Nederlandse ontwikkelingsbank FMO zet investering in omstreden dam Panama door
De Nederlandse Financierings-Maatschappij voor Ontwikkelingslanden (FMO) is als financieerder betrokken bij het Barro Blanco project in Panama. Samen met de Deutsche Investitions- und Entwicklungsgesellschaft (DEG) en de Central American Bank for Economic Integration (CABEI) wordt 77 miljoen US dollar gestoken in de dam, die een capaciteit van 28 Megawatt 'groene stroom' krijgt. Deze dam zal invloed hebben op het bestaan van 5000 leden van inheemse Ngöbe-Buglé stam. Door een gebrekkige milieu-effectrapportage, waarbij onder andere de inspraakprocedure zeer tekortschoot, zijn de gevolgen en de compensatie die daar tegenover staat onduidelijk.
Rechtenschendingen
De rechten van de inheemse bevolking in Panama horen onder andere beschermd te worden door 'wet nr. 415', die mijnbouw en dammen op inheemse grond verbied. Zwakke implementatie van deze wet is de oorzaak voor protestacties door Ngöbe-Buglé, vakbonden, studenten en andere sympathisanten, waarbij in januari 2012 door ingrijpen van overheidstroepen zeker 2 doden en 40 gewonden vielen en ten minste 100 mensen opgepakt werden.
Inspraak
Met betrekking tot het Barro Blanco project is de Ngöbe-Buglé gemeenschap met name boos over het gebrek aan inspraakmogelijkheden. Bouwer en exploitant Genisa heeft onder andere gefaald in het geven van een degelijke publieke hoorzitting. Bovendien hebben zij een financieringsverzoek aan de Europese Investeringsbank ingetrokken op het moment dat deze een onafhankelijke Ombudsman wilde sturen om tot een hernieuwd oordeel te komen over de totstandkoming en uitkomsten van de milieu-effectrapportage.
Klachtenprocedure
De FMO geeft op dit moment geen mogelijkheid tot een formele klachtenprocedure, zoals dat bij de Wereldbank en de EIB wel de norm is. Both ENDS dringt er op aan dat het ook bij de FMO beleid wordt onafhankelijk onderzoek uit te laten voeren in het geval van klachten zoals die nu door de Ngöbe-Buglé worden geuit. Dit is nodig om investeringen met recht duurzaam te noemen en om te voorkomen dat er een 'race to the bottom' ontstaat wat betreft toegepaste normen en standaarden.
Dialoog en aanhoudend protest
In reactie op de protesten is er momenteel een dialoog gaande in Panama tussen de vertegenwoordigers van de Ngöbe-Buglé, de Panamese regering en Genisa. Omdat Genisa de bouw echter niet heeft stilgelegd heeft een deel van de Ngöbe-Buglé gemeenschap in mei besloten hier niet aan deel te nemen maar de protestacties te intensiveren.
Duurzame uitdaging
FMO heeft duurzaamheid hoog op haar agenda staan. Wil zij echt toonaangevend zijn op het gebied van duurzaamheid en ontwikkeling, dan is sterkere implementatie nodig van het duurzaamheidsbeleid van FMO. Ook zijn antennes nodig in de landen waar zij investeert. Niet slechts om negatieve impacts te voorkomen, maar juist ook om die projecten te ondersteunen waar de lokale bevolking en het milieu het meest bij gebaat zijn.
Both ENDS zou graag met FMO in dialoog gaan over deze uitdaging.
Foto: International Rivers
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier
Inheemse gemeenschappen bedreigd door Barro Blanco-dam in Panama
De Barro Blanco-dam in Panama zet inheems land onder water, met financiering uit Nederland. Both ENDS maakt zich hard voor de naleving van de rechten van de inheemse gemeenschappen rond de dam.
-
Nieuws / 27 juli 2021
In gesprek met de Ngäbe-Bugle gemeenschap in Panama, na vijf jaar Barro Blanco-dam
In april 2021 kondigde de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO aan dat zij niet meer betrokken is bij het Barro Blanco project, een omstreden stuwdam in Panama. GENISA, het Panamese bedrijf dat de dam bouwde, betaalde de miljoenenlening – onverwacht – vervroegd af. De vraag is in hoeverre FMO, nu het zich uit het project heeft teruggetrokken, nog verantwoordelijkheid neemt om de schade en het leed dat is veroorzaakt met de financiering, op te lossen.
-
Nieuws / 6 april 2017
Grote schade na overstromingen door Barro Blanco-dam
Het sluiten van de omstreden Barro Blanco-dam vorig jaar heeft niet alleen tot materiële, maar ook culturele schade geleid in de getroffen Ngäbe-Buglé gemeenschappen in Panama. FMO, een van de financiers, neemt tot nu toe geen verantwoordelijkheid voor de mensenrechtenschendingen bij dit project. Hoe moet het nu verder?
