Exportsteun voor duurzame energie levert tot wel 30% meer banen op
Het overschakelen op het verzekeren van duurzame projecten zoals zon en wind via exportkredietverzekeraar Atradius DSB levert meer banen op dan doorgaan op de oude fossiele voet. Een dergelijke ambitieuze stop op fossiele projecten draagt niet alleen bij aan het aanpakken van klimaatverandering, het zorgt ook voor meer werkgelegenheid en verbetert de economische positie van Nederland in een snel veranderende wereld. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van denktank Cambridge Econometrics (CE) ¨Export Credit Support in The Netherlands: Fossil Phase Out and Job Impacts¨, in opdracht van Milieudefensie, Oil Change International (OCI) en Both ENDS.
Overgang naar hernieuwbare energie biedt veel baankansen
Nederland besloot op de klimaattop in Glasgow per eind 2022 te stoppen met het verlenen van publieke financiële steun aan fossiele projecten in het buitenland. In Nederland betreft dat met name de Exportkredietverzekering. Vertegenwoordigers van de industrie hebben sindsdien veelvuldig gewezen op de banen die verloren zouden gaan als gevolg van dit besluit.
"De feiten laten een ander plaatje zien dan het doemscenario dat de industrie schetst", zegt Niels Hazekamp van Both ENDS. "Het onderzoek van CE wijst uit dat als Nederland vanaf 2022 voor 100% overschakelt op exportsteun voor hernieuwbare energie (zon- en windenergie), er in 2025 30% meer banen kunnen ontstaan dan als we doorgaan met fossiel.
De onderzoekers schrijven dat voor elke 1 miljoen euro aan zonne-energie tot drie keer meer banen worden ondersteund dan in gasgestookte energie. Zonne-energie is namelijk arbeidsintensiever.
Nederland verzekert nog altijd vooral fossiel
Tussen 2015 en 2020 verzekerde Nederland voor 7,7 miljard euro aan energieprojecten in het buitenland1. Meer dan 89% procent daarvan was voor olie- en gasprojecten. Een klein groepje bedrijven actief in de maritieme sector profiteerde van deze fossiele steun: slechts 15 ondernemingen waren goed voor meer dan de helft van de totale verzekerde waarde.
Risico's
Het onderzoeksrapport wijst op de risico's van aanhoudende Nederlandse exportsteun aan de fossiele industrie, zoals onder andere het missen van de boot op het gebied van duurzame innovatie. Ondernemersvereniging VNO-NCW ziet daarentegen nu het risico dat landen als Rusland en China in het fossiele 'gat' zullen springen en Nederland daarmee op achterstand komt.
"Door dit kortetermijn-denken komt Nederland uiteindelijk juist op achterstand te staan", zegt Laurie van der Burg van OCI. "De energietransitie is al onderweg. Als Nederlandse bedrijven vasthouden aan de energiebronnen van het verleden zijn ze niet toekomstbestendig en plaatsen ze zichzelf buiten spel."
"Blijven inzetten op fossiel kan ook zeer nadelige gevolgen hebben voor de Nederlandse economie, door het ontstaan van aanzienlijke "stranded assets" (waardeloos geworden investeringen). Dit geldt ook voor ontwikkelingslanden waar deze projecten vaak plaatsvinden", zegt Isabelle Geuskens van Milieudefensie. "Door de enorme investeringen in de infrastructuur rond fossiele projecten zullen deze landen hun grote potentieel voor hernieuwbare energie voorlopig niet of nauwelijks kunnen inzetten. Daar is dan simpelweg geen geld meer voor. Daardoor zullen ze uiteindelijk opnieuw achterop raken in de energietransitie, met alle economische en klimaatgevolgen van dien."
¨Eerlijk omschakelen¨
Om de overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energie vlot te laten verlopen, is het belangrijk om rekening te houden met overgangskosten op korte termijn. Het rapport wijst daarom op het belang van het inbouwen van Just Transition (¨Eerlijk Omschakelen")-beleidsmaatregelen. De overheid en bedrijven zelf moeten bijvoorbeeld inzetten op om- en bijscholing om werknemers mee te nemen in de energietransitie.
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Publicatie / 17 februari 2022
-
Publicatie / 15 maart 2023
-
Nieuws / 17 februari 2021
Scenario’s voor verduurzaming van de Nederlandse exportsteun
Eind 2020 zegde Staatssecretaris Vijlbrief in een debat in de Tweede Kamer toe om scenario's te ontwikkelen om de exportkredietverzekering van de Nederlandse staat in lijn te brengen met het klimaatakkoord van Parijs. Een mooie stap in de goede richting, en naar aanleiding daarvan organiseren de ministeries van Financiën en Buitenlandse Zaken aanstaande vrijdag 19 februari een stakeholdermeeting. De toezegging en de meeting zijn uitkomsten van jarenlange en steeds grotere druk vanuit Both ENDS en andere maatschappelijke organisaties om dit belangrijke instrument om buitenlandse investeringen te stimuleren, te verduurzamen.
