Vereenvoudiging mag geen verzwakking betekenen: waarom de EUDR en andere milieuwetgeving sterk moeten blijven
Both ENDS waarschuwt dat het huidige debat over de “vereenvoudiging” van EU-milieuwetgeving geen excuus mag worden om broodnodige waarborgen te verzwakken of uit te stellen. In eerdere bijdragen aan de totstandkoming van de EU-verordening ontbossingsvrije producten (EUDR) bracht Both ENDS de stemmen van lokale en inheemse, bosafhankelijke gemeenschappen over, die de EU herhaaldelijk opriepen verantwoordelijkheid te nemen voor de grootschalige ontbossing die samenhangt met Europese import. Zij benadrukten hoe ontbossing de biodiversiteit vernietigt, klimaatstabiliteit ondermijnt en hun rechten, bestaansmiddelen en culturen aantast.
De EUDR werd aangenomen als antwoord op deze oproepen en vormt een cruciale stap om het Europese consumptiepatroon in lijn te brengen met mondiale duurzaamheid. Maar de lopende discussie over herziening of “stroomlijning” van de vereisten dreigt jaren van vooruitgang teniet te doen. Elk uitstel of elke afzwakking zou een hoge prijs hebben: voortdurende grootschalige ontbossing, zwaardere mensenrechtenschendingen en toenemende CO₂-uitstoot. Lokale gemeenschappen, die nu al in de frontlinie van ontbossing en klimaatverandering staan, kunnen zich geen verdere vertraging veroorloven.
Both ENDS benadrukt dat EU-wetgeving zoals de EUDR geen buitensporige bureaucratie is, maar een manier om rechtszekerheid te bieden, eerlijke concurrentie te garanderen en echte verantwoording mogelijk te maken in complexe mondiale handelsketens. Afzwakking van deze regels zou bedrijven die al hebben geïnvesteerd in naleving benadelen, terwijl bedrijven die duurzaamheid negeren juist beloond worden.
De prioriteit moet niet liggen bij deregulering, maar bij effectieve uitvoering, handhaving en steun aan actoren, vooral inheemse volkeren en maatschappelijke organisaties, die dagelijks, vaak met groot persoonlijk risico, bossen verdedigen. De EU moet investeren in digitale innovatie, capaciteitsopbouw, inspecties en betekenisvolle betrokkenheid van belanghebbenden.
Getuigenissen van partners van Both ENDS laten de harde realiteit zien: inheemse leiders die te maken krijgen met intimidatie en geweld omdat zij illegale houtkap tegengaan; vrouwen die de toegang tot schoon water, voedsel en medicinale planten verliezen doordat bossen plaatsmaken voor soja en palmolie; en hele gemeenschappen die zonder toestemming worden verdreven. In Brazilië bijvoorbeeld heeft de Europese vraag naar rundvlees en soja rechtstreeks bijgedragen aan ontbossing in de Cerrado en het Amazonegebied, waardoor iconische soorten zoals de jaguar en de reuzenmiereneter bedreigd worden, terwijl traditionele volkeren worden verdreven (RAISG, 2022).
Wetenschappelijke beoordelingen bevestigen de urgentie. Het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC, 2022) benadrukt dat het stoppen van ontbossing een van de meest effectieve strategieën voor mitigatie is, terwijl het Intergovernmental Science-Policy Platform on Biodiversity and Ecosystem Services (IPBES, 2019) landgebruiksverandering aanwijst als de belangrijkste oorzaak van wereldwijde biodiversiteitsverlies. Het verzwakken of uitstellen van de EUDR zou daarom leiden tot meer uitstoot, verdere achteruitgang van biodiversiteit en mensenrechtenschendingen.
De dringende boodschap van ook de bosgemeenschappen is duidelijk: ambitie mag niet worden opgeofferd onder het mom van vereenvoudiging.
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /Soja: handel in ontbossing
De groeiende vraag naar soja heeft negatieve gevolgen voor mens en milieu in Zuid-Amerika. Both ENDS wijst Nederlandse actoren in de soja-industrie op hun verantwoordelijkheid en werkt met partners aan duurzame en eerlijke alternatieven.
-
Dossier /Wetlands without Borders
Via het Wetlands without Borders-programma zetten we ons in voor duurzaam en maatschappelijk verantwoord beheer van het wetlandsysteem La Plata Basin in Zuid-Amerika.
-
Publicatie / 17 november 2025
-
Milieurechtvaardige praktijk /Niet-houten bosproducten (NTFPs)
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht van gemeenschappen. Deze producten zijn voor hen een bron van voedsel, water en inkomsten, maar hebben ook een culturele en spirituele betekenis.
-
Dossier /Handelsverdragen
Handelsverdragen hebben vaak niet alleen vergaande gevolgen voor de economie van een land, maar ook voor mens en milieu. Vooral de meest kwetsbare groepen zijn de dupe van internationale handelsverdragen.
-
Publicatie / 16 oktober 2025
-
Dossier /Internationale handel en investeringen met oog voor mens en milieu
Het netwerk van internationale handels- en investeringsverdragen is groot en onoverzichtelijk; Nederland alleen al heeft meer dan 70 bilaterale investeringsverdragen (BITs) en is betrokken bij de handels- en investeringsverdragen die de EU afsluit, zoals met de Zuid-Amerikaanse Mercosur-landen of met Indonesië.
