Both ENDS
Vorige week heeft de Europese Commissie een voorstel ingediend voor de verdere hervorming van de investeerder-staat geschillenregeling (ook wel ISDS, of Investor-to-State Dispute Settlement genoemd). Ze deed dit in de vorm van een ontwerptekst voor TTIP, het geplande handels- en investeringsverdrag tussen de EU en de VS. Er zitten echter haken en ogen aan het nieuwe voorstel. Er staan vrij weinig aanpassingen in, en het raakt niet de essentie van het ISDS-probleem.
Vandaag doet een alliantie van meer dan 150 organisaties, vakbonden en sociale bewegingen in allerlei landen in Europa de aftrap voor een gezamenlijke campagne tegen oneerlijke handels- en investeringsverdragen, in het bijzonder tegen het omstreden Investor-to-State-Dispute-Settlement (ISDS)- mechanisme. Daarmee kunnen investeerders staten aanklagen als deze (sociale en milieu-)wetten maken die de winst van de investeerder in gevaar kunnen brengen.
Investeringsverdragen moeten inclusief en duurzaam en gelijkwaardig zijn. Dat betekent dat de belangen van mensen en hun leefomgeving niet ondergeschikt zouden moeten zijn aan die van bedrijven.
Begin deze week heeft EU Commissaris voor Handel Cecilia Malmström voorstellen gepresenteerd voor aanpassingen van investeringsbeschermingsstandaarden en het geschillenbeslechtingsmechanisme ISDS (investeerder-staatarbitrage). Het Seattle to Brussels Netwerk (S2B), waar Both ENDS lid van is, vindt de voorstellen van Malmström lang niet ver genoeg gaan: ze zullen het ISDS-systeem niet op een zinvolle manier hervormen. De organisatie heeft hierover een verklaring opgesteld.
Persbericht
De kersvers gekozen voorzitter van de Europese Commissie, de Luxemburger Jean-Claude Juncker, heeft zich net voor zijn verkiezing uitgesproken tegen ISDS. Het ‘Investor to State Dispute Settlement’ zou een onderdeel zijn van de voorgenomen handelsovereenkomst TTIP tussen Europa en de VS. Het zou geschillen behandelen van investeerders die menen dat ze door een staat benadeeld worden. Zulke conflicten zouden niet voor de rechter worden uitgevochten maar voor een apart tribunaal. Juncker blijkt daar nu fel tegen te zijn.
Bijna 150.000 organisaties en individuen hebben vorig jaar deelgenomen aan een publieke consultatieronde van de Europese Commissie over het Trans-Atlantische Handels- en Investeringsverdrag (TTIP). Daarmee gaven ze een duidelijke boodschap: volgens een rapportage van de EU zelf, wil 97% dat het controversiële arbitragesysteem waarbij een investeerder een staat kan aanklagen (ISDS), niet in het handelsverdrag komt. Momenteel bestaan er wereldwijd meer dan 3000 internationale investeringsverdragen met zo'n ISDS-clausule, waarvan meer dan 90 tussen Nederland en een ander land, voornamelijk ontwikkelingslanden. ISDS-claims hebben veel van deze landen al behoorlijke schade berokkend en dat besef dringt langzaam door in Europa. De ervaringen met ISDS zouden ook gevolgen moeten hebben voor reeds bestaande handels- en investeringsverdragen.
Met de onderhandelingen over TTIP komt het publieke debat over bilaterale investeringsverdragen (BIT’s) langzamerhand op gang. Vooral het ‘Investor-to-State Dispute Settlement Mechanism’ (ISDS) binnen TTIP dreigt de normen voor mens en milieu te verlagen. BIT’s maken gebruik van zeer controversiële arbitragesystemen (ISDS), die buitenlandse investeerders in staat stellen om overheden buiten de nationale rechter om aan te klagen voor hun nationale beleid en wetgeving. De publicatie 'To change a BIT is not enough', die Both ENDS vandaag lanceert, toont met een aantal heldere voorbeelden de verstrekkende gevolgen van deze mechanismen aan.
