Het EU-Indonesië vrijhandelsverdrag: een kritische analyse en alternatief
Onlangs werden de onderhandelingen tussen de EU en Indonesië voor het CEPA vrijhandelsverdrag afgerond. Vandaag publiceert de Handel Anders! coalitie een nieuw rapport over het verdrag: Het EU-Indonesië vrijhandelsverdrag: een kritische analyse en alternatief. Het rapport laat zien dat dit verdrag een bedreiging vormt voor het milieu, klimaat, mensenrechten, werknemers en de lokale bevolking in Indonesië. Daarom roept de Handel Anders! coalitie Nederland op om haar Nee uit te spreken tegen dit vrijhandelsverdrag.
Het rapport laat zien hoe CEPA de belangen van multinationals en grootgrondbezitters in Indonesië dient, terwijl de natuur, werknemers en lokale gemeenschappen de rekening betalen. Zo stimuleert CEPA de winning van de door de EU begeerde mineralen voor de ‘groene transitie’, die in Indonesië gepaard gaat met milieuvervuiling, ontbossing, slechte arbeidsomstandigheden en landconflicten. Dezelfde problemen spelen rond de productie van palmolie, waarvan de export naar de EU enorm zal stijgen. “CEPA versterkt zo een extractief model dat al enorme schade in Indonesië heeft aangericht en de meervoudige ecologische crises zal verergeren” aldus Marius Troost van Both ENDS.
Daarnaast zal CEPA de ongelijke handelsverhouding tussen de EU en Indonesië verdiepen. CEPA ontneemt Indonesië van de mogelijkheden om haar eigen economie op te bouwen en houdt het land zo gevangen in de rol van grondstoffenleverancier. Intussen krijgen Europese bedrijven extra privileges in Indonesië via bepalingen over intellectueel eigendom en geprivilegieerde toegang tot de digitale economie van Indonesië
Dit rapport legt niet alleen de problemen met CEPA bloot, maar laat ook zien dat eralternatieven zijn. Zo zou de EU veel meer zelfvoorzienend moeten worden op gebied van landbouwproducten en haar consumptiepatroon drastisch moeten wijzigen. Op deze manier kan het haar verantwoordelijkheid voor ontbossing en mensenrechtenschendingen rond palmolieteelt en mijnbouw in Indonesië drastisch verlagen. “De EU staat voor een fundamentele keuze,” zegt Guus Geurts van Platform Aarde Boer Consument. “Kiest zij voor een destructief vrijhandelsmodel, of voor eerlijke en duurzame partnerschappen met het mondiale Zuiden? Alleen door het roer radicaal om te gooien kan de EU geloofwaardig bijdragen aan de oplossing van de mondiale klimaat- en biodiversiteitscrises.”
Lees de volledige publicatie
Het EU-Indonesië vrijhandelsverdrag: een kritische analyse en alternatief
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /Handelsverdragen
Handelsverdragen hebben vaak niet alleen vergaande gevolgen voor de economie van een land, maar ook voor mens en milieu. Vooral de meest kwetsbare groepen zijn de dupe van internationale handelsverdragen.
-
Milieurechtvaardige praktijk /De Negotiated Approach: inclusief en duurzaam watermanagement
De Negotiated Approach werkt van onderaf. Deze aanpak geeft gemeenschappen een stem bij het beheer van rivieren, waarborgt eerlijk en duurzaam gebruik van het water en voorkomt aantasting van kwetsbare ecosystemen.
-
Dossier /Geen VIP-rechten voor multinationals: Kies voor mens en milieu!
Inheemse volken in Paraguay zien zich bij hun pogingen de grond van hun voorouders terug te vorderen, gedwarsboomd door Duitse investeerders. In Indonesië zijn Amerikaanse mijnbouwbedrijven erin geslaagd nieuwe wetgeving ongedaan te maken die bedoeld was om de economische ontwikkeling van het land te stimuleren en de bossen te beschermen. Dat is de impact die investeringsverdragen kunnen hebben op de ontwikkeling en rechten van de bevolking op sociaal, milieu- en economisch gebied. Waarom? Vooral vanwege zogenaamde 'Investor-to-State Dispute Settlement'-clausules die vaak zijn opgenomen in dit soort verdragen.
-
Nieuws / 5 november 2025Nieuwe ISDS-claim tegen Nederland: Petrogas daagt de staat voor arbitragetribunaal over solidariteitsbijdrage en bronbelasting op royalty’s
SOMO en Both ENDS veroordelen scherp de nieuw aan het licht gekomen arbitragezaak die is aangespannen door Petrogas, een Omaans olie- en gasbedrijf dat twee gasvelden in de Nederlandse Noordzee exploiteert. Het bedrijf klaagt de Nederlandse staat aan op basis van de investor-state dispute settlement (ISDS) clausule in het bilaterale investeringsverdrag tussen Nederland en Oman.
-
Dossier /Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA)
GAGGA bundelt de krachten van de vrouwenrechten- en milieubewegingen om een wereld te realiseren waarin vrouwen toegang hebben tot hun rechten op water, voedselveiligheid en een schone, gezonde en veilige omgeving.
-
Dossier /Internationale handel en investeringen met oog voor mens en milieu
Het netwerk van internationale handels- en investeringsverdragen is groot en onoverzichtelijk; Nederland alleen al heeft meer dan 70 bilaterale investeringsverdragen (BITs) en is betrokken bij de handels- en investeringsverdragen die de EU afsluit, zoals met de Zuid-Amerikaanse Mercosur-landen of met Indonesië.