-
Nieuws / 23 september 2025Met de ondemocratische splitsing van de EU-Mercosur deal laat Europa de kans schieten om voorop te lopen met rechtvaardige handel
De afgelopen tijd schreven vele kranten over de Brusselse haast om het handelsverdrag tussen de EU en de Zuid-Amerikaanse Mercosur landen te bezegelen. Volgens de Europese Commissie hoeven nationale parlementen daar niet mee in te stemmen, doordat ze het handelsgedeelte en het “politieke” gedeelte, hebben opgeknipt. Dit “splitsen” betekent dat het handelsdeel als EU-only besluit door de Europese Raad en het Europees Parlement kan worden goedgekeurd, terwijl nationale parlementen buitenspel staan en het politieke-samenwerkingsdeel op de lange baan gaat. Both ENDS en partners maken zich hierover grote zorgen en roepen de Nederlandse regering op om tégen dit akkoord uit oude doos te stemmen.
-
Nieuws / 22 september 2025EU-Indonesië handelsakkoord bedreigt gemeenschappen en milieu
Op 23 september hebben de Europese Unie en Indonesië hun onderhandelingen over de EU-Indonesië Comprehensive Economic Partnership Agreement (CEPA) afgerond, een vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Indonesië. Both ENDS hekelt deze overeenkomst omdat deze de belangen van bedrijven boven die van lokale gemeenschappen en het milieu stelt.
-
Nieuws / 11 september 2025EU-Mercosur: kleine plus voor bbp, grote vraagtekens voor boeren en democratie
Een recent rapport van Wageningen Economic Research (WER) over de economische gevolgen van de handelsovereenkomst tussen de EU en Mercosur bevestigt wat maatschappelijke organisaties, beleidsmakers en vakbonden al jaren signaleren: deze overeenkomst biedt geen evenwichtig perspectief voor boeren en milieu. In plaats daarvan vergroot zij machtsongelijkheid en schuift zij lasten af op (kleinschalige) boeren. Bovendien dreigt de deal niet-duurzame praktijken te versterken die de klimaattransitie en het oplossen van milieuproblemen in zowel de EU als de Mercosur-landen bemoeilijken.
-
Dossier /Naar een sociaal en ecologisch rechtvaardige energietransitie
Om de klimaatcrisis aan te pakken moeten we dringend overschakelen van fossiele brandstoffen naar schone, hernieuwbare energie. Deze overgang gaat echter niet alleen over het veranderen van energiebronnen. Het vereist een inclusief en eerlijk proces dat systemische ongelijkheden en veeleisende consumptiepatronen aanpakt, dat prioriteit geeft aan ecologische en sociale rechtvaardigheid en dat fouten uit het verleden niet herhaalt.
-
Blog / 17 juli 2025Een drama voor boeren hier én daar
Het handelsakkoord met Zuid-Amerika is slecht voor boeren, klimaat en biodiversiteit, hier én daar: tijd om dit akkoord definitief van tafel te vegen, vindt Fernando Hernandez, senior beleidsmedewerker handel en investeringen van Both ENDS. -
Dossier /Fair Green and Global Alliance (FGG)
Samen met maatschappelijke organisaties van over de hele wereld werkt de FGG Alliantie aan sociaal rechtvaardige, inclusieve en ecologisch duurzame samenlevingen in Nederland en het Zuiden.
-
Publicatie / 1 juli 2025
-
Milieurechtvaardige praktijk /Analog Forestry
Analog forestry is een vernieuwende aanpak voor het ecologisch herstel van gedegradeerd land. Natuurlijke bossen worden gebruikt als voorbeeld voor ecologisch duurzame landschappen, die bijdragen aan de maatschappelijke en economische behoeftes van lokale gemeenschappen.
-
Milieurechtvaardige praktijk /Agro-ecologie
Agro-ecologie is een verzamelnaam voor een set landbouwtechnieken, een wetenschapsgebied en een sociale beweging. Het doel van agro-ecologie is het transformeren van voedselsystemen ten behoeve van meer ecologische duurzaamheid, sociale rechtvaardigheid en weerbaarheid. Both ENDS en CSO-partners over heel de wereld ondersteunen boeren en veehouders die agro-ecologie toepassen, zowel bij de uitvoering ervan als bij het verkrijgen van politieke en financiële steun.
-
Brief / 3 maart 2025
Input for FMO’s “investment approach to responsibly managed forest plantations”
Both ENDS has been asked by FMO to comment on its draft investment approach to responsibly managed forest plantations. To follow are a number of observations and recommendations, partially informed by Both ENDS long legacy of working in the forest & land arena, in dialogue with international donors, philanthropic foundations, companies, certification bodies and notably with forest dependent communities and other land users.
-
Voor de pers / 18 februari 2025Trade deal fueling resource grab? 120+ groups from Europe and Indonesia sound the alarm
Dit persbericht is alleen beschikbaar in het Engels
-
Nieuws / 22 januari 2025 -
Milieurechtvaardige praktijk /Farmer Managed Natural Regeneration
In verschillende landen in de Sahel heeft de plaatselijke bevolking grote stukken gedegradeerd land hersteld door spontaan opkomende spruiten van bomen te verzorgen. Zij doen dit volgens een techniek die 'Farmer Managed Natural Regeneration' (FMNR) genoemd wordt, oftewel 'door boeren beheerde natuurlijk regeneratie'.
