Exportsteun voor duurzame energie levert tot wel 30% meer banen op
Het overschakelen op het verzekeren van duurzame projecten zoals zon en wind via exportkredietverzekeraar Atradius DSB levert meer banen op dan doorgaan op de oude fossiele voet. Een dergelijke ambitieuze stop op fossiele projecten draagt niet alleen bij aan het aanpakken van klimaatverandering, het zorgt ook voor meer werkgelegenheid en verbetert de economische positie van Nederland in een snel veranderende wereld. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van denktank Cambridge Econometrics (CE) ¨Export Credit Support in The Netherlands: Fossil Phase Out and Job Impacts¨, in opdracht van Milieudefensie, Oil Change International (OCI) en Both ENDS.
Overgang naar hernieuwbare energie biedt veel baankansen
Nederland besloot op de klimaattop in Glasgow per eind 2022 te stoppen met het verlenen van publieke financiële steun aan fossiele projecten in het buitenland. In Nederland betreft dat met name de Exportkredietverzekering. Vertegenwoordigers van de industrie hebben sindsdien veelvuldig gewezen op de banen die verloren zouden gaan als gevolg van dit besluit.
"De feiten laten een ander plaatje zien dan het doemscenario dat de industrie schetst", zegt Niels Hazekamp van Both ENDS. "Het onderzoek van CE wijst uit dat als Nederland vanaf 2022 voor 100% overschakelt op exportsteun voor hernieuwbare energie (zon- en windenergie), er in 2025 30% meer banen kunnen ontstaan dan als we doorgaan met fossiel.
De onderzoekers schrijven dat voor elke 1 miljoen euro aan zonne-energie tot drie keer meer banen worden ondersteund dan in gasgestookte energie. Zonne-energie is namelijk arbeidsintensiever.
Nederland verzekert nog altijd vooral fossiel
Tussen 2015 en 2020 verzekerde Nederland voor 7,7 miljard euro aan energieprojecten in het buitenland1. Meer dan 89% procent daarvan was voor olie- en gasprojecten. Een klein groepje bedrijven actief in de maritieme sector profiteerde van deze fossiele steun: slechts 15 ondernemingen waren goed voor meer dan de helft van de totale verzekerde waarde.
Risico's
Het onderzoeksrapport wijst op de risico's van aanhoudende Nederlandse exportsteun aan de fossiele industrie, zoals onder andere het missen van de boot op het gebied van duurzame innovatie. Ondernemersvereniging VNO-NCW ziet daarentegen nu het risico dat landen als Rusland en China in het fossiele 'gat' zullen springen en Nederland daarmee op achterstand komt.
"Door dit kortetermijn-denken komt Nederland uiteindelijk juist op achterstand te staan", zegt Laurie van der Burg van OCI. "De energietransitie is al onderweg. Als Nederlandse bedrijven vasthouden aan de energiebronnen van het verleden zijn ze niet toekomstbestendig en plaatsen ze zichzelf buiten spel."
"Blijven inzetten op fossiel kan ook zeer nadelige gevolgen hebben voor de Nederlandse economie, door het ontstaan van aanzienlijke "stranded assets" (waardeloos geworden investeringen). Dit geldt ook voor ontwikkelingslanden waar deze projecten vaak plaatsvinden", zegt Isabelle Geuskens van Milieudefensie. "Door de enorme investeringen in de infrastructuur rond fossiele projecten zullen deze landen hun grote potentieel voor hernieuwbare energie voorlopig niet of nauwelijks kunnen inzetten. Daar is dan simpelweg geen geld meer voor. Daardoor zullen ze uiteindelijk opnieuw achterop raken in de energietransitie, met alle economische en klimaatgevolgen van dien."
¨Eerlijk omschakelen¨
Om de overgang van fossiele brandstoffen naar duurzame energie vlot te laten verlopen, is het belangrijk om rekening te houden met overgangskosten op korte termijn. Het rapport wijst daarom op het belang van het inbouwen van Just Transition (¨Eerlijk Omschakelen")-beleidsmaatregelen. De overheid en bedrijven zelf moeten bijvoorbeeld inzetten op om- en bijscholing om werknemers mee te nemen in de energietransitie.
