Nieuw rapport Both ENDS en Milieudefensie: Bescherming voor Klimaatvervuilers'
Vandaag brengen Milieudefensie en Both ENDS een rapport uit 'Bescherming voor klimaatvervuilers: Nederlandse investeringsverdragen als obstakel voor de energietransitie'. Het rapport concludeert onder andere dat de vijf grootste olie- en gasbedrijven in de wereld minimaal 140 brievenbusfirma's in Nederland hebben waarmee ze aanspraak kunnen maken op investeringsbescherming.
Veel claims die gerelateerd zijn aan fossiele brandstoffen lopen dan ook via ons land. Gas-, olie- en kolenbedrijven genieten - net als andere multinationals - onder andere via Nederlandse investeringsverdragen en het daarin opgenomen 'investor-to-state dispute settlement' (ISDS)-mechanisme, vergaande investeringsbescherming. Deze bedrijven kunnen een claim bij een overheid indienen als zij van mening zijn dat zij winst mislopen, bijvoorbeeld wanneer deze overheid de gas-, olie, of kolenwinning terug wil dringen.
Om hoge claims te voorkomen, besluiten overheden vaak om af te zien van dit soort besluiten. De wereldwijde energietransitie wordt hierdoor ernstig vertraagd en de kosten lopen op. Nederland is, na de VS, wereldwijd het land waarvanuit de meeste aan fossiele brandstoffen gerelateerde ISDS-zaken worden aangespannen. Ons land speelt daarmee dus een aanzienlijke rol in het tegenhouden van de wereldwijde energietransitie.
____________________________________________________________
Persbericht – Nederland blijkt obstakel voor behalen klimaatdoelen wereldwijd
Door de vergaande bescherming die Nederland biedt aan investeringen van olie- en gasbedrijven, wordt het voor andere landen duurder en moeilijker om klimaatdoelen te halen. Dat blijkt uit een rapport van Milieudefensie en Both ENDS. De vijf grootste olie- en gasbedrijven maken via 140 brievenbusfirma's in Nederland gebruik van de 90 Nederlandse investeringsverdragen die ons land met andere landen heeft. Deze bedrijven hebben daardoor de mogelijkheid om enorme bedragen te claimen als een overheid besluit de winning van olie, gas of kolen terug te dringen – wat moet volgens de afspraken uit het Parijsakkoord.
Nederland tweede op lijst fossiele claimzaken
Tot nu toe claimden multinationals via Nederland in twintig fossiel-gerelateerde zaken al een bedrag van 55 miljard dollar. Na de Verenigde Staten is Nederland het land van waaruit de meeste claims gerelateerd aan fossiele brandstoffen afkomstig zijn. Via Nederland wordt 780 miljard euro in buitenlandse fossiele-energieprojecten geïnvesteerd door multinationals, bijna 20% van de totale Nederlandse investeringen in het buitenland.
"Een verbod op schaliegaswinning, het afschaffen van fossiele subsidies, het introduceren van klimaat- of milieuheffingen, het afwijzen van nieuwe infrastructuur voor verwerking of transport van olie; op basis van eerdere claims moeten we concluderen dat dit soort beleid via investeringsverdragen aangevochten kan worden. Doordat claims een reëel gevaar zijn, worden overheden bang om klimaatbeleid door te voeren. De vervuilers gaan vrijuit", stelt Freek Bersch, campagneleider Economie bij Milieudefensie.
Ook risico voor Nederland op fossiele claim
Ook Nederlands klimaatbeleid kan gehinderd worden door investeringsbescherming. Bij de gesprekken over het stoppen met kolen, kunnen RWE en Vattenfall dreigen met een claim om er een goede deal uit te slepen. Ook als Nederland de Groningse gaskraan dicht wil draaien, hangt de mogelijkheid van een dergelijke claim in de lucht.
Voor meer informatie:
Gezamenlijk rapport Milieudefensie en Both ENDS: 'Bescherming voor klimaatvervuilers: Nederlandse investeringsverdragen als obstakel voor de energietransitie'(februari 2018)
Gezamenlijk rapport Milieudefensie, SOMO, TNI en Both ENDS: '50 jaar ISDS' (januari 2018)
Publieksbrochure 'Alles wat je nog niet wist over Bilaterale Investeringsverdragen (maar wel wil weten)' (januari 2018)
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /
Paris Proof Export Support
Bijna tweederde van de exportkredietverzekeringen die Atradius DSB in de periode 2012 tot 2018 verleende, ging naar de fossiele-energiesector. Dat staat haaks op de klimaatafspraken van Parijs die Nederland heeft ondertekend.
