Persbericht: Dagvaarding voor Shell in klimaatzaak
Den Haag, 5 april 2019 – Shell is gedagvaard wegens klimaatschade. Milieudefensie, zes mede-eisende organisaties en 17.379 Nederlanders eisen dat Shell handelt in lijn met de klimaatdoelen uit het Parijsakkoord. Het is voor het eerst dat van een bedrijf geëist wordt dat het zich houdt aan de klimaatdoelen. De dagvaarding werd vanmiddag aan Shell overhandigd door de organisaties en een grote groep mede-eisers.
Officiële start van aangekondigde klimaatzaak
Vorig jaar kondigde Milieudefensie de klimaatzaak aan met het aansprakelijk stellen van Shell. Afgelopen februari sloten ActionAid, Both ENDS, Fossielvrij NL, Greenpeace, JMA en de Waddenvereniging zich aan als mede-eisers. Shell heeft zijn aansprakelijkheid voor klimaatschade niet geaccepteerd en daarom starten Milieudefensie en de mede-eisers vandaag het juridische proces met het dagvaarden van Shell.
‘Begin van unieke rechtszaak´
Donald Pols, directeur Milieudefensie: ¨Heel veel mensen doen hun best om de samenleving te verduurzamen. We kunnen het niet laten gebeuren dat Shell dat tegenwerkt. Dit is een unieke zaak, omdat we de mogelijkheid hebben om er via de rechter voor te zorgen dat Shell gaat meewerken om klimaatverandering te stoppen.¨
Shell blokkeert duurzame toekomst
In de dagvaarding staat hoe Shell een duurzame toekomst in de weg staat. Onder andere via lobby tegen effectief klimaatbeleid, miljarden aan investeringen die de samenleving nog vele decennia aan olie en gas ketenen en door de wereld te doen geloven dat we nog tot ver in de 21e eeuw olie en gas kunnen gebruiken. Terwijl de productie en het gebruik van olie en gas juist snel moet worden afgebouwd om de klimaatdoelen te halen.
´Rechtszaak niet meer dan logisch´
Roger Cox, advocaat van Milieudefensie: ¨Deze klimaatzaak is niet meer dan logisch. Het kan toch niet zo zijn dat we over 30 jaar met een klimaatcatastrofe zitten en ons dan pas afvragen waarom niemand ooit de rechter gevraagd heeft een klimaatvervuiler als Shell te veranderen.”
Eisen
Milieudefensie eist dat Shell zijn CO2-uitstoot terugbrengt naar netto nul in 2050, met als tussenstap 45% minder uitstoot in 2030, ten opzichte van 2010. Deze eis is in lijn met de scenario´s uit het nieuwste IPCC-rapport om onder de 1,5 graad opwarming te blijven. Dit rapport onderstreept het belang van het beperken van de opwarming tot 1,5 graad.
Bewijzen: gebrekkige klimaatambitie en mensenrechtenschending
In het 235 pagina´s tellende document levert Milieudefensie diverse bewijzen. Zo wordt duidelijk dat de huidige klimaatambities van Shell geen enkele garantie geven op het terugdringen van uitstoot, en niet passen binnen de doelstelling om onder de 1,5 graad opwarming te blijven. De eisers beargumenteren dat Shell zijn zorgplicht schendt en mensenrechten bedreigt door willens en wetens klimaatschade te veroorzaken.
Ook staat in de dagvaarding dat Shell mensenrechten schendt met zijn activiteiten. Het gaat om artikelen 2 en 8 van het Europese Verdrag voor de Rechten van de Mens: het recht op leven en het recht op een ongestoord gezinsleven. In de klimaatzaak tegen de Nederlandse staat oordeelde de rechter al dat het niet halen van klimaatdoelen leidt tot deze mensenrechtenschendingen.
Steeds meer rechtszaken voor klimaatactie bedrijven
Wereldwijd lopen er intussen meerdere rechtszaken om vervuilende bedrijven verantwoordelijk te houden voor veroorzaakte schade door hun bijdrage aan klimaatverandering. Zo spande in 2016 een Peruaanse boer een rechtszaak aan tegen het Duitse kolenbedrijf RWE, hij eist een schadevergoeding. In 2017 startten verschillende Amerikaanse steden en staten klimaatzaken tegen grote oliebedrijven als Shell, BP, ExxonMobil en Chevron. In 2018 kondigde verschillende Franse organisaties en gemeenten aan een klimaatzaak te starten tegen oliebedrijf Total.
