Vrouwen uit de Nigerdelta roepen Shell op te stoppen met het vervuilen van hun lucht en water

COVID-19 dwingt iedereen anders te gaan werken en nieuwe innovatieve manieren te vinden om te vergaderen, te werken en het leven voort te zetten. Net als andere bedrijven heeft ook Koninklijke Shell zijn aandeelhoudersvergadering in mei 2020 gehouden via een webcast.

Shell zet activiteiten in de Nigerdelta voort ondanks de coronacrisis

In de aanloop naar de aandeelhoudersvergadering raakte de wereld in de greep van de coronamaatregelen, werd de noodtoestand uitgeroepen, werden er avondklokken ingesteld en gingen landen in lockdown. Dat gold ook in de Nigerdelta in Nigeria – een van Shells oudste, meest omstreden en gecompliceerdste oliewinningsgebieden ter wereld. De federale overheid van Nigeria riep mensen op thuis te werken. Al snel bleek echter dat de werkzaamheden op de olieplatforms en het affakkelen van de daarbij vrijkomende gassen gewoon doorgingen en dat werknemers af en aan bleven vliegen per helikopter. Vrouwen uit de staat Rivers rapporteerden dat "er gewoon doorgewerkt wordt, want de wagens van Shell blijven af en aan rijden alsof er niets aan de hand is."

Om te voorkomen dat het virus zich verspreidt, riep de Nigeriaanse overheid de bevolking met klem op de handen te wassen en de hygiënemaatregelen in acht te nemen. Omdat er in de Nigerdelta al decennialang olie weglekt en gassen afgefakkeld worden, zijn de rivieren, stroompjes en kreken vervuild met olie. Het water dat opgepompt wordt smaakt naar ruwe olie en het regenwater is zuur en niet geschikt om te drinken. De aanhoudende affakkelactiviteiten veroorzaken longaandoeningen, huidproblemen, kanker en gynaecologische klachten. De gemiddelde levensverwachting van mensen die opgroeien in de Nigerdelta bedraagt 47 jaar. In deze situatie waarin vooral vrouwen en kinderen kwetsbaar blijken, zou de verspreiding van COVID-19 extra rampzalig uitpakken en mensen blootstellen aan een nog directer gevaar.

De vrouwen van Nigeria roepen Shell op zijn verantwoordelijkheid te nemen en de delta schoon te maken

Emem Okon, directeur van Kebetkache Women's Resource and Development Centre, gevestigd in Port Harcourt, staat vrouwen bij die het slachtoffer zijn van de affakkelactiviteiten en olielekken in de negen staten van de Nigerdelta sinds 2004. Mede namens Gbogbia Feefeelo en het Women Initiative on Climate Change heeft ze tijdens de aandeelhoudersvergadering op 13 mei vragen gesteld. Ze hoopt Shell en zijn aandeelhouders op deze manier te doordringen van de ernst van de lucht- en watervervuiling in de Nigerdelta en te wijzen op de gevolgen voor de gezondheid van vrouwen en kinderen, vooral in het licht van COVID-19.

"Nu in dit tijdperk van COVID-19 lopen de mensen in de Nigerdelta extra groot gevaar. Hoe moeten zij aan schoon water komen om hun handen te wassen en veilig te leven? Vooral vrouwen zijn de dupe, want zij zijn primair verantwoordelijk voor de watervoorziening voor hun huishouden. Toegang tot water is een van de duurzame ontwikkelingsdoelen. Wanneer gaat Shell aan de slag om de schadelijke gevolgen van zijn activiteiten voor het milieu volledig ongedaan te maken? Welke maatregelen gaat u treffen om de watervervuiling in de Nigerdelta aan te pakken en te voldoen aan doel 6: beschikbaarheid van schoon water en sanitatie voor iedereen?"

Het antwoord van Shell luidde dat het zijn schoonmaakactiviteiten in Ogoniland had ingeperkt vanwege de COVID-19 maatregelen. Toch gaan de overige activiteiten in de andere gebieden in de delta gewoon door. De vrouwenorganisaties uit de Nigerdelta verzoeken Shell daarom zijn prioriteiten te herzien en eisen dat als eerste de schoonmaakactiviteiten weer worden opgepakt. Zo kan de toegang tot een schone omgeving worden gewaarborgd en kunnen mensen weer in hun levensonderhoud voorzien.