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Publicatie / 17 februari 2022
-
Publicatie / 15 maart 2023
-
Voor de pers / 3 november 2022Kabinet breekt belofte om te stoppen met internationale financiering voor fossiele energie
Vandaag, een paar dagen voor de internationale Klimaattop in Egypte, heeft het kabinet nieuw beleid gepubliceerd dat invulling moet geven aan een internationale afspraak om te stoppen met internationale publieke financiering voor fossiele energie projecten. Both ENDS, Milieudefensie en Oil Change International stellen dat Rutte zijn belofte niet nakomt om per eind dit jaar te stoppen met fossiele exportsteun, maar in plaats daarvan nog een jaar de deur open laat staan voor nieuwe fossiele projecten. Volgens de milieuorganisaties dreigen de omvangrijke uitzonderingen de klimaatdoelen op het spel te zetten.
-
Nieuws / 20 februari 2023Bijna 60 organisaties sturen brief over fossiele exportsteun naar Tweede Kamer
Vandaag is een brief, ondertekend door bijna 60 organisaties uit landen die te maken hebben met de gevolgen van fossiele brandstofprojecten of solidair zijn, naar de leden van de Tweede Kamer gestuurd. Aanstaande donderdag vindt in de Tweede Kamer een debat plaats over Nederlandse exportkredietverzekeringen en het beleid eromheen. De organisaties roepen Nederlandse politici en beleidsmakers op zich te verzetten tegen elke vorm van exportsteun voor fossiele brandstofprojecten die door Nederlandse bedrijven in het buitenland, met name in het mondiale Zuiden, worden uitgevoerd.
-
Nieuws / 4 mei 2021Is de steun van onze exportkredietverzekering aan fossiele projecten legaal?
Vandaag is door twee onafhankelijke experts een juridisch advies uitgebracht over de internationaalrechtelijke verplichtingen van landen en hun exportkredietverzekeraars (EKV's) in relatie tot exportsteun voor fossiele brandstoffen. Volgens dit advies moet de uitstoot van fossiele brandstoffen en daaraan gerelateerde infrastructuur dringend worden verminderd.
-
Voor de pers / 29 augustus 2022Jaarlijks miljard euro fossiele exportsteun onderstreept belang Glasgow-afspraken
De Nederlandse overheid verzekerde in de afgelopen 10 jaar voor gemiddeld een miljard euro per jaar aan fossiele-energieprojecten. Dit blijkt uit recent onderzoek van Both ENDS. Eind vorig jaar sprak Nederland samen met 33 andere landen af om deze steun per eind 2022 te stoppen. De milieuorganisatie roept de overheid op doortastend beleid uit te werken en geen ruimte te laten voor uitzonderingen die de aarde met meer dan 1,5 graden opwarmen.
-
Brief / 15 december 2022
Geen exportsteun voor Santos FPSO
In oktober van dit jaar publiceerde de Nederlandse regering een beleid ter uitvoering van de COP26-verklaring waarin ze beloofde om fossiele exportsteun per eind 2022 stop te zetten. Ondanks deze toezegging overweegt Nederland een exportkredietverzekering te verlenen aan een FPSO-schip (Floating Production Storage and Offloading) - een varend olieplatform dat gedurende een periode van in elk geval 30 jaar olie en gas zal produceren voor de kust van Brazilië.
-
Externe link / 24 augustus 2022Doorbraak: breuk met fossiele brandstoffen (Jaarverslag 2021)
Both ENDS werkt wereldwijd met partners eraan de stem van gemeenschappen te laten klinken, die elke dag de gevolgen van onduurzaam financieel beleid voelen: klimaatverandering, milieuvervuiling, gedwongen verhuizingen. Al twee decennia vragen we daarbij aandacht voor een relatief onbekend financieel instituut: de exportkredietverzekeraars.
-
Publicatie / 1 juli 2025
-
Publicatie / 13 november 2023
-
Dossier /Naar een sociaal en ecologisch rechtvaardige energietransitie
Om de klimaatcrisis aan te pakken moeten we dringend overschakelen van fossiele brandstoffen naar schone, hernieuwbare energie. Deze overgang gaat echter niet alleen over het veranderen van energiebronnen. Het vereist een inclusief en eerlijk proces dat systemische ongelijkheden en veeleisende consumptiepatronen aanpakt, dat prioriteit geeft aan ecologische en sociale rechtvaardigheid en dat fouten uit het verleden niet herhaalt.
-
Publicatie / 29 augustus 2022
-
Nieuws / 19 mei 2022Reactie op Kamerbrief over uitvoering van de Glasgowverklaring
Both ENDS en 95 andere organisaties* hebben vandaag een brief gestuurd aan Staatssecretaris van Financiën Marnix van Rij en de Minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Liesje Schreinemacher om hen op te roepen de Glasgowverklaring onverkort na te komen. In deze verklaring, die Nederland en 33 andere landen tijdens de klimaattop in Glasgow hebben ondertekend, is afgesproken om direct publieke steun voor fossiele projecten te stoppen per eind 2022.