-
Publicatie / 17 februari 2021
-
Nieuws / 20 februari 2023
Bijna 60 organisaties sturen brief over fossiele exportsteun naar Tweede Kamer
Vandaag is een brief, ondertekend door bijna 60 organisaties uit landen die te maken hebben met de gevolgen van fossiele brandstofprojecten of solidair zijn, naar de leden van de Tweede Kamer gestuurd. Aanstaande donderdag vindt in de Tweede Kamer een debat plaats over Nederlandse exportkredietverzekeringen en het beleid eromheen. De organisaties roepen Nederlandse politici en beleidsmakers op zich te verzetten tegen elke vorm van exportsteun voor fossiele brandstofprojecten die door Nederlandse bedrijven in het buitenland, met name in het mondiale Zuiden, worden uitgevoerd.
-
Nieuws / 14 maart 2022
NGO-brief naar de Raad van de EU over afbouwen fossiele exportsteun
Vandaag roept de Raad van de EU (de EU-ministers van Financiën) alle EU-landen op om per eind 2023 een plan te hebben hoe ze exportsteun in lijn gaan brengen met de doelstelling van max 1,5C opwarming van de aarde. De Raad zal morgen een verklaring aannemen waarin die positie wordt uiteengezet. ECA-watch, een netwerk van maatschappelijke organisaties van over de hele wereld, roept in een brief de EU-Raad en de OESO op om bij hun inspanningen om fossiele exportsteun af te bouwen, meer rekening te houden met de urgentie van de klimaatcrisis.
-
Voor de pers / 3 november 2022
Kabinet breekt belofte om te stoppen met internationale financiering voor fossiele energie
Vandaag, een paar dagen voor de internationale Klimaattop in Egypte, heeft het kabinet nieuw beleid gepubliceerd dat invulling moet geven aan een internationale afspraak om te stoppen met internationale publieke financiering voor fossiele energie projecten. Both ENDS, Milieudefensie en Oil Change International stellen dat Rutte zijn belofte niet nakomt om per eind dit jaar te stoppen met fossiele exportsteun, maar in plaats daarvan nog een jaar de deur open laat staan voor nieuwe fossiele projecten. Volgens de milieuorganisaties dreigen de omvangrijke uitzonderingen de klimaatdoelen op het spel te zetten.
-
Nieuws / 4 mei 2021
Is de steun van onze exportkredietverzekering aan fossiele projecten legaal?
Vandaag is door twee onafhankelijke experts een juridisch advies uitgebracht over de internationaalrechtelijke verplichtingen van landen en hun exportkredietverzekeraars (EKV's) in relatie tot exportsteun voor fossiele brandstoffen. Volgens dit advies moet de uitstoot van fossiele brandstoffen en daaraan gerelateerde infrastructuur dringend worden verminderd.
-
Nieuws / 31 mei 2021
Brief aan onderhandelaars formatie: Stop exportsteun voor fossiele projecten!
Nederland moet zo snel mogelijk stoppen met het verlenen van exportsteun aan Nederlandse bedrijven voor vervuilende, fossiele projecten in het buitenland. Daarover schreef een brede coalitie van nationale en internationale maatschappelijke organisaties onder leiding van Both ENDS, Milieudefensie en Oil Change International afgelopen vrijdag 28 mei een brief naar de onderhandelaars in de formatie. De exportsteu, ter waarde van zo'n 1,5 miljard euro per jaar, ondermijnt het Nederlandse en internationale klimaatbeleid en belemmert zo de wereldwijde duurzame energietransitie, zo stellen de ondertekenaars. Hieronder het eerste gedeelte van de brief.
-
Voor de pers / 4 november 2021
Onder andere VS, Canada en VK, stoppen met internationale steun voor fossiel, Nederland doet niet mee
Glasgow – Vandaag, tijdens de klimaattop in Glasgow kondigden meer dan 20 landen en instellingen, waaronder de Europese Investeringsbank, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Denemarken, aan voor eind 2022 te zullen stoppen met internationale publieke financiering (ontwikkelingsgeld en exportsteun) voor olie-, gas- en steenkoolprojecten. Tezamen zijn de ondertekenaars verantwoordelijk voor meer dan USD 15 miljard per jaar aan internationale steun voor fossiel. Nederland heeft het statement niet ondertekend. De Nederlandse ontwikkelingsbank, FMO, doet wel mee.
-
Brief / 13 juli 2021
Onze reactie op verkenning Kaag en Vijlbrief vergroening Exportkredietverzekering
Demissionair minister Kaag en Staatssecretaris Vijlbrief presenteerden een verkenning voor een mogelijk scenario voor vergroening van de exportkredietverzekering. Het scenario draagt volgens Both ENDS, Milieudefensie en Oil Change International veel te weinig bij aan mondiale klimaatambities, zoals het beperken van de opwarming van de aarde tot maximaal 1,5 graad ten opzichte van het pre-industriële tijdperk. Nederland heeft zich daaraan wel gecommitteerd en daarom stuurden de drie NGOs in een reactie op de verkenning een oproep om uiterlijk eind oktober alsnog een scenario te presenteren dat de EKV in lijn brengt met de 1,5°C doelstelling.
