Cijfers laten zien: klimaatgeld gaat veel te weinig naar duurzame landbouw

Voedselsystemen over de hele wereld zijn verantwoordelijk voor tot wel 33% van de uitstoot van broeikasgassen. Dit komt voornamelijk door de mondiale ketens van landbouwproducten die, onder andere door het massale gebruik van kunstmest, lange transportroutes en grootschalige ontbossing, een grote bijdrage leveren aan klimaatverandering.

Desondanks geeft een organisatie als het Green Climate Fund (GCF), dat de tientallen miljarden aan klimaatgeld van de Verenigde Naties beheert, bijna geen geld uit aan een verreikende verduurzaming van de voedselproductie. 80% van haar landbouwbudget gaat naar conventionele landbouwprojecten, zo blijkt uit een inventarisatie van de landbouw-gerelateerde uitgaven van verschillende instituties. Uit deze inventarisatie door Both ENDS op basis van verschillende onderzoeken blijkt verder dat ook van de ontwikkelingsbudgetten van Nederland en de EU, en van het totale budget van het landbouwfonds van de VN (IFAD), slechts een klein deel naar projecten gaat die echt duurzaam en eerlijk voedsel produceren volgens agro-ecologische principes. Dat het anders kan, laat Zwitserland laat zien. Dat land besteedt dat 87% van haar ontwikkelingsbudget aan deels of geheel agro-ecologische projecten.

"Geld dat bedoeld is voor duurzame ontwikkeling en om klimaatverandering tegen te gaan, wordt uitgegeven aan projecten die dit niet of nauwelijks bereiken", zegt Stefan Schüller, beleidsmedewerker duurzaam landgebruik bij Both ENDS. "De manier waarop op veel plaatsen in de wereld voedsel geproduceerd wordt, is een van de voornaamste oorzaken van klimaatverandering en zorgt bovendien niet alleen hier, maar ook in veel landen in Azië, Afrika, en Latijns-Amerika voor milieuvervuiling, conflicten en sociale ongelijkheid."

Budgetonderhandelingen

De komende weken zullen de deelnemende landen op de VN-klimaattop in Egypte onderhandelen over nieuwe bedragen voor wereldwijd klimaatbeleid. Daan Robben, specialist op het gebied van klimaatfinanciering bij Both ENDS, roept op om het tijdens deze onderhandelingen niet alleen over de hoogte van de bedragen te hebben, maar ook over de besteding daarvan. "Klimaatgeld dat bedoeld is voor de landbouwsector zou uitgegeven moeten worden aan het versterken van duurzame, lokale manieren van voedselproductie die klimaatverandering tegengaan en tegelijkertijd de sociale ongelijkheid terugdringen. Agro-ecologie, of natuurinclusieve landbouw, is daarvan een goed voorbeeld. Hoog tijd dat de budgetten van het Green Climate Fund en andere financiers daar in de toekomst wél terecht gaan komen."

Dit kan onder andere door goed te kijken naar de manier waarop het klimaatfonds haar geld uitgeeft, denkt Robben. "Dat gaat via miljoenenprojecten. Maar een boerenorganisatie in, zeg, Kameroen of Bolivia, kan zoveel geld niet in een keer besteden. Daarom pleiten wij ervoor om budgetten op innovatieve manieren te verdelen. Bijvoorbeeld via zogenaamde Small Grants Funds, die kleine bedragen uitkeren via hun lokale netwerken, en zo bij elkaar grote sommen geld kunnen inzetten voor de agro-ecologische transformatie van het voedselsysteem. Daarnaast is het belangrijk dat de boerinnen, boeren en jongeren die geld krijgen voor hun agro-ecologische initiatieven zélf besluiten waar dat geld aan wordt besteed."

Nederland landbouwland

Nederland kan deze boodschap als groot landbouwland en financier van het GCF, op de klimaattop echt kracht bijzetten, denkt Schüller. "Het zou mooi zijn als Nederland het goede voorbeeld geeft en om te beginnen haar eigen budgetten veel meer richting natuurinclusieve landbouw laat gaan, zowel in binnen- als buitenland. Daarnaast kan Nederland haar invloed bij het Green Climate Fund aanwenden om ook daar te pleiten voor meer steun voor lokale actoren die werken aan de duurzame transitie van het voedselsysteem."

******************************

Noot voor de redactie:

De inventarisatie "Finance for Agroecology" is te vinden via bothends.org/factsheetagroecology

Voor meer informatie:
Stefan Schüller, beleidsmedewerker op het gebied van duurzaam landgebruik, Both ENDS:
s.schuller@bothends.org

Daan Robben, beleidsmedewerker klimaatfinanciering, Both ENDS:
d.robben@bothends.org

Both ENDS op de klimaattop
Both ENDS organiseert samen met de Global Alliance for the Future of Food, IPES-Food, AFSA en Biovision een side-event op de komende klimaattop in Sharm-el-Sheikh: "Climate finance towards resilient and agroecological food systems". 14 november, 18.30-20.00, Osiris room. Pers is van harte welkom.