-
Dossier
Agua Zarca: inheemse strijd tegen stuwdam kost levens
Inheemse Hondurezen verzetten zich tegen de Agua Zarca-dam. De strijd heeft meerdere levens gekost, waaronder dat van Berta Cáceres. Na grote druk trok de Nederlandse FMO zich terug uit het project.
-
Dossier
Grootschalige infrastructuur
Grootschalige infrastructuur heeft ter plekke negatieve effecten voor mens en milieu, terwijl de baten elders terechtkomen. Both ENDS zet zich in voor inspraak voor de lokale bevolking en onderzoekt de geldstromen achter deze projecten.
-
Nieuws / 23 december 2021
2022 is het jaar voor FMO om beloften waar te maken en uitsluitend echt duurzame ontwikkeling te financieren.
2021 was op zijn zachtst gezegd een turbulent jaar voor FMO, de Nederlandse ontwikkelingsbank. De bank lag al jaren onder vuur vanwege investeringen die gelinkt zijn aan mensenrechtenschendingen en vermeende corruptie, maar het afgelopen jaar haalde de een na de andere nieuwe ontwikkeling in al lopende zaken de Nederlandse pers en media. Wij geven hieronder een overzicht van de gebeurtenissen, en roepen FMO op om vooral de beloofde beterschap in 2022 waar te maken.
-
Dossier
Pleiten voor goed beleid van ontwikkelingsbanken
Ontwikkelingsbanken zouden zich aan strenge milieu- en mensenrechtenregels moeten houden zodat hun projecten de allerarmsten ten goede komen en niet schaden. Both ENDS houdt de banken hieraan.
-
Brief / 18 december 2020
Brief: 28 organisaties roepen FMO op tot meer transparantie
28 organisaties hebben een brief geschreven aan FMO waarin ze de bank oproepen om haar beleid en praktijk op het gebied van transparantie grondig te herzien en te versterken. Dit omvat onder meer de verbetering van informatievoorziening op de FMO-website volgens internationale standaarden, en een verplichting aan klanten om projectdocumentatie volledig openbaar te maken. Ook moet FMO ervoor zorgen dat die informatie begrijpelijk is voor de betrokken gemeenschappen en deze ook bereikt, zodat ze zinvol kunnen deelnemen aan besluitvormingsprocessen rond projecten.
-
Externe link / 31 mei 2018
Agua Zarca-debacle leidt tot beleidsveranderingen bij FMO (jaarverslag 2017)
Soms moeten dingen gruwelijk fout gaan voordat er iets verandert. In maart 2016 werd de Hondurese activiste Berta Cáceres vermoord vanwege haar leidende rol in de protesten tegen de Agua Zarca-stuwdam. De dam werd mede gefinancierd door de Nederlandse FMO. Anderhalf jaar later hebben zij hun beleid gewijzigd om dit soort misstanden in de toekomst te voorkomen.
-
Nieuws / 6 maart 2018
Directeur electriciteitsbedrijf gearresteerd in zaak-Berta Cáceres
Vrijdag 2 maart is in Honduras de directeur van DESA, David Castillo, gearresteerd op verdenking van betrokkenheid bij de moord op Berta Cáceres, nu precies 2 jaar geleden. De Hondurese overheid weigerde lange tijd om niet alleen de daadwerkelijke schutters, maar ook de bedenkers van de moord op Cáceres op te sporen en te berechten.
-
Voor de pers / 10 februari 2021
Transparantie ontwikkelingsbank FMO schiet ernstig tekort
De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO is onvoldoende transparant over haar financieringen en investeringen en handelt daarmee in strijd met haar mandaat. Dat blijkt uit een nieuw rapport van International Accountability Project en de Foundation for the Development of Sustainable Policies, onderschreven door 28 organisaties waaronder Both ENDS, SOMO en Oxfam Novib. De organisaties deden onderzoek naar de mate van transparantie van FMO over haar investeringen in de periode tussen 1 januari 2019 en 31 mei 2020. Slechts in 25% van de gevallen werd bekendgemaakt welke potentiële negatieve gevolgen een investering van FMO zou hebben voor mens en milieu.
-
Nieuws / 2 maart 2017
Brief aan minister Ploumen 1 jaar na de moord op Berta Cáceres
Vandaag is het precies een jaar geleden dat Berta Cáceres op brute wijze is vermoord in haar huis in Honduras. Cáceres was een wereldwijd bekende mensenrechtenverdedigster en de coördinator van de inheemse Lenca-organisatie COPINH. De moord op Berta staat in verband met haar strijd tegen de Agua Zarca-dam,die deels gefinancierd wordt door de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO.
-
Nieuws / 7 februari 2017
COPINH-leider: “Onze gemeenschappen leven in angst”
Vorige week publiceerde Global Witness "Honduras: the deadliest place to defend the planet". Dit schokkende rapport laat duidelijk zien hoe ernstig de mensenrechtensituatie in Honduras op dit moment is en zet de eis van Both ENDS en partnerorganisatie COPINH kracht bij: FMO moet zich terugtrekken uit de Agua Zarca-dam.
