulle actie van de dichters. Niet alleen omdat deze nieuwe aandacht genereert voor de misstanden die plaatsvinden in de Baai van Manilla en voor de rol van Nederlandse bedrijven en overheid daarin. Minstens even belangrijk is dat de Filippijnse organisatie Kalikasan People's Network for the Environment (KPNE) en de gedupeerde vissergemeenschappen in de baai, met deze gift nog steviger van zich kunnen laten horen en kunnen opkomen voor hun geschonden rechten.
-
Nieuws / 26 July 2021
Organisaties vragen Nederlandse overheid om verwoestende landaanwinning in Manila Bay niet te steunen
Samen met negen andere organisaties heeft Both ENDS haar zorgen uitgesproken over de ontwikkeling van een nieuw vliegveld voor de kust in Manila Bay, in de Filipijnen, waar het Nederlandse bedrijf Koninklijke Boskalis Westminster de opdracht heeft aangenomen voor het landaanwinningsproject. In een gezamenlijke brief beschrijven verschillende organisaties en belanghebbenden de zorgwekkende situatie rondom dit omstreden vliegveld dat gebouwd moet worden op nieuw opgespoten land.
-
Brief / 16 February 2023
Publieke brief aan Schreinemacher en Van Rij: stop exportsteun aan gasproject Mozambique
Op donderdag 23 februari 2023 vindt in de Tweede Kamer een debat plaats over de exportsteun die de Nederlandse staat via Atradius Dutch State Business (ADSB) verleent aan bedrijven die in het buitenland activiteiten ondernemen. Ter voorbereiding van dat debat, stuurden Milieudefensie en Both ENDS vandaag een brief aan minister Schreinemacher van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en staatssecretaris Van Rij van Fiscaliteit en Belastingdienst.
-
Voor de pers / 19 May 2021
Ondanks geweld 900 miljoen euro Nederlandse exportsteun naar Van Oord in Mozambique
Op 25 maart jl, een dag na bloedige aanslagen in Noord-Mozambique, besloot de Nederlandse staat tot een exportkredietverzekering ter waarde van 900 miljoen euro voor de activiteiten van baggeraar Van Oord in het land. Het bedrijf voert baggerwerkzaamheden uit in een zeer omstreden gasproject dat volgens Mozambikaanse belangengroepen een belangrijke rol speelt in het escalerende geweld in de regio. Maatschappelijke organisaties Both ENDS, Milieudefensie en Oil Change International en de Mozambikaanse organisaties waarmee zij samenwerken, zijn geschokt over de gang van zaken en roepen de Nederlandse overheid en de Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius DSB ter verantwoording.
-
Nieuws / 21 July 2020
Verzekert Nederland omstreden gaswinningsproject in Mozambique?
Eind vorige week maakte olie- en gasbedrijf Total bekend dat de Nederlandse overheid via haar exportkredietverzekeraar Atradius DSB onderdeel uitmaakt van een financieringspakket aan een omstreden gaswinningsproject in Mozambique. Het project, waar verschillende Nederlandse en buitenlandse bedrijven bij betrokken zijn, heeft grote gevolgen voor de plaatselijke bevolking en de natuur in de omgeving. Welk Nederlands bedrijf de overheid zou gaan verzekeren is nog onduidelijk.
-
Brief / 31 May 2021
Brief aan Informateur Hamer over afbouwen fossiel exportsteun
Nederland moet zo snel mogelijk stoppen met het verlenen van exportsteun aan Nederlandse bedrijven voor vervuilende, fossiele projecten in het buitenland. Daarover schreef een brede coalitie van nationale en internationale maatschappelijke organisaties onder leiding van Both ENDS, Milieudefensie en Oil Change International vrijdag 28 mei 2021 een brief naar de onderhandelaars in de formatie.
-
Voor de pers / 24 November 2021
Urgentie ontbreekt bij Nederland om exportsteun in lijn te brengen met Glasgow-verklaring
Tijdens de Klimaattop in Glasgow besloten 39 landen om per eind 2022 te stoppen met het ondersteunen van de fossiele energiesector. Zeven van deze landen kwamen onder leiding van Nederland vandaag samen om te praten over het vergroenen van het overheidsinstrument waar de meeste winst te behalen valt; de exportkredietverzekering. Tussen 2018 en 2020 verleenden alleen al deze zeven landen voor 20 miljard euro aan exportsteun voor fossiele projecten. De landen hebben vandaag dé kans laten liggen om afspraken te maken over de implementatie van de Glasgow-verklaring, aldus Oil Change International, Milieudefensie en Both ENDS.
