De sociale aspecten van het vergroenen van de Sahel

De techniek waarmee spontante regeneratie van bomen beschermd wordt, "Assisted Natural Regreening (of Régénération Naturelle Assistée, RNA)", is niet moeilijk; het vergt enige kennis van bomen en van de zaadopslag en wortelkanalen in de bodem waaruit de bomen regenereren. Tijdens de voorbereiding van het veld voor de jaarlijkse oogst, snoeit de boer de bomen op een bepaalde manier ("tailler"). Alle boeren in Niger die weten wat de voordelen zijn van bomen op hun velden, zijn bereid ze te beschermen. Toen we op willekeurige plaatsen langs de weg stopten om boeren te vragen naar hun ervaringen met bomen op hun akkerland, vertelden ze ons een voor een dat de opbrengsten toenemen als de boomdichtheid hoger is. Het is daarnaast een zeer goedkope techniek om extra veevoeder te produceren, de bodem te verrijken, voedselzekerheid en inkomen te verhogen, en daarmee een natuurlijke lokale veerkracht te creëren voor drogere periodes.

Een moeilijker aspect van de RNA techniek is het aspect van beheer in een samenleving waar boeren, veehouders en nomadische herders die tot verschillende stammen behoren naast elkaar moeten leven. Om te zorgen dat de jonge bomen niet door vee worden opgegeten, moeten de veehouders zich bewust zijn van de beschermende maatregelen om de bomen in veiligheid te houden. Veehouders die takken met bladeren van de bomen snoeien als veevoer, moeten dit doen op een manier die de boom niet beschadigt en het liefst in overleg met de boer die het land in bezit heeft. De boeren hebben ook voordelen van de aanwezigheid van vee, hun mest voedt immers het land en bevat daarnaast aanvullende zaden. Op deze manier zorgt vee voor de verspreiding van zaden en de diversificatie van bomenpopulaties.

Als onderdeel van het verspreiden van de ANR aanpak helpen CRESA en hun lokale NGO partners daarom met het opzetten van bestuurscommissies in de 46 dorpen in de Dogondoutchi provincie waarmee ze werken. Het dorpshoofd, boeren, veehouders, mannen en vrouwen zijn allemaal vertegenwoordigd in commissies. Een commissie is in staat om alle vergroeningspogingen in het dorp te overzien, en te onderhandelen bij conflicten. De hoofden van de nomadische stammen zijn betrokken in dialogen op het niveau van de districten of departementen, hoewel het lastiger is hen te bereiken en te betrekken.

Als we door het plaatsje Batodi trekken, dat gesitueerd is op een voorheen kaal plateau, wordt het duidelijk waarom de boeren zo positief zijn over de bomen op hun velden: na 20 jaar van bodem verbetering en RNA, is het dorp nu omgeven door een park landschap en is het waterniveau plaatselijk 14 meter gestegen. In het dorp zijn 10 groentetuinen en een fruitboomgaard in ontwikkeling, wat ongelofelijk is in een droog gebied als dit. Both ENDS zal zich blijven inzetten voor het verspreiden van de ANR aanpak in Niger en elders, omdat het mogelijk de meest effectieve, goedkope en inheemse restoratie mogelijkheid is voor droge gebieden over de hele wereld.