-
Nieuws / 10 juli 2020
Hondurese NGO's roepen FMO op af te zien van investering in omstreden bank
De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO overweegt te investeren in de omstreden FICOHSA-bank in Honduras. De bank is nauw verweven met de elite die in Honduras veel macht heeft over de politiek, de (para) militairen en het bedrijfsleven. Een aantal Hondurese organisaties, waaronder de inheemse organisatie COPINH wier leider Berta Cáceres in 2016 werd vermoord, hebben een afgelopen woensdag een brief gestuurd naar het management van FMO. In de brief, die werd ondertekend door veertig organisaties, waaronder Both ENDS, wordt FMO opgeroepen niet in zee te gaan met deze bank.
-
Nieuws / 6 juli 2017
FMO and FinnFund trekken zich terug uit het omstreden Agua Zarca-project
Both ENDS en SOMO zijn blij dat de Nederlandse en Finse ontwikkelingsbanken FMO en FinnFund zich zullen terugtrekken uit het omstreden Agua Zarca waterkrachtproject in Honduras. De twee financiële instellingen maakten kwamen donderdag 6 juli jl. met het nieuws naar buiten. Het project leidde tot veel conflict en geweld in de regio en de moorden op drie leiders die actie voerden tegen het project. In maart 2016 werd de bekende mensenrechtenverdediger Berta Cáceres vermoord vanwege haar verzet tegen het project dat op het land van haar gemeenschap, de inheemse Lenca, gerealiseerd werd.
-
Nieuws / 23 juli 2021
Financiering FMO voor Agua Zarca project mogelijk gelinkt aan malafide praktijken
De miljoenenlening die de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO verstrekte aan Hondurese projectontwikkelaars van het bedrijf DESA voor de uitvoering van het omstreden Agua Zarca damproject in Honduras, houdt mogelijk verband met grove corruptie en geldverduistering. Dat blijkt uit een vandaag gepubliceerd artikel in het Financieel Dagblad op basis van informatie verstrekt door COPINH, de inheemse organisatie die zich al jaren verzet tegen de bouw van de dam. Meerdere leden van de organisatie, onder andere haar leider Berta Cáceres, werden vermoord. Inmiddels is David Castillo, de directeur van DESA, veroordeeld voor betrokkenheid bij de moord op Berta Cáceres in 2016.
-
Nieuws / 2 maart 2021
Nabestaanden van Berta Cáceres wachten nog steeds op gerechtigheid
Vandaag is het vijf jaar geleden dat Berta Cáceres in haar huis in La Esperanza, Honduras, vermoord werd omdat ze opkwam voor de rechten van de inheemse bevolking. Als leider van de inheemse organisatie COPINH kwam ze in opstand tegen de Agua Zarca-dam die gebouwd zou worden in inheems gebied. Nu, 5 jaar later, zijn de uitvoerders van de moord veroordeeld, maar de opdrachtgevers nog steeds niet.
-
Brief / 7 juli 2020
Brief aan FMO met oproep niet in zee te gaan met FICOHSA
Een aantal Hondurese organisaties heeft een brief gestuurd naar het management van FMO om op te roepen niet in zee te gaan met de Hondurese bank FICOHSA. De bank is nauw verweven met de elite die in Honduras veel macht heeft over de politiek, de (para) militairen en het bedrijfsleven.
-
Nieuws / 1 december 2018
7 verdachten van de moord op de Hondurese Berta Cáceres schuldig bevonden
Op donderdag 29 november werden zeven verdachten van de moord op Berta Cáceres (in maart 2016), schuldig bevonden. De nabestaanden en leden van de inheemse mensenrechtenorganisatie COPINH waar Cáceres de leider van was, zien de uitspraak als de eerste stap richting rechtvaardigheid voor de moord op Berta Caceres en de erkenning dat het bedrijf DESA hiervoor mede- verantwoorelijk is. Ze wijzen er echter ook op dat het proces vanaf het begin doordrenkt was van corruptie, intimidaties en andere misstanden, en dat de opdrachtgevers van de moord nog steeds buiten schot blijven.
-
Nieuws / 20 mei 2021
FMO besluit niet met omstreden Hondurese bank in zee te gaan
Maandag 17 mei stuurde een aantal NGO's, waaronder Both ENDS, een brief naar Nederlandse ontwikkelingsbank FMO om de bank dringend te vragen af te zien van een geplande lening van $60 mln aan de omstreden Hondurese bank Ficohsa. De gezamenlijke NGO's hadden al vorig jaar zomer een eerste brief met deze oproep aan FMO gestuurd. Gisteren werd bekend dat FMO heeft besloten niet met Ficohsa in zee te gaan.