Afrikaanse ontwikkelingsbank neemt klacht tegen kolencentrale Senegal aan
Een jaar geleden heeft de Senegalese organisatie Takkom Jerry een klacht ingediend bij de African Development Bank (AfDB) en de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO. Zij financieren de kolencentrale Sendou, pal naast het vissersdorpje Bargny. De AfDB heeft de klacht nu erkend. FMO heeft de klacht al in behandeling en publiceert binnenkort een officiële reactie.
Inwoners van Bargny vrezen de sociale en milieueffecten van de kolencentrale, die nog in aanbouw is. Het koelwater zal in zee worden geloosd en het leven van vissen verstoren, wat gevolgen heeft voor de lokale vissers. Daarnaast leidt de kolencentrale tot luchtvervuiling in de directe omgeving. Vrouwen die nu op en naast het terrein van de toekomstige kolencentrale vis drogen en verpakken voor de export, mogen dat daardoor straks niet meer doen. Er is echter geen overleg geweest met lokale belanghebbenden en er is tot nu geen sprake van enige compensatie.
Dit gaat tegen het eigen beleid van de betrokken ontwikkelingsbanken in. Daarom heeft NGO Takkom Jerry in mei 2016 een klacht ingediend bij de banken, met hulp van Both ENDS, SOMO en Lumière Synergie pour le Développement (LSD).
AfDB: klacht aangenomen
Een jaar later heeft het bestuur van de AfDB de klacht eindelijk erkend. Dit duurde waarschijnlijk zo lang omdat de bank, nadat ze een klacht ontvangt, eerst een vooronderzoek laat doen door onafhankelijke experts. Pas als de klachten gegrond lijken, wordt de klacht aangenomen.
In het geval van Sendou heeft de AfDB een aantal punten geïdentificeerd waarop het project tegen hun eigen beleid indruist. Daaronder het verlies van inkomsten voor de meer dan 1000 vrouwen die leven van het drogen en verpakken van vis, het zonder compensatie afpakken van land, het risico van watervervuiling en gebrekkige consultatie van belanghebbenden.
De onafhankelijke experts zullen nu verder onderzoek doen of hun voorlopige conclusie klopt en de bank adviseren over de te nemen maatregelen.
Vissers op het strand bij Bargny, 2014
FMO: rapport bijna af
De Nederlandse FMO heeft de klacht vorig jaar meteen geaccepteerd en een onderzoeksdelegatie naar Bargny gestuurd. Hun bevindingen worden waarschijnlijk binnenkort gepubliceerd. Als blijkt dat de gang van zaken rond het project Sendou inderdaad niet voldoet aan de eigen regels van de bank, zal het onderzoekspanel de bank adviseren om stappen te nemen om dit te veranderen. Both ENDS zal er in dat geval op toezien dat de FMO zich aan haar eigen beleid en beloftes houdt.
Volgens het huidige investeringsbeleid financiert FMO overigens geen kolencentrales meer, maar dat beleid was nog niet ingesteld toen het project Sendou van start ging. Volgens Both ENDS zou dit echter een extra motivatie voor FMO kunnen zijn om zich toch uit kolencentrale Sendou terug te trekken naar aanleiding van de klachten.
Hoe nu verder?
In Senegal is de acceptatie van de klacht door de AfDB verwachtingsvol begroet. Takkom Jerry en LSD zullen nu met steun van Both ENDS bijeenkomsten organiseren met de lokale bevolking om hen te informeren hoe de procedure verdergaat, en een vervolgstrategie bedenken hoe zij hun strijd tegen de kolencentrale voort kunnen zetten.
Meer informatie:
In dit filmpje van 2 jaar geleden laten inwoners van Bargny zien waarom zij tegen de komst van kolencentrale Sendou zijn:
De zaak heeft wat aandacht gekregen op enkele nieuwssites (Engels):
• Mining Weekly, 21 april 2017: AfDB to review development of Senegalese power plant after complaints
• Africa Feeds, 21 april 2017: AfDB Authorizes Probe Into Sendou Coal Fired Power Plant
Eerder schreven wij over de klachtenmechanismen van FMO en AfDB:
• 14 februari 2014: Klacht indienen bij FMO?
• 16 september 2014: Afrikaanse NGO's willen beter 'klachtenloket' van Afrikaanse ontwikkelingsbank
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /Pleiten voor goed beleid van ontwikkelingsbanken
Ontwikkelingsbanken zouden zich aan strenge milieu- en mensenrechtenregels moeten houden zodat hun projecten de allerarmsten ten goede komen en niet schaden. Both ENDS houdt de banken hieraan.
