Het 'Recht op CO2-uitstoot'
Overal valt handel in te drijven, zelfs in rechten op het uitstoten van CO2. Dat gebeurt in de Europese Unie op grote schaal. In de EU is afgesproken dat een bepaalde maximale hoeveelheid CO2 mag worden uitgestoten en dit ‘recht’ wordt verdeeld over in EU landen gevestigde bedrijven die veel CO2 uitstoten. Op die manier zou de totale uitstoot van CO2 in theorie moeten verminderen. Maar is dat inderdaad zo? Both ENDS ondertekende samen met een aantal andere organisaties een brief waarin wordt aangedrongen om te stoppen met dit systeem. Wiert Wiertsema, specialist op het gebied van internationale kapitaalstromen, legt uit waarom.
Wat is het EU ETS?
Het systeem waar het om draait heet ‘EU ETS’. Dat staat voor European Union Emission Trading Scheme, een Europees handelssysteem voor emissierechten. Het Kyoto-protocol van 1997 verplicht landen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Binnen het EU ETS krijgen bedrijven een vastgestelde maximale hoeveelheid emissierechten die zij onderling mogen verhandelen. Als een bedrijf meer emissierechten nodig heeft dan het heeft ‘gekregen’, dan kan het uitstootrechten ‘kopen’ bij een bedrijf dat nog rechten ‘over’ heeft. Het ETS is van toepassing op energie-intensieve bedrijven, zoals elektriciteitsproducenten en luchtvaartmaatschappijen voor vluchten binnen de EU. Op overschrijding van de emissieruimte staan sancties.
Wat zijn volgens jou de nadelen van het ETS?
In de praktijk blijkt het EU ETS de uitstoot niet te verminderen, het werkt juist averechts. De emissierechten zijn gratis uitgereikt aan bedrijven, die vervolgens de vermeende kosten daarvan wel doorberekenen aan afnemers en consumenten. Op die manier hebben bedrijven forse winsten kunnen maken met de handel in emissierechten, terwijl er nauwelijks is geïnvesteerd in het feitelijk verminderen van de uitstoot, bijvoorbeeld door duurzame technologieën.
Omdat het ETS is gekoppeld aan het Clean Development Mechanism (CDM) van het Kyoto Protocol, is het bedrijven ook toegestaan emissierechten in ontwikkelingslanden op te kopen. Maar veel CDM projecten – ondermeer stuwdammen – blijken vaak negatieve effecten op lokale gemeenschappen te hebben, zonder dat er een positieve bijdrage aan de lokale duurzame ontwikkeling kan worden aangetoond.
Daarnaast blijken emissierechten vrijwel niets te kosten. Om een reële bijdrage aan een effectief klimaatbeleid te kunnen leveren zou de prijs voor het uitstoten van een ton CO2 volgens deskundigen minstens € 40 moeten bedragen, maar de prijs is de laatste maanden tot onder € 5 gezakt. Dankzij het ETS is het voor bedrijven veel goedkoper om emissierechten te kopen dan te investeren in de technologische vernieuwing die nodig is voor een trendbreuk.
Wat zou een betere manier zijn om de uitstoot te verminderen?
Vrijwel iedereen is het er over eens dat het ETS faalt. Om klimaatverandering tegen te gaan, moet de uitstoot van CO2 drastisch naar beneden, daarover bestaat geen twijfel. Omdat het heel moeilijk blijkt om de uitstoot aan het einde van productieketens te verminderen, is het nu hoog tijd om in plaats daarvan te kijken naar het begin van die ketens. We moeten dus maatregelen nemen die het gebruik van fossiele brandstoffen aan het begin van de productieketens verminderen. Maatregelen die bedrijven daadwerkelijk aanzetten tot het investeren in duurzame technologieën.
Het ETS moet wat ons betreft per direct wordt geschrapt als onderdeel van het EU-klimaatbeleid. Het systeem moet worden vervangen door een effectief beleid met duidelijke doelstellingen en een regelgeving die niet kan worden omzeild. Ook bijvoorbeeld belastingen op ALLE uitstoot van broeikasgassen kunnen daarbij helpen.
Wiert Wiertsema werkt als senior beleidmedewerker bij Both ENDS en is specialist op het gebied van internationale investeringen en hun invloed op mensen en hun leefomgeving.
Voor meer info over de nadelen van het EU ETS zie de gezamenlijke verklaring:
Hoog tijd om de ETS af te schaffen!
Foto: Caza_No_7 op Flickr
Lees meer over dit onderwerp
-
Evenement / 28 september 2023, 16:00 - 17:30
The Future We See - Food Systems
What does a food system look like that serves the well-being of people and the planet?
While agriculture and livestock food production in the world have become increasingly large-scale, industrial and ever more efficient for decades, the damage and inequality this food system causes is also becoming increasingly clear. Across the world, more and more people are therefore engaged in alternative, sustainable food production that ensures many generations to come to still have access to fertile, healthy land and clean water.
