De Wereldcup in mijn buurt
Nog maar een paar maanden voordat het wereldwijde voetbalfeest gaat beginnen. Vanaf half juni dit jaar zullen de ogen van de wereld vier weken lang gericht zijn op Brazilië, waar in maar liefst 12 stadions verspreid over het land, wordt uitgemaakt welk land zich de komende vier jaar wereldkampioen voetbal mag noemen. Het festijn is voor een groot aantal mensen helemaal niet zo feestelijk. Bijvoorbeeld voor mensen die van hun land worden verdreven en uit hun huizen worden gejaagd om plaats te maken voor stadions, hotels en infrastructuur. Mensen die zonder adequate vergoeding ergens anders een nieuw bestaan moeten zien op te bouwen.
Veel doen met weinig
Onze Braziliaanse partnerorganisatie CASA zorgde er met het project ‘De Wereldcup in mijn buurt’ voor dat lokale groepen, afkomstig uit heel Brazilië, kunnen laten zien wat de wereldcup voor hen betekent. CASA is een zogenaamde ‘Small Grants facility’ en mede opgericht door Both ENDS. De organisatie geeft bedragen, variërend van een paar honderd tot maximaal tienduizend euro, aan lokale groepen die geconfronteerd worden met sociale en milieuproblemen. Geldbedragen komen in de vorm van ‘small grants’ daadwerkelijk terecht bij de mensen die ze het hardst nodig hebben en die weten hoe het zo effectief mogelijk besteed kan worden. Met heel weinig middelen kunnen deze lokale groepen vaak heel veel voor elkaar krijgen.

Overzicht van Braziliaanse stadions die voor de Wereldkampioenschappen voetbal gebruikt zullen worden (bron Wikipedia)
Opkomen voor je recht
‘De Wereldcup in mijn buurt’ begon vorig jaar met een storytelling-workshop (zie video hieronder) waarin onder leiding van twee journalisten werd gekeken hoe de verschillende groepen en organisaties hun verhaal op de beste manier konden vertellen. De ene groep koos ervoor om een filmpje te maken, de andere wilde een fotoreportage en een volgende een boekje. Alle verhalen hebben als doel om de wereld, maar vooral de Braziliaanse bevolking bewust te maken van de schaduwzijde van de Wereldkampioenschappen, en van de manieren om het ánders aan te pakken. Daarnaast wordt aan de eigen achterban – die vaak gemarginaliseerd en ogenschijnlijk machteloos is - laten zien dat het altijd goed is je stem te verheffen, te protesteren en op te komen voor je recht.
Komt dat zien
Na de workshop gingen de groepen aan de slag om hun producties te maken. Dat was soms nog niet zo gemakkelijk omdat de ontwikkelingen rond de Wereldcup natuurlijk gewoon doorgingen. Als je huis vernield dreigt te worden door bulldozers, is het belangrijker je daartegen te verweren dan het op film vast te leggen. Als je zonder compensatie op straat bent gezet, is de eerste prioriteit te zorgen voor een nieuw onderkomen, en komt de publicatie van een boekje in een later stadium. Toch vonden de groepen tussen de bedrijven door gelegenheid om hun ervaringen vast te leggen. Een aantal getuigenissen, verhalen, foto's en video's is nu al te zien op een daarvoor door CASA in het leven geroepen blogsite, binnenkort volgen er meer.
Een ongehoord verhaal
‘De Wereldcup in mijn buurt’ is onderdeel van het project ‘Een Ongehoord Verhaal’, waarmee Both ENDS het werk wil laten zien van kleine lokale groepen in Brazilië, Zuid-Afrika, India, de Filipijnen en Centraal Azië. Deze organisaties moeten het veelal hebben van hele kleine giften (de genoemde ‘small grants’) en moeten vaak werken onder zeer moeilijke omstandigheden. Het project werd mogelijk gemaakt door een eenmalige financiering van de Nationale Postcode Loterij.
