Rapport: koleninvestering van ABP is een groot probleem
Pensioenfonds ABP investeerde eind 2016 zo’n twee miljard euro méér in de fossiele energie-industrie dan het jaar ervoor. Dat blijkt uit het rapport ‘Dirty & Dangerous: the fossil fuel investments of Dutch pension fund ABP’, dat vandaag is gepubliceerd door Both ENDS, het Duitse urgewald en Fossielvrij NL. Het rapport bekritiseert deze investeringen vanwege de impact op het klimaat en de rampzalige gevolgen voor de mensen in de gebieden waar kolen, olie en gas worden gewonnen.
Kolen
ABP’s totaal aan investeringen in kolen, de grootste klimaatvervuiler, was 4.3 miljard euro in december 2016. Dat is 18% meer dan een jaar eerder. “Dat staat in schril contrast met de intentie om in 2020 een volledig duurzaam pensioenfonds te zijn, zoals ABP vorig jaar aankondigde”, zegt Cindy Coltman van Both ENDS. “Om dat te bereiken zou ABP allereerst alle investeringen in kolen moeten afstoten, maar het tegendeel is gebeurd.”
Een groot aantal kolenbedrijven waarin ABP investeert heeft plannen om de capaciteit uit te breiden. “Bij elkaar opgeteld gaat het om meer dan 239.000 megawatt, dat is bijna vijf keer zoveel als heel Rusland nu bezit, en meer dan vijftig keer de kolencapaciteit van Nederland”, zegt Heffa Schucking van urgewald. “Dat valt in het licht van de klimaatafspraken van Parijs natuurlijk niet te verkopen."
Olie en gas
De investeringen in olie- en gasbedrijven namen verleden jaar zelfs met 23% toe, tot 6.9 miljard euro in december 2016. Uitschieters zijn ExxonMobil (832 miljoen euro) en Shell (472 miljoen euro).
Liset Meddens van Fossielvrij NL: “Het is unacceptabel dat deze bedrijven blijven zoeken naar nieuwe olie- en gasvelden. Als we alle reserves uit de olie- en gasvelden die op dit moment operationeel zijn gebruiken, zou de temperatuur op aarde al veel meer dan 2 graden Celsius stijgen".
Menselijk leed
Behalve de gevolgen die het gebruik van fossiele brandstoffen hebben voor het klimaat, heeft de winning ervan maar al te vaak rampzalige gevolgen voor mensen en hun leefomgeving in de gebieden waar kolen, olie en gas worden gewonnen.
In Indonesië bijvoorbeeld investeert ABP in de drie bedrijven achter de bouw van de Batang Power Plant, de grootste kolenenergiecentrale in Indonesië. Protesterende omwonenden worden door deze bedrijven geïntimideerd en bedreigd, onder toeziend oog van de plaatselijke politie. Toch heeft ABP tussen juni en december 2016 haar investeringen in deze bedrijven uitgebreid.
ABP heeft ook een belang van 379 miljoen euro in drie van de grootste kolenmijnbedrijven in Colombia: BHP Billiton, Glencore en Anglo American. De winning van kolen uit Colombia gaat gepaard met grof geweld tegen de lokale bevolking, huisuitzettingen, verdwijningen en moorden.
“De voorbeelden uit ons rapport geven pensioenspaarders bij ABP zicht op de lokale gevolgen van de projecten waarin hun pensioengeld wordt geïnvesteerd”, zegt Coltman van Both ENDS.
Ambitieniveau verhogen
Heffa Shucking: "Ons rapport kan beschouwd worden als een schaduwrapport van het ‘Duurzaam en Verantwoord Rapport 2016’, dat afgelopen maandag 8 mei door ABP zelf werd gepubliceerd. ABP heeft goede intenties, maar op dit moment is niet duidelijk onder welke voorwaarden en binnen welke periode ABP haar investeringen in fossiele brandstoffen gaat terugtrekken. We willen ABP stimuleren om de ambities van het investeringsbeleid aan te scherpen.”
“ABP lijkt niet te beseffen dat juist door te blijven investeren in de fossiele-brandstoffensector, deze sector extra gestimuleerd wordt”, zegt Meddens van Fossielvrij.NL. ”Het gaat niet alleen om de winning van kolen, olie en gas, maar ook om de hele infrastructuur eromheen. Havens, pijpleidingen, centrales, wegen, dat hele circus moet worden opgetuigd voor een energievorm waarvan we internationaal juist hebben gezegd dat we er zo snel mogelijk vanaf willen!”
De auteurs van het rapport roepen ABP dan ook op om en veel meer openheid van zaken te geven over de investeringen in de fossiele-brandstoffensector, om alle investeringen in kolen nog voor het eind van 2017 terug te trekken en om in de komende vijf jaar de investeringen in olie en gas af te bouwen naar nul.
