Vijf jaar GAGGA: “Zodra je beseft waar genderrechtvaardigheid om draait, laat het je niet meer los”

Waarom wilden jullie bij GAGGA betrokken zijn?

Annelieke: Ik ben al jaren nauw betrokken bij het streven van Both ENDS om de focus meer te leggen op genderrechtvaardigheid en vrouwenrechten. Het GAGGA-programma bleek in 2015 de perfecte volgende stap: ook de twee aangesloten vrouwenfondsen, FCAM en Mama Cash, zagen namelijk een duidelijke relatie tussen vrouwenrechten en milieurechtvaardigheid en allerlei kansen om samen te werken en van elkaar te leren.

Tamara: Daarnaast was GAGGA een mooie gelegenheid om het versterken van lokale organisaties weer heel centraal te stellen. Dat heeft altijd al mijn grote interesse gehad en is ook waar Both ENDS ooit voor is opgericht.

Wat heeft GAGGA volgens jullie toegevoegd aan het werk van Both ENDS?

Tamara: Wat heel erg bij Both ENDS past is het opbouwen van netwerken. In dit geval vrouwenorganisaties, fondsen en NGO's. Ik geloof heel erg dat het versterken van lokale initiatieven bijdraagt aan de verandering die we nodig hebben. In GAGGA kunnen we groepen versterken die door heel weinig fondsen en organisaties gezien en gesteund worden, maar waar veel kennis, capaciteit, kracht ligt.

Annelieke: Voor Both ENDS en onze partners was GAGGA een mooie kans om grondig aan de slag te gaan met de link tussen milieurechtvaardigheid en vrouwenrechten. We hebben de vrouwenbeweging en hun waarden, overtuigingen en manier van werken leren kennen en zijn gaan samenwerken met veel nieuwe organisaties. GAGGA versterkt verschillende nationale en regionale fondsen die op hun beurt weer 300 grassroots organisaties in bijna 30 landen ondersteunen. Hun lokale strijd en initiatieven staan centraal bij de activiteiten van GAGGA.

Wat hebben jullie de afgelopen jaren geleerd van GAGGA?

Tamara: Ik heb geleerd dat de milieubeweging en de vrouwenbeweging heel verschillend zijn. In de milieubeweging hebben we het over werk, wat we moeten doen en hoe. Bij de vrouwenbeweging is het belangrijk om ook aan het persoonlijke aandacht besteden. Hoe gaat het, wat maken mensen mee? Je kunt het niet alleen maar over het inhoudelijke werk hebben, het gaat ook over het welzijn van de persoon, over hoe je voor elkaar zorgt. Er is, terecht, meer aandacht voor cultuur en rituelen.

Annelieke: Precies. We hebben geleerd hoe belangrijk het is om open te zijn, de tijd te nemen om elkaar te begrijpen, uit je comfortzone te stappen en ruimte te maken zodat partners van elkaar kunnen leren en gaan samenwerken.

Tamara: Want zonder eerst die ruimte te creëren en een vertrouwensband op te bouwen, kun je niet samenwerken. Het is geen kwestie van simpelweg een milieuorganisatie en een vrouwenorganisatie aan elkaar voorstellen en dan gaan ze van elkaar leren. Dat zijn lange processen die met kleine stapjes gaan. Maar als je eenmaal ziet hoe belangrijk al die stapjes zijn en echt snapt wat genderrechtvaardigheid is, dan laat het je niet meer los. Het heeft me echt veranderd als persoon.

Annelieke: Deze geleerde lessen en de inclusieve manier van werken passen we nu ook toe bij andere programma's en in onze gesprekken met donoren en beleidsmakers.

Waar zijn jullie vooral trots op?

Annelieke: Ik ben supertrots op al die GAGGA-partners die ongelooflijk veel en urgent werk verzetten rond klimaatverandering, landrechten, mijnbouw, of het herstel van ecosystemen. En op de concrete resultaten die GAGGA heeft geboekt door ruimte en gelegenheid te creëren zodat organisaties voor vrouwenrechten en milieugroeperingen met elkaar kunnen samenwerken. Denk bijvoorbeeld aan WAMA, een netwerk ontstaan na een GAGGA- meeting, de vrouwen in Nepal die aanspraak hebben gemaakt op lokale budgetten voor klimaatadaptatie en de vrouwengroepen in Nigeria die hun strijd voor de grondige schoonmaak van de Nigerdelta geïntensiveerd hebben..

Tamara: Ja, we zijn echt in staat geweest om mensen met elkaar in contact te brengen. Mensen pakken dat nu zelf op en gaan met heel veel energie zelf volgende stappen zetten. Er ontstaan binnen het GAGGA-netwerk prachtige processen, veel meer dan wat voor ons zichtbaar is, dat hoor je vaak pas achteraf. We zetten iets in gang wat dan zonder ons verder groeit.

Annelieke: Het is geweldig om te zien hoe de partners zich echt onderdeel gaan voelen van deze alliantie en niet kunnen wachten om door te gaan.

En gelukkig gaat GAGGA inderdaad door. Wat verwachten jullie van GAGGA Women Leading Climate Action?

Annelieke: De komende 5 jaar zullen we ons met GAGGA specifiek gaan richten op klimaatrechtvaardigheid. Dan kunnen we ambitieuze stappen zetten om de drie belangrijkste mondiale uitdagingen aan te pakken: groeiende ongelijkheid, verwoesting van het milieu en klimaatverandering. Die hangen nauw met elkaar samen. Het zal niet makkelijk worden, maar in de eerste jaren van GAGGA hebben we een heel stevige basis gelegd waarop we kunnen voortbouwen.

Tamara: Samen met partners zullen we moeten identificeren op welke plekken we nu echt verandering moeten bewerkstelligen, en hoe. We moeten gaan inzetten op systeemverandering om klimaatverandering te stoppen! Dat is een verantwoordelijkheid van ons allemaal, en daar gaan we met veel energie aan werken de komende jaren.