Inheemse kennis en talen cruciaal in strijd tegen klimaatverandering
Amsterdam, 8 augustus 2022 – De uitgebreide kennis van Inheemse volkeren over de natuur, voedselvoorziening, gezondheid, culturele tradities en Inheemse talen wordt in de meeste landen ter wereld niet voldoende gewaardeerd en onderbelicht in onderwijs en beleid. Dit moet anders, vindt het Indigenous-Led Education (ILED) Netwerk. Naar aanleiding van de internationale Dag van Inheemse volkeren op 9 augustus roept dit netwerk op tot meer steun voor de overdracht van deze Inheemse kennis, die ook een grote rol speelt bij het oplossen van de biodiversiteits- en klimaatcrises.
Inheemse volkeren1 worden steeds vaker erkend als de beschermers van de natuur. Hun traditionele manier van leven is gestoeld op eeuwenoude kennis van hun leefomgeving en hoe daar op een duurzame manier gebruik van te maken. Minder bekend is dat veel van deze kennis ingebed is in de Inheemse taal en het daarom van cruciaal belang is dat de kennisoverdracht in de Inheemse taal plaatsvindt. Vooral vrouwen spelen een belangrijke rol in de kennisoverdracht van Inheemse kennis op de volgende generatie. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van medicinale planten, herstel van bos- en waterbronnen, en kennis over de natuur die in liederen wordt overgedragen.
Onderdrukking van Inheemse talen en culturen in beleid en onderwijs
Door discriminatie en onderdrukking waar Inheemse volkeren wereldwijd mee te maken hebben – vrouwen in het bijzonder – krijgen de kennis, cultuur en manier van leven van Inheemse gemeenschappen onvoldoende aandacht bij beleidsmakers en politici en de beslissingen die zij nemen. En zo kan het bijvoorbeeld gebeuren dat Inheemse gemeenschappen worden verdreven door de overheid om een natuurgebied te 'beschermen', zoals de Sengwer gemeenschap in Kenia is overkomen.
"De Sengwer zouden niet gezien moeten worden als bedreiging voor de natuur, maar juist als beschermers," zegt Milka Chepkorir, een jonge vrouwelijke leider van de Sengwer en regionaal coördinator voor de Afrikaanse leden van het ILED Netwerk. "Onze taal en cultuur bevat veel kennis van hoe we met de natuur omgaan. Die kennis mag niet verloren gaan."
Deze onderdrukking van Inheemse culturen en kennis speelt ook in het formele onderwijs. Er is niet alleen te weinig aandacht voor Inheemse talen en kennisoverdracht; soms wordt het Inheemse kinderen zelfs verboden hun eigen taal te spreken op school. Daarom zijn door Inheemse mensen geleide onderwijsinitiatieven cruciaal. Zo ook in Kenia, waar verschillende Sengwer dorpen eigen culturele centra hebben opgericht en educatieve video's maken waarin ze niet alleen hun taal en culturele gebruiken doorgeven, maar ook kennis over bomen, planten en het herstel van de natuur.
Herwaardering van Inheemse kennisoverdracht ook relevant voor aanpak klimaatcrisis
Voorbeelden als die uit Kenia zijn er over de hele wereld te vinden. En dat terwijl juist deze Inheemse kennis van grote waarde kan zijn om de huidige klimaat- en biodiversiteitscrises het hoofd te bieden. Wereldwijd beheren Inheemse volkeren meer dan 500 miljoen hectare2 tropisch bos. Internationale organisaties zoals het IPCC3 en de FAO4 erkennen inmiddels het belang van Inheemse volkeren in de strijd tegen klimaatverandering en landdegradatie, nadat onderzoek heeft laten zien dat in gebieden die door hen beheerd worden, beduidend minder ontbossing plaatsvindt.
In het licht van het VN Internationaal Decennium van Inheemse Talen, gestart in 2022, roept het ILED Netwerk beleidsmakers wereldwijd op om meer erkenning en ondersteuning te bieden aan Inheemse kennis en talen. Niet alleen bij het ontwikkelen van plannen en beleid op het gebied van land- en watergebruik, natuurbescherming en klimaat, maar ook in het onderwijs.
Alles begint met onderwijs
In de publicatie "Pass it on! Stories of Indigenous-Led Education from the Grassroots" van het ILED Netwerk, die morgen verschijnt, komt duidelijk naar voren dat alles begint met onderwijs. "Als Inheemse kinderen hun taal, cultuur en traditionele kennis kunnen leren en uitdragen in plaats van schaamte te voelen, helpt dit om in de toekomst sterker te staan bij het opkomen voor hun eigen rechten en het beschermen van hun leefomgeving", aldus Ellen-Rose Kambel, directeur van Rutu Foundation (lidorganisatie van het ILED Netwerk).