-------------------------------------------------------------------------------------
Noot voor de pers (niet voor publicatie)
Voor meer informatie, zie hier:
- Het rapport (in het Engels)
- De executive summary in het Nederlands
- De executive summary in het Engels
Contactpersoon Both ENDS:
Cindy Coltman c.coltman@bothends.org
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /De verduurzaming van pensioenfondsen
Pensioenfondsen hebben door hun gigantische vermogens veel invloed. Both ENDS wil daarom dat pensioenfondsen zoals ABP hun investeringen terugtrekken uit de fossiele industrie, en in plaats daarvan duurzaam gaan beleggen.
-
Dossier /Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve gevolgen ondervinden. Zij raken land kwijt door de komst van al deze bedrijven.
-
Dossier /Exportkredietverzekeringen: wie betaalt de rekening?
Both ENDS pleit bij de overheid voor het uitsluitend verlenen van exportkredietverzekeringen aan duurzame projecten die geen sociale- en milieuschade aanrichten in het land waar ze plaatsvinden.
-
Nieuws / 27 November 2025Gemeenschappen en internationaal consortium presenteren gemeenschapsgeleid plan voor natuurgebaseerde adaptatie aan zeespiegelstijging in kustgebieden van Bangladesh
Lokale gemeenschappen in de zuidwestelijke kustregio van Bangladesh hebben -samen met een internationaal consortium waaronder Uttaran, CEGIS en Both ENDS- een door de gemeenschap geleid plan gepresenteerd om klimaatverandering en de versnellende zeespiegelstijging het hoofd te bieden via natuurgebaseerde adaptatie. The People’s Plan for Upscaling Ecosystem-Based Adaptation schetst een opschaalbare strategie, geworteld in lokaal eigenaarschap en generaties aan ervaringskennis. Centraal staat Community-Based Tidal River Management (CBTRM), een bewezen aanpak die wateroverlast vermindert, landophoging stimuleert en ecologisch evenwicht herstelt door samen te werken met natuurlijke getijden- en sedimentprocessen.
-
Dossier /Geen VIP-rechten voor multinationals: Kies voor mens en milieu!
Inheemse volken in Paraguay zien zich bij hun pogingen de grond van hun voorouders terug te vorderen, gedwarsboomd door Duitse investeerders. In Indonesië zijn Amerikaanse mijnbouwbedrijven erin geslaagd nieuwe wetgeving ongedaan te maken die bedoeld was om de economische ontwikkeling van het land te stimuleren en de bossen te beschermen. Dat is de impact die investeringsverdragen kunnen hebben op de ontwikkeling en rechten van de bevolking op sociaal, milieu- en economisch gebied. Waarom? Vooral vanwege zogenaamde 'Investor-to-State Dispute Settlement'-clausules die vaak zijn opgenomen in dit soort verdragen.
-
Dossier /Wetlands without Borders
Via het Wetlands without Borders-programma zetten we ons in voor duurzaam en maatschappelijk verantwoord beheer van het wetlandsysteem La Plata Basin in Zuid-Amerika.
-
Milieurechtvaardige praktijk /Niet-houten bosproducten (NTFPs)
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht van gemeenschappen. Deze producten zijn voor hen een bron van voedsel, water en inkomsten, maar hebben ook een culturele en spirituele betekenis.
-
Dossier /Handelsverdragen
Handelsverdragen hebben vaak niet alleen vergaande gevolgen voor de economie van een land, maar ook voor mens en milieu. Vooral de meest kwetsbare groepen zijn de dupe van internationale handelsverdragen.
-
Nieuws / 5 November 2025Nieuwe ISDS-claim tegen Nederland: Petrogas daagt de staat voor arbitragetribunaal over solidariteitsbijdrage en bronbelasting op royalty’s
SOMO en Both ENDS veroordelen scherp de nieuw aan het licht gekomen arbitragezaak die is aangespannen door Petrogas, een Omaans olie- en gasbedrijf dat twee gasvelden in de Nederlandse Noordzee exploiteert. Het bedrijf klaagt de Nederlandse staat aan op basis van de investor-state dispute settlement (ISDS) clausule in het bilaterale investeringsverdrag tussen Nederland en Oman.
-
Dossier /Communities Regreen the Sahel
In verschillende landen in de Sahel heeft de lokale bevolking uitgestrekte stukken land hersteld door dat wat spontaan uit de grond komt te verzorgen, en jonge gewassen en bomen te beschermen tegen vee en andere gevaren.
-
Publicatie / 16 October 2025
-
Nieuws / 9 October 2025Both ENDS lanceert nieuwe strategie: “Connecting people for an environmentally just world'
Met grote trots lanceert Both ENDS vandaag haar nieuwe strategie voor de komende vijf jaar: “Connecting people for an environmentally just world”. Deze strategie is in nauwe samenwerking met ons partnernetwerk ontwikkeld – het netwerk dat altijd al, en nog steeds, de basis vormt van ons werk. Samen streven we naar een wereld waarin mens en natuur in balans floreren en iedereen in waardigheid kan leven.