-
Dossier /Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve gevolgen ondervinden. Zij raken land kwijt door de komst van al deze bedrijven.
-
Dossier /Inheemse gemeenschappen bedreigd door Barro Blanco-dam in Panama
De Barro Blanco-dam in Panama zet inheems land onder water, met financiering uit Nederland. Both ENDS maakt zich hard voor de naleving van de rechten van de inheemse gemeenschappen rond de dam.
-
Dossier /Communities Regreen the Sahel
In verschillende landen in de Sahel heeft de lokale bevolking uitgestrekte stukken land hersteld door dat wat spontaan uit de grond komt te verzorgen, en jonge gewassen en bomen te beschermen tegen vee en andere gevaren.
-
Dossier /Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA)
GAGGA bundelt de krachten van de vrouwenrechten- en milieubewegingen om een wereld te realiseren waarin vrouwen toegang hebben tot hun rechten op water, voedselveiligheid en een schone, gezonde en veilige omgeving.
-
Nieuws / 27 October 2025Nieuwe stap in het klachtenbeleid van FMO – maatschappelijke organisaties vragen om verdere versterking
Het vernieuwde klachtenbeleid van de ontwikkelingsbanken FMO, DEG en Proparco is een belangrijke stap vooruit. Organisaties die aan de consultatie deelnamen, erkennen de inspanningen om het mechanisme te verbeteren. Tegelijkertijd benadrukken zij dat er nog veel moet gebeuren om het beleid écht effectief, transparant en onafhankelijk te maken.
-
Publicatie / 9 October 2025
-
Dossier /Fair Green and Global Alliance (FGG)
Samen met maatschappelijke organisaties van over de hele wereld werkt de FGG Alliantie aan sociaal rechtvaardige, inclusieve en ecologisch duurzame samenlevingen in Nederland en het Zuiden.
-
Nieuws / 2 July 2025Reactie FGG Alliantie op beleidskader ‘Focus’: Belangenbehartiging - internationaal en in Nederland - cruciaal voor eerlijke handel
Op 27 juni 2025 presenteerde demissionair minister Veldkamp via een Kamerbrief de contouren van het nieuwe subsidiekader ‘Focus’. Met de voorgangers van dit beleidskader, Samenspraak en Tegenspraak en Power of Voices, heeft Nederland jarenlang een voorlopersrol gespeeld. Nederland ontving internationale lof - door de nadruk te leggen op pleiten en beïnvloeden als effectieve strategie voor duurzame ontwikkeling én door de link tussen hulp en handel te erkennen.
-
Nieuws / 24 June 2025Inheemse gemeenschappen in Panama krijgen erkenning en gedeeltelijke herstelmaatregelen van ontwikkelingsbanken FMO en DEG in verband met de Barro Blanco-dam
Both ENDS en SOMO zijn blij met de ondertekening van het akkoord tussen vier inheemse Ngäbe-gemeenschappen in Panama en de Europese ontwikkelingsbanken FMO en DEG op 17 juni 2025. De regeling omvat een programma voor gemeenschapsontwikkeling dat, in combinatie met een openbare verklaring van de banken, tot doel heeft een aantal negatieve gevolgen van de Barro Blanco-stuwdam te erkennen en te verzachten. Het akkoord is mede tot stand gekomen door het goede, volhardende werk van de gemeenschapsorganisatie Movimiento 10 de Abril (M10) voor gerechtigheid voor de getroffen gemeenschappen. Daarnaast erkennen we de inzet van FMO en DEG om een oplossing te vinden voor hun langlopende conflict met de gemeenschappen dat is ontstaan door hun gedeeltelijke financiering van het waterkrachtproject sinds 2011.
-
Blog / 11 April 2025FMO is erg tevreden over het eigen succes – nu de lokale bevolking nog
Door Anne de JongheDeze blog is bij het Financiële Dagblad verschenen.
-
Brief / 3 March 2025
Input for FMO’s “investment approach to responsibly managed forest plantations”
Both ENDS has been asked by FMO to comment on its draft investment approach to responsibly managed forest plantations. To follow are a number of observations and recommendations, partially informed by Both ENDS long legacy of working in the forest & land arena, in dialogue with international donors, philanthropic foundations, companies, certification bodies and notably with forest dependent communities and other land users.
