De gaswinning verergerde de toch al ellendige situatie in het noorden van Mozambique
Both ENDS is geschokt door de dramatische berichten van de afgelopen dagen over aanslagen in Palma, Cabo Delgado, Mozambique. Onze gedachten gaan uit naar de dodelijke slachtoffers, naar hen die nog steeds vermist zijn en naar nabestaanden en dierbaren. Both ENDS staat in nauw contact met lokale partnerorganisaties om hen waar mogelijk te ondersteunen. Er worden nog steeds veel mensen vermist, ook leden van boerenvakbond UPC waarmee Both ENDS nauw samenwerkt.
Op 24 maart jl. vielen honderden opstandelingen de kustplaats Palma in het noorden van Mozambique aan. De aanval vond plaats op slechts een paar kilometer afstand van de plek waar een enorm gasproject ter waarde van 20 miljard US dollar wordt gerealiseerd onder leiding van Total. Hoewel het exacte aantal slachtoffers van de aanval is niet bekend is, loopt dit waarschijnlijk in de tientallen, zowel lokale bewoners als buitenlanders.
Maatschappelijke organisaties hebben jarenlang gewaarschuwd dat het gasproject de situatie voor de lokale bevolking in de regio alleen maar zou doen verslechteren, bovenop de beproevingen die er al waren, zoals diepe armoede en illegale handel. Sinds eind 2017 laaiden de conflicten op en vinden er regelmatig aanvallen plaats van opstandelingen. De aanvallen maakten al meer dan 2.500 burgerslachtoffers en zorgden er mede voor dat eind 2020 al bijna 670.000 mensen, vooral vrouwen en kinderen, van hun land waren verdreven.
Gebroken beloftes
Hoewel de betrokken gasbedrijven de lokale bevolking ervan verzekerde dat de gaswinning banen en welvaart zou brengen in de regio, heeft zij tot nu toe helaas geen profijt gehad van het gasproject. Integendeel, de vissers en boerengemeenschappen zijn slechter af dan voor de start van het project. Velen verloren de toegang naar vruchtbare grond en visgronden en moesten hun huizen en land verlaten. De compensatieprocedure is onduidelijk en chaotisch. Bij het herplaatsen van mensen hielden de autoriteiten veel te weinig rekening met de leefsituatie, waardoor bijvoorbeeld vele vissersfamilies landinwaarts werden geherhuisvest waar ze niet meer kunnen vissen. Ook ontstonden er conflicten tussen lokale mensen en nieuwkomers, doordat lokale mensen hun toch al schaarse land ter beschikking moesten stellen van de nieuwkomers. Al deze factoren hebben bijgedragen aan de situatie zoals deze nu is.
Nederlandse steun voor de gaswinning
De Nederlandse overheid en Nederlandse bedrijven zijn actief betrokken bij het gasproject in Mozambique. Het Nederlandse baggerbedrijf Van Oord verplaatste onlangs een aantal schepen naar Palma om aan de offshore gasactiviteiten te werken, maar trok zich na de laatste aanval terug. De exportkredietverzekeraar van de Nederlandse Staat, Atradius DSB, besluit binnenkort om het enorme gasproject al dan niet te ondersteunen met een leninggarantie van 660 miljoen US dollar. Het is niet duidelijk wat de precieze reden is dat Atradius DSB aarzelt met de ondersteuning, terwijl andere exportkredietagentschappen uit bijvoorbeeld het VK, de VS en Italië al volop meedoen. Samen met andere Nederlandse NGO's heeft Both ENDS een 'Freedom of Information-verzoek' ingediend om meer duidelijkheid te krijgen over de informatie die Atradius DSB gebruikt om de risico's van het project, bijvoorbeeld op het gebied van milieu en mensenrechten, in te schatten.
De Nederlandse verantwoordelijkheid strekt zich uit tot de lokale bevolking
Both ENDS heeft de Nederlandse overheid, Atradius DSB en Van Oord opgeroepen om er alles aan te doen om niet alleen de veiligheid van de Nederlandse burgers in het gebied te waarborgen, maar ook die van lokale gemeenschappen. Both ENDS heeft momenteel goed contact met de Nederlandse actoren en onze lokale partners om de veiligheid en het welzijn van alle betrokkenen te waarborgen. Wanneer iedereen weer in veiligheid is gebracht, zou Atradius DSB goed moeten nadenken en toekomstige betrokkenheid bij dit omstreden project serieus moeten heroverwegen.
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /
Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve gevolgen ondervinden. Zij raken land kwijt door de komst van al deze bedrijven.
-
Nieuws / 21 July 2020
Verzekert Nederland omstreden gaswinningsproject in Mozambique?