-
Nieuws / 23 september 2025Met de ondemocratische splitsing van de EU-Mercosur deal laat Europa de kans schieten om voorop te lopen met rechtvaardige handel
De afgelopen tijd schreven vele kranten over de Brusselse haast om het handelsverdrag tussen de EU en de Zuid-Amerikaanse Mercosur landen te bezegelen. Volgens de Europese Commissie hoeven nationale parlementen daar niet mee in te stemmen, doordat ze het handelsgedeelte en het “politieke” gedeelte, hebben opgeknipt. Dit “splitsen” betekent dat het handelsdeel als EU-only besluit door de Europese Raad en het Europees Parlement kan worden goedgekeurd, terwijl nationale parlementen buitenspel staan en het politieke-samenwerkingsdeel op de lange baan gaat. Both ENDS en partners maken zich hierover grote zorgen en roepen de Nederlandse regering op om tégen dit akkoord uit oude doos te stemmen.
-
Nieuws / 22 september 2025EU-Indonesië handelsakkoord bedreigt gemeenschappen en milieu
Op 23 september hebben de Europese Unie en Indonesië hun onderhandelingen over de EU-Indonesië Comprehensive Economic Partnership Agreement (CEPA) afgerond, een vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Indonesië. Both ENDS hekelt deze overeenkomst omdat deze de belangen van bedrijven boven die van lokale gemeenschappen en het milieu stelt.
-
Nieuws / 11 september 2025EU-Mercosur: kleine plus voor bbp, grote vraagtekens voor boeren en democratie
Een recent rapport van Wageningen Economic Research (WER) over de economische gevolgen van de handelsovereenkomst tussen de EU en Mercosur bevestigt wat maatschappelijke organisaties, beleidsmakers en vakbonden al jaren signaleren: deze overeenkomst biedt geen evenwichtig perspectief voor boeren en milieu. In plaats daarvan vergroot zij machtsongelijkheid en schuift zij lasten af op (kleinschalige) boeren. Bovendien dreigt de deal niet-duurzame praktijken te versterken die de klimaattransitie en het oplossen van milieuproblemen in zowel de EU als de Mercosur-landen bemoeilijken.
-
Blog / 12 augustus 2025Nikkelwinning voor de energietransitie: wie legt verantwoording af voor de schade?
Door Marius TroostIn juni van dit jaar was onze collega Marius in Indonesië om onderzoek te doen naar de nikkelindustrie aldaar. Zie hier zijn (Engelstalige) fotoverslag.
-
Dossier /Naar een sociaal en ecologisch rechtvaardige energietransitie
Om de klimaatcrisis aan te pakken moeten we dringend overschakelen van fossiele brandstoffen naar schone, hernieuwbare energie. Deze overgang gaat echter niet alleen over het veranderen van energiebronnen. Het vereist een inclusief en eerlijk proces dat systemische ongelijkheden en veeleisende consumptiepatronen aanpakt, dat prioriteit geeft aan ecologische en sociale rechtvaardigheid en dat fouten uit het verleden niet herhaalt.
-
Blog / 17 juli 2025Een drama voor boeren hier én daar
Het handelsakkoord met Zuid-Amerika is slecht voor boeren, klimaat en biodiversiteit, hier én daar: tijd om dit akkoord definitief van tafel te vegen, vindt Fernando Hernandez, senior beleidsmedewerker handel en investeringen van Both ENDS. -
Dossier /Fair Green and Global Alliance (FGG)
Samen met maatschappelijke organisaties van over de hele wereld werkt de FGG Alliantie aan sociaal rechtvaardige, inclusieve en ecologisch duurzame samenlevingen in Nederland en het Zuiden.
-
Publicatie / 1 juli 2025
-
Nieuws / 5 juni 2025Opinie: Nieuwe handelspartners, maar niet op de oude voet
Sinds de handelsoorlog en ‘tariffs’ van President Trump staat internationale handel weer volop in de schijnwerpers. In Europa en in Nederland neemt de roep toe om daarom razendsnel nieuwe vrijhandelsakkoorden te sluiten, zo ook in recente opinies in FD en de Volkskrant. Maar dat is de verkeerde reflex, schrijft Marius Troost op Joop.nl -
Voor de pers / 18 februari 2025Trade deal fueling resource grab? 120+ groups from Europe and Indonesia sound the alarm
Dit persbericht is alleen beschikbaar in het Engels
-
Nieuws / 22 januari 2025 -
Nieuws / 23 december 2024Dare to Trust: Mama Sorghum Vredesbeweging handhaaft de biodiversiteit
Yasores werd als organisatie ondersteund door het Samdhana Institute in ons Dare to Trust-project, een vrijblijvende manier van financiering. Het Samdhana Instituut stuurde dit verhaal over de geschiedenis en oprichting van Yasores door Mama Loretha, om verslag te doen van hun subsidie.
-
Dossier /Investeringsverdragen
Investeringsverdragen moeten inclusief en duurzaam en gelijkwaardig zijn. Dat betekent dat de belangen van mensen en hun leefomgeving niet ondergeschikt zouden moeten zijn aan die van bedrijven.
-
Nieuws / 11 november 2024Kenia beëindigt bilateraal investeringsverdrag met Nederland
De regering van Kenia heeft het bilaterale investeringsverdrag (bilateral investment treaty - BIT) met Nederland officieel opgezegd, een belangrijke overwinning voor economische rechtvaardigheid en milieubescherming. De beslissing van Kenia past in een groeiende wereldwijde trend om verouderde verdragen, die vaak bedrijfsbelangen voorrang geven boven algemeen welzijn, te herzien. De Nederlandse minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkeling heeft onlangs bevestigd dat Kenia het verdrag in december 2023 eenzijdig heeft opgezegd, waardoor het vanaf 11 juni 2024 niet meer van kracht is. Kenia voegt zich hiermee bij Zuid-Afrika, Tanzania en Burkina Faso, als vierde Afrikaanse land dat zijn BIT met Nederland opzegt.
