Politiek Café: Op hete kolen
Op 25 maart organiseert Both ENDS een Politiek Café, van 18 - 20 uur in het Nutshuis in Den Haag. Met een aantal interessante gasten gaan we deze avond in debat over Nederlandse energie en kolenwinning in ontwikkelingslanden. Dat kolenenergie slecht is voor het milieu is bij iedereen bekend. Maar dat de meeste Nederlandse steenkolen bij de winning in landen als Zuid-Afrika, Colombia en Indonesië grote schade aanricht aan mens en milieu is erg onbekend. Voor Both ENDS rede te meer om hierover met u in discussie te treden, u bent van harte uitgenodigd!
Steenkolen uit Zuid-Afrika
De Zuid-Afrikaanse NGO EMG onderzocht in 2009 de omgeving rondom de mijn 'Transvaal en Delagoa Bay' bij Witbank. De mijn is gesloten en de omgeving is verwoest achtergelaten. De steenkolen branden in ondergrondse gangen door en uit allerlei gaten in de grond komt giftige rook. De mensen die bij de mijn wonen lopen ernstige gezondheidsrisico's. Water met giftige zware metalen stroomt vanuit de mijn de rivier 'Brugspuit' in en veroorzaakt sterfte onder vissen en krokodillen in het nabijgelegen natuurreservaat Loskop Dam. Opruimen is duur. Het opruimen van gif en het herbeplanten van oude mijnen in Zuid-Afrika, gaat naar schatting 14 miljard dollar kosten. Maar wie gaat dat betalen? Tot nu toe worden de kosten voor onze steenkolen verhaald op de Zuid-Afrikaanse bevolking.
Werkelijke kosten van steenkolen
Om de werkelijke kosten van steenkolen als brandstof te kunnen berekenen moet naar de hele keten gekeken worden en niet alleen naar de gevolgen van verbranding, zoals CO2 uitstoot. Het hele proces vanaf de winning van de steenkolen tot en met het vervoer en de verbranding moet meegenomen worden in het kostenplaatje.
Both ENDS wil dat Nederlandse energiebedrijven verplicht gaan rapporteren over de lokale gevolgen van kolenwinning. Het is nodig dat de hele productieketen financieel transparant wordt.
De energiesector heeft initiatieven ontwikkeld om het gebruik van steenkolen schoner te maken. Maar wat te doen aan de problemen in Zuid-Afrika, Colombia en Indonesië? Wat is de verantwoordelijkheid van de afnemers van steenkolen voor de effecten die bij de kolenwinning optreden? Welke rol kan de Nederlandse overheid hierbij spelen?
Panel
- Matthews Hlabane, The Green Revolutionary Council, Witbank, Zuid-Afrika;
- Janine de Vries, Cordaid-Publish What You Pay Coalition, Nederland;
- Marga Edens, Manager Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Essent, Nederland;
- Roger Moody, Mines and Communities, Verenigd Koninkrijk;
- Marco Witschge, Voorzitter Werkgroep Energietransitie D66, Nederland.
Dus praat drink en denk mee in ons Politiek Cafe, aansluitend is er een borrel.
Voor meer informatie bekijk de uitnodiging voor het Politiek Café: Op hete kolen. Of neem contact op met Tim Senden.
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve gevolgen ondervinden. Zij raken land kwijt door de komst van al deze bedrijven.
-
Dossier /Exportkredietverzekeringen: wie betaalt de rekening?
Both ENDS pleit bij de overheid voor het uitsluitend verlenen van exportkredietverzekeringen aan duurzame projecten die geen sociale- en milieuschade aanrichten in het land waar ze plaatsvinden.
-
Voor de pers / 2 december 2025Einde Nederlandse betrokkenheid bij controversieel gasproject in Mozambique in zicht na terugtrekking TotalEnergies uit Nederlandse verzekering
DEN HAAG/CABO DELGADO, 1 december 2025 - Vandaag heeft minister van Financiën Eelco Heinen bekendgemaakt dat TotalEnergies zich terugtrekt uit een Nederlandse exportkredietverzekering van $640 miljoen voor een controversieel gasproject in Mozambique. Ondanks dat de Nederlandse regering jarenlang om deze beslissing heen heeft gedraaid, is hiermee alsnog een deel van de Nederlandse betrokkenheid bij dit desastreuze project beëindigd.
-
Dossier /Inheemse gemeenschappen bedreigd door Barro Blanco-dam in Panama
De Barro Blanco-dam in Panama zet inheems land onder water, met financiering uit Nederland. Both ENDS maakt zich hard voor de naleving van de rechten van de inheemse gemeenschappen rond de dam.
-
Milieurechtvaardige praktijk /De Negotiated Approach: inclusief en duurzaam watermanagement
De Negotiated Approach werkt van onderaf. Deze aanpak geeft gemeenschappen een stem bij het beheer van rivieren, waarborgt eerlijk en duurzaam gebruik van het water en voorkomt aantasting van kwetsbare ecosystemen.
-
Dossier /Geen VIP-rechten voor multinationals: Kies voor mens en milieu!
