Gemeenschappen en internationaal consortium presenteren gemeenschapsgeleid plan voor natuurgebaseerde adaptatie aan zeespiegelstijging in kustgebieden van Bangladesh
Lokale gemeenschappen in de zuidwestelijke kustregio van Bangladesh hebben -samen met een internationaal consortium waaronder Uttaran, CEGIS en Both ENDS- een door de gemeenschap geleid plan gepresenteerd om klimaatverandering en de versnellende zeespiegelstijging het hoofd te bieden via natuurgebaseerde adaptatie. The People’s Plan for Upscaling Ecosystem-Based Adaptation schetst een opschaalbare strategie, geworteld in lokaal eigenaarschap en generaties aan ervaringskennis. Centraal staat Community-Based Tidal River Management (CBTRM), een bewezen aanpak die wateroverlast vermindert, landophoging stimuleert en ecologisch evenwicht herstelt door samen te werken met natuurlijke getijden- en sedimentprocessen.
Zuidwest-Bangladesh, een van ’s werelds meest klimaatkwetsbare delta’s, kampt al jaren met chronische wateroverlast. Door opslibbing stijgen rivierbeddingen en verslechtert de natuurlijke afwatering, waardoor dorpen langdurig onder water staan. Gewassen mislukken, wegen en markten worden onbegaanbaar, drinkwatervoorraden raken aangetast en veel families zijn gedwongen tot seizoensmigratie. Zeespiegelstijging, verzilting, bodemdaling en steeds zwaardere cyclonen versterken deze effecten in rap tempo.
Het nieuwe People’s Plan biedt een haalbare, door de gemeenschap gedragen routekaart om deze druk het hoofd te bieden door getijdenprocessen te herstellen en natuurlijke sedimentatie te benutten voor landophoging en weerbaarheid. Met steun van het Global EbA Fund weerspiegelt het plan een brede internationale samenwerking die zich inzet voor het versterken van gemeenschapsgeleide klimaatadaptatie. Het bouwt voort op de diepgewortelde kennis en jarenlange praktijken van de inwoners van de Betna- en Morirchap–Labangabati-rivierbekkens, in het bijzonder hun ervaring om in harmonie met de getijden te leven.
“Wat dit plan uniek maakt, is dat de gemeenschappen zelf de drijvende kracht zijn,” zegt Melvin van Veen van Both ENDS, lid van het consortium. “Zij leven met de gevolgen van wateroverlast en weten precies welke oplossingen duurzaam en eerlijk zijn.”
CBTRM laat sedimentrijk getijdenwater gecontroleerd instromen in aangewezen gebieden voor natuurlijke ophoging en drainage. Hierdoor kan land op natuurlijke wijze omhoogkomen, cruciaal in een regio waar de zeespiegelstijging traditionele technische oplossingen inhaalt, terwijl bestaande polderinfrastructuur wordt versterkt in plaats van vervangen. Als een natuurgebaseerde aanpak, geworteld in participatie en lokaal eigenaarschap, sluit CBTRM aan op nationale inspanningen zoals rivieruitdiepingsprogramma’s en het Bangladesh Delta Plan 2100.
De betekenis van CBTRM reikt verder dan Bangladesh. Nederlandse experimenten met wisselpolders, gericht op natuurlijke deltavorming, weerspiegelen een groeiende wereldwijde erkenning dat natuurgebaseerde en maatschappelijk gedragen strategieën essentieel zijn voor adaptatie aan zeespiegelstijging. CBTRM biedt een gemeenschapsgeleid model met lessen voor delta’s wereldwijd, inclusief Nederland.
Op 1 december komen ontwikkelingspartners en multilaterale banken bijeen om steun te verkennen voor de volgende fase: haalbaarheids- en ESIA-studies; institutionalisering van het inclusieve governancemodel uit het People’s Plan, waaronder gemeenschapsgeleide compensatiemechanismen; en het ontwikkelen van alternatieve en aanvullende inkomensopties tijdens en na de uitvoering. Steun voor deze fase zou een belangrijke stap betekenen richting klimaatbestendige ontwikkeling in de delta van Bangladesh.
