Nederland is zeker niet roomser dan de paus

De Tweede Kamerverkiezingen zijn voorbij, het stof is enigszins neergedaald. Hoe het ook gaat eindigen, één ding valt op: het gaat in Nederland vooral over Nederland, het buitenland is nauwelijks een thema in de verkiezingen en de formatie. Sterker nog, sommige winnaars in de verkiezingen zouden zich het liefst juist verder afschermen van de wereld om ons heen.

Both ENDS kijkt in de weken na de verkiezingen waar de politiek in de komende jaren op kan sturen om de Nederlandse voetafdruk over de grenzen te verkleinen en het Nederlandse buitenlandbeleid juist te laten werken voor mens en milieu. Dat doen we door in vier dubbelinterviews met steeds een eigen expert en iemand van buiten de organisatie.

Vandaag, een paar dagen voor de internationale Klimaattop in Egypte, heeft het kabinet nieuw beleid gepubliceerd dat invulling moet geven aan een internationale afspraak om te stoppen met internationale publieke financiering voor fossiele energie projecten. Both ENDS, Milieudefensie en Oil Change International stellen dat Rutte zijn belofte niet nakomt om per eind dit jaar te stoppen met fossiele exportsteun, maar in plaats daarvan nog een jaar de deur open laat staan voor nieuwe fossiele projecten. Volgens de milieuorganisaties dreigen de omvangrijke uitzonderingen de klimaatdoelen op het spel te zetten.

Both ENDS werkt wereldwijd met partners eraan de stem van gemeenschappen te laten klinken, die elke dag de gevolgen van onduurzaam financieel beleid voelen: klimaatverandering, milieuvervuiling, gedwongen verhuizingen. Al twee decennia vragen we daarbij aandacht voor een relatief onbekend financieel instituut: de exportkredietverzekeraars.

Exportondersteuning – en vooral die aan fossiele projecten – staat recentelijk flink in de belangstelling. En dat is maar goed ook, want alleen al in Nederland hebben we het over fossiele exportsteun ter waarde van 1,5 miljard euro per jaar. Tijdens de klimaattop in Glasgow lanceerde het Verenigd Koninkrijk een verklaring waarin zij beloven voor het einde van 2022 te stoppen met het verlenen van exportsteun aan fossiele projecten. Na enige aarzeling sloot ook Nederland zich aan bij de verklaring – die inmiddels al door bijna veertig landen en financiële instellingen is getekend.

Als Nederland haar landbouw en veeteelt wil verduurzamen en wil zorgen dat boeren een eerlijke prijs voor hun producten krijgen, zal ons land ook buiten de grenzen moeten kijken. Nederland is de op één na grootste exporteur van landbouwproducten ter wereld. We hebben grote impact, omdat we via onze handelsrelaties een intensief landbouwsysteem in stand houden dat leidt tot de vernietiging van ecosystemen en dat lokale productie ondermijnt. De voetafdruk van de Nederlandse economie is, mede door de handel in landbouwproducten, groot en groeiende. Dat moet en kan anders:Nederland heeft namelijk een goede uitgangspositie om de noodzakelijke landbouwtransitie aan te voeren. Gelukkig bieden de verkiezingsprogramma's die op tafel liggen, daarvoor genoeg aanknopingspunten. Een nieuwe coalitie kan dus voortvarend aan de slag.

Tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering (AGM) van Shell in Londen, confronteren gemeenschapsleiders uit de Nigerdelta en internationale bondgenoten (waaronder Both ENDS) Shell met een duidelijke eis: Shell moet volledige verantwoordelijkheid nemen voor decennia van vervuiling en menselijk leed in de Nigerdelta in Nigeria, vóórdat het zich terugtrekt uit zijn olieactiviteiten op het land.

De Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius DSB opereert haaks op het Klimaatakkoord van Parijs; in naam van de Nederlandse Staat blijft het investeringen in fossiele brandstoffen flink ondersteunen. Dat blijkt uit een rapport van Duits onderzoeksbureau Perspectives Climate Research (PCR), waarin de exportkredietverzekeraars van Nederland en die van Japan langs de Parijs-lat worden gelegd op het gebied van hun klimaatambities.

Op woensdag 14 april lanceerden zeven landen, waaronder Nederland, een initiatief genaamd Export Finance for Future (E3F), waarin ze een aantal ambities vastleggen met betrekking tot het afbouwen van exportondersteuning voor de fossiele sector. Vele NGOs wereldwijd, waaronder in Nederland onder andere Both ENDS, hebben de laatste jaren opgeroepen tot het opzetten van een dergelijk initiatief en we zijn dan ook blij met deze stap. Om resultaten te behalen en bij te dragen aan de klimaatdoelen van Parijs, zullen de landen zich echter moeten committeren aan veel ambitieuzere doelen dan die welke nu zijn opgesteld. Bezorgde maatschappelijke organisaties, inclusief Both ENDS, stelden daarom een verklaring op met de volgens hen zwakke punten van het door E3F voorgestelde beleid, aangevuld met aanbevelingen voor verbeteringen.

Vandaag werd bekend dat Nederland alsnog aansluit bij een kopgroep van landen, waaronder de Verenigde Staten, Canada en Italië, die in Glasgow op de klimaattop op 4 november verklaarden te zullen stoppen met internationale steun voor fossiele energieprojecten.

Both ENDS heeft hier samen met organisaties in binnen- en buitenland jarenlang op gehamerd, en we zijn dan ook heel erg blij met deze stap. Uiteraard zullen wij de ontwikkelingen blijven volgen.

Maatschappelijke organisaties sturen klimaat-brandbrief naar financiële sector

Amsterdam, 8 juli 2021 - Het Shell-vonnis heeft gevolgen voor de financiers van grote klimaatvervuilers. Dat schrijven maatschappelijke organisaties, waaronder Oxfam Novib, Eerlijke Geldwijzer, Milieudefensie, Greenpeace en Both ENDS, in een brief aan de grootste banken, pensioenfondsen en verzekeraars van Nederland. Ze vragen de financiële instellingen om de CO2-uitstoot van leningen en investeringen omlaag te brengen in lijn met het 1,5 graad doel van het Klimaatakkoord van Parijs.

Vandaag is een brief, ondertekend door bijna 60 organisaties uit landen die te maken hebben met de gevolgen van fossiele brandstofprojecten of solidair zijn, naar de leden van de Tweede Kamer gestuurd. Aanstaande donderdag vindt in de Tweede Kamer een debat plaats over Nederlandse exportkredietverzekeringen en het beleid eromheen. De organisaties roepen Nederlandse politici en beleidsmakers op zich te verzetten tegen elke vorm van exportsteun voor fossiele brandstofprojecten die door Nederlandse bedrijven in het buitenland, met name in het mondiale Zuiden, worden uitgevoerd.

De Nederlandse overheid verzekerde in de afgelopen 10 jaar voor gemiddeld een miljard euro per jaar aan fossiele-energieprojecten. Dit blijkt uit recent onderzoek van Both ENDS. Eind vorig jaar sprak Nederland samen met 33 andere landen af om deze steun per eind 2022 te stoppen. De milieuorganisatie roept de overheid op doortastend beleid uit te werken en geen ruimte te laten voor uitzonderingen die de aarde met meer dan 1,5 graden opwarmen.