Both ENDS
Deze week hoorden wij het verdrietige nieuws uit Flint, Michigan, dat Sandra Smithey is overleden. Zij was jarenlang onze steun en toeverlaat bij de CS Mott Foundation. Dit fonds heeft meer dan 20 jaar het werk van Both ENDS en partners zoals Casa Fund en het NGO Forum on the ADB zowel financieel als met haar brede kennis, gesteund. Een van haar ambities was om internationale geldstromen, zoals ontwikkelingsfinanciering via de Wereldbank maar ook bijv. exportkredietverzekeringen, eerlijker en duurzamer te maken.
Vlak voor het zomerreces behandelde de Tweede Kamer afgelopen woensdag de beleidsnotitie "Samen werken aan mondiale uitdagingen, Nederland en multilaterale ontwikkelingssamenwerking" van minister Koenders. Met multilateraal bedoelt Koenders de Verenigde Naties, Multilaterale Financiële Instellingen (MFIs) als de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds, de Europese Unie en een aantal mondiale fondsen.
Ontwikkelingsbanken zoals de Wereldbank, de Asian Development Bank, de Duitse DEG en de Nederlandse FMO hebben een aantal cruciale overeenkomsten: ze opereren met publiek geld en hebben als uiteindelijk doel armoede te bestrijden en ontwikkeling te bevorderen. Maar in de praktijk blijkt dat ‘ontwikkeling’ een ruim begrip is, want lang niet iedereen profiteert van de projecten waarin door deze banken wordt geïnvesteerd. Integendeel: vaak zijn grote groepen mensen juist de dupe van de investeringen van ontwikkelingsbanken. Onder druk van maatschappelijke organisaties, waaronder Both ENDS, heeft een aantal ontwikkelingsbanken een klachtenloket ingesteld, waar gedupeerden verhaal kunnen halen.
Op initiatief van China wordt gewerkt aan het opzetten van de Aziatische Infrastructuur Investeringsbank (AIIB). Als ‘Chinees alternatief voor de Wereldbank’ zal de AIIB zich richten op het financieren van grootschalige infrastructuurprojecten in Azië. De bank belooft ‘lean, clean and green’ te worden. Dat wil zeggen: niet bureaucratisch, niet corrupt en milieuvriendelijk. Toch vrezen maatschappelijke organisaties desastreuze gevolgen voor mens en milieu, gezien de slechte reputatie van China op dit gebied. In een brief aan de AIIB en in een persbericht roept onze partner NGO Forum on ADB de bank op om strikte criteria (safeguards) te ontwikkelen.
Tien jaar na het groen licht voor de dam Nam Theun 2 in Centraal Laos blijkt dit megaproject desastreuze gevolgen te hebben voor mens en milieu. Het vlaggenschip van de Wereldbank, de Aziatische Ontwikkelingsbank (ADB) en de Europese Investeringsbank (EIB) heeft de beoogde ontwikkelingsdoelen niet behaald. In een persbericht roepen Both ENDS en partnerorganisaties de multilaterale banken op hun steun aan grootschalige dammen zoals Nam Theun 2, in te trekken. De bouw van de dam, die in 2010 in gebruik werd genomen, heeft verstrekkende gevolgen voor lokale gemeenschappen, terwijl zij er niet de vruchten van plukken.
De Amerikaanse president Obama heeft aangekondigd te stoppen met overheidssteun voor de export van kolencentrales, de Wereldbank is van plan de steun voor kolenprojecten af te bouwen en steeds meer particuliere banken trekken zich terug uit fossiele brandstoffen. Maar hoe zit dat met exportkredietinstellingen (ECAs)? Tot nu toe hebben ECAs zich niet teruggetrokken uit kolenprojecten, in tegendeel. Terwijl andere investeerders zich terugtrekken, investeren ECAs juist meer dan voorheen in kolen. Een alliantie van 50 NGOs, waaronder Both ENDS, heeft op 11 juni een oproep aan de OESO gedaan om exportkredietsteun voor kolenprojecten helemaal niet meer toe te staan.
‘De vervuiler betaalt’…. Een mooi streven, maar hoe zit het eigenlijk met de instanties die deze vervuilers financieel ondersteunen? Moeten banken, die vaak grote investeringen doen in vervuilende bedrijven en projecten, niet ook hun verantwoordelijkheid nemen en meebetalen? Ze profiteren tenslotte ook van de winst. Pieter Jansen van Both ENDS werkte in China mee aan een onderzoek naar het ‘Green Credit beleid’ van Chinese banken. Hij verleende medewerking aan een rapport hierover van de Chinese NGO ‘Green Watershed’, dat deze week is gepubliceerd.