-
Nieuws / 14 December 2020
Groene exportsteun biedt toekomstperspectief
Op 12 december jl. kondigde het Verenigd Koninkrijk aan te stoppen met exportsteun voor fossiele projecten. Both ENDS is daar blij mee en vindt dat Nederland zo snel mogelijk dit goede voorbeeld moet volgen. Samen met organisaties in Europa en ver daarbuiten maken we ons al jaren hard voor het verduurzamen van exportsteun en andere financiële instrumenten van de overheid. De eerste en meest belangrijke stap daarin is het stoppen met het stimuleren van de fossiele brandstoffensector, en in plaats daarvan juist ondersteuning te bieden aan de ontwikkeling van duurzame energieopwekking.
-
Brief / 12 July 2021
Brief Ingebrekestelling van ministeries van Financiën en Buitenlandse Zaken en Atradius DSB
De ministeries van Buitenlandse Zaken, van Financiën en Atradius DSB besloten Nederlandse bedrijven exportkredietverzekeringen ter waarde van 903 miljoen euro te verstrekken voor hun deelname aan een gigantisch aardgasproject in Mozambique dat veel risico's voor mensen en hun leefomgeving met zich meebrengt. Om informatie op tafel te krijgen over de achtergrond van dit onbegrijpelijke besluit, diende Both ENDS op 7 december 2020, samen met Milieudefensie, Friends of the Earth Europe en SOMO, WOB-verzoeken in. Nog altijd hebben wij geen besluiten op onze verzoeken ontvangen. Omdat ze de wettelijke beslistermijn fors overschrijden, zijn de ministers en Atradius DSB door ons formeel in gebreke gesteld. Via een brief verzochten wij de overheid alsnog uiterlijk voor 13 juli 2021 op de WOB-verzoeken te besluiten.
-
Nieuws / 12 July 2021
WOB-verzoeken rondom exportsteun voor Mozambique gasproject
Begin dit jaar ondersteunde de overheid Nederlandse bedrijven met verzekeringen ter waarde van 903 miljoen euro, om hun deelname aan een gigantisch aardgasproject
in het Noorden van Mozambique mogelijk te maken. Both ENDS is al jaren, samen met partners uit Mozambique en Nederland, in gesprek met de exportkredietverzekeraar Atradius DSB en de verantwoordelijke ministeries van Financiën en Buitenlandse Zaken over de mogelijke financiële, milieu- en sociale risico's van het gasproject. -
Voor de pers / 13 December 2020
Persbericht: Nederland kan niet achterblijven nu Verenigd Koninkrijk stopt met fossiele exportsteun
Nu het Verenigd Koninkrijk aankondigt te stoppen met exportsteun voor fossiele projecten, is er voor Nederland geen excuus meer om af te wachten. Dat vinden milieuorganisaties Both ENDS, Oil Change International en Milieudefensie. Dat is nodig voor de klimaatafspraken van het Parijsakkoord. Komende week stemt de Kamer over moties om een einde te maken aan de exportsteun voor winning, verwerking en transport van olie, gas en kolen.
-
Nieuws / 22 November 2021
E3F, ‘Exportfinanciering voor de Toekomst’ biedt Nederland mooie kansen
Exportondersteuning – en vooral die aan fossiele projecten – staat recentelijk flink in de belangstelling. En dat is maar goed ook, want alleen al in Nederland hebben we het over fossiele exportsteun ter waarde van 1,5 miljard euro per jaar. Tijdens de klimaattop in Glasgow lanceerde het Verenigd Koninkrijk een verklaring waarin zij beloven voor het einde van 2022 te stoppen met het verlenen van exportsteun aan fossiele projecten. Na enige aarzeling sloot ook Nederland zich aan bij de verklaring – die inmiddels al door bijna veertig landen en financiële instellingen is getekend.
-
Brief / 15 April 2021
Maatschappelijke organisaties sturen reactie op de inhoud van het E3F-initiatief
Op woensdag 14 april lanceerden zeven landen, waaronder Nederland, een initiatief genaamd Export Finance for Future (E3F), waarin ze een aantal ambities vastleggen met betrekking tot het afbouwen van exportondersteuning voor de fossiele sector. Maatschappelijke organisaties, inclusief Both ENDS, zijn blij met deze stap, maar de landen zullen zich toch moeten committeren aan veel ambitieuzere doelen dan die welke nu zijn gepresenteerd. Zij stelden daarom een verklaring op met de volgens hen zwakke punten van het door E3F voorgestelde beleid, aangevuld met aanbevelingen voor verbeteringen.