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Milieurechtvaardige praktijk /De Negotiated Approach: inclusief en duurzaam watermanagement
De Negotiated Approach werkt van onderaf. Deze aanpak geeft gemeenschappen een stem bij het beheer van rivieren, waarborgt eerlijk en duurzaam gebruik van het water en voorkomt aantasting van kwetsbare ecosystemen.
-
Publicatie / 27 november 2025
-
Dossier /Wetlands without Borders
Via het Wetlands without Borders-programma zetten we ons in voor duurzaam en maatschappelijk verantwoord beheer van het wetlandsysteem La Plata Basin in Zuid-Amerika.
-
Dossier /Versterken van milieurechtvaardige praktijken
Lokale gemeenschappen hebben dankzij hun nauwe band met hun leefomgeving vaak de beste ideeën voor een duurzaam gebruik en beheer van land, water en bossen. Deze milieurechtvaardige praktijken en processen herstellen ecosystemen en bestrijden klimaatverandering. Ze zijn daarmee essentieel voor het oplossen van de verschillende crisissen in de wereld, maar krijgen niet genoeg financiële en politieke steun.
-
Publicatie / 1 juli 2025
-
Nieuws / 23 juni 2025Wie heeft baat bij een betere bescherming van onze oceanen?
De oceaan komt versterkt uit de VN-Oceaanconferentie in Nice. Met meer landen die een verbod op diepzeemijnbouw steunen, meer beschermde gebieden in de oceaan en meer beloften van actie tegen vervuiling. Vraag is nu of landen de daad ook bij het woord zullen voegen. Want de oceaanbeweging staat tegenover een kamp van machtige belangen.
Dit artikel is bij MO*Magazine verschenen en staat in het Engels op onze website.
-
Dossier /Inclusieve wegen naar duurzaam en gezond voedsel voor iedereen
Overal ter wereld produceren kleinschalige boerinnen en boeren voedsel op een duurzame en inclusieve manier. Ze werken samen met de natuur en met elkaar, en voorzien hun gezinnen en gemeenschappen van voldoende en gezond voedsel. Deze manier van produceren staat echter overal onder druk door grootschalige landbouw en het wereldwijd dominante industriële voedselsysteem. Samen met onze partners
probeert Both ENDS het tij te keren ten gunste van duurzame, lokale praktijken die meestal 'agro-ecologisch' of 'natuurinclusief' worden genoemd. Waarom onze
focus daarop? Agro-ecologische praktijken zijn klimaatbestendig, inclusief en vergroten de mogelijkheden voor gemeenschappen overal ter wereld om duurzaam in hun voedsel te voorzien. -
Blog / 31 maart 2025Internationale samenwerking en solidariteit zijn in het belang van Nederland én Afrika
Door Melvin van der VeenDeze blog is bij Vice Versa verschenen.
-
Nieuws / 21 maart 2025Koninklijk paar bezoekt Thogoto Forest: groene oase aan de rand van Nairobi
Koning Willem-Alexander en Koningin Máxima hebben afgelopen dinsdag een bezoek gebracht aan het Thogoto Forest, als onderdeel van hun staatsbezoek aan Kenia. Ze hebben er kunnen zien wat de impact is van het werk van onze partner MCDI in het gebied: een hersteld bos, schoon water en boeren die hun levensonderhoud kunnen verdienen met de verkoop van hun agroecologische producten.
-
Publicatie / 16 januari 2025
-
Blog / 29 augustus 2024Lokale actie voor veerkrachtige draslanden en oeverlanden in het stroomgebied van de Athi rivier in Kenia
Door Melvin van der Veenen Kyra Pohlan
This blog is written in English.