Documenten:
Volledige dagvaarding:
https://milieudefensie.nl/actueel/volledige-dagvaarding-shell.pdf
Samenvatting (22 pagina's):
Korte samenvatting (4 pagina's):
https://milieudefensie.nl/actueel/samenvatting-dagvaarding-shell.pdf
Voor meer informatie of interviewverzoeken
Milieudefensie - Lowie Kok - persvoorlichter: lowie.kok@milieudefensie.nl | 06 349 301 73
Both ENDS, Niels Hazekamp - beleidsmedewerker: n.hazekamp@bothends.nl | 06 819 062 81
ActionAid, Elliaa Jutte – persvoorlichter: elliaa.jutte@actionaid.org | 06 263 652 84 of 020 5206210
Fossielvrij NL, Fleur Ydema - communicatie: fleur@fossielvrij.nl | 06 835 511 40
Greenpeace Nederland, Nienke Toren - persvoorlichter: persvoorlichting@greenpeace.nl |+ 31 (0)6 21 29 68 95
JMA, Bruno Lauteslager - persvoorlichter: bruno.lauteslager@milieudefensie.nl | 06 816 218 65
Waddenvereniging, Tessa van Bussel - communicatie: vanbussel@weddenvereniging.nl | 06 576 272 97
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /De Klimaatzaak tegen Shell
Both ENDS is mede-eiser in de Klimaatzaak die Milieudefensie in 2018 aanspande tegen Shell om het bedrijf er toe aan te zetten te stoppen met het veroorzaken van klimaatschade. In 2021 gaf de rechter ons gelijk. Helaas ging het bedrijf in hoger beroep. Eind 2024 zal het hof daarom uitspraak doen.
-
Dossier /Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve gevolgen ondervinden. Zij raken land kwijt door de komst van al deze bedrijven.
-
Dossier /Exportkredietverzekeringen: wie betaalt de rekening?
Both ENDS pleit bij de overheid voor het uitsluitend verlenen van exportkredietverzekeringen aan duurzame projecten die geen sociale- en milieuschade aanrichten in het land waar ze plaatsvinden.
-
Dossier /Wetlands without Borders
Via het Wetlands without Borders-programma zetten we ons in voor duurzaam en maatschappelijk verantwoord beheer van het wetlandsysteem La Plata Basin in Zuid-Amerika.
-
Milieurechtvaardige praktijk /Niet-houten bosproducten (NTFPs)
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht van gemeenschappen. Deze producten zijn voor hen een bron van voedsel, water en inkomsten, maar hebben ook een culturele en spirituele betekenis.
-
Dossier /Communities Regreen the Sahel
In verschillende landen in de Sahel heeft de lokale bevolking uitgestrekte stukken land hersteld door dat wat spontaan uit de grond komt te verzorgen, en jonge gewassen en bomen te beschermen tegen vee en andere gevaren.
-
Publicatie / 16 oktober 2025
-
Nieuws / 9 oktober 2025Both ENDS lanceert nieuwe strategie: “Connecting people for an environmentally just world'
Met grote trots lanceert Both ENDS vandaag haar nieuwe strategie voor de komende vijf jaar: “Connecting people for an environmentally just world”. Deze strategie is in nauwe samenwerking met ons partnernetwerk ontwikkeld – het netwerk dat altijd al, en nog steeds, de basis vormt van ons werk. Samen streven we naar een wereld waarin mens en natuur in balans floreren en iedereen in waardigheid kan leven.
-
Dossier /Internationale handel en investeringen met oog voor mens en milieu
Het netwerk van internationale handels- en investeringsverdragen is groot en onoverzichtelijk; Nederland alleen al heeft meer dan 70 bilaterale investeringsverdragen (BITs) en is betrokken bij de handels- en investeringsverdragen die de EU afsluit, zoals met de Zuid-Amerikaanse Mercosur-landen of met Indonesië.
-
Dossier /Versterken van milieurechtvaardige praktijken
Lokale gemeenschappen hebben dankzij hun nauwe band met hun leefomgeving vaak de beste ideeën voor een duurzaam gebruik en beheer van land, water en bossen. Deze milieurechtvaardige praktijken en processen herstellen ecosystemen en bestrijden klimaatverandering. Ze zijn daarmee essentieel voor het oplossen van de verschillende crisissen in de wereld, maar krijgen niet genoeg financiële en politieke steun.
-
Publicatie / 2 oktober 2025
-
Nieuws / 23 september 2025Met de ondemocratische splitsing van de EU-Mercosur deal laat Europa de kans schieten om voorop te lopen met rechtvaardige handel
De afgelopen tijd schreven vele kranten over de Brusselse haast om het handelsverdrag tussen de EU en de Zuid-Amerikaanse Mercosur landen te bezegelen. Volgens de Europese Commissie hoeven nationale parlementen daar niet mee in te stemmen, doordat ze het handelsgedeelte en het “politieke” gedeelte, hebben opgeknipt. Dit “splitsen” betekent dat het handelsdeel als EU-only besluit door de Europese Raad en het Europees Parlement kan worden goedgekeurd, terwijl nationale parlementen buitenspel staan en het politieke-samenwerkingsdeel op de lange baan gaat. Both ENDS en partners maken zich hierover grote zorgen en roepen de Nederlandse regering op om tégen dit akkoord uit oude doos te stemmen.
-
Dossier /Soja: handel in ontbossing
De groeiende vraag naar soja heeft negatieve gevolgen voor mens en milieu in Zuid-Amerika. Both ENDS wijst Nederlandse actoren in de soja-industrie op hun verantwoordelijkheid en werkt met partners aan duurzame en eerlijke alternatieven.
