Vrouwen aan het front van klimaatactie: lokale kracht; wereldwijde verandering

We verwelkomden 80 partners uit 27 landen van over de hele wereld. 96% van hen waren meisjes, vrouwen, en trans-, intersekse- en non-binaire personen. Zij vertegenwoordigen gemeenschapsorganisaties, niet-gouvernementele organisaties, milieurechtvaardigheidsgroepen en vrouwenfondsen die zich inzetten op het snijvlak van vrouwenrechten, milieu en klimaatrechtvaardigheid.

Gedeelde strijd en strategieën
Het was indrukwekkend om de kracht, toewijding en veerkracht van deze groep te zien, horen en voelen – een groep die zo divers is, maar tegelijkertijd zo eensgezind in haar strijd, strategieën en voorstellen. Both ENDS werkt met sommigen van hen al meer dan 10 jaar samen via GAGGA. Anderen ontmoette ik voor het eerst, waaronder gemeenschapsorganisaties uit Ecuador, Peru, Mozambique en India – vrouwen die hun kennis, acties en oplossingen rond klimaatverandering hebben versterkt.

In onze gesprekken over de impact van hun werk in de afgelopen jaren, realiseerden velen zich dat ze de neiging hebben hun eigen prestaties te onderschatten – simpelweg omdat er nog zoveel te doen is. Maar het veranderen van lokaal klimaatbeleid, budgettoewijzingen, wetgeving of het beschermen en herstellen van bossen en mangroven kost jaren.

Vrouwen worden leiders
GAGGA laat zien dat de impact van het werk van deze vrouwen van een ander niveau is. Het is essentieel voor duurzame verandering op het kruispunt van vrouwenrechten en klimaat- en milieurechtvaardigheid. Vrouwen realiseren zich welke rol zij kunnen spelen. Ze worden sterker, ontwikkelen leiderschap, verbinden zich met andere groepen om gezamenlijk kennis op te bouwen, krijgen vertrouwen in besluitvormingsprocessen en mobiliseren hun gemeenschappen.

Het begint lokaal – in hun gemeenschappen en gemeenten. Ze spreken zich uit, delen ideeën en geven het goede voorbeeld. Veel vrouwen vertelden me hoe ze vroeger niet serieus werden genomen, maar nu worden benaderd als referentiepunt. Hun bijdragen worden op alle niveaus gevraagd. Ze worden gezien, gerespecteerd en zijn niet meer te negeren.

Dat is voor mij de basis van systeemverandering. Deze vrouwen worden met elke stap sterker. Ze spreken rechtstreeks met donoren, instellingen en overheden. En dit alles kost tijd. Het vereist het soort langetermijn- en flexibele ondersteuning die GAGGA biedt.

Zoals een van de partners het prachtig verwoordde tijdens de bijeenkomst:
“Wanneer vrouwen sterk zijn, is dat ook een vorm van zelfzorg en bescherming onderling – collectieve zorg. We kunnen niet alleen vooruit. We hebben weerstand geboden aan mannen, en zij hebben nu ingezien dat we sterk zijn – en nu zoeken zij vrouwen als bondgenoten.”

Van lokale oplossingen naar wereldwijde invloed
Het ondersteunen van deze krachtige lokale groepen en het verbinden van hun strijd en oplossingen met wereldwijde beleidsvorming heeft tot belangrijke successen geleid. Van het terugtrekken van ontwikkelingsbanken uit schadelijke damprojecten en het aandringen op verantwoorde uitstapstrategieën, tot het voorkomen van nieuwe mijnbouwprojecten die het milieu en gemeenschappen schaden. Bestaande en nieuwe klimaatinspanningen zijn ook verbeterd dankzij vrouwelijk leiderschap. Een krachtig voorbeeld hiervan is de promotie van gender-rechtvaardige klimaatsoplossingen zoals Analoge Bosbouw, nu gesteund door meer dan 40 vrouwen wereldwijd die ecologisch herstel leiden.

De rol van GAGGA en Both ENDS
De kerntaak van GAGGA en Both ENDS ligt in zowel financiële als niet-financiële ondersteuning van vrouwenrechten- en milieurechtvaardigheidsorganisaties die zich met klimaatvraagstukken bezighouden. Voor veel groepen is de steun van GAGGA – flexibel en langdurig – de enige financiering met deze essentiële kenmerken. De meeste andere financiering is gebonden aan vaste thema’s of vooraf bepaalde activiteiten, wat moeilijk is in een wereld waarin verandering de enige constante is.

Naast financiering creëert GAGGA ruimte voor leren en uitwisseling. De gesprekken tijdens de Global Meeting maakten duidelijk dat er een enorme behoefte is om van elkaar te leren. Both ENDS brengt ook pleitbezorgingsexpertise in en helpt bij het vormgeven en uitvoeren van gezamenlijke agenda’s met partners. Zo hebben Both ENDS en haar partners in de afgelopen tien jaar met succes gepleit voor meer lokale toegang tot financiering van het Green Climate Fund, dat de grassroots-niveau momenteel nauwelijks bereikt.

Daarnaast promoot GAGGA gender-rechtvaardige klimaatsoplossingen die veel meer zichtbaarheid, politieke erkenning en financiële steun verdienen – want dit zijn echte klimaatsoplossingen.

Een blijvende inzet
Ik besef dat dit uitdagende tijden zijn. Maar het ervaren van de dynamiek, de voorstellen en de energie tijdens de Global Meeting geeft mij een hernieuwd gevoel van betrokkenheid en verantwoordelijkheid. We moeten alle mogelijke manieren zoeken om dit werk voort te zetten, uit te breiden en te verdiepen.

Want voor mij is dit het perfecte voorbeeld van wat Both ENDS wil bereiken: Connecting People for Change.