Het 'Recht op CO2-uitstoot'
Overal valt handel in te drijven, zelfs in rechten op het uitstoten van CO2. Dat gebeurt in de Europese Unie op grote schaal. In de EU is afgesproken dat een bepaalde maximale hoeveelheid CO2 mag worden uitgestoten en dit ‘recht’ wordt verdeeld over in EU landen gevestigde bedrijven die veel CO2 uitstoten. Op die manier zou de totale uitstoot van CO2 in theorie moeten verminderen. Maar is dat inderdaad zo? Both ENDS ondertekende samen met een aantal andere organisaties een brief waarin wordt aangedrongen om te stoppen met dit systeem. Wiert Wiertsema, specialist op het gebied van internationale kapitaalstromen, legt uit waarom.
Wat is het EU ETS?
Het systeem waar het om draait heet ‘EU ETS’. Dat staat voor European Union Emission Trading Scheme, een Europees handelssysteem voor emissierechten. Het Kyoto-protocol van 1997 verplicht landen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Binnen het EU ETS krijgen bedrijven een vastgestelde maximale hoeveelheid emissierechten die zij onderling mogen verhandelen. Als een bedrijf meer emissierechten nodig heeft dan het heeft ‘gekregen’, dan kan het uitstootrechten ‘kopen’ bij een bedrijf dat nog rechten ‘over’ heeft. Het ETS is van toepassing op energie-intensieve bedrijven, zoals elektriciteitsproducenten en luchtvaartmaatschappijen voor vluchten binnen de EU. Op overschrijding van de emissieruimte staan sancties.
Wat zijn volgens jou de nadelen van het ETS?
In de praktijk blijkt het EU ETS de uitstoot niet te verminderen, het werkt juist averechts. De emissierechten zijn gratis uitgereikt aan bedrijven, die vervolgens de vermeende kosten daarvan wel doorberekenen aan afnemers en consumenten. Op die manier hebben bedrijven forse winsten kunnen maken met de handel in emissierechten, terwijl er nauwelijks is geïnvesteerd in het feitelijk verminderen van de uitstoot, bijvoorbeeld door duurzame technologieën.
Omdat het ETS is gekoppeld aan het Clean Development Mechanism (CDM) van het Kyoto Protocol, is het bedrijven ook toegestaan emissierechten in ontwikkelingslanden op te kopen. Maar veel CDM projecten – ondermeer stuwdammen – blijken vaak negatieve effecten op lokale gemeenschappen te hebben, zonder dat er een positieve bijdrage aan de lokale duurzame ontwikkeling kan worden aangetoond.
Daarnaast blijken emissierechten vrijwel niets te kosten. Om een reële bijdrage aan een effectief klimaatbeleid te kunnen leveren zou de prijs voor het uitstoten van een ton CO2 volgens deskundigen minstens € 40 moeten bedragen, maar de prijs is de laatste maanden tot onder € 5 gezakt. Dankzij het ETS is het voor bedrijven veel goedkoper om emissierechten te kopen dan te investeren in de technologische vernieuwing die nodig is voor een trendbreuk.
Wat zou een betere manier zijn om de uitstoot te verminderen?
Vrijwel iedereen is het er over eens dat het ETS faalt. Om klimaatverandering tegen te gaan, moet de uitstoot van CO2 drastisch naar beneden, daarover bestaat geen twijfel. Omdat het heel moeilijk blijkt om de uitstoot aan het einde van productieketens te verminderen, is het nu hoog tijd om in plaats daarvan te kijken naar het begin van die ketens. We moeten dus maatregelen nemen die het gebruik van fossiele brandstoffen aan het begin van de productieketens verminderen. Maatregelen die bedrijven daadwerkelijk aanzetten tot het investeren in duurzame technologieën.
Het ETS moet wat ons betreft per direct wordt geschrapt als onderdeel van het EU-klimaatbeleid. Het systeem moet worden vervangen door een effectief beleid met duidelijke doelstellingen en een regelgeving die niet kan worden omzeild. Ook bijvoorbeeld belastingen op ALLE uitstoot van broeikasgassen kunnen daarbij helpen.
Wiert Wiertsema werkt als senior beleidmedewerker bij Both ENDS en is specialist op het gebied van internationale investeringen en hun invloed op mensen en hun leefomgeving.
Voor meer info over de nadelen van het EU ETS zie de gezamenlijke verklaring:
Hoog tijd om de ETS af te schaffen!
Foto: Caza_No_7 op Flickr
Lees meer over dit onderwerp
-
Nieuws / 22 januari 2025 -
Nieuws / 16 januari 2025DetoX: Both ENDS verlaat X
Both ENDS verlaat, samen met vele andere Nederlandse organisaties, het sociale media-platform X. In januari doen wij mee aan de campagne “#DetoX” van De Goede Zaak en Stem op een Vrouw. Wij hopen dat veel organisaties ons zullen volgen zodat de haat, misinformatie en ondermijning van de democratie op X minder ruimte krijgen.