-
Blog / 19 September 2019
Er ligt een kans van 1,5 miljard euro op de Vergeten Klimaattafel
Beloon risicovol internationaal ondernemen in groen en stop met de hulp aan de internationale fossiele industrie
Het klimaat is ‘hot’. Iedereen praat erover. ‘Iedereen doet wat’ roept de overheid in haar recent gestarte publiekscampagne. Goed plan. Laten we echt wat doen. Te beginnen met een stop op onze ondersteuning van de internationale handel door onze eigen Nederlandse multinationals in fossiele energie. Een kans van 1,5 miljard euro waarmee we klimaatverandering op internationale schaal kunnen tegengaan en tegelijkertijd onze innovatieve ondernemers een impuls kunnen geven. Vandaag aan de Vergeten Klimaattafel gaat het over de kansen voor Nederland om echt impact te hebben. En die kansen zijn gigantisch. Want ons grote geld en onze invloed zit in het buitenland.
-
Nieuws / 17 February 2021
Scenario’s voor verduurzaming van de Nederlandse exportsteun
Eind 2020 zegde Staatssecretaris Vijlbrief in een debat in de Tweede Kamer toe om scenario's te ontwikkelen om de exportkredietverzekering van de Nederlandse staat in lijn te brengen met het klimaatakkoord van Parijs. Een mooie stap in de goede richting, en naar aanleiding daarvan organiseren de ministeries van Financiën en Buitenlandse Zaken aanstaande vrijdag 19 februari een stakeholdermeeting. De toezegging en de meeting zijn uitkomsten van jarenlange en steeds grotere druk vanuit Both ENDS en andere maatschappelijke organisaties om dit belangrijke instrument om buitenlandse investeringen te stimuleren, te verduurzamen.
-
Voor de pers / 13 December 2020
Persbericht: Nederland kan niet achterblijven nu Verenigd Koninkrijk stopt met fossiele exportsteun
Nu het Verenigd Koninkrijk aankondigt te stoppen met exportsteun voor fossiele projecten, is er voor Nederland geen excuus meer om af te wachten. Dat vinden milieuorganisaties Both ENDS, Oil Change International en Milieudefensie. Dat is nodig voor de klimaatafspraken van het Parijsakkoord. Komende week stemt de Kamer over moties om een einde te maken aan de exportsteun voor winning, verwerking en transport van olie, gas en kolen.
-
Voor de pers / 26 March 2019
Vermogend Nederland haalt 200 miljoen aan persoonlijke investeringen uit fossiele industrie
Gezamenlijk persbericht van Both ENDS en Fossielvrij NL - 26 maart 2019
Een groep van 22 vermogende Nederlanders heeft besloten om al hun persoonlijk vermogen weg te halen uit de top 200 olie-, gas- en kolenbedrijven. In totaal gaat het om een persoonlijk vermogen van ongeveer 200 miljoen euro. De 'pledgers' beloven om binnen nu en drie tot vijf jaar al hun investeringen weg te halen uit de fossiele industrie. Ze geven daarmee een duidelijk signaal af dat zij niet willen dat hun vermogen bijdraagt aan het veroorzaken van desastreuze klimaatverandering.
-
Nieuws / 4 May 2021
Is de steun van onze exportkredietverzekering aan fossiele projecten legaal?
Vandaag is door twee onafhankelijke experts een juridisch advies uitgebracht over de internationaalrechtelijke verplichtingen van landen en hun exportkredietverzekeraars (EKV's) in relatie tot exportsteun voor fossiele brandstoffen. Volgens dit advies moet de uitstoot van fossiele brandstoffen en daaraan gerelateerde infrastructuur dringend worden verminderd.
-
Externe link / 24 August 2022
Doorbraak: breuk met fossiele brandstoffen (Jaarverslag 2021)
Both ENDS werkt wereldwijd met partners eraan de stem van gemeenschappen te laten klinken, die elke dag de gevolgen van onduurzaam financieel beleid voelen: klimaatverandering, milieuvervuiling, gedwongen verhuizingen. Al twee decennia vragen we daarbij aandacht voor een relatief onbekend financieel instituut: de exportkredietverzekeraars.
-
Nieuws / 4 November 2022
Both ENDS naar de klimaattop in Egypte
Klimaatactie is keihard nodig om de opwarming van de aarde te beperken. De gevolgen van klimaatverandering zijn nu al te merken. Overstromingen in Pakistan en dicht bij huis kosten levens en zorgen voor veel emotionele en economische schade, terwijl lokale klimaatoplossingen nog steeds grotendeels genegeerd worden. Daarom zal Both ENDS aanwezig zijn tijdens de klimaattop COP27 in Sharm El Sheikh, Egypte.
-
Voor de pers / 18 November 2019
Persbericht: Overheid ondermijnt eigen klimaatbeleid met exportkredietverzekering
Nederland verstrekt jaarlijks exportkredietverzekeringen en –garanties ter waarde van 1,5 miljard euro aan Nederlandse bedrijven die actief zijn in de olie- en gassector in het buitenland. Deze ondersteuningbedraagt anderhalf keer het jaarlijkse bedrag dat het kabinet-Rutte uittrekt voor klimaatinitiatieven wereldwijd. De beoogde effecten van het Nederlandse internationale klimaatbeleid worden door deze fossiele exportsteun meer dan teniet gedaan. Dat is de conclusie van een nieuw rapport van Both ENDS, dat vandaag is gepubliceerd.