In this talkshow, we highlight some of these examples and hope to fuel the dialogue about this topic.
Speakers:
- Rosinah Mbenya - PELUM Kenya (via Zoom)
- Matt Canfield - University of Leiden
- Ida Simonsen - Dutch UN Youth Representative Biodiversity and Food
- John Arink- Ekoboerderij Arink (biodynamic farmer)
Moderator
Farid Tabarki - Studio Zeitgeist
Inspired? Join our 'The Future We See' - talkshow on September 28th! You can either attend live or online, quietly listen or actively participate in the discussion - or during the drinks afterwards. We hope to see you there!
Get your free tickets for the liveshow (limited!) or to join online here!
Also take a look at our previous session
To get a glimpse of the atmosphere, see a short video of our last session (about economic systems): https://youtu.be/AUNGcROovnc
And to dive in a little deeper, watch this compilation: https://youtu.be/nzuwIREeiNo
-
Nieuws / 14 september 2023
Podcasts over “Afrika”: samenwerking met de Africast
Both ENDS en de podcast "Africast" hebben de handen ineengeslagen om een drietal podcast-afleveringen te maken. De Africast stelt ons hiermee in de gelegenheid onze visie op internationale samenwerking, handel, klimaat en mensenrechten te vertellen aan een nieuw publiek. Daarom zijn wij erg blij met deze samenwerking!
-
Nieuws / 11 september 2023
Onze directeur Danielle Hirsch stelt zich verkiesbaar voor GroenLinks/PvdA
Danielle Hirsch, onze directeur, stelt zich verkiesbaar voor GroenLinks-PvdA bij de verkiezingen in november dit jaar.
-
Nieuws / 21 juli 2023
Dichters steunen vissers in de Filippijnen
Vandaag stuurden marwin vos en Xavier Roelens onderstaand persbericht uit. Both ENDS is heel blij met deze gulle actie van de dichters. Niet alleen omdat deze nieuwe aandacht genereert voor de misstanden die plaatsvinden in de Baai van Manilla en voor de rol van Nederlandse bedrijven en overheid daarin. Minstens even belangrijk is dat de Filippijnse organisatie Kalikasan People's Network for the Environment (KPNE) en de gedupeerde vissergemeenschappen in de baai, met deze gift nog steviger van zich kunnen laten horen en kunnen opkomen voor hun geschonden rechten.
-
Nieuws / 17 juli 2023
Tegentop in Brussel: maatschappelijke organisaties willen duurzame en eerlijke handel
Op 17 en 18 juli komen vertegenwoordigers van de regeringen van Latijns-Amerika, de Cariben en de Europese Unie bij elkaar in Brussel voor de EU-CELAC top. De Europese Commissie en meerdere EU-lidstaten willen dit moment gebruiken om de ratificatie van de handels- en investeringsverdragen tussen de EU en Mexico, de EU en Chili en de EU en de Zuid-Amerikaanse Mercosurlanden* te versnellen.
-
Nieuws / 4 juli 2023
Energie uit Afrika: wel eerlijk graag
Dit artikel verscheen op dinsdag 4 juli 2023 in Trouw
Haal grondstoffen voor energie op een gelijkwaardige manier uit Afrika. Dat betogen Charity Migwi van 350Africa.org en Marius Troost van Both ENDS namens een groot aantal organisaties.
-
Publicatie / 23 juni 2023
-
Nieuws / 15 juni 2023
Hoe agro-ecologische logboeken boerinnen in Brazilië weerbaarder maken
In de Jenipapo-gemeenschap, in de noordoostelijke regio van het Caatinga Biome in Brazilië, runt boerin Fátima Maria dos Santos haar boerderij. Fátima past de principes van agro-ecologie toe op haar boerderij: ze heeft een stortbak die regenwater opvangt, ze cultiveert inheemse vegetatie en ze heeft een agroforestry-systeem ontwikkeld dat bestaat uit inheemse bomen, fruitbomen en -gewassen en medische planten. Fátima is ook een van de eerste boeren die deelneemt aan het initiatief 'Caderneta Agroecológica' of 'Agro-ecologisch Logboek', dat boerinnen aanmoedigt om hun voedselproductie te monitoren. Zo krijgen ze meer inzicht in de waarde van hun voedselproductie voor het gezin, over wat het oplevert in natura en in geld en over het behoud van bodemgezondheid en biodiversiteit.
-
Nieuws / 15 juni 2023
Bio-culturele corridors herstellen het La Plata stroomgebied
Zelfs een gebied als het La Plata Basin in Zuid-Amerika, bekend om zijn majestueuze rivieren en wetlands, kampt met droogte. Een groep organisaties, verenigd in het Wetlands without Borders-netwerk, probeert het tij te keren.
