Pieter Jansen bij jaarvergadering van de Wereldbank in Tokio
De vergadering, die een week duurt, begint voor mij met een bijeenkomst van maatschappelijke organisaties en de bewindvoerders, aangekondigd als dialoog. We zitten met enkele honderden mensen in een grote hal. Sommige vragen die aan de bewindvoerders worden gesteld springen er uit: een activist van het Tahrirplein uit Egypte vraagt waarom de Wereldbank met corrupte regeringen blijft samenwerken. Iemand van Human Rights Watch wil weten wat we met de mensenrechten zullen doen. Een ander maakt de opmerking dat bewindvoerders minder de tijd nemen dan twintig jaar geleden om met maatschappelijke organisaties te praten.
Ik luister naar de Italiaanse en Mexicaanse bewindvoerders. Ze zeggen dat de mensenrechten voldoende gedekt zijn met de sociale en milieurichtlijnen. De Braziliaan speelt voor joker. Zijn uitspraak dat maatschappelijke organisaties met bedrijven aan ‘maatschappelijk verantwoord ondernemen’ moeten werken, nu de bank minder ‘invloed’ in de wereld heeft, belooft niet veel goeds. De ontwikkelingsbank van Brazilië zelf is voor maatschappelijke organisaties een van de meest gesloten bastions, en werkt zonder sociale en milieurichtlijnen.
De Engelse bewindvoerder heeft het meeste te zeggen. Hij draagt de publieke boodschap van de bank uit over de sociale en milieurichtlijnen van de bank. De huidige richtlijnen mogen niet slapper dan ze al zijn. Maar het bankbeleid moet wel effectiever, efficiënter en vooral resultaatgericht zijn. Maar met welk doel? Het antwoord wel zal armoedebestrijding zijn. Je kunt dat kwaadwillend, met de staat van dienst die de Wereldbank heeft, zo interpreteren: armoedebestrijding geeft betekenis aan het uitsmeren van olie, beton en asfalt over bossen, akkers en rivieren. Het geld hiervoor moet snel en direct worden uitgezet.
De nieuwe Jim
De verwachtingen over ‘de nieuwe Jim’, de nieuwe president Jim Yong Kim zijn hooggespannen. De bank presenteert hem als één van ons. Ik denk maar zo: als de vos de passie preekt boer pas op je kippen! In een periode dat maatschappelijke organisaties verzwakt worden en afhankelijker worden van hun geldschieters, kan de bank zich profileren als sociaal geëngageerd en milieubewust. Jim deelt hier voor het eerst zijn visie over de koers van de Wereldbank met een publiek van maatschappelijke organisaties en journalisten. Zijn topprioriteit: armoede versneld oplossen. Dit wil hij doen door de aandacht binnen de Wereldbank te verschuiven van grondige projectgoedkeuring naar het behalen van resultaten.
Dit verhaal hebben we al eerder gehoord. Begin dit jaar werd een nieuw financieringsprogramma goedgekeurd door de bank: Programme for Results. In P4R staan resultaten centraal. Maar tegelijkertijd worden de sociale- en milieustandaarden (Safeguards) van de Wereldbank niet toegepast. In plaats daarvan wordt uitgegaan van landensystemen, zonder dat de Bank een bottomline definieert.
Safeguards
De Wereldbank stelt hier in Tokio voor de Safeguards te gaan aanpassen. Op dit moment is de bank nog leidend als het gaat om Safeguards en accountability mechanismen. Maar door de opkomst van vele nieuwe ontwikkelingsdonoren staat die rol onder druk. De nieuwe spelers werken of met minder sterke standaarden of met de standaarden van IFC, het Wereldbankonderdeel voor de private sector. Ik zie juist dat nieuwe ontwikkelingen, grote landacquisities voor voedsel- en energieproductie en mega-investeringen in waterkrachtcentrales, schreeuwen om sterkere standaarden. Op het gebied van mensenrechten (o.a. landrechten en de rechten van inheemse volkeren) spreekt de Wereldbank zich traditioneel niet sterk uit. Ik vind het hoog tijd dat de bank, met haar enorme budget, uit de schulp komt en een lijn trekt met haar zusterorganisaties bij de Verenigde Naties. Anders blijven mensenrechten een kwestie van woorden, en blijven de daden uit.
Japan
We zijn in Japan en dat is niet voor niets. De Wereldbank lijkt in Tokyo uitgenodigd te zijn om de wereld te laten zien dat het land zich goed hersteld heeft van de Tsunami. De ramp met de kerncentrale van Fukushima krijgt minder aandacht. Tegelijk met de Wereldbankvergadering heeft Japan bewust een topconferentie voor ministers in Sendai georganiseerd over het herstel na een ramp. Het voorstel van de Japanse CSO’s om tijdens de vergadering een seminar over Fukushima te organiseren is door de bank als irrelevant terzijde geschoven, omdat de bank niet investeert in nucleaire energie. Een gemiste kans.
