Both ENDS
Onder het mom van een 'Natural Resource Management Project', gefinancierd door de Wereldbank, is de Keniaanse Forest Service opnieuw begonnen met de gedwongen uitzetting van de inheemse Sengwer bevolking. Zij worden van hun voorouderlijk land in de heuvels van Kerangany verjaagd en hun huizen worden platgebrand. Dit werd op 2 maart geconstateerd door een onderzoeksteam dat door het eigen inspectiepanel van de Wereldbank was uitgezonden.
De Senaat van de Verenigde Staten heeft een brief gestuurd aan de Amerikaanse minister van Financiën, om erop aan te dringen dat de Wereldbank haar eigen sociale en milieuregels strenger handhaaft. Deze regels, de zogenaamde ‘safeguards’, zijn bedoeld om te voorkomen dat projecten van de Wereldbank sociale en milieuschade veroorzaken. De safeguards dreigen nu te worden afgezwakt en worden bovendien niet altijd nageleefd, en daarom informeerde Pieter Jansen van Both ENDS samen met mensen van verschillende partnerorganisaties uit de hele wereld zowel Republikeinen als Democraten in het Amerikaanse Congres over de onbedoelde effecten van de investeringen van de Wereldbank op lokale gemeenschappen. Met resultaat, getuige de brief.
Deze week heeft Both ENDS, samen met 16 andere milieu- en mensenrechtenorganisaties van over de hele wereld een persbericht uitgebracht als reactie op de conceptversie ‘safeguard policies’ van de Wereldbank. Dat zijn de sociale –en milieucriteria waar een project aan moet voldoen wil het in aanmerking komen voor financiering van de Wereldbank. In juli 2014 was al een eerdere conceptversie uitgebracht die fel werd bekritiseerd door academici, experts van de Verenigde Naties, verscheidene banken en het maatschappelijk middenveld. Zij hekelen het nieuwe beleid van de Wereldbank, dat regels versoepelt voor projecten die in de toekomst uitgevoerd worden met financiering van de Wereldbank.
Het Amerikaanse Congres heeft een brief aan de US Treasury (het Amerikaanse Ministerie van Financiën) gestuurd, waarin staat dat de sociale- en milieucriteria voor investeringen van de Wereldbank, de zogenaamde ‘safeguards’ zeker niet zwakker mogen worden dan ze nu zijn. Het Congres vindt dan ook dat de Treasury zich daartegen moet verzetten. Dat is een enorme opsteker voor maatschappelijke organisaties van over de hele wereld – waaronder Both ENDS - die zich al jaren inzetten voor handhaving en zelfs verbetering van de huidige criteria waaraan investeringen van de Wereldbank moeten voldoen.
De VS lopen niet altijd in de voorhoede als het gaat om bescherming van mensenrechten en milieu in ontwikkelingslanden, maar soms wel. Nederland heeft zich kortgeleden aangesloten bij het ‘klimaatinitiatief’ van President Obama, waarin wordt aangestuurd op het stopzetten van het financieren van kolencentrales met publiek geld. Maar de VS gaan veel verder dan dat: Amerikaanse bewindvoerders bij internationale financiële instellingen zoals de Wereldbank moeten volgens de ‘Appropriations Bill’ tegen projecten stemmen die grote dammen, industriële houtkap of mijnbouwprojecten in tropische bossen steunen. Wij roepen Minister Ploumen op om ook dit deel van de Amerikaanse wetgeving te volgen!
Op 23 juli aanstaande vergadert de Wereldbank over haar ‘safeguards’: criteria waaraan een project moet voldoen om in aanmerking te komen voor een lening of een investering. De Wereldbank herziet in de komende maanden haar sociale en milieu-gerelateerde safeguards en volgens Both ENDS medewerker Pieter Jansen liggen daar kansen om de bank ertoe te bewegen ze aan te scherpen. Mens en natuur zullen daardoor in de gebieden waar de Wereldbank investeert beter worden beschermd. Maar als de Wereldbank besluit de safeguards juist te versoepelen zullen haar investeringen meer negatieve gevolgen hebben voor lokale bevolkingsgroepen en hun leefomgeving. Maatschappelijke organisaties hebben al vaker hun zorgen geuit, maar nu het bijna de 23ste is, doet Pieter nog één poging om het bestuur van de Wereldbank te wijzen op haar verantwoordelijkheid: namens Both ENDS verstuurde hij een brief met aanbevelingen aan Frank Heemskerk, de Nederlandse bewindvoerder van de Wereldbank. We stelden Pieter een aantal vragen.
Het is oktober: tijd voor de jaarvergadering van de Wereldbank in Washington DC. Hét moment voor de Bank om haar jaarcijfers en toekomstplannen te presenteren aan de buitenwereld. Voor NGOs een goed moment om te praten met de bewindvoerders en andere relevante medewerkers van de Bank over toekomstig beleid. Ook Pieter Jansen van Both ENDS is in Washington. Samen met drie afgevaardigden van lokale organisaties in het Zuiden: Yu Chen van Green Watershed uit China, Mayra Tenjo van ILSA uit Colombia en Ram Wangkheirakpam van NEPA uit India. Hun voornaamste doel is om het belang van sociale- en milieu voorschriften waaraan de investeringen van de Wereldbank moeten voldoen, de zogeheten ‘safeguards’, te onderstrepen en hoog op de agenda te zetten.
Onlangs heeft de Wereldbank aangekondigd haar sociale en -milieu voorschriften, de zogeheten ‘safeguards’, te wijzigen. De safeguards gelden niet alleen voor de investeringen van de Wereldbank, maar worden vaak ook door andere banken en kredietverstrekkers in de wereld overgenomen. “Als de Wereldbank de voorschriften wijzigt, kan dat dus wereldwijd grote gevolgen hebben!”, waarschuwt Pieter Jansen. Hij was afgelopen dinsdag namens Both ENDS in Brussel om in een consultatiegesprek van de Wereldbank met Europese maatschappelijke organisaties zijn visie te geven op de geplande wijzigingen.
De Wereldbank stemt nog vóór het eind van 2011 over het invoeren van een nieuw leeninstrument: 'Program for Results' (afgekort P4R). Hiermee wil de Wereldbank beter tegemoetkomen aan de wensen van ontwikkelingslanden en tegelijkertijd haar reikwijdte vergroten door geld van publieke en private donoren bij elkaar te brengen in sectorale programma's. NGO's van over de hele wereld, maar ook het bedrijfsleven en verschillende regeringen hebben zorgen geuit over P4R, omdat een groot aantal standaarden zal worden losgelaten met mogelijk aanzienlijke negatieve gevolgen voor mens en milieu. Daarom stelde een aantal organisaties een brief op aan de Wereldbank waarin zij hun zorgen over P4R beargumenteren.