Jaarverslag 2023

Both ENDS verlaat, samen met vele andere Nederlandse organisaties, het sociale media-platform X. In januari doen wij mee aan de campagne “#DetoX” van De Goede Zaak en Stem op een Vrouw. Wij hopen dat veel organisaties ons zullen volgen zodat de haat, misinformatie en ondermijning van de democratie op X minder ruimte krijgen. 

Vanaf 1 september 2016 is Paul Engel voorzitter van het bestuur van Both ENDS. Paul heeft er in zijn loopbaan altijd naar gestreefd om bij te dragen aan duurzame en inclusieve ontwikkeling. Zijn jarenlange ervaring en kennis van het werkveld van Both ENDS is dan ook van grote toegevoegde waarde.

Afgelopen zaterdag 10 december jl. werd Both ENDS' oprichter, bestuurslid en adviseur Irene Dankelman benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau vanwege haar inzet voor gemarginaliseerde groepen in de wereld. Both ENDS is zeer verheugd dat Irene erkend wordt in het werk dat ze heeft gedaan voor een eerlijke en duurzame wereld.

Karin van Boxtel (35) is de nieuwe directeur van milieu- en mensenrechtenorganisatie Both ENDS. Sinds het vertrek van de vorige directeur, Danielle Hirsch, gaf zij al tijdelijk leiding aan de organisatie samen met Annelieke Douma. Nu is ze definitief aangesteld om Both ENDS nog slagkrachtiger en toekomstbestendig te maken. Karin start op 1 september, tot die tijd blijft de huidige duo-directie op interimbasis actief.

Op 15 december organiseert Both ENDS samen met de Society for International Development (SID) de eerste Joke Waller-Hunter lezing. Partner van Both ENDS professor Vijay Paranjpye (India) zal praten over 'The contribution of agriculture and rural development to inclusive growth'.

Zoals velen die zich met internationale samenwerking bezighouden, heeft Both ENDS met nieuwsgierigheid uitgekeken naar het verschijnen van het laatste WRR rapport. 'Minder pretentie, meer ambitie'. Both ENDS heeft het rapport gelezen vanuit de eigen missie en kerncompetentie, namelijk het ondersteunen van maatschappelijke organisaties ten behoeve van ecologische duurzaamheid en sociale rechtvaardigheid.

Al meer dan dertig jaar werkt Both ENDS samen met partnerorganisaties over de hele wereld. Onze lange relaties met partners zijn gebaseerd op gedeelde waarden, respect en vertrouwen. Zo versterken we kennis, netwerken en maatschappelijke bewegingen, en zetten we ons gezamenlijk in voor een rechtvaardigere en duurzamere wereld. Wederzijds vertrouwen en respect betekenen ook dat we blijven innoveren met hoe de geldstromen lopen. Dare to Trust is daarin een nieuwe stap die Both ENDS en haar partners dit jaar hebben gezet. 

Dit jaar bestaat Both ENDS 25 jaar. Wat ooit is begonnen als een project ter ondersteuning en begeleiding van lokale organisaties die zich richten op milieu en ontwikkeling, is uitgegroeid tot een professionele netwerkorganisatie. Hieronder kunt u onze videoboodschap bekijken waarin Daniëlle Hirsch (directeur Both ENDS) terugblikt op de afgelopen 25 jaar en vooruitblikt op de toekomst.

Het recht op water en sanitatie is actueel. Zó actueel dat een workshop die onlangs in Oeganda werd gegeven over dat recht, de aandacht trok van de Oegandese televisie.  Tobias Schmitz, werkzaam bij Both ENDS en mede-organisator van de workshop, werd door hen geïnterviewd.

Both ENDS heeft ook in 2010 flink aan de weg getimmerd en veel dingen ten goede zien veranderen. Overheden, kennisinstellingen, maatschappelijke organisaties en bedrijven ontwikkelen steeds meer 'groene' strategieën. Maar in deze mondiale economie is duurzaamheid zeker nog geen vanzelfsprekendheid. Er is dus nog veel werk te verrichten, en Both ENDS gaat hiermee door. Lees ons jaarverslag om een beeld te krijgen van onze activiteiten in 2010.

Water is leven, letterlijk. Het is een essentieel onderdeel van ecosystemen, van de natuur, van de mens. Op veel plaatsen in de wereld wordt water echter oneerlijk en niet duurzaam verdeeld en gebruikt. Waterbeheer is doorgaans gericht op economische belangen op de korte termijn, op het maximaliseren van de winst van een handjevol welgestelden ten koste van mens en natuur. Deze dominante benadering van water en waterbeheer vindt haar oorsprong in de Europese industriële revolutie, en is via kolonialisme en globalisering wereldwijd de norm geworden. Maar volgens Melvin van der Veen en Murtah Shannon, waterexperts bij Both ENDS, zal deze benadering plaats moeten maken voor rechtvaardige, duurzame en inclusieve vorm van waterbeheer. Both ENDS werkt over de hele wereld samen met gemeenschappen en organisaties die zich hiervoor inzetten en ondersteunt deze.

