JWHI-beursstudent onderscheiden met Gender Just Climate Solutions Award
Tijdens de klimaatconferentie in Katowice (Polen) heeft Clive Chibule uit Zambia de Gender Just Climate Solutions Award in ontvangst mogen nemen. Via zijn project Community strategies for climate-resilient livelihoods worden vrouwen op het platteland getraind op het gebied van leiderschap en klimaatbestendigheid. Het betreft een uitermate relevant project, aangezien Zambia de gevolgen van klimaatverandering al ondervindt en de vrouwen op het platteland er het zwaarst door getroffen worden.
Volgens Women and Gender Constituency dat de onderscheiding overhandigde hebben dankzij Clive en zijn NGO Green Living Movement "537 vrouwen leiderschapstrainingen kunnen volgen op het gebied van projectmanagement en klimaatbestendigheid. In regio's die zo zwaar getroffen worden door klimaatschokken moeten vrouwelijke boeren ondersteund worden bij het aanboren van nieuwe inkomstenbronnen, zodat ze minder aangewezen zijn op gewassen die afhankelijk zijn van regenval. Vrouwelijke boeren hebben met steun van de Green Living Movement ruim 35.000 bomen geplant en 250 groentetuinen aangelegd."
Both ENDS kent Clive sinds hij in 2011 een JWHI-beurs ontving voor een studie in Canada. We hebben hem gesproken over zijn project.
Waarom heeft u Community strategies for climate-resilient livelihoods opgezet?
"Plattelandsgemeenschappen, en vooral de vrouwen en jongeren die voor hun levensonderhoud primair zijn aangewezen op de landbouw en natuurlijke hulpbronnen, zijn extra kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering. Denk hierbij aan de kortere regenseizoenen, de extreem hoge en lage temperaturen en frequenter optredende droogte en overstromingen. Veel boeren hebben aangegeven dat ze de afgelopen jaren merkten dat het klimaat leek te veranderen, maar weten nog niet hoe ze ermee om moeten gaan. Dit project speelt daarop in door ondersteuning te bieden bij het vinden van aanpassingen om klimaatverandering het hoofd te bieden. Dat gebeurt in vier gemeenschappen in Luanshya, Monze en Mumbwa. Wij willen de gemeenschappen beter bestand maken tegen klimaatschokken via voorlichting en verbetering van het aanpassingsvermogen van deze gemeenschappen."
Wat zijn de belangrijkste resultaten tot op heden?
"Dit project is vooral gericht op 250 huishoudens of ruim 1500 kleine boeren (vooral vrouwen, jongeren en mensen met een beperking). Wij stimuleren duurzame innovaties en klimaatbestendige praktijken die samen met de gemeenschappen worden geselecteerd omdat ze het best aansluiten bij hun situatie, bijv. agrarische bosbouw, organische tuinbouw, imkerij en kleinschalige veeteelt. Deze activiteiten hebben bijgedragen aan de diversificatie en verbetering van het inkomen en helpen de gemeenschappen zelf een antwoord te vinden op klimaatverandering. Ook hebben de leden van de gemeenschap via het project geleerd op te komen voor hun rechten op voedsel, land, werkgelegenheid en een veilige omgeving en klimaatrechtvaardigheid. Daarmee moeten ze uiteindelijk in staat zijn op nationaal en mondiaal niveau hun belangen te behartigen bij klimaatkwesties."
Waarom legt u de nadruk op het genderaspect?
"Klimaatverandering is niet genderneutraal: vrouwen worden er het zwaarst door getroffen. Daarom hebben we ervoor gekozen het aanpassingsvermogen van vrouwen te verbeteren door alternatieve voedselbronnen te introduceren. Dat maakt ze bestendiger tegen klimaatschokken, bijvoorbeeld omdat ze voor hun inkomsten minder aangewezen zijn op regenafhankelijke gewassen. In de projectgebieden worden ook de bomen inmiddels selectiever gekapt, waardoor de boomdekking en opbrengsten verbeterd zijn. Het gemiddelde inkomen per huishouden is substantieel hoger geworden, met name als vrouwen aan het hoofd staan.
Ook houden vrouwen nu meer tijd over voor huishoudelijke taken en eigen behoeften. Dankzij de nieuwe vaardigheden hebben de vrouwen nu voldoende zelfvertrouwen om het leiderschap in hun gemeenschap op te eisen. Bijvoorbeeld de positie van dorpshoofd die tot dusver uitsluitend was weggelegd voor mannen die beschikten over grond."
Hoe voelt u zich nu met deze internationale onderscheiding?
"Ik voel me er echt door aangemoedigd en ben dan ook vastbesloten vrouwen en jongeren te blijven helpen weerbaarder worden tegen klimaatgerelateerde schokken. Ik blijf me inzetten voor ontwikkeling met als uitgangspunten mensenrechten, gendergelijkheid en voedselzekerheid en met respect voor de rechten en traditionele kennis van de gemeenschappen.