-
Brief / 30 september 2022
NGO-brief aan Nederland roept op om beloften van COP26 spoedig uit te voeren
Vorig jaar op de klimaattop in Glasgow, ondertekende Nederland, samen met 38 andere overheden en instellingen, de zogenaamde Glasgow-verklaring. Met de ondertekening van deze verklaring zegde Nederland toe om per eind 2022 te stoppen met nieuwe directe publieke steun voor de internationale fossiele energiesector. Deze toezegging moet echter nog worden waargemaakt.
Met deze brief roepen 20 maatschappelijke organisaties Nederland op om, voorafgaand aan de Export Finance for Future (E3F) Summit op 3 november, bekend te maken hoe de beloften in de Glasgow-verklaring zullen worden uitgevoerd. De E3F-top is een belangrijke en uitgelezen kans voor Nederland om samen met alle andere E3F-leden de toezeggingen die vorig jaar in Glasgow zijn gedaan, na te komen.
Het recente E3F-transparantierapport concludeerde dat Nederland in de periode 2015-2020 zes maal maal zoveel transacties verzekerde in de fossiele-brandstoffenindustrie als in de hernieuwbare-energiesector. Het ging om 3 miljard euro aan verzekerde transacties in de fossiele-energiesector ten opzichte van slechts 0,5 miljard euro in de hernieuwbare-energiesector. Dit toont aan dat stoppen met Nederlandse exportsteun voor fossiel essentieel is om Nederlands beleid in lijn te brengen met de toezeggingen in Glasgow en met het Klimaatakkoord van Parijs.
-
Nieuws / 4 april 2024EU ECA-tracker voor uitfasering fossiele brandstoffen onthult achterblijvende inzet van EU-lidstaten voor de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs
Ons nieuwe rapport EU ECA fossiele brandstof phase-out tracker van Both ENDS, Counter Balance en Oil Change International werpt licht op het zorgwekkende gebrek aan harmonie tussen het exportkredietklimaatbeleid van de EU-lidstaten.
Het rapport is op 17 april bijgewerkt naar aanleiding van nieuwe reacties van de lidstaten op hun beleid.
Lees meer in dit artikel (Engels)
-
Publicatie / 11 november 2020
-
Nieuws / 30 juli 2019EIB wil af van fossiele investeringen: grote stap in de goede richting
De Europese Investeringsbank (EIB) heeft haar nieuwe beleid voor investeringen in de energiesector gepubliceerd. Hierin geeft de bank aan vanaf 2020 niet meer in projecten gerelateerd aan fossiele brandstoffen te investeren. Dit is goed nieuws voor het klimaat, en Both ENDS en partners juichen dit voorstel dan ook toe. De lidstaten van de Europese Unie moeten nu, als aandeelhouders van de bank, dit beleid nog goedkeuren.
-
Nieuws / 1 april 2021De gaswinning verergerde de toch al ellendige situatie in het noorden van Mozambique
Both ENDS is geschokt door de dramatische berichten van de afgelopen dagen over aanslagen in Palma, Cabo Delgado, Mozambique. Onze gedachten gaan uit naar de dodelijke slachtoffers, naar hen die nog steeds vermist zijn en naar nabestaanden en dierbaren. Both ENDS staat in nauw contact met lokale partnerorganisaties om hen waar mogelijk te ondersteunen. Er worden nog steeds veel mensen vermist, ook leden van boerenvakbond UPC waarmee Both ENDS nauw samenwerkt.
-
Nieuws / 4 maart 2022Stand with Ukraine: verklaring van meer dan 450 organisaties uit 49 landen
Honderden organisaties uit tientallen landen hebben hun solidariteit betuigd met de Oekraïners in een collectieve oproep aan wereldregeringen om voor eens en voor altijd een einde te maken aan de productie van fossiele brandstoffen. Door de huidige crisis gebruikt Poetin olie- en gasgeld om het levensonderhoud te bedreigen en terreur aan te wakkeren met escalerend geweld, wat de rol van het fossiele brandstofsysteem bij het aanjagen van conflicten onderstreept.
-
Dossier /De toekomst van energie in Oeganda
In Oeganda heeft het overgrote deel van de inwoners op het platteland geen toegang tot elektriciteit, ondanks de vele stuwdammen, buitenlandse investeringen en grote overheidsuitgaven in energie, en nieuwe plannen voor waterkracht-, olie- en gasprojecten. Samen met onze lokale partners streven wij naar een duurzame energiestrategie voor Oeganda waarbij de behoeften en wensen van lokale gemeenschappen centraal staan.
