200+ organisaties: "Minister Kaag: "Steun vrijstelling van WTO-regels voor arme landen tijdens pandemie"

Gezamenlijke oproep van maatschappelijke organisaties aan alle handelsministers op de WTO conferentie: accepteer de huidige tekst over TRIPS niet maar eis een échte opschorting van TRIPS

De bescherming van intellectueel eigendom is op verschillende niveaus geregeld. Op internationaal niveau is dit vooral geregeld via de Wereldhandelsorganisatie WTO en via handelsverdragen. Maar wat betekent dit in de praktijk voor ons? Met deze infographic hebben we gevisualiseerd wat er gebeurt als een eigenaar van intellectueel eigendom - vaak een groot bedrijf - denk dat zijn rechten worden geschonden.

De Wereldhandelsorganisatie (WTO) wordt - zeker nadat president Trump in 2019 besloot de stekker uit een van de belangrijkste WTO-lichamen te trekken (het orgaan waar landen in beroep kunnen gaan bij handelsgeschillen) - vaak gezien als een instelling in crisis: vleugellam en niet meer relevant. Toch ondertekenden meer dan 150 maatschappelijke organisaties, netwerken en groepen vanuit de hele wereld een brandbrief aan Directeur-Generaal van de WTO Roberto Azevedo, omdat ze zich ernstig zorgen maken over de huidige gang van zaken binnen de WTO.

Nairobi, de hoofdstad van Kenia, is van 15 tot en met 18 december 2015 het epicentrum van de internationale handel. De vertegenwoordigers van de Wereldhandelsorganisatie (WTO), waar momenteel 162 landen lid van zijn, komen dan samen om te onderhandelen. De belangen lopen nogal uiteen, wat het lastig maakt om tot overeenstemming te komen. Burghard Ilge van Both ENDS reist met minister Ploumen mee als officieel adviseur en bemiddelaar vanuit het maatschappelijk middenveld. Zijn rol is om voor en tijdens bijeenkomst de standpunten en de belangen van maatschappelijke organisaties wereldwijd zo duidelijk mogelijk aan haar over te brengen, zodat zij deze standpunten kan meenemen in de onderhandelingen. In aanloop naar de WTO-top hebben we Ilge een aantal vragen gesteld.

Landen kunnen te maken krijgen met een golf van claims van multinationals die regeringen aanklagen wegens genomen maatregelen om de Covid-pandemie het hoofd te bieden. Ruim 600 organisaties uit meer dan 90 landen riepen daarom deze week hun overheden op om maatregelen te treffen om te voorkomen dat staten hiervoor buiten de rechter om aangeklaagd kunnen worden door bedrijven.  De organisaties waarschuwen er ook voor dat advocatenkantoren hun clienten - investeerders en multinationals-  reeds actief informeren over de mogelijkheden tot claimen. Ook handelsdeskundigen, VN-organisaties en mensenrechtenexperts voorspellen een golf aan claims.

Door Daniëlle Hirsch en Maria van der Heijden

Het maatschappelijk debat over de rol van Nederland in de crisis van de wereldeconomie is losgebarsten. Centraal daarin: hoe vangen we klappen voor de Nederlandse economie op terwijl we tegelijkertijd oog houden voor het verduurzamen van internationale ketens en handel? Wij – Both ENDS en MVO Nederland – maken ons in die discussies vooral zorgen over wat we horen over mensenrechten, klimaat en milieu. Dat dat slechts 'toeters en bellen' zouden zijn, waar in crisistijd geen aandacht voor is. Dat terwijl de coronacrisis juist laat zien dat onze huidige economie onlosmakelijk verbonden is met vervuiling van de aarde en mensen over de hele wereld in zeer kwetsbare posities brengt.Kortom: we moeten onze economie weerbaar maken voor dit soort klappen. En dat betekent nu inzetten op de Sustainable Development Goals (SDG's) en het klimaatakkoord. We richten ons daarbij graag eerst tot de overheid.

In deze tijd van crisisgedreven reflectie lezen we uit alle hoeken en gaten rake analyses van verleden en heden, die worden vertaald in actieagenda’s. Veel analyses zijn inhoudelijk – ze gaan over ongelijkheid, klimaat, financiële sector, gezondheidzorg, onderwijs, vrouwenrechten. Ze gaan over het ‘wat’ en veel minder over ‘wie’ of ‘hoe’. Maar een andere toekomst bouw je samen met iedereen van jong tot oud, man én vrouw. Deze toekomst overkomt ons niet, we zijn er zelf bij. Tijd voor nieuwe gezichten aan tafel met een andere stem. Tijd voor een nieuwe toekomst.

De komende week is Genève het epicentrum van de wereldhandel, als handelsministers en andere hoogwaardigheidsbekleders uit de hele wereld samenkomen voor de ministeriële top van de Wereld Handels Organisatie (WTO). Liesje Schreinemacher, de Nederlandse minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, gaat er met een delegatie naartoe. Onze collega Burghard Ilge gaat mee als officieel delegatielid om de maatschappelijke organisaties te vertegenwoordigen. Collega Fernando Hernandez reist eveneens naar Genève, en zal buiten de conferentiezaal samen met andere maatschappelijke organisaties uit de hele wereld de onderhandelingen volgen en proberen te beïnvloeden.

"Het virus verspreidt zich sneller dan de informatie", was het eerste dat wij in Nederland hoorden over de verspreiding van COVID-19 in veel Afrikaanse landen en de maatregelen die ertegen genomen werden. Terwijl noodsituaties werden afgekondigd, grenzen werden gesloten en bij ons beelden van gewelddadige leger- en politieoptredens binnenstroomden, wisten veel mensen buiten de grote steden nog niet wat er aan de hand was. Toen meer duidelijk werd, ontstonden grote zorgen over de gevolgen van de genomen maatregelen: het stilvallen van de informele economie, voedseltekorten en interne migratiestromen.