-
Nieuws / 9 september 2025Vereenvoudiging mag geen verzwakking betekenen: waarom de EUDR en andere milieuwetgeving sterk moeten blijven
Both ENDS waarschuwt dat het huidige debat over de “vereenvoudiging” van EU-milieuwetgeving geen excuus mag worden om broodnodige waarborgen te verzwakken of uit te stellen. In eerdere bijdragen aan de totstandkoming van de EU-verordening ontbossingsvrije producten (EUDR) bracht Both ENDS de stemmen van lokale en inheemse, bosafhankelijke gemeenschappen over, die de EU herhaaldelijk opriepen verantwoordelijkheid te nemen voor de grootschalige ontbossing die samenhangt met Europese import. Zij benadrukten hoe ontbossing de biodiversiteit vernietigt, klimaatstabiliteit ondermijnt en hun rechten, bestaansmiddelen en culturen aantast.
-
Dossier /Naar een sociaal en ecologisch rechtvaardige energietransitie
Om de klimaatcrisis aan te pakken moeten we dringend overschakelen van fossiele brandstoffen naar schone, hernieuwbare energie. Deze overgang gaat echter niet alleen over het veranderen van energiebronnen. Het vereist een inclusief en eerlijk proces dat systemische ongelijkheden en veeleisende consumptiepatronen aanpakt, dat prioriteit geeft aan ecologische en sociale rechtvaardigheid en dat fouten uit het verleden niet herhaalt.
-
Nieuws / 16 juli 2025Vrouwen die opkomen voor gender- en klimaatrechtvaardigheid in Burkina Faso (Casestudie)
Het Women Environmental Programme Burkina Faso (WEP BF of WEP) is leidend in genderspecifieke klimaatsoplossingen, door de advocontwikkelingspositie rechtstreeks in de hand te leggen van boeren. "In Burkina Faso spelen vrouwen een cruciale rol in de landbouwproductie en het beheer van natuurlijke hulpbronnen, maar ze worden nog steeds geconfronteerd met systemische belemmeringen voor landeigenaarschap", legt een WEP-teamlid uit. "Ondanks de wettelijke bepalingen blijven diepgewortelde constitutionele normen de boventoon voeren, waardoor de toegang van vrouwen tot land beperkt blijft tot alleen het recht van de enkeling, dat bemiddeld moet worden door mannelijke familieleden."
-
Nieuws / 16 juli 2025Vechten tegen milieutransfobie en sociale fragmentatie in Brazilië (Casestudie)
Met het oog op milieutransfobie, een vorm van discriminatie waarbij transseksuelen en genderspecifieke groepen in hoge mate worden getroffen door milieuvervuiling, worden uitgesloten van klimaatmaatregelen, en worden gestigmatiseerd en uitgesloten door milieubewegingen, is de Grupo Orgulho, Liberdade e Dignidade (GOLD) een moedige en visionaire kracht voor verandering in Brazilië. Het hart van deze beweging is Débora Sabará, de leider van GOLD, een travesti-activist die veel moeite heeft gedaan om de perspectieven en behoeftes van LGBTIQAPN+ (Lesbian, Gay, Biseksueel, Trans, Interseksueel, Queer, Aseksueel, Panseksueel, Niet-binair en andere identititeiten), Inheemse en Afro-Braziliaanse gemeenschappen centraal te stellen in de discussie over klimaatrechtvaardigheid.
-
Nieuws / 16 juli 2025De uitdagingen van klimaatverandering, genderongelijkheid en conflict
Dit door FCDO gesteunde project, onderdeel van het GAGGA-programma, bracht zes door vrouwen geleide, community-based organisaties van over de hele wereld samen om te onderzoeken hoe zij omgaan met de gecombineerde uitdagingen van klimaatverandering, genderongelijkheid en conflict. Via een benadering van Feminist Participatory Action Research documenteerden de organisaties strategieën variërend van landrechten-activisme tot klimaatresistente landbouw. Daarbij werd zichtbaar hoe industrieën, militarisering en patriarchale systemen uitsluiting en onveiligheid in de hand werken. Hun bevindingen informeren inmiddels beleidsmakers en donoren over de noodzaak om leiderschap van vrouwen aan de basis beter te ondersteunen. In onderstaande Q&A deelt projectleider Tamara Mohr meer over het onderzoek, de belangrijkste inzichten en de bredere impact ervan.
-
Nieuws / 10 juli 2025Hoe Shell wegloopt van verantwoordelijkheid in de Nigerdelta
Naar aanleiding van de deelname van Both ENDS en het Kebekatche Women Development & Research Centre aan Shell’s Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA), en een formeel schriftelijk vervolg daarop, roept de reactie van Shell plc meer vragen op dan zij beantwoordt.
-
Dossier /Fair Green and Global Alliance (FGG)
Samen met maatschappelijke organisaties van over de hele wereld werkt de FGG Alliantie aan sociaal rechtvaardige, inclusieve en ecologisch duurzame samenlevingen in Nederland en het Zuiden.