-
Dossier /Internationale handel en investeringen met oog voor mens en milieu
Het netwerk van internationale handels- en investeringsverdragen is groot en onoverzichtelijk; Nederland alleen al heeft meer dan 70 bilaterale investeringsverdragen (BITs) en is betrokken bij de handels- en investeringsverdragen die de EU afsluit, zoals met de Zuid-Amerikaanse Mercosur-landen of met Indonesië.
-
Dossier /Versterken van milieurechtvaardige praktijken
Lokale gemeenschappen hebben dankzij hun nauwe band met hun leefomgeving vaak de beste ideeën voor een duurzaam gebruik en beheer van land, water en bossen. Deze milieurechtvaardige praktijken en processen herstellen ecosystemen en bestrijden klimaatverandering. Ze zijn daarmee essentieel voor het oplossen van de verschillende crisissen in de wereld, maar krijgen niet genoeg financiële en politieke steun.
-
Publicatie / 2 October 2025
-
Nieuws / 23 September 2025Met de ondemocratische splitsing van de EU-Mercosur deal laat Europa de kans schieten om voorop te lopen met rechtvaardige handel
De afgelopen tijd schreven vele kranten over de Brusselse haast om het handelsverdrag tussen de EU en de Zuid-Amerikaanse Mercosur landen te bezegelen. Volgens de Europese Commissie hoeven nationale parlementen daar niet mee in te stemmen, doordat ze het handelsgedeelte en het “politieke” gedeelte, hebben opgeknipt. Dit “splitsen” betekent dat het handelsdeel als EU-only besluit door de Europese Raad en het Europees Parlement kan worden goedgekeurd, terwijl nationale parlementen buitenspel staan en het politieke-samenwerkingsdeel op de lange baan gaat. Both ENDS en partners maken zich hierover grote zorgen en roepen de Nederlandse regering op om tégen dit akkoord uit oude doos te stemmen.
-
Dossier /Soja: handel in ontbossing
De groeiende vraag naar soja heeft negatieve gevolgen voor mens en milieu in Zuid-Amerika. Both ENDS wijst Nederlandse actoren in de soja-industrie op hun verantwoordelijkheid en werkt met partners aan duurzame en eerlijke alternatieven.
-
Nieuws / 9 September 2025Vereenvoudiging mag geen verzwakking betekenen: waarom de EUDR en andere milieuwetgeving sterk moeten blijven
Both ENDS waarschuwt dat het huidige debat over de “vereenvoudiging” van EU-milieuwetgeving geen excuus mag worden om broodnodige waarborgen te verzwakken of uit te stellen. In eerdere bijdragen aan de totstandkoming van de EU-verordening ontbossingsvrije producten (EUDR) bracht Both ENDS de stemmen van lokale en inheemse, bosafhankelijke gemeenschappen over, die de EU herhaaldelijk opriepen verantwoordelijkheid te nemen voor de grootschalige ontbossing die samenhangt met Europese import. Zij benadrukten hoe ontbossing de biodiversiteit vernietigt, klimaatstabiliteit ondermijnt en hun rechten, bestaansmiddelen en culturen aantast.
-
Dossier /Naar een sociaal en ecologisch rechtvaardige energietransitie
Om de klimaatcrisis aan te pakken moeten we dringend overschakelen van fossiele brandstoffen naar schone, hernieuwbare energie. Deze overgang gaat echter niet alleen over het veranderen van energiebronnen. Het vereist een inclusief en eerlijk proces dat systemische ongelijkheden en veeleisende consumptiepatronen aanpakt, dat prioriteit geeft aan ecologische en sociale rechtvaardigheid en dat fouten uit het verleden niet herhaalt.
-
Nieuws / 16 July 2025Vrouwen die opkomen voor gender- en klimaatrechtvaardigheid in Burkina Faso (Casestudie)
Het Women Environmental Programme Burkina Faso (WEP BF of WEP) is leidend in genderspecifieke klimaatsoplossingen, door de advocontwikkelingspositie rechtstreeks in de hand te leggen van boeren. "In Burkina Faso spelen vrouwen een cruciale rol in de landbouwproductie en het beheer van natuurlijke hulpbronnen, maar ze worden nog steeds geconfronteerd met systemische belemmeringen voor landeigenaarschap", legt een WEP-teamlid uit. "Ondanks de wettelijke bepalingen blijven diepgewortelde constitutionele normen de boventoon voeren, waardoor de toegang van vrouwen tot land beperkt blijft tot alleen het recht van de enkeling, dat bemiddeld moet worden door mannelijke familieleden."