-
Externe link / 2 juli 2024 -
Publicatie / 2 juli 2024
-
Pathway /Pleidooi voor rechtvaardig beleid wereldwijd
Ons doel is om systemische verandering te bewerkstelligen op alle niveaus van sociale, politieke en economische instellingen, zodat deze onvoorwaardelijk de mensenrechten en de planetaire grenzen respecteren. Dit vereist beleidscoherentie en consistente besluitvorming in alle sectoren – van handel, financiën en energie tot voedselproductie, landbouw, klimaatactie en waterbeheer – en in alle geledingen van de samenleving, van individu tot nationaal niveau.
-
Nieuws / 22 januari 2024Is de reputatie van Nederland als wereldleider op het gebied van waterkennis terecht?
Nederland is een grote speler in de mondiale watersector, maar niet zelden leiden onze investeringen tot mensenrechtenschendingen en milieuproblemen in de landen waar ze plaatsvinden. Aan welke knoppen kan een nieuw Kabinet draaien om de Nederlandse voetafdruk in het buitenland te verkleinen? Ellen Mangnus ging daarover in gesprek met verschillende experts: vandaag deel 3.
-
Nieuws / 21 december 2023Nederland is zeker niet roomser dan de paus
Nederland is in eigen land vrij goed op weg met de energietransitie, maar ons land blijft Nederlandse investeringen in fossiele projecten elders stimuleren. Dat is natuurlijk niet in lijn met de klimaatdoelen en dit soort projecten veroorzaken bovendien flinke problemen in de landen waar ze plaatsvinden. Aan welke knoppen kan een nieuw Kabinet draaien om de Nederlandse voetafdruk in het buitenland te verkleinen? Ellen Mangnus ging daarover in gesprek met verschillende experts: vandaag deel 2.
-
Nieuws / 18 december 2023Aanbevelingen voor Nederlands buitenlandbeleid dat werkt voor mensen en milieu
De Tweede Kamerverkiezingen zijn voorbij, het stof is enigszins neergedaald. Hoe het ook gaat eindigen, één ding valt op: het gaat in Nederland vooral over Nederland, het buitenland is nauwelijks een thema in de verkiezingen en de formatie. Sterker nog, sommige winnaars in de verkiezingen zouden zich het liefst juist verder afschermen van de wereld om ons heen.
-
Nieuws / 14 december 2023Nederland kan agrarische voetafdruk drastisch verkleinen
Both ENDS kijkt in de weken na de verkiezingen waar de politiek in de komende jaren op kan sturen om de Nederlandse voetafdruk over de grenzen te verkleinen en het Nederlandse buitenlandbeleid juist te laten werken voor mens en milieu. Dat doen we door in vier dubbelinterviews met steeds een eigen expert en iemand van buiten de organisatie.
-
Nieuws / 15 november 2023Het versterken van sociale bewegingen voor inclusief waterbeheer in Bangladesh
In de delta's van Bangladesh, die erg overstromingsgevoelig zijn, zetten mensen al generaties lang hun natuurlijke omgeving naar hun hand om landbouwproductie mogelijk te maken. Gedurende het grootste deel van het jaar werd door middel van tijdelijke ophogingen het getijdewater uit de uiterwaarden gehouden. Tijdens het regenseizoen mochten de rivieren vrijelijk stromen, waarbij het sediment zich op de uiterwaarden kon afzetten - dit was een belangrijk onderdeel van het deltavormingsproces.
-
Nieuws / 9 november 2023Both ENDS ziet nieuw leiderschap tegemoet: Annelieke Douma en Karin van Boxtel zijn directeuren ad interim!
Both ENDS heeft vanaf 9 november twee nieuwe interim directeuren: Annelieke Douma en Karin van Boxtel. Na 15 jaar draagt Danielle Hirsch het directeurschap over. Momenteel is zij verkiesbaar voor de lijst GroenLinks / PvdA. Annelieke en Karin zullen leiding geven aan Both ENDS gedurende de transitieperiode naar een nieuwe directeur van Both ENDS. Het duo zit samen met het bestuur en de organisatie vol energie om de komende maanden aan de slag te gaan.
