De Negotiated Approach: inclusief en duurzaam watermanagement

De Negotiated Approach draait om duurzaam waterbeheer waarbij lokale gemeenschappen de kans krijgen hun rechten te beschermen en voorstellen te doen voor en te onderhandelen over langetermijnoplossingen voor waterbeheer. Dit draagt bij aan armoedebestrijding en gezonde ecosystemen.

Negotiated Approach: politieke ruimte creëren voor lokale actoren

Toegang tot water en grond is essentieel voor arme rurale gemeenschappen. Kleine producenten, veehouders, boeren, vissers en de inheemse bevolking zijn er direct op aangewezen voor hun levensonderhoud. De toegang van lokale gemeenschappen tot natuurlijke hulpbronnen zoals visgronden, drinkwater en vruchtbare grond is echter vaak omgeven door onzekerheid en in de meeste gevallen exclusief en top-down geregeld. Lokale gemeenschappen worden zelden betrokken bij de plannen en besluitvorming, laat staan dat ze een plek hebben aan de onderhandelingstafel. Ze hebben dan ook weinig mogelijkheden om invloed uit te oefenen op of inspraak te krijgen op het beleid, wat leidt tot beleid waarin geen rekening wordt gehouden met de rechten, behoeften en realiteit van de lokale gemeenschappen en daar vaak zelfs regelrecht tegenin gaat. De Negotiated Approach is een instrument om dat te corrigeren door structurele politieke ruimte te creëren waarin de lokale bevolking een onderhandelingspositie krijgt bij de planning en het beheer van natuurlijke hulpbronnen, in het bijzonder water.

Onderhandelen: meer dan participatie

De Negotiated Approach faciliteert lokale gemeenschappen en CSO's (organisaties uit het maatschappelijk middenveld) om volwaardige partijen te worden bij het beheer van natuurlijke hulpbronnen op lokaal, nationaal en internationaal niveau. De Negotiated Approach gaat verder dan het tot stand brengen van een dialoog tussen alle stakeholders en draait om het creëren van kansen voor lokale actoren om actief beleid en investeringsmaatregelen te ontwikkelen, voor te stellen en erover te onderhandelen met hun lokale kennis, behoeften en de realiteit van hun omgeving als uitgangspunten. Hierin verschilt de aanpak dus fundamenteel van de meeste conventionele participatieprocessen waarin lokale groepen hooguit de kans krijgen te reageren op strategische plannen die zijn uitgewerkt door deskundigen of beleidsmakers.

Bij de Negotiated Approach is een van de prioriteiten het opbouwen van de capaciteiten van de lokale stakeholders zodat ze effectief kunnen deelnemen aan onderhandelingen met beleidsmakers en een sterkere onderhandelingspositie krijgen in het proces. Hierdoor ontstaat een eerlijk(er) speelveld. De Negotiated Approach waarborgt dat lokale gemeenschappen goed voorbereid worden en beschikken over alle tools om op basis van gelijkwaardigheid te kunnen deelnemen aan het volledige onderhandelingsproces. Dit betreft het verzamelen van gegevens over de fysieke en biologische kenmerken van de omgeving, kennis van de institutionele en juridische context, power mapping, ontwikkelen van onderhandelingsvaardigheden en het creëren van of aansluiten bij strategische platforms voor onderhandelingen.

De Negotiated Approach en Both ENDS gaan samen ver terug

De Negotiated Approach is ontstaan in de praktijk door de inspanningen van CSO's en non-gouvernementele organisaties (NGO's) in verschillende delen van de wereld. De aanpak is ontstaan als reactie op de door het establishment gehanteerde 'business-as usual, top-down'-processen en de frustraties van de lokale gemeenschappen (en degenen die nauw met hen samenwerken) over het feit dat er voor hen nooit bevredigende of evenwichtige resultaten uit voortkwamen.

Aan het eind van de jaren negentig besloten Both ENDS en partnerorganisatie Gomukh Environmental Trust for Sustainable Development (gevestigd in India) een alternatieve aanpak uit te werken voor het beheer van watervoorraden. We hebben daarvoor NGO's uit diverse landen (Bangladesh, Bolivia, Cambodja, India, Peru, Thailand, Zuid-Afrika en Vietnam) bij elkaar gebracht die erin geslaagd waren om lokale initiatieven te koppelen aan hogere niveaus van de overheid. Met hun projecten als uitgangspunt en voorbeelden daaruit hebben de organisaties samen de basis geformuleerd voor de Negotiated Approach. Deze werd vastgelegd in River Basin Management: A Negotiated Approach, in 2005 gepubliceerd door Both ENDS.

De Negotiated Approach: bewezen in de praktijk

Sinds de ontwikkeling van de Negotiated Approach hebben Both ENDS en partners de aanpak veelvuldig toegepast op stroomgebieden van rivieren overal ter wereld. In 2006 hebben we pilotprojecten gelanceerd in Bolivia, Costa Rica, Indonesië en Peru. In Indonesië heeft dit geleid tot de oprichting van de IndoWater Community of Practice. Via dit netwerk kunnen lokale organisaties met elkaar samenwerken en elkaar steunen bij hun werk ten behoeve van inclusief en duurzaam beheer van stroomgebieden.

In veel landen worden CSO's sindsdien veel meer erkend als belangrijke spelers bij watermanagement. Dit stelt gemeenschappen op hun beurt in staat hun rivieren - die zo belangrijk zijn voor hun bestaan - beter te beschermen.

Nu de Negotiated Approach zich al in zoveel verschillende contexten heeft bewezen en zoveel verschillende positieve resultaten heeft opgeleverd, willen we deze duurzame aanpak verder uitrollen. Er zijn overal ter wereld nog zoveel rivieren die bedreigd worden door misbruik, wanbeheer, vervuiling, infrastructuurprojecten of grootschalige landbouw. Via de Negotiated Approach kunnen we lokale watergebruikers een stem in het beheer van rivieren geven en wordt waterbeheer duurzamer en rechtvaardiger.