-
Nieuws / 13 januari 2025Nieuwe samenwerking met RVO voor veerkrachtige voedselsystemen in de Sahel
De situatie in de Afrikaanse Sahel is de snelst groeiende humanitaire crisis ter wereld. Ruim 3 miljoen mensen vluchten voor geweld. Zij worden geteisterd door honger, ziekte en toenemende droogte door klimaatverandering. Both ENDS en haar partners werken succesvol aan het versneld vergroten van de veerkracht van lokale voedselsystemen en gemeenschappen in de Sahel, gebaseerd op ‘Farmer Managed Natural Regeneration’ (FMNR). Het project, dat wordt gefinancierd door DOB Ecology, loopt halverwege 2026 ten einde, maar heeft al een vervolg gekregen dankzij een nieuwe samenwerking met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO).
-
Video / 6 januari 2025 -
Publicatie / 6 januari 2025
-
Publicatie / 6 januari 2025
-
Publicatie / 3 januari 2025
-
Video / 3 januari 2025Dare to Trust: Jarai Women of Cambodia
With the Dare to Trust grant, the Taing Se Malu organization decided to purchase pigs that can be raised and increased in quantities by the women members of their organization. More importantly, through the grant, they formed a women’s group and a youth group to empower them in their pursuit of a more gender-just community.
-
Video / 3 januari 2025Dare to Trust: the Tumandok Women from the Philippines
With resources that the ATBBB women's group received for their Dare to Trust-project, they decided to move forward with growing, processing and selling what they have at their disposal: coffee. They created a production center for their community based enterprise.
-
Video / 3 januari 2025NTFP-EP Asia steunt vrouwengroepen met Dare to Trust-grants
NTFP-EP Asia has given small grants to two grassroots women’s organisations in the Philippines and Cambodia. These grants are part of our Dare to Trust project, a pilot with unconditional funding supported by the Dutch Postcode Lottery.
-
Publicatie / 23 december 2024
-
Video / 23 december 2024Dare to Trust: LILAK supports women to start sustainable agriculture
Indigenous women in Didipio, Philippines, grew close to each other when confronting the mining corporation OceanaGold. Now they continue their struggle collectively in the women's group "Bileg Daggiti Babbai". With the help of LILAK they started a sustainable farming project, which helps them make a living to support their day to day needs and afford their children's education.
The project was made possible in Both ENDS's Dare to Trust project, supported by the Dutch Postcode Lottery.
-
Publicatie / 23 december 2024
-
Voor de pers / 12 december 2024Database noemt bedrijven die zijn uitgesloten door wereldwijde investeerders en banken
Den Haag/San Francisco, 12 dec. 2024 - Vandaag verschijnt de bijgewerkte versie van de Financial Exclusions Tracker: financialexclusionstracker.org. De website houdt bij welke bedrijven worden uitgesloten door institutionele beleggers, pensioenfondsen en banken vanwege problemen met mensenrechten, volksgezondheid en duurzaamheid. De meest voorkomende redenen voor uitsluiting zijn banden met fossiele brandstoffen, wapens of tabak.
-
Dossier / -
Nieuws / 2 december 2024 -
Nieuws / 25 november 2024Empowerment van het maatschappelijk middenveld: Vormgeven aan investeringsbeleid voor klimaat en duurzame ontwikkeling in Afrika
Van 26-29 november 2024 organiseren Both ENDS en partners het ‘Civil Society Forum on Investment Policies, Climate and Sustainable Development Goals’ plaats in Entebbe, Uganda. Onze collega’s Iván en Fernando vertellen over het belang van dit evenement. “Met dit evenement hopen we een diepgaand perspectief te bieden op de effecten van het huidige investeringsbeleid op klimaat- en milieukwesties, met een sterke focus op het Afrikaanse continent.”
-
Blog / 19 november 2024Bouwen op basis van wederzijdse verantwoording en vertrouwen
‘Ik vind het waanzin om als maar te willen weten en meten! We zouden ons in plaats daarvan moeten richten op het bouwen van vertrouwen, een beter begrip van onze verschillende powers en hoe we deze kunnen benutten om gemeenschappelijke doelen te bereiken.’ Aldus Nalini Mahesh in deze opiniebijdrage aan de vooravond van het event ‘Measuring what Matters -Decolonizing Monitoring and Evaluation.’
-
Evenement / 15 november 2024, 12:50 - 16:45#BothENDSatCOP29 Side Events
Both ENDS’ deelname aan de COP29 omvat onder andere drie belangrijke side events over de onderwerpen genderrechtvaardige klimaatfinanciering, lokaal gedreven adaptatie, en de multilaterale aanpak van een rechtvaardige energietransitie en industrialisatie in het mondiale zuiden.
-
Voor de pers / 12 november 2024Plannen van minister Klever vegen Nederland van de wereldkaart
Den Haag, 12 november - ‘Zorg dat Nederland niet van de kaart verdwijnt’, met die boodschap voerden met Partos zo’n 100 organisaties vandaag actie in Den Haag tegen de geplande bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking. Drie internationale partners van Nederland uit Jemen, Nepal en Oeganda riepen de Tweede Kamer op om deze week in de begrotingsbehandeling van het ministerie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp, tegen de plannen van minister Klever te stemmen.