Inheemse volken in Paraguay zien zich bij hun pogingen de grond van hun voorouders terug te vorderen, gedwarsboomd door Duitse investeerders. In Indonesië zijn Amerikaanse mijnbouwbedrijven erin geslaagd nieuwe wetgeving ongedaan te maken die bedoeld was om de economische ontwikkeling van het land te stimuleren en de bossen te beschermen. Dat is de impact die investeringsverdragen kunnen hebben op de ontwikkeling en rechten van de bevolking op sociaal, milieu- en economisch gebied. Waarom? Vooral vanwege zogenaamde 'Investor-to-State Dispute Settlement'-clausules die vaak zijn opgenomen in dit soort verdragen.
-
Blog / 25 november 2025COP30 laat zien waarom het afschaffen van ISDS essentieel is voor echte klimaatactie
In mijn interventie op COP30 sprak ik over één van die krachten: het systeem van investeerder-staatarbitrage (ISDS). Via ISDS kunnen fossiele bedrijven regeringen voor miljarden aanklagen wanneer zij bossen willen beschermen, emissies willen reguleren of een verantwoord fossiel afbouwpad uitstippelen. Alleen al in het Amazonegebied worden honderden olie- en gasprojecten nog steeds beschermd door ISDS-clausules. Dit verandert bosbescherming in een financieel risico en creëert klimaatfinanciering in omgekeerde richting.
-
Dossier /Wetlands without Borders
Via het Wetlands without Borders-programma zetten we ons in voor duurzaam en maatschappelijk verantwoord beheer van het wetlandsysteem La Plata Basin in Zuid-Amerika.
-
Publicatie / 17 november 2025
-
Milieurechtvaardige praktijk /Niet-houten bosproducten (NTFPs)
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht van gemeenschappen. Deze producten zijn voor hen een bron van voedsel, water en inkomsten, maar hebben ook een culturele en spirituele betekenis.
-
Brief / 14 november 2025
Letter: TPAC’s report “Final Judgement Detailed Research MTCS’’
A coalition of Malaysian and international NGOs has released a memorandum in response to the recent TPAC report on the Malaysian Timber Certification Scheme (MTCS). The organizations express serious concerns about the independence, quality, and credibility of the assessment carried out by the Timber Procurement Assessment Committee (TPAC).
-
Dossier /Handelsverdragen
Handelsverdragen hebben vaak niet alleen vergaande gevolgen voor de economie van een land, maar ook voor mens en milieu. Vooral de meest kwetsbare groepen zijn de dupe van internationale handelsverdragen.
-
Nieuws / 5 november 2025Nieuwe ISDS-claim tegen Nederland: Petrogas daagt de staat voor arbitragetribunaal over solidariteitsbijdrage en bronbelasting op royalty’s
SOMO en Both ENDS veroordelen scherp de nieuw aan het licht gekomen arbitragezaak die is aangespannen door Petrogas, een Omaans olie- en gasbedrijf dat twee gasvelden in de Nederlandse Noordzee exploiteert. Het bedrijf klaagt de Nederlandse staat aan op basis van de investor-state dispute settlement (ISDS) clausule in het bilaterale investeringsverdrag tussen Nederland en Oman.
-
Dossier /Communities Regreen the Sahel
In verschillende landen in de Sahel heeft de lokale bevolking uitgestrekte stukken land hersteld door dat wat spontaan uit de grond komt te verzorgen, en jonge gewassen en bomen te beschermen tegen vee en andere gevaren.
-
Dossier /Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA)
GAGGA bundelt de krachten van de vrouwenrechten- en milieubewegingen om een wereld te realiseren waarin vrouwen toegang hebben tot hun rechten op water, voedselveiligheid en een schone, gezonde en veilige omgeving.
-
Nieuws / 27 oktober 2025Nieuwe stap in het klachtenbeleid van FMO – maatschappelijke organisaties vragen om verdere versterking
Het vernieuwde klachtenbeleid van de ontwikkelingsbanken FMO, DEG en Proparco is een belangrijke stap vooruit. Organisaties die aan de consultatie deelnamen, erkennen de inspanningen om het mechanisme te verbeteren. Tegelijkertijd benadrukken zij dat er nog veel moet gebeuren om het beleid écht effectief, transparant en onafhankelijk te maken.
-
Nieuws / 23 oktober 2025TotalEnergies-investeerders opgelet: EACOP verslindt geld, natuur en bestaansmiddelen
Een nieuwe analyse toont aan dat de ontwikkelaars van de East African Crude Oil Pipeline (EACOP), onder leiding van het Franse TotalEnergies, vrijwel volledig gedwongen zijn het project zelf te financieren. De analyse, onderdeel van een nieuw Finance Risk Update van een coalitie van Afrikaanse en internationale maatschappelijke organisaties, laat zien dat de bedrijven hun plan hebben laten varen om 60% van de oplopende projectkosten via bankleningen te dekken. In plaats daarvan draaien zij nu zelf op voor bijna 90% van de totale kosten.
-
Publicatie / 16 oktober 2025
-
Nieuws / 9 oktober 2025Both ENDS lanceert nieuwe strategie: “Connecting people for an environmentally just world'
Met grote trots lanceert Both ENDS vandaag haar nieuwe strategie voor de komende vijf jaar: “Connecting people for an environmentally just world”. Deze strategie is in nauwe samenwerking met ons partnernetwerk ontwikkeld – het netwerk dat altijd al, en nog steeds, de basis vormt van ons werk. Samen streven we naar een wereld waarin mens en natuur in balans floreren en iedereen in waardigheid kan leven.
-
Publicatie / 9 oktober 2025