-
Nieuws / 19 november 2020
Opinie: De blinde vlek van Nederlands klimaatbeleid is ons exportbeleid
Een verkorte versie van dit artikel werd op 18 november 2020 gepubliceerd in het FD.
We sluiten kolencentrales, we gaan van het gas af en we verduurzamen onze industrie. Maar onze inzet voor de wereldwijde klimaatcrisis stopt bij de grens. Want Nederland sponsort nog altijd de wereldwijde olie- en gasavonturen van Nederlandse fossiele bedrijven met 1,5 miljard euro per jaar aan staatsverzekeringen. Dankzij dit beleid raken arme landen als Mozambique verslaafd aan een fossiele economie zonder toekomst.
-
Publicatie / 29 augustus 2022
-
Nieuws / 14 december 2020
Groene exportsteun biedt toekomstperspectief
Op 12 december jl. kondigde het Verenigd Koninkrijk aan te stoppen met exportsteun voor fossiele projecten. Both ENDS is daar blij mee en vindt dat Nederland zo snel mogelijk dit goede voorbeeld moet volgen. Samen met organisaties in Europa en ver daarbuiten maken we ons al jaren hard voor het verduurzamen van exportsteun en andere financiële instrumenten van de overheid. De eerste en meest belangrijke stap daarin is het stoppen met het stimuleren van de fossiele brandstoffensector, en in plaats daarvan juist ondersteuning te bieden aan de ontwikkeling van duurzame energieopwekking.
-
Nieuws / 1 april 2021
De gaswinning verergerde de toch al ellendige situatie in het noorden van Mozambique
Both ENDS is geschokt door de dramatische berichten van de afgelopen dagen over aanslagen in Palma, Cabo Delgado, Mozambique. Onze gedachten gaan uit naar de dodelijke slachtoffers, naar hen die nog steeds vermist zijn en naar nabestaanden en dierbaren. Both ENDS staat in nauw contact met lokale partnerorganisaties om hen waar mogelijk te ondersteunen. Er worden nog steeds veel mensen vermist, ook leden van boerenvakbond UPC waarmee Both ENDS nauw samenwerkt.
-
Voor de pers / 29 augustus 2022
Jaarlijks miljard euro fossiele exportsteun onderstreept belang Glasgow-afspraken
De Nederlandse overheid verzekerde in de afgelopen 10 jaar voor gemiddeld een miljard euro per jaar aan fossiele-energieprojecten. Dit blijkt uit recent onderzoek van Both ENDS. Eind vorig jaar sprak Nederland samen met 33 andere landen af om deze steun per eind 2022 te stoppen. De milieuorganisatie roept de overheid op doortastend beleid uit te werken en geen ruimte te laten voor uitzonderingen die de aarde met meer dan 1,5 graden opwarmen.
-
Externe link / 24 augustus 2022
Doorbraak: breuk met fossiele brandstoffen (Jaarverslag 2021)
Both ENDS werkt wereldwijd met partners eraan de stem van gemeenschappen te laten klinken, die elke dag de gevolgen van onduurzaam financieel beleid voelen: klimaatverandering, milieuvervuiling, gedwongen verhuizingen. Al twee decennia vragen we daarbij aandacht voor een relatief onbekend financieel instituut: de exportkredietverzekeraars.
-
Nieuws / 19 mei 2022
Reactie op Kamerbrief over uitvoering van de Glasgowverklaring
Both ENDS en 95 andere organisaties* hebben vandaag een brief gestuurd aan Staatssecretaris van Financiën Marnix van Rij en de Minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Liesje Schreinemacher om hen op te roepen de Glasgowverklaring onverkort na te komen. In deze verklaring, die Nederland en 33 andere landen tijdens de klimaattop in Glasgow hebben ondertekend, is afgesproken om direct publieke steun voor fossiele projecten te stoppen per eind 2022.
-
Brief / 15 december 2022
Geen exportsteun voor Santos FPSO
In oktober van dit jaar publiceerde de Nederlandse regering een beleid ter uitvoering van de COP26-verklaring waarin ze beloofde om fossiele exportsteun per eind 2022 stop te zetten. Ondanks deze toezegging overweegt Nederland een exportkredietverzekering te verlenen aan een FPSO-schip (Floating Production Storage and Offloading) - een varend olieplatform dat gedurende een periode van in elk geval 30 jaar olie en gas zal produceren voor de kust van Brazilië.
-
Brief / 31 mei 2021
Brief aan Informateur Hamer over afbouwen fossiel exportsteun
Nederland moet zo snel mogelijk stoppen met het verlenen van exportsteun aan Nederlandse bedrijven voor vervuilende, fossiele projecten in het buitenland. Daarover schreef een brede coalitie van nationale en internationale maatschappelijke organisaties onder leiding van Both ENDS, Milieudefensie en Oil Change International vrijdag 28 mei 2021 een brief naar de onderhandelaars in de formatie.