Eind vorige week maakte olie- en gasbedrijf Total bekend dat de Nederlandse overheid via haar exportkredietverzekeraar Atradius DSB onderdeel uitmaakt van een financieringspakket aan een omstreden gaswinningsproject in Mozambique. Het project, waar verschillende Nederlandse en buitenlandse bedrijven bij betrokken zijn, heeft grote gevolgen voor de plaatselijke bevolking en de natuur in de omgeving. Welk Nederlands bedrijf de overheid zou gaan verzekeren is nog onduidelijk.
-
Externe link / 17 November 2021
Stop exportondersteuning voor gasproject in Mozambique
Julio Bichehe Erneste van de Boerenvakbond Cabo Delgado Mozambique (UPC) sprak tijdens een side-event van COP26 in Glasgow over de negatieve effecten van exportsteun voor fossiele projecten voor de lokale bevolking en hun milieu, en over de noodzaak om juist projecten voor hernieuwbare energie te ondersteunen.
-
Voor de pers / 19 May 2021
Ondanks geweld 900 miljoen euro Nederlandse exportsteun naar Van Oord in Mozambique
Op 25 maart jl, een dag na bloedige aanslagen in Noord-Mozambique, besloot de Nederlandse staat tot een exportkredietverzekering ter waarde van 900 miljoen euro voor de activiteiten van baggeraar Van Oord in het land. Het bedrijf voert baggerwerkzaamheden uit in een zeer omstreden gasproject dat volgens Mozambikaanse belangengroepen een belangrijke rol speelt in het escalerende geweld in de regio. Maatschappelijke organisaties Both ENDS, Milieudefensie en Oil Change International en de Mozambikaanse organisaties waarmee zij samenwerken, zijn geschokt over de gang van zaken en roepen de Nederlandse overheid en de Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius DSB ter verantwoording.
-
Nieuws / 12 July 2021
WOB-verzoeken rondom exportsteun voor Mozambique gasproject
Begin dit jaar ondersteunde de overheid Nederlandse bedrijven met verzekeringen ter waarde van 903 miljoen euro, om hun deelname aan een gigantisch aardgasproject
in het Noorden van Mozambique mogelijk te maken. Both ENDS is al jaren, samen met partners uit Mozambique en Nederland, in gesprek met de exportkredietverzekeraar Atradius DSB en de verantwoordelijke ministeries van Financiën en Buitenlandse Zaken over de mogelijke financiële, milieu- en sociale risico's van het gasproject. -
Evenement / 26 October 2023, 20:00
Debat: Fossil disaster in Mozambique
In 2021, the Dutch government provided a €1.000.000.000,- worth export credit support to Totals Mozgas project in Cabo Delgado, despite civil society warnings about human rights and environmental risks. The gas exploitation fueled a violent conflict, culminating in the Palma attack, displacing 800,000 people and killing 1,200 people.
-
Nieuws / 3 July 2024
'Nederlandse overheid handelt intrasparant en onzorgvuldig bij de herbeoordeling van het Mozambique gasproject'
Op maandag 1 juli werden vragen van Tweede Kamerleden over het Mozambique LNG project en de betrokkenheid van Atradius DSB beantwoord door staatssecretaris Van Rij. TotalEnergies is de projectleider van het Mozambique LNG project in de noordelijkste provincie van Mozambique. Het Nederlandse bedrijf Van Oord krijgt daarvoor een exportkredietverzekering van 1 miljard euro van de publieke Nederlandse verzekeraar Atradius Dutch State Business.
-
Nieuws / 18 June 2024
Overheid dreigt opnieuw mensenlevens op spel te zetten bij berucht gasproject TotalEnergies in Mozambique
De Nederlandse overheid dreigt opnieuw te blunderen bij het geven van exportsteun voor het omstreden gasproject van TotalEnergies in Cabo Delgado, Mozambique. Dat blijkt uit een analyse van 9000 documenten uit Woo-verzoeken, in opdracht van Milieudefensie en Both ENDS. Anne de Jonghe, Both ENDS: “Bij het afgeven van de exportsteun in 2021 werden kritische geluiden geminimaliseerd, terwijl TotalEnergies werd gehoord en vertrouwd. Dat mag niet meer gebeuren.”
-
Publicatie / 11 November 2020
-
Nieuws / 22 November 2021
E3F, ‘Exportfinanciering voor de Toekomst’ biedt Nederland mooie kansen
Exportondersteuning – en vooral die aan fossiele projecten – staat recentelijk flink in de belangstelling. En dat is maar goed ook, want alleen al in Nederland hebben we het over fossiele exportsteun ter waarde van 1,5 miljard euro per jaar. Tijdens de klimaattop in Glasgow lanceerde het Verenigd Koninkrijk een verklaring waarin zij beloven voor het einde van 2022 te stoppen met het verlenen van exportsteun aan fossiele projecten. Na enige aarzeling sloot ook Nederland zich aan bij de verklaring – die inmiddels al door bijna veertig landen en financiële instellingen is getekend.
