Suape, Brazilië: de steen in de vijver
Het succes van het werk van Both ENDS hangt vaak af van een lange adem. Dat geldt ook voor onze inspanningen in Suape, Brazilië. Deze week reist Wiert Wiertsema erheen om samen met collega-organisatie SOMO een nieuwe mijlpaal te ondersteunen. Zo’n dertig partijen uit verschillende staten van Brazilië, waaronder milieuorganisaties, advocaten en natuurlijk ook vertegenwoordigers van het Fórum Suape, komen er bij elkaar. De sociale beweging, die is ontstaan als antwoord op de desastreuze uitbreiding van de haven en industrialisatie in Suape, begint ook elders in Brazilië vorm te krijgen. Zo lijkt de saga van Suape een steen in de vijver van de milieupolitiek in Brazilië te worden.
Deze bijeenkomst is een belangrijke kickstart voor samenwerking tussen Braziliaanse maatschappelijke organisaties in vergelijkbare situaties. Both ENDS en SOMO zijn mede-organisatoren en mede-financiers van de workshop die tijdens de bijeenkomst wordt gegeven. Het zou goed kunnen dat ook afgevaardigden van het Nederlandse baggerbedrijf Van Oord, dat in Suape heeft gewerkt, aanwezig zijn.
Wat gebeurt er deze week in Suape?
Wiert Wiertsema: “Deze week gaan we informatie uitwisselen, over Suape en over vergelijkbare milieu- en mensenrechtenproblemen in Rio de Janeiro, en in de staten Rio Grande en Ceará. We informeren elkaar over de verantwoordelijkheid van bedrijven en investeerders, over richtlijnen van de VN voor bedrijven en mensenrechten, de regels van de OECD, en de private investeringstak van de Wereldbank, IFC. Daarna gaan we iedereen instrueren hoe verschillende klachtprocedures bij investeringsbanken en kredietverzekeraars werken. Dat gaan we ook oefenen.”
Wat is de stand van zaken in Suape?
“De olieraffinaderij van Petrobras in de haven van Suape is bijna klaar. Officieel zou deze raffinaderij begin 2015 operationeel moeten worden. De kosten zijn opgelopen tot 20 miljard US$, terwijl er oorspronkelijk slechts zo’n 2,5 miljard voor was berekend. Er blijkt veel vriendjespolitiek en corruptie ten grondslag te liggen aan deze enorme kostenexplosie. De huidige president Dilma Rousseff was de hoogste baas van Petrobras toen de aanbesteding van deze raffinaderij plaatsvond. Deze affaire hangt daarom als een enorme molensteen om haar nek bij de aankomende presidentsverkiezingen.
Aan de constructie van de raffinaderij hebben tienduizenden gastarbeiders uit andere delen van Brazilië gewerkt. Omdat het werk nu vrijwel klaar is zijn die ontslagen. Zoals zo vaak is er niet meteen ander werk in de regio. Kortom, er is nu een flink werklozenprobleem ontstaan in en rond Suape.”
En hoe staat het nu met van Oord?
“Hoewel de raffinaderij bijna klaar is, is het toch de vraag of die volgend jaar kan gaan draaien. Reden is dat het baggerwerk voor het toegangskanaal tot de haven van Suape niet door Van Oord is afgemaakt. De grote olietankers die worden verwacht kunnen nog niet gevuld met olie de haven binnenlopen. Daar is een schadeclaim van €40 miljoen euro uit voortgekomen. Van Oord gaat ervan uit dat er na de verkiezingen een nieuwe tender zal worden uitgeschreven om genoemde klus alsnog af te maken. De baggeraar wil graag weer meedingen omdat ze vinden dat zij de beste knowhow hebben. Op mijn vraag of de claim al is betaald was het antwoord nee. Dat is volgens Van Oord nu een zaak van de kredietverzekeraar Atradius DSB.”
Lees meer over de ontwikkelingen in Suape
Lees meer over dit onderwerp
-
Nieuws / 17 juli 2025
Oproep aan de VN om ernstige mensenrechtenschendingen in Mozambique te onderzoeken
Lokale leiders in Mozambique en internationale NGO’s waarschuwen dat de huidige onderzoeken naar mensenrechtenschendingen door Mozambikaanse veiligheidstroepen bij een gassite tekortschieten. Ze missen onafhankelijkheid en bieden geen garantie op gerechtigheid en bescherming voor de slachtoffers.
-
Blog / 17 juli 2025
Een drama voor boeren hier én daar
Het handelsakkoord met Zuid-Amerika is slecht voor boeren, klimaat en biodiversiteit, hier én daar: tijd om dit akkoord definitief van tafel te vegen, vindt Fernando Hernandez, senior beleidsmedewerker handel en investeringen van Both ENDS. -
Nieuws / 16 juli 2025
Vrouwen die opkomen voor gender- en klimaatrechtvaardigheid in Burkina Faso (Casestudie)
Het Women Environmental Programme Burkina Faso (WEP BF of WEP) is leidend in genderspecifieke klimaatsoplossingen, door de advocontwikkelingspositie rechtstreeks in de hand te leggen van boeren. "In Burkina Faso spelen vrouwen een cruciale rol in de landbouwproductie en het beheer van natuurlijke hulpbronnen, maar ze worden nog steeds geconfronteerd met systemische belemmeringen voor landeigenaarschap", legt een WEP-teamlid uit. "Ondanks de wettelijke bepalingen blijven diepgewortelde constitutionele normen de boventoon voeren, waardoor de toegang van vrouwen tot land beperkt blijft tot alleen het recht van de enkeling, dat bemiddeld moet worden door mannelijke familieleden."
