De sociale aspecten van het vergroenen van de Sahel
Boeren in Niger hebben meer dan 5 miljoen hectare van de zuidelijke Sahel provincies Maradi en Zinder in groen gebied veranderd. Ze deden dit doormiddel van het beschermen en assisteren van spontane regeneratie van bomen in en rondom hun landbouwvelden. Van 12 tot 20 januari vergezelde Both ENDS collega Marie José van der Werff ten Bosch, Chris Reij (CIS, Vrije Universiteit Amsterdam) naar het zuiden van Niger om te ontdekken hoe boeren in staat waren op zo'n grote schaal te vergroenen, en hoe hun ervaringen andere dorpen in de Sahel positief kunnen beïnvloeden. Both ENDS, VU-CIS en de Centre Régional d'Enseignement Spécialisé en Agriculture (CRESA) hebben een gezamenlijk project om deze aanpak te verspreiden naar de Dogondoutchi regio.
De techniek waarmee spontante regeneratie van bomen beschermd wordt, "Assisted Natural Regreening (of Régénération Naturelle Assistée, RNA)", is niet moeilijk; het vergt enige kennis van bomen en van de zaadopslag en wortelkanalen in de bodem waaruit de bomen regenereren. Tijdens de voorbereiding van het veld voor de jaarlijkse oogst, snoeit de boer de bomen op een bepaalde manier ("tailler"). Alle boeren in Niger die weten wat de voordelen zijn van bomen op hun velden, zijn bereid ze te beschermen. Toen we op willekeurige plaatsen langs de weg stopten om boeren te vragen naar hun ervaringen met bomen op hun akkerland, vertelden ze ons een voor een dat de opbrengsten toenemen als de boomdichtheid hoger is. Het is daarnaast een zeer goedkope techniek om extra veevoeder te produceren, de bodem te verrijken, voedselzekerheid en inkomen te verhogen, en daarmee een natuurlijke lokale veerkracht te creëren voor drogere periodes.
Een moeilijker aspect van de RNA techniek is het aspect van beheer in een samenleving waar boeren, veehouders en nomadische herders die tot verschillende stammen behoren naast elkaar moeten leven. Om te zorgen dat de jonge bomen niet door vee worden opgegeten, moeten de veehouders zich bewust zijn van de beschermende maatregelen om de bomen in veiligheid te houden. Veehouders die takken met bladeren van de bomen snoeien als veevoer, moeten dit doen op een manier die de boom niet beschadigt en het liefst in overleg met de boer die het land in bezit heeft. De boeren hebben ook voordelen van de aanwezigheid van vee, hun mest voedt immers het land en bevat daarnaast aanvullende zaden. Op deze manier zorgt vee voor de verspreiding van zaden en de diversificatie van bomenpopulaties.
Als onderdeel van het verspreiden van de ANR aanpak helpen CRESA en hun lokale NGO partners daarom met het opzetten van bestuurscommissies in de 46 dorpen in de Dogondoutchi provincie waarmee ze werken. Het dorpshoofd, boeren, veehouders, mannen en vrouwen zijn allemaal vertegenwoordigd in commissies. Een commissie is in staat om alle vergroeningspogingen in het dorp te overzien, en te onderhandelen bij conflicten. De hoofden van de nomadische stammen zijn betrokken in dialogen op het niveau van de districten of departementen, hoewel het lastiger is hen te bereiken en te betrekken.
Als we door het plaatsje Batodi trekken, dat gesitueerd is op een voorheen kaal plateau, wordt het duidelijk waarom de boeren zo positief zijn over de bomen op hun velden: na 20 jaar van bodem verbetering en RNA, is het dorp nu omgeven door een park landschap en is het waterniveau plaatselijk 14 meter gestegen. In het dorp zijn 10 groentetuinen en een fruitboomgaard in ontwikkeling, wat ongelofelijk is in een droog gebied als dit. Both ENDS zal zich blijven inzetten voor het verspreiden van de ANR aanpak in Niger en elders, omdat het mogelijk de meest effectieve, goedkope en inheemse restoratie mogelijkheid is voor droge gebieden over de hele wereld.
Lees meer over dit onderwerp
-
Nieuws / 2 juli 2025
Reactie FGG Alliantie op beleidskader ‘Focus’: Belangenbehartiging - internationaal en in Nederland - cruciaal voor eerlijke handel
Op 27 juni 2025 presenteerde demissionair minister Veldkamp via een Kamerbrief de contouren van het nieuwe subsidiekader ‘Focus’. Met de voorgangers van dit beleidskader, Samenspraak en Tegenspraak en Power of Voices, heeft Nederland jarenlang een voorlopersrol gespeeld. Nederland ontving internationale lof - door de nadruk te leggen op pleiten en beïnvloeden als effectieve strategie voor duurzame ontwikkeling én door de link tussen hulp en handel te erkennen.