Stop het affakkelen

De oliewinning en het affakkelen gaan gewoon door in Bayelsa, Rivers en de andere staten in de delta. Mede door de activiteiten van Shell is er in de Nigerdelta nauwelijks toegang tot schoon water. De rivieren, stroompjes en kreken zijn vervuild met olie, het water dat opgepompt wordt smaakt naar ruwe olie en het regenwater is zuur en niet geschikt om te drinken. De voortdurende affakkelactiviteiten leiden tot longaandoeningen, huidproblemen en kanker. De gemiddelde levensverwachting van mensen die opgroeien in de Nigerdelta is 47 jaar. Vrouwen hebben gynaecologische klachten.

Daarom heeft Emem Okon Shell vragen gesteld over de watervervuiling in de Nigerdelta. Deze is het gevolg van de olie die bij de winningsactiviteiten van Shell lekt naar de rivieren en kreken van de bevolking. Shell weigert echter de affakkelactiviteiten in de Nigerdelta te staken.

"De affakkellokatie in Imiringi (staat Bayelsa) ligt pal naast een meisjesschool. Shell verbrandt hier al decennialang giftige gassen. Dit is onmenselijk en bewijst dat Shell zich niets gelegen laat liggen aan de gezondheid van de meisjes en vrouwen op de school en de rest van de bevolking van Imiringi. Welke maatregelen heeft Shell getroffen om de schadelijke gevolgen van de affakkelactiviteiten voor de studenten en docenten op de school te beperken? Wat voor onderzoek heeft Shell gedaan naar de gevolgen van zijn activiteiten voor de lokale bevolking, met name voor vrouwen? Wanneer is Shell van plan het affakkelen in de Nigerdelta te staken?"

Shell antwoordde hierop dat "SPDC (een joint venture, voor 30% van Shell) de affakkelactiviteiten aanzienlijk heeft afgebouwd in het kader van het Associated Gas Gathering Solutions-project dat startte in 2000. Informatie over de affakkelactiviteiten is gepubliceerd in ons duurzaamheidsrapport. Ten aanzien van de specifieke locatie [Imiringi] dient te worden aangetekend dat de affakkelactiviteiten sinds 2011 met ruim 98% zijn gereduceerd. Dit komt neer op gemiddeld 13 ton CO2-equivalenten per jaar: een groot verschil ten opzichte van de jaarlijkse 790 ton in de 5 jaar voordat de reductiestrategie werd geïmplementeerd." Shell wees er ook op dat "de school in kwestie op ruim 2 kilometer van dichtstbijzijnde emissiebron van de Shell-faciliteit ligt. Dat is ver buiten de veiligheidszone van 200 meter rond de installatie en de dominante windrichting, dus conform de EGASPIN-richtlijn voor het monitoren van de luchtkwaliteit."

Dat mag wellicht kloppen maar desondanks ondervinden de meisjes van de school gevolgen van de affakkelactiviteiten. Shell dient dus aansprakelijk te worden gesteld voor zijn aandeel in de luchtkwaliteit in diverse staten in de delta, waaronder Imiringi.

Shell heeft verklaard de gasaffakkelactiviteiten in 2030 te willen beëindigen. De bevolking wordt daarmee nog 10 jaar blootgesteld aan ernstige luchtvervuiling. Kebetkache, Gbogbia Feefeelo en het Women Initiative on Climate Change dringen er al jaren op aan en vragen het opnieuw: staak de affakkelactiviteiten per direct!

Verantwoordelijkheid nemen voor de vervuiling van lucht en water in de hele delta

Shell heeft weliswaar gereageerd op een paar vragen, maar de vrouwen uit de Nigerdelta zijn niet tevreden en zullen blijven vechten voor hun recht op schoon water en gerechtigheid op milieugebied.

Behalve voortzetting van de opruimactiviteiten in Ogoniland, eisen ze dat Shell ook de watervervuiling gaat aanpakken. Hetzelfde geldt voor het verlies aan levensonderhoud en de fakkelactiviteiten in andere staten in de Nigerdelta, waaronder Akwa-Ibom, Bayelsa en Delta. Ook willen ze dat de oliemaatschappij haar verantwoordelijkheid neemt voor het leven en de leefomgeving van de bevolking van alle regio's waar zij actief is.

Het Kebetkache Women's Resource and Development Centre wordt bijgestaan in de strijd door de Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA)