De afgelopen 15 jaar heeft de productie van palmolie een enorme vlucht genomen. Hoe kan het ook anders: palmolie, geperst uit de vruchten van de oliepalm, is goedkoop en wordt gebruikt voor heel veel verschillende producten. Het zit in ijs, chocola, margarine en sauzen, maar ook in verzorgings- en cosmeticaproducten zoals lippenstift, wasmiddel, tandpasta en zeep en in biobrandstof. Helaas kleven er nogal wat bezwaren aan de toenemende vraag naar palmolie: grootschalige ontbossing, milieuvervuiling, 'landjepik' en bovenal mensenrechtenschendingen zijn in de landen waar palmolie wordt geproduceerd aan de orde van de dag.
Alfred Lahai Brownell, de directeur van onze Liberiaanse partnerorganisatie Green Advocates heeft eind april de prestigieuze Goldman Environmental Prize gewonnen. Hij kreeg de prijs voor zijn inzet om het Liberiaanse regenwoud te beschermen tegen palmolieconcessies. Both ENDS heeft met Alfred Brownell en zijn organisatie gewerkt rond het indienen van een klacht tegen palmoliebedrijf GVL.
De productie van palmolie gaat vaak gepaard met ontbossing, milieuvernietiging en landroof. Lokale gemeenschappen en activisten die zich daartegen verzetten worden vervolgens vaak bedreigd. Om deze problemen te lijf te gaan heeft de RSPO de afgelopen maanden belangrijke stappen gezet.
Al ruim twee maanden staan grote delen van het regenwoud op Sumatra, Kalimantan en andere Indonesische eilanden in brand. Elk jaar weer wordt bos in brand gestoken om plaats te maken voor palmolieproductie; Illegaal en volstrekt onwenselijk natuurlijk. Dit jaar slaat het vuur nog heftiger om zich heen dan normaal omdat de regentijd veel te lang op zich laat wachten. Gigantische rookontwikkeling - waar zelfs buurlanden Maleisië en Singapore veel last van hebben - ernstige ademhalingsproblemen en zelfs doden onder de eigen bevolking zijn enkele directe gevolgen. Paul Wolvekamp van Both ENDS is nauw betrokken bij de problematiek rond de palmolieproductie.
In het hart van Liberia schrijft de Western Region Women Network Association (WERWONA) een verhaal over veerkracht, belangenbehartiging en transformatie. In september 2022 begon WERWONA — met steun van het Sustainable Development Institute, een partner van Both ENDS — aan haar missie vrouwelijke leiders en gemeenschappen in de county's Bomi, Grand Cape Mount en Gbarpolu te helpen hun rechten op land en natuurlijke grondstoffen terug te claimen. Dit laat zien hoe de samenwerking tussen Both ENDS en lokale organisaties bijdraagt aan positieve veranderingen in Liberia.
De productie van palmolie wordt vaak in verband gebracht met landroof, mensenrechtenschendingen, grootschalige monoculturen en ernstige milieuschade. Over goede voorbeelden in de palmoliesector hoor je weinig, maar gelukkig zijn ze er wel. Bedrijven zoals Musim Mas en Bumitama in Indonesië zijn voorlopers in de overgang naar een meer duurzame en sociaal verantwoordelijke palmolieproductie. Onlangs was mevrouw Lim Sian Choo, hoofd maatschappelijk verantwoord ondernemen van Bumitama, in Nederland voor een informeel overleg met AidEnvironment en Both ENDS. Hierbij waren ook vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, andere NGO's en de overheid aanwezig om te leren van de stappen die Bumitama heeft genomen om duurzaam te worden.
In 2005 benaderde een palmoliebedrijf de inwoners van het dorpje Kiungkang in West-Kalimantan, Indonesie. Ze boden aan om hun boerderijtjes om te vormen tot kleine oliepalmbedrijfjes. Veel boeren stemden in vanwege de hoge maandinkomens die het bedrijf hen voorspiegelde. Helaas blijkt deze palmoliedroom niet meer te zijn dan een illusie.