-
Publicatie / 16 January 2025
-
Milieurechtvaardige praktijk /Farmer Managed Natural Regeneration
In verschillende landen in de Sahel heeft de plaatselijke bevolking grote stukken gedegradeerd land hersteld door spontaan opkomende spruiten van bomen te verzorgen. Zij doen dit volgens een techniek die 'Farmer Managed Natural Regeneration' (FMNR) genoemd wordt, oftewel 'door boeren beheerde natuurlijk regeneratie'.
-
Nieuws / 13 January 2025Nieuwe samenwerking met RVO voor veerkrachtige voedselsystemen in de Sahel
De situatie in de Afrikaanse Sahel is de snelst groeiende humanitaire crisis ter wereld. Ruim 3 miljoen mensen vluchten voor geweld. Zij worden geteisterd door honger, ziekte en toenemende droogte door klimaatverandering. Both ENDS en haar partners werken succesvol aan het versneld vergroten van de veerkracht van lokale voedselsystemen en gemeenschappen in de Sahel, gebaseerd op ‘Farmer Managed Natural Regeneration’ (FMNR). Het project, dat wordt gefinancierd door DOB Ecology, loopt halverwege 2026 ten einde, maar heeft al een vervolg gekregen dankzij een nieuwe samenwerking met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).
-
Nieuws / 23 December 2024Dare to Trust: LSD ondersteunt vrouwen om zich uit te spreken na verlies van hun huis
Lumière Synergie pour Développement (LSD) heeft 63 individuele vrouwen geholpen die allemaal in de problemen zijn gekomen door de ontwikkeling van een controversieel treinproject (TER) in Senegal en een recente grote aardbeving. Deze gemeenschappen zijn door het treinproject ontheemd geraakt, onvrijwillig hervestigd, hun eigendommen zijn vernield en ze zijn lastiggevallen. Bovendien zijn ze nooit geraadpleegd en wachten ze nog steeds op een eerlijke compensatie.
-
Brief / 22 July 2024
Gezamenlijke Oproep tot Actie: Internationale Maatschappelijke Organisaties Eisen Gerechtigheid voor de Slachtoffers van de Moord op Berta Cáceres in Honduras
Dit is een gezamenlijke oproep tot actie van internationale maatschappelijke organisaties om de Hondurese autoriteiten op te roepen gerechtigheid te waarborgen voor de slachtoffers van de moord op Berta Cáceres. Acht jaar en vier maanden zijn verstreken sinds de misdaad tegen Berta, en het Hondurese rechtssysteem heeft de vonnissen van de veroordeelden niet bevestigd en de intellectuele auteurs niet vervolgd. Wij zijn zeer bezorgd dat de onafhankelijke rechtspraak en internationale overeenkomsten over mensenrechten niet worden nageleefd.
-
Video / 18 May 2024Uitdagingen en dromen van Charity Migwi (Oil Change International)
Oil Change International richt zich vooral op onderzoek, communicatie en belangenbehartiging. Charity Migwi helpt met campagnes om fossiele brandstofbedrijven zover te krijgen te stoppen met productie van olie en gas.
-
Nieuws / 13 December 2023Reactie Both ENDS en OxfamNovib op Klimaatfonds beheerd door FMO
Both ENDS en Oxfam Novib verwelkomen het nieuwe SDG-Leenfonds van FMO. Dit fonds gaat ruim 1 miljard investeren in leningen aan kleine en middelgrote bedrijven in lage- en middeninkomenslanden, in de sectoren schone energie, inclusieve financiële dienstverlening en duurzame landbouw. De organisaties maken zich tegelijkertijd zorgen over de impact op de gewone mensen in de landen waar het geld van het fonds straks terechtkomt.
-
Nieuws / 6 November 2023Reactie op investeringen FMO in Nicaragua
Op 27 oktober bracht RTL Nieuws naar buiten dat de Steungroep Nicaragua de miljoeneninvesteringen die de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO in Nicaragua doet, onverantwoord vindt. FMO stelt desgevraagd 'dat het haar ondernemers ook in moeilijke tijden moet blijven steunen'. Both ENDS ziet dat de keuze om te blijven investeren in Nicaragua wel degelijk risico's met zich meebrengt, en dat deze onvoldoende worden meegewogen in de besluitvorming over financiering. Voorgaande investeringen van FMO waarbij mens en milieu de dupe waren, hebben in enkele gevallen zelfs bijgedragen aan geweld, met als dieptepunt de moord op Berta Cáceres in Honduras in 2016.
