Wat heeft de wereld aan bilaterale investeringsverdragen?
Met de onderhandelingen over TTIP komt het publieke debat over bilaterale investeringsverdragen (BIT’s) langzamerhand op gang. Vooral het ‘Investor-to-State Dispute Settlement Mechanism’ (ISDS) binnen TTIP dreigt de normen voor mens en milieu te verlagen. BIT’s maken gebruik van zeer controversiële arbitragesystemen (ISDS), die buitenlandse investeerders in staat stellen om overheden buiten de nationale rechter om aan te klagen voor hun nationale beleid en wetgeving. De publicatie 'To change a BIT is not enough', die Both ENDS vandaag lanceert, toont met een aantal heldere voorbeelden de verstrekkende gevolgen van deze mechanismen aan.
Decennia lange VIP behandeling multinationals
ISDS in Bilaterlale Investeringsverdragen heeft er in de afgelopen decennia vaak voor gezorgd dat multinationals landen (vooral ontwikkeingslanden) aanklaagden, nadat deze landen hun nationale wetgeving op sociaal en milieugebied hadden aangescherpt. Deze claims lopen in de miljarden en zijn voor armere landen vaak nauwelijks op te brengen. Bovendien gaan ze ten koste van overheidsbudget dat voor publiek zaken was bedoeld. Uit angst voor claims kiezen landen er vaak voor om wet-en regelgeving die hun eigen bevolking moet beschermen, niet in te voeren.
De belastingbetaler betaalt
Stel je voor dat een buitenlandse multinational de Nederlandse staat voor de rechter daagt, omdat de Nederlandse wetgeving op sociaal- en milieugebied de winst van het bedrijf in gevaar zou brengen. En stel je voor dat de rechter deze multinational in het gelijk stelt en dat de Nederlandse overheid een boete van €2 miljard euro wordt opgelegd ter compensatie voor de gederfde inkomste van het bedrijf. Waarom zou Nederlands belastinggeld betaald moeten worden aan dat bedrijf, als onze eigen, democratisch verkozen overheid ons juist wil behoeden voor schade aan het milieu? Dit scenario is heel realistisch: het is de bittere pil die veel landen al hebben moeten slikken, omdat zij door Nederlandse bedrijven - of multinationals die in Nederland gevestigd zijn - zijn aangeklaagd. En voor je het weet zijn de rollen omgedraaid en betalen wij – met ons geld en onze normen – aan grote Amerikaanse multinationals onder ISDS van TTIP.
Both ENDS pleit voor duurzame ontwikkeling en het betrekken van lokale bevolking
Both ENDS vindt dat lokale belanghebbenden en betrokkenen in het besluitvormingsproces rond internationale investeringsverdragen betrokken moeten worden. Strenge nationale regelgeving voor investeringen omtrent mens en milieu is daarbij hoognodig, zodat investeringen daadwerkelijk bij kunnen dragen aan inclusieve en duurzame ontwikkeling van landen.
Voor meer informatie:
- To change a BIT is not enough (september 2015), Both ENDS
- Socialising losses, privatising gains: how Dutch investment treaties harm the public interest (januari 2015), SOMO, Both ENDS, Milieudefensie, TNI
- Investeringsverdragen met Nederland zijn voor ontwikkelingslanden vaak miljardenstrop (29 januari 2015), Both ENDS
- Kamervragen over Bilaterale Investeringsverdragen (8 april 2014), Both ENDS
Lees meer over dit onderwerp
-
Voor de pers / 13 February 2025
Cassatie tegen uitspraak Shell-zaak: reductiebevel nodig voor bescherming
Amsterdam, 12 februari 2025 - Milieudefensie gaat in cassatie tegen de uitspraak in het hoger beroep van de Klimaatzaak tegen Shell. Directeur Donald Pols en advocaat Roger Cox zien ‘meer dan genoeg mogelijkheden’ om Shell een concrete reductieplicht op te leggen, zodat het olie- en gasbedrijf stopt met het veroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering. Pols: “De rechter oordeelde dat Shell zijn uitstoot moet verminderen, maar niet met welk percentage. Om de klimaatcrisis te remmen is zo’n percentage essentieel en daarom stappen we nu samen met onze mede-eisers* naar de hoogste rechter.”