"Inheemse gemeenschappen wereldwijd laten zien dat zij de kennis én de wil hebben om goed voor hun leefomgeving te zorgen", zegt Paul Wolvekamp, beleidsmedewerker bij Both ENDS (lidorganisatie van het ILED Netwerk). "In plaats van hen in ons op westerse leest geschoeide onderwijssysteem te dwingen, zouden we juist van hen moeten leren. Dit is ook de waarde van het door Inheemse organisaties mede-opgerichte ILED netwerk. Alleen met gezamenlijke inspanning en overdracht van traditionele Inheemse kennis vanuit de behoeften en perspectieven van Inheemse gemeenschappen kunnen we de bedreiging van klimaatverandering en afnemende biodiversiteit het hoofd bieden."
******************************
Noot voor de redactie:
Over het ILED Netwerk:
Het Indigenous-Led Education (ILED) Netwerk is een mondiaal netwerk van Inheemse gemeenschappen en ondersteunende organisaties. Het heeft als doel om steun en zichtbaarheid te genereren voor onderwijsinitiatieven en kennisoverdracht door Inheemse volkeren. Het secretariaat van het Netwerk is ondergebracht bij de Nederlandse Rutu Foundation in Amsterdam.
Contact: iledsecretariat@rutufoundation.org
Voor meer informatie:
Ellen-Rose Kambel, Rutu Foundation:
ellen-rose@rutufoundation.org
Paul Wolvekamp, Both ENDS:
p.wolvekamp@bothends.org
Bronnen:
- Het woord "Inheems" staat soms ter discussie, maar geeft de betreffende volkeren in onze ogen juist erkenning. Lees ook "Waarom het woord "Inheems" ook waardevol is", OneWorld, 2021.
- World Resources Institute, 2014: Securing Rights, Combating Climate Change. How Strengthening Community Forest Rights Mitigates Climate Change
- IPCC, 2019: Climate Change and Land: an IPCC special report on climate change, desertification, land degradation, sustainable land management, food security, and greenhouse gas fluxes in terrestrial ecosystems
- FAO and FILAC. 2021: Forest Governance by Indigenous and Tribal People. An Opportunity for Climate Action in Latin America and the Caribbean
Lees meer over dit onderwerp
-
Transformative Practice /
Niet-houten bosproducten (NTFPs)
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht van gemeenschappen. Deze producten zijn voor hen een bron van voedsel, water en inkomsten, maar hebben ook een culturele en spirituele betekenis.
-
Externe link / 20 juli 2021
Vrouwenrechten en niet-houten bosproducten (Jaarverslag 2020)
Bossen zijn als bron van water, voedsel en niet-houten bosproducten belangrijke voor het levensonderhoud van veel gemeenschappen. Both ENDS werkt al lang samen met organisaties zoals het Non-Timber Forest Products Exchange Programme (NTFP-EP) en de Keystone Foundation, die bosgemeenschappen ondersteunen bij het promoten van niet-houten bosproducten en het beschermen van hun bossen.
-
Publicatie / 4 november 2022
-
Nieuws / 24 november 2022
Project “Women barefoot ecologists” wint Gender Just Climate Solutions award op COP27
Op de VN klimaattop van 2022 heeft Bhavya George, de coordinator klimaatverandering van onze partnerorganisatie Keystone Foundation een van de Gender Just Climate Solutions awards gewonnen. Haar project "Women Barefoot Ecologists", dat ook wordt gesteund door de Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA) won de prijs in de categorie "transformatieve oplossingen".
-
Nieuws / 10 februari 2020
Maatschappelijke organisaties komen op voor hun recht de gevolgen van de palmolieproductie aan de kaak te stellen
Wereldwijd veroordelen maatschappelijke organisaties de uitlatingen van vertegenwoordigers van palmolieproducenten tijdens een overleg met de Maleisische overheid. Vertegenwoordigers van deze bedrijven hebben kritische NGO's "toxische entiteiten" genoemd en de Maleisische overheid verzocht hen niet toe te laten tot het land. De partners van Both ENDS hebben een reactie gepubliceerd waarin ze opkomen voor hun recht "de realiteit te onthullen van de impact van de palmoliesector waarmee onze gemeenschappen geconfronteerd worden."
-
Publicatie / 26 juli 2018
-
Nieuws / 23 november 2018
RSPO zet verdere stappen op weg naar minder schadelijke palmoliesector
De productie van palmolie gaat vaak gepaard met ontbossing, milieuvernietiging en landroof. Lokale gemeenschappen en activisten die zich daartegen verzetten worden vervolgens vaak bedreigd. Om deze problemen te lijf te gaan heeft de RSPO de afgelopen maanden belangrijke stappen gezet.