Lees meer over dit onderwerp
-
Nieuws / 2 juli 2025
Reactie FGG Alliantie op beleidskader ‘Focus’: Belangenbehartiging - internationaal en in Nederland - cruciaal voor eerlijke handel
Op 27 juni 2025 presenteerde demissionair minister Veldkamp via een Kamerbrief de contouren van het nieuwe subsidiekader ‘Focus’. Met de voorgangers van dit beleidskader, Samenspraak en Tegenspraak en Power of Voices, heeft Nederland jarenlang een voorlopersrol gespeeld. Nederland ontving internationale lof - door de nadruk te leggen op pleiten en beïnvloeden als effectieve strategie voor duurzame ontwikkeling én door de link tussen hulp en handel te erkennen.
-
Blog / 2 juli 2025
Vrouwen aan het front van klimaatactie: lokale kracht; wereldwijde verandering
Door Tamara MohrAfgelopen week organiseerde GAGGA, de Global Alliance for Green and Gender Action, samen met FCAM en Mama Cash, en met Both ENDS als een van de alliantieleden, haar wereldwijde bijeenkomst in Indonesië. Het doel van deze bijeenkomst was om grensoverschrijdende samenwerking tussen bewegingen en regio’s te vieren en vooruit te kijken, met als doel het versterken van de collectieve kracht van gender-, klimaat- en milieurechtvaardigheidsbewegingen.
-
Publicatie / 1 juli 2025
-
Nieuws / 24 juni 2025
Inheemse gemeenschappen in Panama krijgen erkenning en gedeeltelijke herstelmaatregelen van ontwikkelingsbanken FMO en DEG in verband met de Barro Blanco-dam
Both ENDS en SOMO zijn blij met de ondertekening van het akkoord tussen vier inheemse Ngäbe-gemeenschappen in Panama en de Europese ontwikkelingsbanken FMO en DEG op 17 juni 2025. De regeling omvat een programma voor gemeenschapsontwikkeling dat, in combinatie met een openbare verklaring van de banken, tot doel heeft een aantal negatieve gevolgen van de Barro Blanco-stuwdam te erkennen en te verzachten. Het akkoord is mede tot stand gekomen door het goede, volhardende werk van de gemeenschapsorganisatie Movimiento 10 de Abril (M10) voor gerechtigheid voor de getroffen gemeenschappen. Daarnaast erkennen we de inzet van FMO en DEG om een oplossing te vinden voor hun langlopende conflict met de gemeenschappen dat is ontstaan door hun gedeeltelijke financiering van het waterkrachtproject sinds 2011.
-
Nieuws / 23 juni 2025
Wie heeft baat bij een betere bescherming van onze oceanen?
De oceaan komt versterkt uit de VN-Oceaanconferentie in Nice. Met meer landen die een verbod op diepzeemijnbouw steunen, meer beschermde gebieden in de oceaan en meer beloften van actie tegen vervuiling. Vraag is nu of landen de daad ook bij het woord zullen voegen. Want de oceaanbeweging staat tegenover een kamp van machtige belangen.
Dit artikel is bij MO*Magazine verschenen en staat in het Engels op onze website.
-
Nieuws / 6 juni 2025
Both ENDS op de VN-Oceaanconferentie: onze zorgen over milieurechtvaardigheid binnen de ‘Blauwe Economie’ onder de aandacht brengen
Volgende week vindt in Nice, Frankrijk, de Verenigde Naties Oceaanconferentie plaats. Deze conferentie richt zich op het behoud en duurzaam gebruik van kusten, zeeën en mariene hulpbronnen. Murtah Shannon, collega bij Both ENDS, zal aanwezig zijn. We vroegen hem om wat meer te vertellen over zijn plannen.
-
Nieuws / 5 juni 2025
Opinie: Nieuwe handelspartners, maar niet op de oude voet
Sinds de handelsoorlog en ‘tariffs’ van President Trump staat internationale handel weer volop in de schijnwerpers. In Europa en in Nederland neemt de roep toe om daarom razendsnel nieuwe vrijhandelsakkoorden te sluiten, zo ook in recente opinies in FD en de Volkskrant. Maar dat is de verkeerde reflex, schrijft Marius Troost op Joop.nl -
Nieuws / 4 juni 2025
Shell ter verantwoording geroepen voor decennialange vervuiling in de Nigerdelta
Dit artikel is momenteel alleen beschikbaar in het Engels
-
Blog / 3 juni 2025
Een voedselbos als inspirerende oase tussen bespoten akkers
Door Marjolein van RijnOnlangs waren we met een groep collega's in het voedselbos Ketelbroek, een project van Voedselbos-pionier Wouter van Eck en onze eigen Pieter Jansen. Wat een prachtige plek! Gelegen tussen akkers met raaigras, bieten of aardappels, is het Voedselbos een groene oase. Het gezang van de vogels is alom aanwezig en er zoemt en fladdert van alles rond. Ook hazen, dassen, vossen en wilde zwijnen komen er regelmatig op bezoek. En niet te vergeten: bevers.