-
Dossier /
Naar een sociaal en ecologisch rechtvaardige energietransitie
Om de klimaatcrisis aan te pakken moeten we dringend overschakelen van fossiele brandstoffen naar schone, hernieuwbare energie. Deze overgang gaat echter niet alleen over het veranderen van energiebronnen. Het vereist een inclusief en eerlijk proces dat systemische ongelijkheden en veeleisende consumptiepatronen aanpakt, dat prioriteit geeft aan ecologische en sociale rechtvaardigheid en dat fouten uit het verleden niet herhaalt.
-
Blog / 28 January 2025
Zinkende beloften in Manila
Door Murtah ShannonGisteren publiceerde Global Witness een nieuw rapport, "Sunk Costs" – waar ik een bescheiden rol in heb mogen spelen- dat met nieuwe feiten komt over het desastreuze New Manila International Airport-project in de Filipijnen, waarvoor de Nederlandse bagger-multinational Boskalis een Nederlandse exportkredietverzekering (ekv) van 1.5 miljard euro ontving.
-
Nieuws / 22 January 2025
-
Nieuws / 16 January 2025
DetoX: Both ENDS verlaat X
Both ENDS verlaat, samen met vele andere Nederlandse organisaties, het sociale media-platform X. In januari doen wij mee aan de campagne “#DetoX” van De Goede Zaak en Stem op een Vrouw. Wij hopen dat veel organisaties ons zullen volgen zodat de haat, misinformatie en ondermijning van de democratie op X minder ruimte krijgen.
-
Nieuws / 13 January 2025
Nieuwe samenwerking met RVO voor veerkrachtige voedselsystemen in de Sahel
De situatie in de Afrikaanse Sahel is de snelst groeiende humanitaire crisis ter wereld. Ruim 3 miljoen mensen vluchten voor geweld. Zij worden geteisterd door honger, ziekte en toenemende droogte door klimaatverandering. Both ENDS en haar partners werken succesvol aan het versneld vergroten van de veerkracht van lokale voedselsystemen en gemeenschappen in de Sahel, gebaseerd op ‘Farmer Managed Natural Regeneration’ (FMNR). Het project, dat wordt gefinancierd door DOB Ecology, loopt halverwege 2026 ten einde, maar heeft al een vervolg gekregen dankzij een nieuwe samenwerking met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).
-
Publicatie / 9 January 2025
-
Publicatie / 8 January 2025
-
Publicatie / 7 January 2025
-
Video / 6 January 2025
-
Publicatie / 6 January 2025
-
Publicatie / 6 January 2025
-
Publicatie / 3 January 2025
-
Video / 3 January 2025
Dare to Trust: Jarai Women of Cambodia
With the Dare to Trust grant, the Taing Se Malu organization decided to purchase pigs that can be raised and increased in quantities by the women members of their organization. More importantly, through the grant, they formed a women’s group and a youth group to empower them in their pursuit of a more gender-just community.
-
Video / 3 January 2025
Dare to Trust: the Tumandok Women from the Philippines
With resources that the ATBBB women's group received for their Dare to Trust-project, they decided to move forward with growing, processing and selling what they have at their disposal: coffee. They created a production center for their community based enterprise.
-
Video / 3 January 2025
NTFP-EP Asia steunt vrouwengroepen met Dare to Trust-grants
NTFP-EP Asia has given small grants to two grassroots women’s organisations in the Philippines and Cambodia. These grants are part of our Dare to Trust project, a pilot with unconditional funding supported by the Dutch Postcode Lottery.
-
Publicatie / 23 December 2024
-
Video / 23 December 2024
Dare to Trust: LILAK supports women to start sustainable agriculture
Indigenous women in Didipio, Philippines, grew close to each other when confronting the mining corporation OceanaGold. Now they continue their struggle collectively in the women's group "Bileg Daggiti Babbai". With the help of LILAK they started a sustainable farming project, which helps them make a living to support their day to day needs and afford their children's education.
The project was made possible in Both ENDS's Dare to Trust project, supported by the Dutch Postcode Lottery.
-
Publicatie / 23 December 2024
-
Voor de pers / 12 December 2024
Database noemt bedrijven die zijn uitgesloten door wereldwijde investeerders en banken
Den Haag/San Francisco, 12 dec. 2024 - Vandaag verschijnt de bijgewerkte versie van de Financial Exclusions Tracker: financialexclusionstracker.org. De website houdt bij welke bedrijven worden uitgesloten door institutionele beleggers, pensioenfondsen en banken vanwege problemen met mensenrechten, volksgezondheid en duurzaamheid. De meest voorkomende redenen voor uitsluiting zijn banden met fossiele brandstoffen, wapens of tabak.