Magazine: Developing a chain of trust with trust-based finance

Op 27 juni 2025 presenteerde demissionair minister Veldkamp via een Kamerbrief de contouren van het nieuwe subsidiekader ‘Focus’. Met de voorgangers van dit beleidskader, Samenspraak en Tegenspraak en Power of Voices, heeft Nederland jarenlang een voorlopersrol gespeeld. Nederland ontving internationale lof - door de nadruk te leggen op pleiten en beïnvloeden als effectieve strategie voor duurzame ontwikkeling én door de link tussen hulp en handel te erkennen.

Vertrouwen wekt vertrouwen. Dat is wat ik heb geleerd van de manier waarop Both ENDS werkt – binnen ons team, met partners in gezamenlijke strategieën en belangenbehartiging, en in onze relatie met partners als financier. Vertrouwen is de basis. Het is wat medeleven laat groeien, wat hoop doet ontstaan, en wat echte solidariteit aandrijft. Het is krachtig in contrast met de wereldwijde trend waarin politieke en internationale leiders harde maatregelen en eigenbelang vooropstellen en relaties negeren die gebaseerd zijn op vertrouwen . En des te meer reden om te delen wat wij hebben ervaren door vertrouwen centraal te stellen.

De gepubliceerde beleidsbrief van minister Klever voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp is koud en kil. Het plaatst Nederland in een internationaal isolement en laat de meest kwetsbare mensen wereldwijd, waaronder vele vrouwen, boeren, inheemse volkeren en jongeren, in de steek. 

LILAK werkt al meer dan tien jaar samen met inheemse vrouwengroepen en richt zich op capaciteitsopbouw en het opkomen voor het recht op land, het milieu en lichamelijke autonomie. Ondanks de erkenning en het vertrouwen van bondgenoten, was de reis een uitdaging. LILAK begon met beperkte middelen en kreeg te maken met weerstand, vooral van patriarchale leiders en de staat, die hen vaak als tegenstanders bestempelden. Desondanks gingen ze door met hun werk, geworteld in solidariteit en zusterschap.

Van oudsher leeft de Sengwer-gemeenschap in harmonie met hun omgeving, waarbij ze voor hun levensonderhoud afhankelijk zijn van natuurlijke hulpbronnen uit het bos, en natuurbehoud onderdeel is van hun dagelijks leven. Recent overheidsbeleid gericht op bosbescherming heeft echter hun toegang tot deze voorouderlijke gronden beperkt. Hoewel deze regels bedoeld zijn om het milieu te beschermen, gaan ze vaak voorbij aan de traditionele beschermingspraktijken van inheemse gemeenschappen zoals de Sengwer, die al generaties lang natuurlijke rentmeesters zijn van deze gebieden.  Geconfronteerd met deze beperkingen heeft de Segerger Women's Conservation Group hun inspanningen voor natuurbehoud geïntensiveerd, omdat ze het zien als zowel een culturele plicht als een middel om hun erfgoed te beschermen.

Fórum Suape besloot verschillende vrouwengroepen in hun netwerk te helpen. Eerst wilden ze inzicht krijgen in de wensen en behoeften van elke groep, met als doel het stimuleren van collectief denken en het begrijpen van hun collectieve belangen en doelen. Er werden vijf groepen geselecteerd, waarvan één groep moeite had om zich te organiseren. Zij kwamen niet verder en ontvingen het geld niet. De andere vier hadden prachtige resultaten.

Collectivo CASA in Bolivia, met steun van Both ENDS en Dare to Trust, vond veel voldoening in het helpen van vrouwelijke verdedigers met persoonlijke en economische behoeften. Dankzij deze steun konden de vrouwen hun behoeften onder woorden brengen en een gezamenlijke visie ontwikkelen voor hun vooruitgang. Hoewel het duurzaam beheren van fondsen uitdagingen met zich meebracht, toonden de vrouwenverdedigers hun vaardigheden door snel een 'Plan voor Goed Leven' ('Buen Vivir' in het Spaans) op te stellen waarin gezondheid, economie, empowerment en voedselproductie aan bod kwamen.

De pilot van Dare to Trust, gefaciliteerd door NTFP-EP, is uitgevoerd bij twee grassroots vrouwenorganisaties in de Filippijnen en Cambodja. In het Dare to Trust project konden ze zelfstandig gebruik maken van de gekregen middelen. Dit gaf hen de mogelijkheid om meer gefundeerd en beter te oordelen over het gebruik. Door de gemeenschappen meer vrijheid te geven, verlossen we hen van bureaucratische processen en machtsstructuren en maken we hen mondiger in het nemen van beslissingen.

Lumière Synergie pour Développement (LSD) heeft 63 individuele vrouwen geholpen die allemaal in de problemen zijn gekomen door de ontwikkeling van een controversieel treinproject (TER) in Senegal en een recente grote aardbeving. Deze gemeenschappen zijn door het treinproject ontheemd geraakt, onvrijwillig hervestigd, hun eigendommen zijn vernield en ze zijn lastiggevallen. Bovendien zijn ze nooit geraadpleegd en wachten ze nog steeds op een eerlijke compensatie.

Het Dare to Trust-initiatief, dat wordt geleid door het Kebetkache Women Development & Resource Centre met steun van Both ENDS, geeft mensen met zakelijk potentieel die te maken hebben met financiële beperkingen, de mogelijkheid om te ondernemen. Het programma heeft met succes 40 begunstigden ondersteund, zodat zij hun bedrijf en vaardigheden kunnen laten groeien zonder formele voorstellen te hoeven doen.