-
Publicatie / 3 november 2017
-
Publicatie / 27 juni 2018
-
Nieuws / 3 maart 2015
Sengwer bevolking uitgezet voor controversieel – door Wereldbank gefinancierd – project in Kenia
Onder het mom van een 'Natural Resource Management Project', gefinancierd door de Wereldbank, is de Keniaanse Forest Service opnieuw begonnen met de gedwongen uitzetting van de inheemse Sengwer bevolking. Zij worden van hun voorouderlijk land in de heuvels van Kerangany verjaagd en hun huizen worden platgebrand. Dit werd op 2 maart geconstateerd door een onderzoeksteam dat door het eigen inspectiepanel van de Wereldbank was uitgezonden.
-
Transformative Practice /
Inclusief landbeheer
Both ENDS werkt samen met partners wereldwijd aan inclusief landbeheer. We willen dat land op een eerlijke en inclusieve manier wordt beheerd en duurzaam wordt gebruikt, waarbij de rechten en belangen van lokale gemeenschappen centraal staan.
-
Nieuws / 17 september 2021
Meer dan bomen: het belang van niet-houten bosproducten voor gemeenschappen
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht van gemeenschappen. Deze producten zijn voor hen een bron van voedsel, water en inkomsten, maar hebben ook een culturele en spirituele betekenis.
-
Nieuws / 15 mei 2018
Rijden op palmolie: een doodlopende weg
Both ENDS en Forest Peoples Program hebben een verzoek ingediend bij het Europees Parlement, de Raad van Europa, de Europese Commissie en de Commissaris voor Handel, Cecilia Malmström, om bij beslissingen over palmolie en andere grondstoffen de inheemse en lokale gemeenschappen te raadplegen die door deze beslissingen geraakt worden.
-
Dossier /
Inclusieve wegen naar duurzaam en gezond voedsel voor iedereen
Overal ter wereld produceren kleinschalige boerinnen en boeren voedsel op een duurzame en inclusieve manier. Ze werken samen met de natuur en met elkaar, en voorzien hun gezinnen en gemeenschappen van voldoende en gezond voedsel. Deze manier van produceren staat echter overal onder druk door grootschalige landbouw en het wereldwijd dominante industriële voedselsysteem. Samen met onze partners
probeert Both ENDS het tij te keren ten gunste van duurzame, lokale praktijken die meestal 'agro-ecologisch' of 'natuurinclusief' worden genoemd. Waarom onze
focus daarop? Agro-ecologische praktijken zijn klimaatbestendig, inclusief en vergroten de mogelijkheden voor gemeenschappen overal ter wereld om duurzaam in hun voedsel te voorzien. -
Nieuws / 21 maart 2017
FPIC is niet alleen zaak van ontwikkelingslanden
Hoe kunnen we FPIC-wetgeving beter in de praktijk brengen en de fundamentele gemeenschappelijke rechten van inheemse volkeren beschermen? Both ENDS-collega Wiert Wiertsema onderzoekt dit onderwerp in een artikel in de nieuwsbrief van partnerorganisatie NTFP-EP.
-
Dossier /
Rich Forests
Rich Forests promoot een duurzaam en toekomstbestendig productiesysteem en ondersteunt daartoe onder andere het omvormen van gedegradeerd land tot voedselbossen. Daarmee voorzien mensen in hun levensonderhoud, vergroten ze hun inkomsten en herstellen ze tegelijkertijd bodem en biodiversiteit.
-
Dossier /
Strijden voor verbeteringen in de productie van palmolie
De productie van palmolie leidt wereldwijd tot sociale en milieuproblemen. Both ENDS werkt aan een eerlijkere en duurzamere palmoliesector en zet zich in voor alternatieven voor palmolie.
-
Externe link / 29 mei 2019
Vrouwen zeggen "nee" tegen mijnbouw (Jaarverslag 2018)
Mijnbouw heeft vaak een verwoestend effect op het milieu, water, lucht en bossen. Het heeft veel invloed op nabijgelegen gemeenschappen, niet alleen door schade aan ecosystemen, maar ook door sociale spanningen te veroorzaken of te verergeren. Op veel plekken zijn het de vrouwen die het verzet tegen mijnbouw leiden.
-
Publicatie / 22 december 2015
-
Video / 3 november 2017
Reality of Mine: India
This short video takes you to Panna, India, where traditional adivasi women successfully oppose forced evictions. The three part series 'Reality of Mine' gives a voice to women affected by mining in India, Kenya and South Africa. With the support of international NGOs Both ENDS and ActionAid, they have begun to stand up for their rights.