-
Blog / 2 juli 2025
Vrouwen aan het front van klimaatactie: lokale kracht; wereldwijde verandering
Door Tamara MohrAfgelopen week organiseerde GAGGA, de Global Alliance for Green and Gender Action, samen met FCAM en Mama Cash, en met Both ENDS als een van de alliantieleden, haar wereldwijde bijeenkomst in Indonesië. Het doel van deze bijeenkomst was om grensoverschrijdende samenwerking tussen bewegingen en regio’s te vieren en vooruit te kijken, met als doel het versterken van de collectieve kracht van gender-, klimaat- en milieurechtvaardigheidsbewegingen.
-
Publicatie / 1 juli 2025
-
Nieuws / 24 juni 2025
Inheemse gemeenschappen in Panama krijgen erkenning en gedeeltelijke herstelmaatregelen van ontwikkelingsbanken FMO en DEG in verband met de Barro Blanco-dam
Both ENDS en SOMO zijn blij met de ondertekening van het akkoord tussen vier inheemse Ngäbe-gemeenschappen in Panama en de Europese ontwikkelingsbanken FMO en DEG op 17 juni 2025. De regeling omvat een programma voor gemeenschapsontwikkeling dat, in combinatie met een openbare verklaring van de banken, tot doel heeft een aantal negatieve gevolgen van de Barro Blanco-stuwdam te erkennen en te verzachten. Het akkoord is mede tot stand gekomen door het goede, volhardende werk van de gemeenschapsorganisatie Movimiento 10 de Abril (M10) voor gerechtigheid voor de getroffen gemeenschappen. Daarnaast erkennen we de inzet van FMO en DEG om een oplossing te vinden voor hun langlopende conflict met de gemeenschappen dat is ontstaan door hun gedeeltelijke financiering van het waterkrachtproject sinds 2011.
-
Nieuws / 23 juni 2025
Wie heeft baat bij een betere bescherming van onze oceanen?
De oceaan komt versterkt uit de VN-Oceaanconferentie in Nice. Met meer landen die een verbod op diepzeemijnbouw steunen, meer beschermde gebieden in de oceaan en meer beloften van actie tegen vervuiling. Vraag is nu of landen de daad ook bij het woord zullen voegen. Want de oceaanbeweging staat tegenover een kamp van machtige belangen.
Dit artikel is bij MO*Magazine verschenen en staat in het Engels op onze website.
-
Nieuws / 6 juni 2025
Both ENDS op de VN-Oceaanconferentie: onze zorgen over milieurechtvaardigheid binnen de ‘Blauwe Economie’ onder de aandacht brengen
Volgende week vindt in Nice, Frankrijk, de Verenigde Naties Oceaanconferentie plaats. Deze conferentie richt zich op het behoud en duurzaam gebruik van kusten, zeeën en mariene hulpbronnen. Murtah Shannon, collega bij Both ENDS, zal aanwezig zijn. We vroegen hem om wat meer te vertellen over zijn plannen.
-
Nieuws / 5 juni 2025
Opinie: Nieuwe handelspartners, maar niet op de oude voet
Sinds de handelsoorlog en ‘tariffs’ van President Trump staat internationale handel weer volop in de schijnwerpers. In Europa en in Nederland neemt de roep toe om daarom razendsnel nieuwe vrijhandelsakkoorden te sluiten, zo ook in recente opinies in FD en de Volkskrant. Maar dat is de verkeerde reflex, schrijft Marius Troost op Joop.nl -
Nieuws / 4 juni 2025
Shell ter verantwoording geroepen voor decennialange vervuiling in de Nigerdelta
Dit artikel is momenteel alleen beschikbaar in het Engels
-
Blog / 3 juni 2025
Een voedselbos als inspirerende oase tussen bespoten akkers
Door Marjolein van RijnOnlangs waren we met een groep collega's in het voedselbos Ketelbroek, een project van Voedselbos-pionier Wouter van Eck en onze eigen Pieter Jansen. Wat een prachtige plek! Gelegen tussen akkers met raaigras, bieten of aardappels, is het Voedselbos een groene oase. Het gezang van de vogels is alom aanwezig en er zoemt en fladdert van alles rond. Ook hazen, dassen, vossen en wilde zwijnen komen er regelmatig op bezoek. En niet te vergeten: bevers.