Mijn volgende doel is het project op te schalen en uit te rollen naar alle provincies van het land en door vrouwen geleide klimaatadaptatie-activiteiten te faciliteren en ondersteunen. Dat helpt me ook de inheemse kennis van vrouwen op het gebied klimaataanpassing te onderzoeken, toe te passen en te combineren met wetenschappelijke inzichten. Dit levert klimaatbestendig levensonderhoud en grotere voedselzekerheid op. Uiteindelijk draagt het allemaal bij aan de participatie van vrouwen zoals vastgesteld in de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG's) en de nationale ontwikkelingsplannen van Zambia."
De Gender Just Climate Solutions Awards werden ter gelegenheid van het 70-jarige bestaan van de Universele verklaring van de rechten van de mens op 10 december uitgereikt door Women and Gender Constituency tijdens de klimaatonderhandelingen in Katowice, Polen. Met de onderscheidingen wordt aandacht gevraagd voor genderrechtvaardigheid, om innovatieve initiatieven te ondersteunen en op te schalen waarbij rechtvaardigheid en duurzaamheid centraal staan.
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /Het JWH Initiative: ondersteuning van jonge leiders op milieugebied
Doel van het JWH-initiatief is het leiderschap van jongeren in milieuorganisaties te stimuleren via kleine persoonlijke beurzen om hun kennis, ervaring en opleiding te vergroten.
-
Dossier /Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve gevolgen ondervinden. Zij raken land kwijt door de komst van al deze bedrijven.
-
Dossier /Wetlands without Borders
Via het Wetlands without Borders-programma zetten we ons in voor duurzaam en maatschappelijk verantwoord beheer van het wetlandsysteem La Plata Basin in Zuid-Amerika.
-
Milieurechtvaardige praktijk /Niet-houten bosproducten (NTFPs)
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht van gemeenschappen. Deze producten zijn voor hen een bron van voedsel, water en inkomsten, maar hebben ook een culturele en spirituele betekenis.
-
Dossier /Communities Regreen the Sahel
In verschillende landen in de Sahel heeft de lokale bevolking uitgestrekte stukken land hersteld door dat wat spontaan uit de grond komt te verzorgen, en jonge gewassen en bomen te beschermen tegen vee en andere gevaren.
-
Dossier /Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA)
GAGGA bundelt de krachten van de vrouwenrechten- en milieubewegingen om een wereld te realiseren waarin vrouwen toegang hebben tot hun rechten op water, voedselveiligheid en een schone, gezonde en veilige omgeving.
-
Publicatie / 16 October 2025
-
Publicatie / 9 October 2025
-
Dossier /Internationale handel en investeringen met oog voor mens en milieu
Het netwerk van internationale handels- en investeringsverdragen is groot en onoverzichtelijk; Nederland alleen al heeft meer dan 70 bilaterale investeringsverdragen (BITs) en is betrokken bij de handels- en investeringsverdragen die de EU afsluit, zoals met de Zuid-Amerikaanse Mercosur-landen of met Indonesië.
-
Dossier /Versterken van milieurechtvaardige praktijken
Lokale gemeenschappen hebben dankzij hun nauwe band met hun leefomgeving vaak de beste ideeën voor een duurzaam gebruik en beheer van land, water en bossen. Deze milieurechtvaardige praktijken en processen herstellen ecosystemen en bestrijden klimaatverandering. Ze zijn daarmee essentieel voor het oplossen van de verschillende crisissen in de wereld, maar krijgen niet genoeg financiële en politieke steun.
-
Publicatie / 2 October 2025
-
Nieuws / 23 September 2025Met de ondemocratische splitsing van de EU-Mercosur deal laat Europa de kans schieten om voorop te lopen met rechtvaardige handel
De afgelopen tijd schreven vele kranten over de Brusselse haast om het handelsverdrag tussen de EU en de Zuid-Amerikaanse Mercosur landen te bezegelen. Volgens de Europese Commissie hoeven nationale parlementen daar niet mee in te stemmen, doordat ze het handelsgedeelte en het “politieke” gedeelte, hebben opgeknipt. Dit “splitsen” betekent dat het handelsdeel als EU-only besluit door de Europese Raad en het Europees Parlement kan worden goedgekeurd, terwijl nationale parlementen buitenspel staan en het politieke-samenwerkingsdeel op de lange baan gaat. Both ENDS en partners maken zich hierover grote zorgen en roepen de Nederlandse regering op om tégen dit akkoord uit oude doos te stemmen.
-
Dossier /Soja: handel in ontbossing
De groeiende vraag naar soja heeft negatieve gevolgen voor mens en milieu in Zuid-Amerika. Both ENDS wijst Nederlandse actoren in de soja-industrie op hun verantwoordelijkheid en werkt met partners aan duurzame en eerlijke alternatieven.
