Database noemt bedrijven die zijn uitgesloten door wereldwijde investeerders en banken
Den Haag/San Francisco, 12 dec. 2024 - Vandaag verschijnt de bijgewerkte versie van de Financial Exclusions Tracker: financialexclusionstracker.org. De website houdt bij welke bedrijven worden uitgesloten door institutionele beleggers, pensioenfondsen en banken vanwege problemen met mensenrechten, volksgezondheid en duurzaamheid. De meest voorkomende redenen voor uitsluiting zijn banden met fossiele brandstoffen, wapens of tabak.
De Financial Exclusions Tracker is een initiatief van een internationale coalitie van NGO's die streven naar meer transparantie en openbaarmaking van informatie. Deze openbare dataset verzamelt informatie uit verschillende bronnen en consolideert deze op één toegankelijke locatie zodat investeerders, banken, maatschappelijke organisaties en de media gemakkelijk kunnen zien welke bedrijven zijn uitgesloten en wat de onderliggende redenen voor de uitsluiting zijn. De tracker geeft een overzicht van in totaal 5.534 ondernemingsgroepen (66.708 uitsluiting) uit 135 landen die zijn uitgesloten door 93 financiële instellingen in 17 landen. Deze tweede versie van de tracker biedt een geactualiseerd overzicht van financiële uitsluitingen sinds de eerste lancering in oktober 2023 en bevat nog meer investeerders en bedrijven. Een nieuwe toevoeging is dat het ook uitsluitingen per sector bevat.
De coalitie verwacht dat deze lijst de druk op de geïdentificeerde bedrijven zal verhogen om hun bedrijfspraktijken te verbeteren. Er wordt ook gehoopt dat de tool de transparantie onder investeerders en banken zal vergroten en hen zal aanmoedigen om hun uitsluitingsbeleid openbaar te maken. Maatschappelijke organisaties, investeerders en overheden kunnen de tool gebruiken om de bedrijven met de grootste ESG-risico's (Environmental, Social en Governance) te identificeren, zoals die door financiële instellingen zelf zijn gesignaleerd.
Klimaat is de meest genoemde reden voor uitsluiting van bedrijven
De meest voorkomende reden om bedrijven uit te sluiten is klimaat/fossiele brandstoffen (48%). Daarna volgen wapens (15%), tabak (13%), landenbeleid (bijv. uitsluiting van Russische bedrijven) (6%), productgebaseerde uitsluitingen (bijv. alcohol, gokken) (5%), mensenrechten (4%) en bedrijfspraktijken (bijv. corruptie) (3%).
De ondernemingen die het vaakst worden uitgesloten door beleggers en banken naar reden voor uitsluiting, zijn:
- Klimaat (bijna uitsluitend fossiele brandstoffen):Exxaro Resources, China Energy, Shandong Energy Group, Banpu, State Power Investment Corporation (SPIC)
- Wapens (clustermunitie, antipersoonsmijnen, kernwapens):Poongsan, Lig Nex 1, Larsen & Toubro, Lockheed Martin, Anhui Military Industry
- Tabak: Altria Group, Philip Morris International, British American Tobacco (BAT), Imperial Brands, Japan Tobacco (JT)
- Mensenrechtenschendingen en -risico's: Vale, Energy Transfer, Elbit Systems, Walmart, OCP Group
- Bedrijfspraktijken (bijv. controversieel gedrag en corruptie):Vale, JBS, China National Petroleum Corporation (CNPC), TEPCO (Tokyo Electric Power Company), Zijin Mining
- Landenbeleid:Sberbank, VTB Bank, Russian Agricultural Bank, Gazprom, Russian Railways
- Milieu (bijv. ontbossing, vernietiging van biodiversiteit):Freeport-McMoRan, Barrick Gold Corp, Zijin Mining, Norilsk Nickel (Nornickel), Jardine Matheson Group
- Productgerelateerde uitsluiting (bijv. alcohol, gokken, palmolie):Genting Group, VICI Properties, Flutter Entertainment, MGM Resorts International.
De top 5 landen met de meeste uitgesloten bedrijven zijn: (1) US - 1.160, (2) China - 852, (3) India - 341, (4) Canada – 290, en (5) Rusland – 283.