-
Nieuws / 20 mei 2025
Both ENDS en partners eisen dat Shell de Nigerdelta schoonmaakt vóór vertrek
Tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering (AGM) van Shell in Londen, confronteren gemeenschapsleiders uit de Nigerdelta en internationale bondgenoten (waaronder Both ENDS) Shell met een duidelijke eis: Shell moet volledige verantwoordelijkheid nemen voor decennia van vervuiling en menselijk leed in de Nigerdelta in Nigeria, vóórdat het zich terugtrekt uit zijn olieactiviteiten op het land.
-
Nieuws / 9 mei 2025
Vrouwelijk leiderschap in agro-ecologie bloeit op in Oost- en Zuidelijk Afrika
Op 12 en 13 februari 2025 kwamen vrouwen uit Kenia, Uganda en Zimbabwe samen in Nairobi voor het Africa Women Leaders in Agroecology (AWOLA) Regional Networking Forum. Het evenement markeerde een belangrijk moment in het leiderschapsprogramma van PELUM Kenya dat jonge vrouwen versterkt in hun rol als leider in de agro-ecologische transitie. Dit project werd mogelijk gemaakt dankzij steun van Both ENDS, als onderdeel van de Fair, Green and Global (FGG) Alliance.
-
Blog / 23 april 2025
De kracht van vertrouwen
Door Karin van BoxtelVertrouwen wekt vertrouwen. Dat is wat ik heb geleerd van de manier waarop Both ENDS werkt – binnen ons team, met partners in gezamenlijke strategieën en belangenbehartiging, en in onze relatie met partners als financier. Vertrouwen is de basis. Het is wat medeleven laat groeien, wat hoop doet ontstaan, en wat echte solidariteit aandrijft. Het is krachtig in contrast met de wereldwijde trend waarin politieke en internationale leiders harde maatregelen en eigenbelang vooropstellen en relaties negeren die gebaseerd zijn op vertrouwen . En des te meer reden om te delen wat wij hebben ervaren door vertrouwen centraal te stellen.
-
Blog / 11 april 2025
FMO is erg tevreden over het eigen succes – nu de lokale bevolking nog
Door Anne de JongheDeze blog is bij het Financiële Dagblad verschenen.
-
Nieuws / 7 april 2025
Voedselbos Ketelbroek: waar voedselproductie en biodiversiteit samenkomen
Wanneer collega’s van Both ENDS partners over de hele wereld bezoeken, gaan ze vaak op "veldbezoek" om met eigen ogen te zien hoe ons gezamenlijke werk mensen en gemeenschappen raakt. Onlangs deden we dat ook in Nederland. Voedselbospionier Wouter van Eck liet een groep Both ENDS-partners zien hoe regeneratieve landbouw oplossingen biedt voor de klimaat- en biodiversiteitscrisis.
-
Publicatie / 1 april 2025
-
Blog / 31 maart 2025
Internationale samenwerking en solidariteit zijn in het belang van Nederland én Afrika
Door Melvin van der VeenDeze blog is bij Vice Versa verschenen.
-
Externe link / 28 maart 2025
Eerlijke handel en gelijkwaardige relaties: pas dán kan Kenia echt op eigen benen staan
Verschillende media besteedden afgelopen week aandacht aan de omslag van “hulp” naar “handel”, mede naar aanleiding van het staatsbezoek van het Koninklijk paar aan Kenia. Het zou goed zijn voor Kenia om nu op eigen benen te gaan staan. Maar dat kan alleen als gelijkwaardigheid centraal staat in handel en internationale samenwerking. En dat is nu allerminst het geval, betoogt onze directeur Karin van Boxtel op opinieplatform Joop.nl
-
Blog / 27 maart 2025
Eerlijke handel en gelijkwaardige relaties: pas dán kan Kenia echt op eigen benen staan
Door Karin van BoxtelDit artikel is bij Joop verschenen.
-
Brief / 25 maart 2025
Letter to Shell's CEO and plc Executive Committee: don’t leave the Niger Delta without cleaning up
Today, on Shell Capital Markets Day 2025, Both ENDS together with 195 international and Nigerian of civil society organisations is sending an open letter to Shell’s Executive Committee demanding a full cleanup of the SPDC pollution legacy and transparency on the cleanup process.
-
Nieuws / 21 maart 2025
Koninklijk paar bezoekt Thogoto Forest: groene oase aan de rand van Nairobi
Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima hebben afgelopen dinsdag een bezoek gebracht aan het Thogoto Forest, als onderdeel van hun staatsbezoek aan Kenia. Ze hebben er kunnen zien wat de impact is van het werk van onze partner MCDI in het gebied: een hersteld bos, schoon water en boeren die hun levensonderhoud kunnen verdienen met de verkoop van hun agroecologische producten.