-
Nieuws / 9 September 2025Vereenvoudiging mag geen verzwakking betekenen: waarom de EUDR en andere milieuwetgeving sterk moeten blijven
Both ENDS waarschuwt dat het huidige debat over de “vereenvoudiging” van EU-milieuwetgeving geen excuus mag worden om broodnodige waarborgen te verzwakken of uit te stellen. In eerdere bijdragen aan de totstandkoming van de EU-verordening ontbossingsvrije producten (EUDR) bracht Both ENDS de stemmen van lokale en inheemse, bosafhankelijke gemeenschappen over, die de EU herhaaldelijk opriepen verantwoordelijkheid te nemen voor de grootschalige ontbossing die samenhangt met Europese import. Zij benadrukten hoe ontbossing de biodiversiteit vernietigt, klimaatstabiliteit ondermijnt en hun rechten, bestaansmiddelen en culturen aantast.
-
Dossier /Naar een sociaal en ecologisch rechtvaardige energietransitie
Om de klimaatcrisis aan te pakken moeten we dringend overschakelen van fossiele brandstoffen naar schone, hernieuwbare energie. Deze overgang gaat echter niet alleen over het veranderen van energiebronnen. Het vereist een inclusief en eerlijk proces dat systemische ongelijkheden en veeleisende consumptiepatronen aanpakt, dat prioriteit geeft aan ecologische en sociale rechtvaardigheid en dat fouten uit het verleden niet herhaalt.
-
Nieuws / 16 July 2025Vrouwen die opkomen voor gender- en klimaatrechtvaardigheid in Burkina Faso (Casestudie)
Het Women Environmental Programme Burkina Faso (WEP BF of WEP) is leidend in genderspecifieke klimaatsoplossingen, door de advocontwikkelingspositie rechtstreeks in de hand te leggen van boeren. "In Burkina Faso spelen vrouwen een cruciale rol in de landbouwproductie en het beheer van natuurlijke hulpbronnen, maar ze worden nog steeds geconfronteerd met systemische belemmeringen voor landeigenaarschap", legt een WEP-teamlid uit. "Ondanks de wettelijke bepalingen blijven diepgewortelde constitutionele normen de boventoon voeren, waardoor de toegang van vrouwen tot land beperkt blijft tot alleen het recht van de enkeling, dat bemiddeld moet worden door mannelijke familieleden."
-
Nieuws / 16 July 2025Vechten tegen milieutransfobie en sociale fragmentatie in Brazilië (Casestudie)
Met het oog op milieutransfobie, een vorm van discriminatie waarbij transseksuelen en genderspecifieke groepen in hoge mate worden getroffen door milieuvervuiling, worden uitgesloten van klimaatmaatregelen, en worden gestigmatiseerd en uitgesloten door milieubewegingen, is de Grupo Orgulho, Liberdade e Dignidade (GOLD) een moedige en visionaire kracht voor verandering in Brazilië. Het hart van deze beweging is Débora Sabará, de leider van GOLD, een travesti-activist die veel moeite heeft gedaan om de perspectieven en behoeftes van LGBTIQAPN+ (Lesbian, Gay, Biseksueel, Trans, Interseksueel, Queer, Aseksueel, Panseksueel, Niet-binair en andere identititeiten), Inheemse en Afro-Braziliaanse gemeenschappen centraal te stellen in de discussie over klimaatrechtvaardigheid.
-
Nieuws / 16 July 2025Juristen die landrechten verdedigen tegen winningsindustrieën en landroof in Mozambique (Casestudie)
In Mozambique is land meer dan alleen grondgebied. Het is de basis van levensonderhoud, cultuur en autonomie voor veel gemeenschappen. Wanneer er bedrijven arriveren die grote stukken land opeisen voor mijnbouw, olie-exploratie of landbouw, staan de bewoners voor grote uitdagingen om hun rechten te doen gelden. De Landwet van Mozambique (1997) geeft gemeenschappen gebruikersrechten, wat ervoor zorgt dat ze land kunnen inzetten voor hun eigen levensonderhoud of culturele doelen.
-
Nieuws / 16 July 2025De uitdagingen van klimaatverandering, genderongelijkheid en conflict
Dit door FCDO gesteunde project, onderdeel van het GAGGA-programma, bracht zes door vrouwen geleide, community-based organisaties van over de hele wereld samen om te onderzoeken hoe zij omgaan met de gecombineerde uitdagingen van klimaatverandering, genderongelijkheid en conflict. Via een benadering van Feminist Participatory Action Research documenteerden de organisaties strategieën variërend van landrechten-activisme tot klimaatresistente landbouw. Daarbij werd zichtbaar hoe industrieën, militarisering en patriarchale systemen uitsluiting en onveiligheid in de hand werken. Hun bevindingen informeren inmiddels beleidsmakers en donoren over de noodzaak om leiderschap van vrouwen aan de basis beter te ondersteunen. In onderstaande Q&A deelt projectleider Tamara Mohr meer over het onderzoek, de belangrijkste inzichten en de bredere impact ervan.
-
Dossier /Fair Green and Global Alliance (FGG)
Samen met maatschappelijke organisaties van over de hele wereld werkt de FGG Alliantie aan sociaal rechtvaardige, inclusieve en ecologisch duurzame samenlevingen in Nederland en het Zuiden.