Fossiele brandstofbedrijven zijn niet alleen prominent aanwezig in de klimaatcategorie, maar ook in de categorieën met betrekking tot mensenrechtenschendingen en controversiële bedrijfspraktijken.
De oorspronkelijke motivatie voor het uitsluiten van elk bedrijf kan worden gevonden op de Financial Exclusions Tracker website, op voorwaarde dat de financiële instelling de reden voor de uitsluiting bekend heeft gemaakt. De gegevens zijn doorzoekbaar op bedrijf, investeerder, land van de investeerder, land van het bedrijf, uitsluitingscategorie en subcategorie. Deze gegevens zullen jaarlijks worden bijgewerkt om de regelmatige veranderingen in deze financiële uitsluitingenlijsten weer te geven.
Financial Exclusions Tracker is een initiatief van:
BankTrack, Both ENDS, Fair Finance International, Forests & Finance, Gezondheidsfondsen voor een Rookvrij Nederland, Milieudefensie, PAX, Profundo Research Foundation, Rainforest Action Network en het Environmental Paper Network.
Voor meer informatie:
Forests & Finance<forestsandfinance@ran.org>, Merel van de Mark: merel@ran.org
Fair Finance International, Kees Kodde: +31 6 5362 3818
Profundo, Ward Warmerdam: w.warmerdam@profundo.nl
Citaten
“Deze dataset laat bijvoorbeeld zien dat palmolieproducenten als Genting Group en Jardine Matheson en vleesverpakker JBS door tientallen financiële instellingen zijn uitgesloten vanwege milieubezwaren. Dit zou een rode vlag moeten zijn voor iedereen die overweegt zaken te doen met deze bedrijven.” Merel van der Mark, coördinator van de Coalitie Bossen en Financiën.
"We juichen het toe dat verschillende financiële instellingen bedrijven uitsluiten vanwege de verbanden met schadelijke gevolgen voor het klimaat, mensenrechten en biodiversiteit. We hebben dringend behoefte aan regelgeving op Europees niveau die ontbossingsfinanciering verbiedt. Als we de schadelijke financiering niet stoppen, zullen we geen enkele mondiale klimaat- of biodiversiteitsdoelstelling halen. Momenteel herziet de Europese Commissie de rol van de financiële sector in het kader van de EU anti-ontbossingsverordening en we moeten in juni 2025 een ambitieus voorstel voor regelgeving zien. " Danielle van Oijen, Bosprogrammacoördinator Milieudefensie (Milieudefensie).
"Deze database is een zeer waardevolle bron van informatie voor de financiële sector, media, het bedrijfsleven en maatschappelijke organisaties. Extra due diligence is vereist voor bedrijven die in deze database voorkomen. We hopen dat de genoemde bedrijven schoon schip zullen maken." Kees Kodde, projectleider Fair Finance International
"De tabaksindustrie is jaarlijks verantwoordelijk voor meer dan 8 miljoen doden wereldwijd en heeft een reputatie van misleiding en bedrog. Het is een industrie waarin je niet zou moeten willen investeren. Deze database zal hopelijk andere partijen inspireren.” Hans Snijder, directeur van de Gezondheidsfondsen voor een Rookvrij Nederland.
"Publieke uitsluiting is een zeer belangrijke manier voor beleggers om invloed uit te oefenen wanneer bedrijven niet luisteren naar hun duurzaamheidseisen. Dit instrument helpt om de standpunten van beleggers te versterken en verhoogt de druk op bedrijven om actie te ondernemen." Jakob König, leider van Fair Finance Guide in Zweden.
"Deze nieuwe database versterkt onze belangenbehartiging bij investeerders en stelt ons in staat om mensen beter te helpen die worden getroffen door nalatig gedrag van bedrijven die mensenrechten en milieurechten schenden." Ana Xambre Pereira, International Flow Advocacy Officer bij Both ENDS (Nederland).
"Banken en andere investeerders doen er goed aan om deze nieuwe Exclusion Tracker zorgvuldig te raadplegen als onderdeel van hun algehele due diligence procedures op nieuwe en bestaande klanten, omdat deze uitsluitingen door andere financiële instellingen het resultaat zijn van vergelijkbare doorlichtingsprocedures die aspecten van de prestaties van deze bedrijven aan het licht hebben gebracht die door hen onacceptabel worden geacht. Dergelijke uitsluitingsbeslissingen van collega's kunnen voor een bank een goede reden zijn om het risico van de klantrelatie opnieuw te beoordelen of zelfs hun voorbeeld te volgen”. Johan Frijns, uitvoerend directeur van BankTrack (Nederland).