-
Nieuws / 20 mei 2025
Both ENDS en partners eisen dat Shell de Nigerdelta schoonmaakt vóór vertrek
Tijdens de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering (AGM) van Shell in Londen, confronteren gemeenschapsleiders uit de Nigerdelta en internationale bondgenoten (waaronder Both ENDS) Shell met een duidelijke eis: Shell moet volledige verantwoordelijkheid nemen voor decennia van vervuiling en menselijk leed in de Nigerdelta in Nigeria, vóórdat het zich terugtrekt uit zijn olieactiviteiten op het land.
-
Nieuws / 9 mei 2025
Vrouwelijk leiderschap in agro-ecologie bloeit op in Oost- en Zuidelijk Afrika
Op 12 en 13 februari 2025 kwamen vrouwen uit Kenia, Uganda en Zimbabwe samen in Nairobi voor het Africa Women Leaders in Agroecology (AWOLA) Regional Networking Forum. Het evenement markeerde een belangrijk moment in het leiderschapsprogramma van PELUM Kenya dat jonge vrouwen versterkt in hun rol als leider in de agro-ecologische transitie. Dit project werd mogelijk gemaakt dankzij steun van Both ENDS, als onderdeel van de Fair, Green and Global (FGG) Alliance.
-
Blog / 23 april 2025
De kracht van vertrouwen
Door Karin van BoxtelVertrouwen wekt vertrouwen. Dat is wat ik heb geleerd van de manier waarop Both ENDS werkt – binnen ons team, met partners in gezamenlijke strategieën en belangenbehartiging, en in onze relatie met partners als financier. Vertrouwen is de basis. Het is wat medeleven laat groeien, wat hoop doet ontstaan, en wat echte solidariteit aandrijft. Het is krachtig in contrast met de wereldwijde trend waarin politieke en internationale leiders harde maatregelen en eigenbelang vooropstellen en relaties negeren die gebaseerd zijn op vertrouwen . En des te meer reden om te delen wat wij hebben ervaren door vertrouwen centraal te stellen.
-
Blog / 11 april 2025
FMO is erg tevreden over het eigen succes – nu de lokale bevolking nog
Door Anne de JongheDeze blog is bij het Financiële Dagblad verschenen.
-
Nieuws / 7 april 2025
Voedselbos Ketelbroek: waar voedselproductie en biodiversiteit samenkomen
Wanneer collega’s van Both ENDS partners over de hele wereld bezoeken, gaan ze vaak op "veldbezoek" om met eigen ogen te zien hoe ons gezamenlijke werk mensen en gemeenschappen raakt. Onlangs deden we dat ook in Nederland. Voedselbospionier Wouter van Eck liet een groep Both ENDS-partners zien hoe regeneratieve landbouw oplossingen biedt voor de klimaat- en biodiversiteitscrisis.
-
Publicatie / 1 april 2025
-
Blog / 31 maart 2025
Internationale samenwerking en solidariteit zijn in het belang van Nederland én Afrika
Door Melvin van der VeenDeze blog is bij Vice Versa verschenen.
-
Externe link / 28 maart 2025
Eerlijke handel en gelijkwaardige relaties: pas dán kan Kenia echt op eigen benen staan
Verschillende media besteedden afgelopen week aandacht aan de omslag van “hulp” naar “handel”, mede naar aanleiding van het staatsbezoek van het Koninklijk paar aan Kenia. Het zou goed zijn voor Kenia om nu op eigen benen te gaan staan. Maar dat kan alleen als gelijkwaardigheid centraal staat in handel en internationale samenwerking. En dat is nu allerminst het geval, betoogt onze directeur Karin van Boxtel op opinieplatform Joop.nl
-
Blog / 27 maart 2025
Eerlijke handel en gelijkwaardige relaties: pas dán kan Kenia echt op eigen benen staan
Door Karin van BoxtelDit artikel is bij Joop verschenen.
-
Brief / 25 maart 2025
Letter to Shell's CEO and plc Executive Committee: don’t leave the Niger Delta without cleaning up
Today, on Shell Capital Markets Day 2025, Both ENDS together with 195 international and Nigerian of civil society organisations is sending an open letter to Shell’s Executive Committee demanding a full cleanup of the SPDC pollution legacy and transparency on the cleanup process.
-
Nieuws / 21 maart 2025
Koninklijk paar bezoekt Thogoto Forest: groene oase aan de rand van Nairobi
Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima hebben afgelopen dinsdag een bezoek gebracht aan het Thogoto Forest, als onderdeel van hun staatsbezoek aan Kenia. Ze hebben er kunnen zien wat de impact is van het werk van onze partner MCDI in het gebied: een hersteld bos, schoon water en boeren die hun levensonderhoud kunnen verdienen met de verkoop van hun agroecologische producten.