Manifest: Nederland kan met Landbouwakkoord internationale voetafdruk verkleinen

Recent onderzoek van Profundo, in opdracht van Both ENDS en Oxfam Novib toont aan dat investeren in agroecologie noodzakelijk is voor een duurzaam en inclusief wereldwijd voedselsysteem. Vandaag de dag hebben zo'n 768 miljoen – een op de tien - mensen dagelijks te maken met honger of ernstig tekort aan voedsel. Conflicten, economische stilstand veroorzaakt door de coronapandemie, en de klimaatcrisis vormen een directe bedreiging voor voldoende productie van en toegang tot voedzaam voedsel. Agro-ecologie, een vorm van landbouw die kleinschalige boeren, natuur en korte ketens centraal stelt in voedselproductie, maakt gemeenschappen in ontwikkelende landen weerbaarder en helpt hen honger terug te dringen. De steun voor agroecologie van grote donoren, waaronder Nederland, is echter tot nu toe ondermaats, concludeert het onderzoek.

Both ENDS kijkt in de weken na de verkiezingen waar de politiek in de komende jaren op kan sturen om de Nederlandse voetafdruk over de grenzen te verkleinen en het Nederlandse buitenlandbeleid juist te laten werken voor mens en milieu. Dat doen we door in vier dubbelinterviews met steeds een eigen expert en iemand van buiten de organisatie.

Ons manifest "Het Nederlands landbouwakkoord gaat verder dan Nederland: bied duurzame boeren en consumenten wereldwijd perspectief" is inmiddels ondertekend door ruim 70 NGO's, boerenorganisaties, wetenschappers en bedrijven van over de hele wereld. Hieronder geven een aantal van hen hun motivatie hiervoor aan.

Ongeveer 75% van de Kenianen verdient hun gehele inkomen of een deel daarvan uit de agrarische sector, dit staat gelijk aan 33% van het bruto binnenlands product (bbp) van het land. Toch is de landbouwproductiviteit de afgelopen jaren gestagneerd. Er zijn verschillende factoren die aan deze lage landbouwproductiviteit hebben bijgedragen aan deze lage, waaronder een algemene afname in bodemvruchtbaarheid vanwege de constante opname van voedingsstoffen door gewassen; slechte landbouwmethoden; bodemdegradatie en het overmatige/verkeerde gebruik van kunstmatige meststoffen die de bodem verzuren. De oplossing voor deze problemen is: Agro-ecologie.

Als Nederland haar landbouw en veeteelt wil verduurzamen en wil zorgen dat boeren een eerlijke prijs voor hun producten krijgen, zal ons land ook buiten de grenzen moeten kijken. Nederland is de op één na grootste exporteur van landbouwproducten ter wereld. We hebben grote impact, omdat we via onze handelsrelaties een intensief landbouwsysteem in stand houden dat leidt tot de vernietiging van ecosystemen en dat lokale productie ondermijnt. De voetafdruk van de Nederlandse economie is, mede door de handel in landbouwproducten, groot en groeiende. Dat moet en kan anders:Nederland heeft namelijk een goede uitgangspositie om de noodzakelijke landbouwtransitie aan te voeren. Gelukkig bieden de verkiezingsprogramma's die op tafel liggen, daarvoor genoeg aanknopingspunten. Een nieuwe coalitie kan dus voortvarend aan de slag.

Vandaag de dag telt de wereld 800 miljoen (bijna 1 miljard!) mensen die echt honger lijden. Tel daarbij op de 2 miljard mensen die bij lange na niet genoeg gezond en voedingsstofrijk voedsel tot hun beschikking hebben en de manier waarop de productie van voedsel momenteel zorgt voor ontbossing, erosie, milieuvervuiling en klimaatverandering, en je beseft eens temeer: dat moet anders! De Nederlandse overheid heeft zich tot doel gesteld deze problemen grondig aan te pakken en één van de ‘speerpunten’ van het Nederlandse ontwikkelingssamenwerkingsbeleid is dan ook voedselzekerheid. Both ENDS deelt die ambitie, maar vindt dat de aanpak van de regering veel beter en toekomstbestendiger kan.

De Nederlandse overheid en bedrijven geven veel geld uit aan voedselproductie in ontwikkelingslanden. Maar veel te weinig daarvan komt terecht bij duurzame, natuurinclusieve bedrijven, stelt Karin van Boxtel, beleidsmedewerker bij Both Ends.

Both ENDS nam eerder deze maand deel aan de Conference of the Parties (COP) van de UNCCD in Ordos, Binnen-Mongolië in China. We maakten deel uit van de delegatie van het Drynet netwerk met als doel om de lokale realiteit naar de internationale discussies te brengen.