In november 2011 organiseerde Both ENDS een Negotiated Approach workshop in Entebbe, Oeganda. Deelnemers uit Ethiopië, Ghana en Kenia werden geïntroduceerd met de onderhandelingsmethode die garandeert dat ook de lokale bevolking toegang behoudt tot de natuurlijk hulpbronnen, als water en land. Bij geschillen over de gebruiksrechten van een rivier, een meer of een stuk land brengt de Negotiated Approach beleidsmakers, onderzoekers, bedrijven en lokale NGO's om tafel. Samen werken zij aan duurzame oplossingen voor het gebruik van natuurlijke hulpbronnen.

Dinsdag 29 juni en donderdag 1 juli zendt het actualiteitenprogramma Netwerk twee items - Stroom stinkt! - uit over de herkomst van in Nederland gebruikte steenkolen. Veel Nederlandse energiemaatschappijen gebruiken voor de opwekking van stroom kolen uit ontwikkelingslanden als Zuid-Afrika en Colombia. De werkomstandigheden in de mijnen zijn vaak heel slecht en de winning heeft enorme gevolgen voor het lokale natuur- en leefmilieu. Landbouwgronden worden verwoest en grond- en drinkwater raken vervuild met chemicaliën gebruikt in de mijnen. Both ENDS' partners uit Zuid-Afrika en Colombia doen in de uitzending hun verhaal.

Grootschalige plannen van overheden of bedrijven kunnen vaak ingrijpende gevolgen hebben op kleine gemeenschappen en hun leefomgeving. Talloze mensen moeten verhuizen als er een stuwdam wordt aangelegd, bossen worden gekapt voor nieuwe snelwegen, vliegvelden of palmolieplantages. Beloofde compensatie blijft vaak uit of is onvolledig. Voor de lokale bevolking is bezwaar aantekenen tegen zulke plannen niet eenvoudig. Toch is het een gemeenschap in Oeganda gelukt om een eerlijke compensatie af te dwingen bij de overheid. Samen met de organisaties NAPE en AFIEGO, partners van Both ENDS en IUCN NL, heeft de gemeenschap voor elkaar gekregen dat ze na een gedwongen verhuizing recht heeft op een vergelijkbaar stuk land.

Tijdens het Goed Geld Gala 2012 van de Nationale Postcode Loterij heeft Both ENDS geld gekregen voor het project 'Een ongehoord verhaal'. In dit project werken wij samen met vijf netwerken van milieuorganisaties uit Zuid-Afrika, Brazilië, India, Zuid-Oost Azië en Oost Europa. Samen versterken wij kleine lokale organisaties en maken hun verhalen over wat er anders moet en hoe het anders kan, wereldkundig. Die verhalen laten zien hoe besluiten van de politiek en bedrijven hier, gevolgen hebben voor mensen die wonen langs de Mekong rivier, of in de bossen van Brazilië. Op die manier kunnen we samen de stappen nemen op zoek naar een duurzamere wereld.

DEN HAAG, 11 november 2024 - Vandaag publiceerde de Nederlandse regering haar beleid voor de toekomstige samenwerking met ontwikkelingsorganisaties, zowel in Nederland als daarbuiten. PVV-minister Reinette Klever zet de bijl in deze financiering: zij heeft besloten om het budget voor steun aan het internationale maatschappelijk middenveld met meer dan tweederde in te krimpen: van grofweg 1,4 miljard naar 0,4 miljard euro in de periode 2026 tot 2030. Dit heeft grote gevolgen voor kritische geluiden in binnen- en buitenland, in een tijd dat de speelruimte van maatschappelijke organisaties wereldwijd toch al steeds kleiner wordt. Karin van Boxtel, directeur van milieu- en mensenrechten organisatie Both ENDS: “Dit is een ongekende stap in precies de verkeerde richting. Maatschappelijke organisaties zijn essentieel voor duurzame en sociale verandering wereldwijd. Internationale bewegingen vervullen meerdere, onmisbare rollen: als waakhond van de rechtsstaat, als aanjager van verandering, en als tegenkracht tegen autoritaire tendensen. Het afzwakken van de steun hieraan, is een veelzeggend signaal.”

Na acht jaar bestuursvoorzitter te zijn geweest geeft Paul Engel het stokje door aan Leida Rijnhout. In dit duo-interview kijken we terug en vooruit met de beide voorzitters. Paul Engel, afzwaaiend bestuursvoorzitter, steekt meteen enthousiast van wal: “Deze organisatie bedenkt zelf wat ze doen en dat doen ze heel goed. Als bestuur helpen we en hebben we -op afstand- een paar lijntjes om daarbij te ondersteunen”. Een gesprek over voorop lopen in de systeemverandering en het samenwerken over heel de wereld.

Water is het belangrijkste element in klimaatverandering. Veranderingen in neerslag, het smelten van ijs, rivieren die anders gaan stromen, meer droogte en overstromingen en het stijgen van de zeespiegel, allemaal beïnvloeden ze het leven in steden en op het platteland. En dat geldt zowel voor de westerse wereld als voor zich ontwikkelende landen. Het boek: 'Adaptation to Climate Change through Water Management: Capacity, Equity and Sustainability' geeft een overzicht van de steeds toenemende kennis en ervaring van over de hele wereld in het omgaan met klimaatverandering en dus met andere watersituaties. Het beschrijft problemen en oplossingen van lokale gebruikers van het water die die grote veranderingen te lijf moeten.