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /Op zoek naar gerechtigheid voor de door Vale's mijnbouwrampen getroffen gemeenschappen in Mariana en Brumadinho
In 2015 en 2019 werd de Braziliaanse deelstaat Minas Gerais getroffen door twee ernstige mijnrampen in Mariana en Brumadinho, veroorzaakt door hetzelfde mijnbouwbedrijf: Vale. Sindsdien streven de getroffen gemeenschappen naar gerechtigheid, via strafrechtelijke vervolging van de verantwoordelijken en een eerlijke schadevergoeding voor het verlies van hun dierbaren, hun huizen en hun middelen van bestaan. Both ENDS ondersteunt lokale maatschappelijke organisaties door hun streven naar gerechtigheid onder de aandacht te brengen van een internationaal publiek en, meer specifiek, door Nederlandse investeerders in Vale bewust te maken van de hoge risico's die de activiteiten van dit bedrijf met zich meebrengen voor mens en milieu.
-
Dossier /De verduurzaming van pensioenfondsen
Pensioenfondsen hebben door hun gigantische vermogens veel invloed. Both ENDS wil daarom dat pensioenfondsen zoals ABP hun investeringen terugtrekken uit de fossiele industrie, en in plaats daarvan duurzaam gaan beleggen.
-
Dossier /Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve gevolgen ondervinden. Zij raken land kwijt door de komst van al deze bedrijven.
-
Voor de pers / 2 december 2025Einde Nederlandse betrokkenheid bij controversieel gasproject in Mozambique in zicht na terugtrekking TotalEnergies uit Nederlandse verzekering
DEN HAAG/CABO DELGADO, 1 december 2025 - Vandaag heeft minister van Financiën Eelco Heinen bekendgemaakt dat TotalEnergies zich terugtrekt uit een Nederlandse exportkredietverzekering van $640 miljoen voor een controversieel gasproject in Mozambique. Ondanks dat de Nederlandse regering jarenlang om deze beslissing heen heeft gedraaid, is hiermee alsnog een deel van de Nederlandse betrokkenheid bij dit desastreuze project beëindigd.
-
Dossier /Inheemse gemeenschappen bedreigd door Barro Blanco-dam in Panama
De Barro Blanco-dam in Panama zet inheems land onder water, met financiering uit Nederland. Both ENDS maakt zich hard voor de naleving van de rechten van de inheemse gemeenschappen rond de dam.
-
Nieuws / 27 november 2025Gemeenschappen en internationaal consortium presenteren gemeenschapsgeleid plan voor natuurgebaseerde adaptatie aan zeespiegelstijging in kustgebieden van Bangladesh
Lokale gemeenschappen in de zuidwestelijke kustregio van Bangladesh hebben -samen met een internationaal consortium waaronder Uttaran, CEGIS en Both ENDS- een door de gemeenschap geleid plan gepresenteerd om klimaatverandering en de versnellende zeespiegelstijging het hoofd te bieden via natuurgebaseerde adaptatie. The People’s Plan for Upscaling Ecosystem-Based Adaptation schetst een opschaalbare strategie, geworteld in lokaal eigenaarschap en generaties aan ervaringskennis. Centraal staat Community-Based Tidal River Management (CBTRM), een bewezen aanpak die wateroverlast vermindert, landophoging stimuleert en ecologisch evenwicht herstelt door samen te werken met natuurlijke getijden- en sedimentprocessen.
-
Dossier /Geen VIP-rechten voor multinationals: Kies voor mens en milieu!
Inheemse volken in Paraguay zien zich bij hun pogingen de grond van hun voorouders terug te vorderen, gedwarsboomd door Duitse investeerders. In Indonesië zijn Amerikaanse mijnbouwbedrijven erin geslaagd nieuwe wetgeving ongedaan te maken die bedoeld was om de economische ontwikkeling van het land te stimuleren en de bossen te beschermen. Dat is de impact die investeringsverdragen kunnen hebben op de ontwikkeling en rechten van de bevolking op sociaal, milieu- en economisch gebied. Waarom? Vooral vanwege zogenaamde 'Investor-to-State Dispute Settlement'-clausules die vaak zijn opgenomen in dit soort verdragen.