-
Nieuws / 15 juni 2023
Droogte bestrijden door het beschermen van jonge boompjes
In het oosten van Senegal ligt Koussanar, een kleine stad die zich snel uitbreidt, omringd door dorpen die nog geworteld zijn in het plattelands- en nomadenleven. De regio is warm en droog en dat wordt verergerd door klimaatverandering. Ook de grond in de regio is droog en daarnaast vaak uitgeput door een combinatie van factoren zoals ongeschikte landbouwpraktijken, (pinda) monocultuur, intensieve landbouw, bosbranden en overbegrazing. Tegenwoordig pakken de boeren en nomadische veehouders in de regio het echter anders aan. Ze werken aan een betere toekomst door zich in te zetten voor het herstel van aangetast land met behulp van "Farmer Managed Natural Regeneration" (FMNR).
-
Nieuws / 14 juni 2023
Partnerorganisaties van Both ENDS bestrijden verwoestijning en droogte
Al decennialang ontwikkelen en promoten onze partnerorganisaties manieren om landdegradatie, verwoestijning en droogte in hun omgeving te bestrijding. Dit gebeurt niet alleen in gebieden die bekend staan om hun droge karakter, maar ook in bossen en zelfs moerasgebieden. Vanwege De internationale dag ter bestrijding van verwoestijning en droogte op 17 juni willen we graag een aantal voorbeelden laten zien hoe onze partners ecosystemen herstellen en zo het welzijn van mens en natuur bevorderen.
-
Publicatie / 25 mei 2023
-
Voor de pers / 23 mei 2023
Viering 60 jaar investeringsverdragen geen reden voor feestje
Nederland viert op 23 mei 60 jaar bilaterale investeringsverdragen. In 1963 sloot Nederland zijn eerste verdrag met Tunesië. Deze verdragen zouden een belangrijke rol moeten spelen bij het beschermen van buitenlandse investeringen van Nederlandse bedrijven. In de praktijk geven ze multinationals vooral een sterk machtsmiddel in handen met dramatische gevolgen voor mens en milieu wereldwijd, blijkt uit een studie van SOMO, Both ENDS en TNI.
-
Publicatie / 23 mei 2023
-
Voor de pers / 9 mei 2023
Manifest Landbouwakkoord vandaag aangeboden aan Tweede Kamer
Vandaag overhandigde een delegatie het 'Manifest Landbouwakkoord' aan leden van de Tweede Kamer. Het Manifest is een initiatief van Both ENDS en Oxfam Novib, en werd ondertekend door een brede coalitie van meer dan zeventig NGO's, boerenorganisaties, wetenschappers en bedrijven. Zij roepen de Tweede Kamer op om bij het formuleren van landbouwbeleid ook oog te hebben voor de grote Nederlandse agrarische voetafdruk in het buitenland, teneinde die drastisch te verkleinen.
-
Brief / 4 mei 2023
Brief NGO's aan exportkredietverzekeraar: MVO-beleid moet steviger
De Nederlandse overheid verleent via haar exportkredietverzekeraar Atradius DSB (ADSB) exportsteun aan bedrijven die activiteiten in het buitenland ondernemen. De staat wil dat projecten die het verzekert geen negatieve gevolgen hebben voor mens en milieu en stelt daarom eisen rondom maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Over het MVO-beleid liep tot eind april een consultatie waarop een coalitie van dertien maatschappelijke organisaties uit binnen- en buitenland, waaronder Both ENDS en Milieudefensie, heeft gereageerd.
-
Nieuws / 4 mei 2023
18 redenen voor een internationaal perspectief in het Nederlandse landbouwbeleid
Ons manifest "Het Nederlands landbouwakkoord gaat verder dan Nederland: bied duurzame boeren en consumenten wereldwijd perspectief" is inmiddels ondertekend door ruim 70 NGO's, boerenorganisaties, wetenschappers en bedrijven van over de hele wereld. Hieronder geven een aantal van hen hun motivatie hiervoor aan.
-
Brief / 24 april 2023
-
Publicatie / 24 april 2023
-
Voor de pers / 21 april 2023
Manifest: Nederland kan met Landbouwakkoord internationale voetafdruk verkleinen
Het Nederlandse Landbouwakkoord, dat nu wordt ontwikkeld, is te veel alleen op Nederland gericht. Dat vindt een brede coalitie van meer dan zestig NGO's, boerenorganisaties, wetenschappers en bedrijven die vandaag een brandbrief stuurde aan ministers Adema (LNV) en Schreinemacher (BuHaOS). Het Nederlandse landbouwbeleid moet zich ook richten op het verkleinen van de grote Nederlandse agrarische voetafdruk in landen buiten Nederland, door voedselzekerheid en behoud van biodiversiteit als startpunt te nemen. De coalitie publiceerde een manifest waarin zij uiteenzet hoe de hervorming van het Nederlandse agrarische buitenlandbeleid eruit zou kunnen zien.