Geen soja, maar muziek in de Pantanal!

De voornaamste bedreiging voor de Pantanal is de aanleg van meer dan 150 kleine dammen in de rivieren die het gebied voeden. Deze dammen vormen een lucratieve investering en zijn bedoeld voor de opwekking van elektriciteit. Niet voor de lokale bevolking, maar voor gebruik in de grote steden in de rest van het land. Daarnaast is de oprukkende sojateelt in en rondom het gebied een reëel gevaar. Om soja en andere grondstoffen goedkoop en snel in grote containerboten te kunnen transporteren voor de export, staat het uitbaggeren en kanaliseren vande Paraguay-Parana rivier hoog op de agenda. Niet alleen de productie van soja in de Pantanal wordt daarmee nog aantrekkelijker, ook de veeteelt en mijnbouwsector worden steeds belangrijker in het gebied. Er spelen dus grote economische belangen en onder druk van de agro-industrie, de mijnbouw- en energiesector en investeerders wordt de huidige wetgeving, die in elk geval nog enige bescherming kan bieden, versoepeld. Bovendien worden verplichte milieustudies niet of onvoldoende uitgevoerd.

Lokale organisaties praten mee

Both ENDS heeft in het kader van de Ecosystem Alliance (een samenwerking met IUCN NL en Wetlands International) de afgelopen vier jaar lokale organisaties in de Pantanal nog steviger dan daarvoor kunnen ondersteunen. Deze organisaties hebben de afgelopen vier jaar nauw samengewerkt met de bewoners van de Pantanal - vissers, kleine producenten, inheemse groepen, leraren, schoolkinderen - om ze bewust te maken van de waarde van en de bedreigingen voor dit gebied. Deze lokale organisaties – die veelal zelf hun oorsprong hebben in de lokale bevolking - nemen nu deel aan beleidsdiscussies en planningsprocessen om toekomstige schade te voorkomen. Een enorme uitdaging, gezien de enorme macht van de landbouw-, mijnbouw- en energiesector die de schadelijke ontwikkelingen in de Pantanal juist promoten.

Pantanal Poetica

Onze lokale partners kunnen dus alle steun gebruiken. Zeker op het gebied van publiciteit, om mensen bewust te maken van het drama dat zich in de Pantanal voltrekt. Omdat in Zuid-Amerika muziek een van de belangrijkste manieren is om informatie met elkaar te delen, kwamen op uitnodiging van de Ecosystem Alliance en haar partners, muzikanten uit Brazilië, Argentinië, Paraguay en Bolivia bijeen onder de titel Pantanal Poetica,.Tijdens een boottocht van Corumba naar Serra do Amolar op de Paraguay rivier componeerden deze muzikanten samen nieuwe liedjes, geïnspireerd door de omgeving. Maar er voeren niet alleen musici en afgevaardigden van lokale organisaties mee: de marine stelde één van haar boten ter beschikking voor de reis, met een 48 man sterke bemanning en ook de burgemeester van Corumba was betrokken. Daarnaast voeren er wetenschappers mee om hun vanuit hun kennis een bijdrage te leveren aan de discussies. De liedjes werden op verschillende plekken langs de rivier ten gehore gebracht. Het optreden in Corumba werd zelfs opgenomen om het verder met de wereld te kunnen delen. De lokale Braziliaanse pers deed verslag van de muzikale boottocht, zowel in de kranten als op de lokale televisie. Ook wordt van deze inspirerende expeditie een documentaire gemaakt: een prachtige manier om de Pantanal verder onder de aandacht te brengen!

Sojavrije zone

In de komende jaren zal Both ENDS de lokale organisaties in de Pantanal blijven ondersteunen. Vooral de uitbreiding van de sojateelt in dit kwetsbare gebied baart ons grote zorgen. Bij de productie van soja worden veel bestrijdingsmiddelen gebruikt, die direct in het water terecht komen. Funest voor de visstand, de volksgezondheid en het lokale toerisme. Er is in de wereld flinke discussie over de impact van sojaproductie op mensen en hun leefomgeving. Deze beperkt zich veelal tot het voorkomen van ontbossing. Maar ook een kwetsbaar en belangrijk gebied als de Pantanal is absoluut ongeschikt voor sojateelt. Daar zouden producenten, inkopers, verwerkers, supermarkten en consumenten van soja het gemakkelijk over eens moeten kunnen worden. Wij zullen in de komende jaren in elk geval extra hard pleiten voor een sojavrije zone.

Zie ook de publicatie: The whole Pantanal, not just the half (december 2014)