-
Nieuws / 16 juli 2025
Vechten tegen milieutransfobie en sociale fragmentatie in Brazilië (Casestudie)
Met het oog op milieutransfobie, een vorm van discriminatie waarbij transseksuelen en genderspecifieke groepen in hoge mate worden getroffen door milieuvervuiling, worden uitgesloten van klimaatmaatregelen, en worden gestigmatiseerd en uitgesloten door milieubewegingen, is de Grupo Orgulho, Liberdade e Dignidade (GOLD) een moedige en visionaire kracht voor verandering in Brazilië. Het hart van deze beweging is Débora Sabará, de leider van GOLD, een travesti-activist die veel moeite heeft gedaan om de perspectieven en behoeftes van LGBTIQAPN+ (Lesbian, Gay, Biseksueel, Trans, Interseksueel, Queer, Aseksueel, Panseksueel, Niet-binair en andere identititeiten), Inheemse en Afro-Braziliaanse gemeenschappen centraal te stellen in de discussie over klimaatrechtvaardigheid.
-
Nieuws / 16 juli 2025
Juristen die landrechten verdedigen tegen winningsindustrieën en landroof in Mozambique (Casestudie)
In Mozambique is land meer dan alleen grondgebied. Het is de basis van levensonderhoud, cultuur en autonomie voor veel gemeenschappen. Wanneer er bedrijven arriveren die grote stukken land opeisen voor mijnbouw, olie-exploratie of landbouw, staan de bewoners voor grote uitdagingen om hun rechten te doen gelden. De Landwet van Mozambique (1997) geeft gemeenschappen gebruikersrechten, wat ervoor zorgt dat ze land kunnen inzetten voor hun eigen levensonderhoud of culturele doelen.
-
Nieuws / 2 juli 2025
Reactie FGG Alliantie op beleidskader ‘Focus’: Belangenbehartiging - internationaal en in Nederland - cruciaal voor eerlijke handel
Op 27 juni 2025 presenteerde demissionair minister Veldkamp via een Kamerbrief de contouren van het nieuwe subsidiekader ‘Focus’. Met de voorgangers van dit beleidskader, Samenspraak en Tegenspraak en Power of Voices, heeft Nederland jarenlang een voorlopersrol gespeeld. Nederland ontving internationale lof - door de nadruk te leggen op pleiten en beïnvloeden als effectieve strategie voor duurzame ontwikkeling én door de link tussen hulp en handel te erkennen.
-
Blog / 2 juli 2025
Vrouwen aan het front van klimaatactie: lokale kracht; wereldwijde verandering
Door Tamara MohrAfgelopen week organiseerde GAGGA, de Global Alliance for Green and Gender Action, samen met FCAM en Mama Cash, en met Both ENDS als een van de alliantieleden, haar wereldwijde bijeenkomst in Indonesië. Het doel van deze bijeenkomst was om grensoverschrijdende samenwerking tussen bewegingen en regio’s te vieren en vooruit te kijken, met als doel het versterken van de collectieve kracht van gender-, klimaat- en milieurechtvaardigheidsbewegingen.
-
Publicatie / 1 juli 2025
-
Nieuws / 24 juni 2025
Inheemse gemeenschappen in Panama krijgen erkenning en gedeeltelijke herstelmaatregelen van ontwikkelingsbanken FMO en DEG in verband met de Barro Blanco-dam
Both ENDS en SOMO zijn blij met de ondertekening van het akkoord tussen vier inheemse Ngäbe-gemeenschappen in Panama en de Europese ontwikkelingsbanken FMO en DEG op 17 juni 2025. De regeling omvat een programma voor gemeenschapsontwikkeling dat, in combinatie met een openbare verklaring van de banken, tot doel heeft een aantal negatieve gevolgen van de Barro Blanco-stuwdam te erkennen en te verzachten. Het akkoord is mede tot stand gekomen door het goede, volhardende werk van de gemeenschapsorganisatie Movimiento 10 de Abril (M10) voor gerechtigheid voor de getroffen gemeenschappen. Daarnaast erkennen we de inzet van FMO en DEG om een oplossing te vinden voor hun langlopende conflict met de gemeenschappen dat is ontstaan door hun gedeeltelijke financiering van het waterkrachtproject sinds 2011.
-
Nieuws / 23 juni 2025
Wie heeft baat bij een betere bescherming van onze oceanen?