Lees hier wat de Wereldcup betekent voor de bewoners van Santa Marta in Rio de Janeiro
(Foto linksboven: Wikipedia)
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve gevolgen ondervinden. Zij raken land kwijt door de komst van al deze bedrijven.
-
Dossier /Exportkredietverzekeringen: wie betaalt de rekening?
Both ENDS pleit bij de overheid voor het uitsluitend verlenen van exportkredietverzekeringen aan duurzame projecten die geen sociale- en milieuschade aanrichten in het land waar ze plaatsvinden.
-
Voor de pers / 2 december 2025Einde Nederlandse betrokkenheid bij controversieel gasproject in Mozambique in zicht na terugtrekking TotalEnergies uit Nederlandse verzekering
DEN HAAG/CABO DELGADO, 1 december 2025 - Vandaag heeft minister van Financiën Eelco Heinen bekendgemaakt dat TotalEnergies zich terugtrekt uit een Nederlandse exportkredietverzekering van $640 miljoen voor een controversieel gasproject in Mozambique. Ondanks dat de Nederlandse regering jarenlang om deze beslissing heen heeft gedraaid, is hiermee alsnog een deel van de Nederlandse betrokkenheid bij dit desastreuze project beëindigd.
-
Dossier /Inheemse gemeenschappen bedreigd door Barro Blanco-dam in Panama
De Barro Blanco-dam in Panama zet inheems land onder water, met financiering uit Nederland. Both ENDS maakt zich hard voor de naleving van de rechten van de inheemse gemeenschappen rond de dam.
-
Publicatie / 27 november 2025
-
Milieurechtvaardige praktijk /De Negotiated Approach: inclusief en duurzaam watermanagement
De Negotiated Approach werkt van onderaf. Deze aanpak geeft gemeenschappen een stem bij het beheer van rivieren, waarborgt eerlijk en duurzaam gebruik van het water en voorkomt aantasting van kwetsbare ecosystemen.
-
Nieuws / 27 november 2025Gemeenschappen en internationaal consortium presenteren gemeenschapsgeleid plan voor natuurgebaseerde adaptatie aan zeespiegelstijging in kustgebieden van Bangladesh
Lokale gemeenschappen in de zuidwestelijke kustregio van Bangladesh hebben -samen met een internationaal consortium waaronder Uttaran, CEGIS en Both ENDS- een door de gemeenschap geleid plan gepresenteerd om klimaatverandering en de versnellende zeespiegelstijging het hoofd te bieden via natuurgebaseerde adaptatie. The People’s Plan for Upscaling Ecosystem-Based Adaptation schetst een opschaalbare strategie, geworteld in lokaal eigenaarschap en generaties aan ervaringskennis. Centraal staat Community-Based Tidal River Management (CBTRM), een bewezen aanpak die wateroverlast vermindert, landophoging stimuleert en ecologisch evenwicht herstelt door samen te werken met natuurlijke getijden- en sedimentprocessen.
-
Dossier /Geen VIP-rechten voor multinationals: Kies voor mens en milieu!
Inheemse volken in Paraguay zien zich bij hun pogingen de grond van hun voorouders terug te vorderen, gedwarsboomd door Duitse investeerders. In Indonesië zijn Amerikaanse mijnbouwbedrijven erin geslaagd nieuwe wetgeving ongedaan te maken die bedoeld was om de economische ontwikkeling van het land te stimuleren en de bossen te beschermen. Dat is de impact die investeringsverdragen kunnen hebben op de ontwikkeling en rechten van de bevolking op sociaal, milieu- en economisch gebied. Waarom? Vooral vanwege zogenaamde 'Investor-to-State Dispute Settlement'-clausules die vaak zijn opgenomen in dit soort verdragen.
-
Blog / 25 november 2025COP30 laat zien waarom het afschaffen van ISDS essentieel is voor echte klimaatactie
In mijn interventie op COP30 sprak ik over één van die krachten: het systeem van investeerder-staatarbitrage (ISDS). Via ISDS kunnen fossiele bedrijven regeringen voor miljarden aanklagen wanneer zij bossen willen beschermen, emissies willen reguleren of een verantwoord fossiel afbouwpad uitstippelen. Alleen al in het Amazonegebied worden honderden olie- en gasprojecten nog steeds beschermd door ISDS-clausules. Dit verandert bosbescherming in een financieel risico en creëert klimaatfinanciering in omgekeerde richting.