-
Publicatie / 17 November 2019
-
Publicatie / 17 November 2019
-
Publicatie / 18 June 2017
-
Nieuws / 15 October 2021
Duits onderzoek bevestigt: Nederlandse exportondersteuning is niet Paris Proof
De Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius DSB opereert haaks op het Klimaatakkoord van Parijs; in naam van de Nederlandse Staat blijft het investeringen in fossiele brandstoffen flink ondersteunen. Dat blijkt uit een rapport van Duits onderzoeksbureau Perspectives Climate Research (PCR), waarin de exportkredietverzekeraars van Nederland en die van Japan langs de Parijs-lat worden gelegd op het gebied van hun klimaatambities.
-
Nieuws / 19 May 2022
Reactie op Kamerbrief over uitvoering van de Glasgowverklaring
Both ENDS en 95 andere organisaties* hebben vandaag een brief gestuurd aan Staatssecretaris van Financiën Marnix van Rij en de Minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Liesje Schreinemacher om hen op te roepen de Glasgowverklaring onverkort na te komen. In deze verklaring, die Nederland en 33 andere landen tijdens de klimaattop in Glasgow hebben ondertekend, is afgesproken om direct publieke steun voor fossiele projecten te stoppen per eind 2022.
-
Nieuws / 12 July 2021
WOB-verzoeken rondom exportsteun voor Mozambique gasproject
Begin dit jaar ondersteunde de overheid Nederlandse bedrijven met verzekeringen ter waarde van 903 miljoen euro, om hun deelname aan een gigantisch aardgasproject
in het Noorden van Mozambique mogelijk te maken. Both ENDS is al jaren, samen met partners uit Mozambique en Nederland, in gesprek met de exportkredietverzekeraar Atradius DSB en de verantwoordelijke ministeries van Financiën en Buitenlandse Zaken over de mogelijke financiële, milieu- en sociale risico's van het gasproject. -
Brief / 8 July 2021
Klimaat-brandbrief: Na Shell-vonnis moeten ook banken, pensioenfondsen en verzekeraars aan de bak
Een groep maatschappelijke organisaties, waaronder Both ENDS, doet een oproep aan de grootste financiële instellingen van Nederland voor daadkrachtige klimaatactie. De brief is verstuurd aan de CEO's en bestuursvoorzitters van de banken ABN AMRO, ING en Rabobank, pensioenfondsen ABP en PFZW, verzekeraars NN Group (Nationale Nederlanden), Achmea en Aegon en kredietverzekeraar Atradius.
-
Evenement / 3 November 2021, 16:45 - 18:00
UNFCCC COP 26 side event ‘Aligning export finance with the Paris Agreement: high time to phase out fossil fuels’
Veel landen ondersteunen investeringen in fossiele brandstoffen in het buitenland via hun exportkredietverzekeraar (EKV). Dit draagt bij aan zogeaamde carbon lock-in, waarbij bedrijven of zelfs landen, om de investering terug te verdienen, zolang als de levensduur is van zo'n project, CO2 blijven uitstoten. Dat gaat vaak zelfs om perioden van decennia. Dit vertraagt de overgang naar hernieuwbare energiebronnen ernstig en is in strijd met met art. 2.1c van de het klimaatakkoord van Parijs.
Dit side-event gaat in op de gevolgen van exportfinanciering voor fossiele projecten in het mondiale Zuiden. Daarnaast worden concrete aanbevelingen gegeven om exportkredietverzekeraars CO2-arm te maken.
Meld je hier aan!
-
Nieuws / 11 December 2017
Kersverse regering moet ondersteuning fossiele sector afbouwen
Deze week spreekt de Vaste Kamercommissie voor Economische Zaken en Klimaat met minister Wiebes over de begroting van zijn ministerie. Dit is dus hét moment waarop de regering kan laten zien dat het er alles aan wil doen om haar eigen klimaatdoelstellingen te behalen. Eén van de belangrijkste stappen in die richting is het afbouwen van financiële steun voor de fossiele industrie.
-
Dossier /
Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve gevolgen ondervinden. Zij raken land kwijt door de komst van al deze bedrijven.
-
Externe link / 18 July 2022
Petitie: Kabinet, houd je aan de Glasgowverklaring
Het kabinet beloofde om voor de zomer met een plan te komen over de uitvoering van de Glasgowverklaring. Nu schuift het dit op de lange baan en lijkt de belofte te worden afgezwakt. Zo dreigen er uitzonderingen te worden toegestaan, waardoor er toch nog in fossiele brandstoffen in het buitenland kan worden geïnvesteerd met onze publieke middelen. Dat mogen we niet accepteren: teken de petitie!