Both ENDS
Afgelopen maand was ik op bezoek bij COPINH in Honduras. Ik logeer in het huis van COPINH, waar ik eerder geweest ben. Het is er veranderd.
De muren zijn beschilderd met kleurrijke plaatjes en er zijn verschillende altaren voor Berta Cáceres, hun in maart 2016 vermoorde voormalige leider. In plaats van een gammel hek, wordt het gebouw nu beschermd door een dikke muur met prikkeldraad erop. Overal hangen camera's.
Deze maand vieren we de 30e verjaardag van zowel de VN Verklaring voor het Recht op Ontwikkeling als van de Internationale Dag van de Mensenrechten. Both ENDS doet, samen met gemeenschappen en organisaties over de hele wereld, een oproep aan Ontwikkelingsbanken, overheden en bedrijven om 3 stappen te zetten voor het naleven van mensenrechten in ontwikkelingssamenwerking.
De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO en het Finse FinnFund hebben deze week aangegeven dat ze 'op zoek gaan naar een verantwoordelijke en juridische manier om zich definitief terug te trekken uit het Agua Zarca-project in Honduras'. Vorige week werd bekend dat vier verdachten zijn opgepakt in de zaak rondom de moord op de mensenrechtenactivist Berta Cáceres, die zich al jaren verzette tegen dat project. Eén van de arrestanten is de 'manager for social and environmental affairs' van Desa, het bedrijf dat het Agua Zarca-project uitvoert. Omdat het bedrijf de directe klant van FMO en FinnFund is, is de arrestatie voor de banken reden om zich te bezinnen op maatregelen.
Minder dan twee weken na de brute moord op Berta Cáceres, werd een tweede voorvechter van inheemse rechten in Honduras vermoord. De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO en de Finse ontwikkelingsbank FinnFund hebben naar aanleiding daarvan aangekondigd al hun activiteiten in Honduras op te schorten. Zij verklaren niet langer te zullen investeren in nieuwe projecten en hun betalingen in huidige projecten, waaronder Agua Zarca, te zullen opschorten.
Van 19 april tot 5 mei brengt een delegatie van vier inheemse Lenca-activisten uit Honduras een bezoek aan vijf Europese landen (België, Nederland, Finland, Duitsland en Spanje) om te praten met de leden van het Europees Parlement, beleidsmakers, NGO's en financiers. De delegatieleden zullen ook demostreren en met de media en het grotere publiek praten over de repressie en de straffeloosheid in hun land. Op 2 maart 2016 werd Berta Cáceres, inheemse Lenca-leider die internationaal bekend werd om haar strijd tegen schendingen van mensenrechten, vermoord. Cáceres was het boegbeeld van inheemse organisatie COPINH en leidde al jaren het protest tegen een hydro-elektrisch project langs de rivier de Gualcarque, het zogenaamde ‘Agua Zarca-project’. Het belangrijkste doel van het bezoek van de delegatie is om de betrokkenheid van deze landen in het Agua Zarca-project en andere projecten die de inheemse Lenca-bevolking in Honduras schade berokkenen, te stoppen.
We zijn diep geschokt en verdrietig over de dood van Berta Cáceres, die gisterenochtend werd vermoord in haar eigen huis. Berta was de drijvende kracht achter de ‘Consejo Civico de Organizaciones Populares e Indigenas de Honduras – (COPINH ), een netwerk van maatschappelijke organisaties in Honduras die opkomen voor de rechten van inheemse gemeenschappen in het land. Deze aanslag bewijst eens te meer dat het met die rechten zeer slecht gesteld is. Wij delen de vrees van velen in en buiten de regio dat de dood van Berta Cáceres de situatie van lokale gemeenschappen verder zal verslechteren.
Op 27 juni 2025 presenteerde demissionair minister Veldkamp via een Kamerbrief de contouren van het nieuwe subsidiekader ‘Focus’. Met de voorgangers van dit beleidskader, Samenspraak en Tegenspraak en Power of Voices, heeft Nederland jarenlang een voorlopersrol gespeeld. Nederland ontving internationale lof - door de nadruk te leggen op pleiten en beïnvloeden als effectieve strategie voor duurzame ontwikkeling én door de link tussen hulp en handel te erkennen.
Dit is een gezamenlijke oproep tot actie van internationale maatschappelijke organisaties om de Hondurese autoriteiten op te roepen gerechtigheid te waarborgen voor de slachtoffers van de moord op Berta Cáceres. Acht jaar en vier maanden zijn verstreken sinds de misdaad tegen Berta, en het Hondurese rechtssysteem heeft de vonnissen van de veroordeelden niet bevestigd en de intellectuele auteurs niet vervolgd. Wij zijn zeer bezorgd dat de onafhankelijke rechtspraak en internationale overeenkomsten over mensenrechten niet worden nageleefd.
Een aantal Hondurese organisaties heeft een brief gestuurd naar het management van FMO om op te roepen niet in zee te gaan met de Hondurese bank FICOHSA. De bank is nauw verweven met de elite die in Honduras veel macht heeft over de politiek, de (para) militairen en het bedrijfsleven.