De oceaan komt versterkt uit de VN-Oceaanconferentie in Nice. Met meer landen die een verbod op diepzeemijnbouw steunen, meer beschermde gebieden in de oceaan en meer beloften van actie tegen vervuiling. Vraag is nu of landen de daad ook bij het woord zullen voegen. Want de oceaanbeweging staat tegenover een kamp van machtige belangen.
Dit artikel is bij MO*Magazine verschenen en staat in het Engels op onze website.
-
Nieuws / 6 juni 2025
Both ENDS op de VN-Oceaanconferentie: onze zorgen over milieurechtvaardigheid binnen de ‘Blauwe Economie’ onder de aandacht brengen
Volgende week vindt in Nice, Frankrijk, de Verenigde Naties Oceaanconferentie plaats. Deze conferentie richt zich op het behoud en duurzaam gebruik van kusten, zeeën en mariene hulpbronnen. Murtah Shannon, collega bij Both ENDS, zal aanwezig zijn. We vroegen hem om wat meer te vertellen over zijn plannen.
-
Nieuws / 5 juni 2025
Opinie: Nieuwe handelspartners, maar niet op de oude voet
Sinds de handelsoorlog en ‘tariffs’ van President Trump staat internationale handel weer volop in de schijnwerpers. In Europa en in Nederland neemt de roep toe om daarom razendsnel nieuwe vrijhandelsakkoorden te sluiten, zo ook in recente opinies in FD en de Volkskrant. Maar dat is de verkeerde reflex, schrijft Marius Troost op Joop.nl -
Nieuws / 4 juni 2025
Shell ter verantwoording geroepen voor decennialange vervuiling in de Nigerdelta
Dit artikel is momenteel alleen beschikbaar in het Engels
-
Blog / 3 juni 2025
Een voedselbos als inspirerende oase tussen bespoten akkers
Door Marjolein van RijnOnlangs waren we met een groep collega's in het voedselbos Ketelbroek, een project van Voedselbos-pionier Wouter van Eck en onze eigen Pieter Jansen. Wat een prachtige plek! Gelegen tussen akkers met raaigras, bieten of aardappels, is het Voedselbos een groene oase. Het gezang van de vogels is alom aanwezig en er zoemt en fladdert van alles rond. Ook hazen, dassen, vossen en wilde zwijnen komen er regelmatig op bezoek. En niet te vergeten: bevers.
-
Nieuws / 20 mei 2025
Both ENDS en partners eisen dat Shell de Nigerdelta schoonmaakt vóór vertrek
Tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering (AGM) van Shell in Londen, confronteren gemeenschapsleiders uit de Nigerdelta en internationale bondgenoten (waaronder Both ENDS) Shell met een duidelijke eis: Shell moet volledige verantwoordelijkheid nemen voor decennia van vervuiling en menselijk leed in de Nigerdelta in Nigeria, vóórdat het zich terugtrekt uit zijn olieactiviteiten op het land.
-
Nieuws / 9 mei 2025
Vrouwelijk leiderschap in agro-ecologie bloeit op in Oost- en Zuidelijk Afrika
Op 12 en 13 februari 2025 kwamen vrouwen uit Kenia, Uganda en Zimbabwe samen in Nairobi voor het Africa Women Leaders in Agroecology (AWOLA) Regional Networking Forum. Het evenement markeerde een belangrijk moment in het leiderschapsprogramma van PELUM Kenya dat jonge vrouwen versterkt in hun rol als leider in de agro-ecologische transitie. Dit project werd mogelijk gemaakt dankzij steun van Both ENDS, als onderdeel van de Fair, Green and Global (FGG) Alliance.
-
Blog / 23 april 2025
De kracht van vertrouwen
Door Karin van BoxtelVertrouwen wekt vertrouwen. Dat is wat ik heb geleerd van de manier waarop Both ENDS werkt – binnen ons team, met partners in gezamenlijke strategieën en belangenbehartiging, en in onze relatie met partners als financier. Vertrouwen is de basis. Het is wat medeleven laat groeien, wat hoop doet ontstaan, en wat echte solidariteit aandrijft. Het is krachtig in contrast met de wereldwijde trend waarin politieke en internationale leiders harde maatregelen en eigenbelang vooropstellen en relaties negeren die gebaseerd zijn op vertrouwen . En des te meer reden om te delen wat wij hebben ervaren door vertrouwen centraal te stellen.
-
Blog / 11 april 2025
FMO is erg tevreden over het eigen succes – nu de lokale bevolking nog
Door Anne de JongheDeze blog is bij het Financiële Dagblad verschenen.
-
Nieuws / 7 april 2025
Voedselbos Ketelbroek: waar voedselproductie en biodiversiteit samenkomen
Wanneer collega’s van Both ENDS partners over de hele wereld bezoeken, gaan ze vaak op "veldbezoek" om met eigen ogen te zien hoe ons gezamenlijke werk mensen en gemeenschappen raakt. Onlangs deden we dat ook in Nederland. Voedselbospionier Wouter van Eck liet een groep Both ENDS-partners zien hoe regeneratieve landbouw oplossingen biedt voor de klimaat- en biodiversiteitscrisis.
-
Publicatie / 1 april 2025