-
Publicatie / 18 June 2017
-
Voor de pers / 18 November 2019
Persbericht: Overheid ondermijnt eigen klimaatbeleid met exportkredietverzekering
Nederland verstrekt jaarlijks exportkredietverzekeringen en –garanties ter waarde van 1,5 miljard euro aan Nederlandse bedrijven die actief zijn in de olie- en gassector in het buitenland. Deze ondersteuningbedraagt anderhalf keer het jaarlijkse bedrag dat het kabinet-Rutte uittrekt voor klimaatinitiatieven wereldwijd. De beoogde effecten van het Nederlandse internationale klimaatbeleid worden door deze fossiele exportsteun meer dan teniet gedaan. Dat is de conclusie van een nieuw rapport van Both ENDS, dat vandaag is gepubliceerd.
-
Publicatie / 17 November 2019
-
Publicatie / 17 February 2022
-
Evenement / 3 November 2021, 16:45 - 18:00
UNFCCC COP 26 side event ‘Aligning export finance with the Paris Agreement: high time to phase out fossil fuels’
Veel landen ondersteunen investeringen in fossiele brandstoffen in het buitenland via hun exportkredietverzekeraar (EKV). Dit draagt bij aan zogeaamde carbon lock-in, waarbij bedrijven of zelfs landen, om de investering terug te verdienen, zolang als de levensduur is van zo'n project, CO2 blijven uitstoten. Dat gaat vaak zelfs om perioden van decennia. Dit vertraagt de overgang naar hernieuwbare energiebronnen ernstig en is in strijd met met art. 2.1c van de het klimaatakkoord van Parijs.
Dit side-event gaat in op de gevolgen van exportfinanciering voor fossiele projecten in het mondiale Zuiden. Daarnaast worden concrete aanbevelingen gegeven om exportkredietverzekeraars CO2-arm te maken.
Meld je hier aan!
-
Nieuws / 15 October 2021
Duits onderzoek bevestigt: Nederlandse exportondersteuning is niet Paris Proof
De Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius DSB opereert haaks op het Klimaatakkoord van Parijs; in naam van de Nederlandse Staat blijft het investeringen in fossiele brandstoffen flink ondersteunen. Dat blijkt uit een rapport van Duits onderzoeksbureau Perspectives Climate Research (PCR), waarin de exportkredietverzekeraars van Nederland en die van Japan langs de Parijs-lat worden gelegd op het gebied van hun klimaatambities.
-
Nieuws / 15 April 2021
Nieuw initiatief voor afbouwen exportsteun voor fossiel niet ambitieus genoeg
Op woensdag 14 april lanceerden zeven landen, waaronder Nederland, een initiatief genaamd Export Finance for Future (E3F), waarin ze een aantal ambities vastleggen met betrekking tot het afbouwen van exportondersteuning voor de fossiele sector. Vele NGOs wereldwijd, waaronder in Nederland onder andere Both ENDS, hebben de laatste jaren opgeroepen tot het opzetten van een dergelijk initiatief en we zijn dan ook blij met deze stap. Om resultaten te behalen en bij te dragen aan de klimaatdoelen van Parijs, zullen de landen zich echter moeten committeren aan veel ambitieuzere doelen dan die welke nu zijn opgesteld. Bezorgde maatschappelijke organisaties, inclusief Both ENDS, stelden daarom een verklaring op met de volgens hen zwakke punten van het door E3F voorgestelde beleid, aangevuld met aanbevelingen voor verbeteringen.
-
Nieuws / 8 November 2021
Nederland stopt toch met fossiele exportondersteuning
Vandaag werd bekend dat Nederland alsnog aansluit bij een kopgroep van landen, waaronder de Verenigde Staten, Canada en Italië, die in Glasgow op de klimaattop op 4 november verklaarden te zullen stoppen met internationale steun voor fossiele energieprojecten.
Both ENDS heeft hier samen met organisaties in binnen- en buitenland jarenlang op gehamerd, en we zijn dan ook heel erg blij met deze stap. Uiteraard zullen wij de ontwikkelingen blijven volgen.
-
Externe link / 31 May 2018
Hoogste tijd om publieke steun voor fossiele energie af te bouwen (Jaarverslag 2017)
In 2017 voerden we onze inspanningen op om de Nederlandse overheidssteun voor fossiele brandstoffen te stoppen. Het uitfaseren van fossiele brandstoffen is essentieel om de doelen uit het klimaatakkoord van Parijs te halen. Maar er is nog een reden voor ons: projecten gerelateerd aan de fossiele sector hebben vaak rampzalige effecten op de armsten in het Zuiden.
-
Externe link / 24 August 2022
Doorbraak: breuk met fossiele brandstoffen (Jaarverslag 2021)
Both ENDS werkt wereldwijd met partners eraan de stem van gemeenschappen te laten klinken, die elke dag de gevolgen van onduurzaam financieel beleid voelen: klimaatverandering, milieuvervuiling, gedwongen verhuizingen. Al twee decennia vragen we daarbij aandacht voor een relatief onbekend financieel instituut: de exportkredietverzekeraars.