-
Dossier /Wetlands without Borders
Via het Wetlands without Borders-programma zetten we ons in voor duurzaam en maatschappelijk verantwoord beheer van het wetlandsysteem La Plata Basin in Zuid-Amerika.
-
Publicatie / 17 november 2025
-
Milieurechtvaardige praktijk /Niet-houten bosproducten (NTFPs)
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht van gemeenschappen. Deze producten zijn voor hen een bron van voedsel, water en inkomsten, maar hebben ook een culturele en spirituele betekenis.
-
Brief / 14 november 2025
Letter: TPAC’s report “Final Judgement Detailed Research MTCS’’
A coalition of Malaysian and international NGOs has released a memorandum in response to the recent TPAC report on the Malaysian Timber Certification Scheme (MTCS). The organizations express serious concerns about the independence, quality, and credibility of the assessment carried out by the Timber Procurement Assessment Committee (TPAC).
-
Dossier /Handelsverdragen
Handelsverdragen hebben vaak niet alleen vergaande gevolgen voor de economie van een land, maar ook voor mens en milieu. Vooral de meest kwetsbare groepen zijn de dupe van internationale handelsverdragen.
-
Nieuws / 5 november 2025Nieuwe ISDS-claim tegen Nederland: Petrogas daagt de staat voor arbitragetribunaal over solidariteitsbijdrage en bronbelasting op royalty’s
SOMO en Both ENDS veroordelen scherp de nieuw aan het licht gekomen arbitragezaak die is aangespannen door Petrogas, een Omaans olie- en gasbedrijf dat twee gasvelden in de Nederlandse Noordzee exploiteert. Het bedrijf klaagt de Nederlandse staat aan op basis van de investor-state dispute settlement (ISDS) clausule in het bilaterale investeringsverdrag tussen Nederland en Oman.
-
Dossier /Communities Regreen the Sahel
In verschillende landen in de Sahel heeft de lokale bevolking uitgestrekte stukken land hersteld door dat wat spontaan uit de grond komt te verzorgen, en jonge gewassen en bomen te beschermen tegen vee en andere gevaren.
-
Dossier /Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA)
GAGGA bundelt de krachten van de vrouwenrechten- en milieubewegingen om een wereld te realiseren waarin vrouwen toegang hebben tot hun rechten op water, voedselveiligheid en een schone, gezonde en veilige omgeving.
-
Nieuws / 27 oktober 2025Nieuwe stap in het klachtenbeleid van FMO – maatschappelijke organisaties vragen om verdere versterking
Het vernieuwde klachtenbeleid van de ontwikkelingsbanken FMO, DEG en Proparco is een belangrijke stap vooruit. Organisaties die aan de consultatie deelnamen, erkennen de inspanningen om het mechanisme te verbeteren. Tegelijkertijd benadrukken zij dat er nog veel moet gebeuren om het beleid écht effectief, transparant en onafhankelijk te maken.
-
Nieuws / 23 oktober 2025TotalEnergies-investeerders opgelet: EACOP verslindt geld, natuur en bestaansmiddelen
Een nieuwe analyse toont aan dat de ontwikkelaars van de East African Crude Oil Pipeline (EACOP), onder leiding van het Franse TotalEnergies, vrijwel volledig gedwongen zijn het project zelf te financieren. De analyse, onderdeel van een nieuw Finance Risk Update van een coalitie van Afrikaanse en internationale maatschappelijke organisaties, laat zien dat de bedrijven hun plan hebben laten varen om 60% van de oplopende projectkosten via bankleningen te dekken. In plaats daarvan draaien zij nu zelf op voor bijna 90% van de totale kosten.
-
Publicatie / 16 oktober 2025