-
Dossier /Wetlands without Borders
Via het Wetlands without Borders-programma zetten we ons in voor duurzaam en maatschappelijk verantwoord beheer van het wetlandsysteem La Plata Basin in Zuid-Amerika.
-
Milieurechtvaardige praktijk /Niet-houten bosproducten (NTFPs)
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht van gemeenschappen. Deze producten zijn voor hen een bron van voedsel, water en inkomsten, maar hebben ook een culturele en spirituele betekenis.
-
Dossier /Communities Regreen the Sahel
In verschillende landen in de Sahel heeft de lokale bevolking uitgestrekte stukken land hersteld door dat wat spontaan uit de grond komt te verzorgen, en jonge gewassen en bomen te beschermen tegen vee en andere gevaren.
-
Dossier /Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA)
GAGGA bundelt de krachten van de vrouwenrechten- en milieubewegingen om een wereld te realiseren waarin vrouwen toegang hebben tot hun rechten op water, voedselveiligheid en een schone, gezonde en veilige omgeving.
-
Nieuws / 27 oktober 2025Nieuwe stap in het klachtenbeleid van FMO – maatschappelijke organisaties vragen om verdere versterking
Het vernieuwde klachtenbeleid van de ontwikkelingsbanken FMO, DEG en Proparco is een belangrijke stap vooruit. Organisaties die aan de consultatie deelnamen, erkennen de inspanningen om het mechanisme te verbeteren. Tegelijkertijd benadrukken zij dat er nog veel moet gebeuren om het beleid écht effectief, transparant en onafhankelijk te maken.
-
Publicatie / 16 oktober 2025
-
Nieuws / 9 oktober 2025Both ENDS lanceert nieuwe strategie: “Connecting people for an environmentally just world'
Met grote trots lanceert Both ENDS vandaag haar nieuwe strategie voor de komende vijf jaar: “Connecting people for an environmentally just world”. Deze strategie is in nauwe samenwerking met ons partnernetwerk ontwikkeld – het netwerk dat altijd al, en nog steeds, de basis vormt van ons werk. Samen streven we naar een wereld waarin mens en natuur in balans floreren en iedereen in waardigheid kan leven.
-
Publicatie / 9 oktober 2025
-
Dossier /Internationale handel en investeringen met oog voor mens en milieu
Het netwerk van internationale handels- en investeringsverdragen is groot en onoverzichtelijk; Nederland alleen al heeft meer dan 70 bilaterale investeringsverdragen (BITs) en is betrokken bij de handels- en investeringsverdragen die de EU afsluit, zoals met de Zuid-Amerikaanse Mercosur-landen of met Indonesië.
-
Dossier /Versterken van milieurechtvaardige praktijken
Lokale gemeenschappen hebben dankzij hun nauwe band met hun leefomgeving vaak de beste ideeën voor een duurzaam gebruik en beheer van land, water en bossen. Deze milieurechtvaardige praktijken en processen herstellen ecosystemen en bestrijden klimaatverandering. Ze zijn daarmee essentieel voor het oplossen van de verschillende crisissen in de wereld, maar krijgen niet genoeg financiële en politieke steun.
-
Nieuws / 6 oktober 2025Van Entebbe naar Accra: het maatschappelijk middenveld herschrijft de regels van investeringen
Door Fernando Hernández Espino en Bart-Jaap Verbeek
Bijna een jaar nadat het Afrikaanse maatschappelijk middenveld in Oeganda bijeenkwam om de Verklaring van Entebbe aan te nemen, blijft de oproep om het internationale investeringsbestuur te hervormen aan kracht winnen. Van 6 tot en met 9 oktober komen meer dan 50 maatschappelijke organisaties uit West-Afrika – onder andere uit Ghana, Senegal, Nigeria, Ivoorkust, Kameroen, Gambia en Sierra Leone – én uit Kenia en Latijns-Amerika samen in Accra, om de visie van de Verklaring verder te verdiepen en in de praktijk te brengen.
-
Publicatie / 2 oktober 2025
-
Nieuws / 23 september 2025Met de ondemocratische splitsing van de EU-Mercosur deal laat Europa de kans schieten om voorop te lopen met rechtvaardige handel
De afgelopen tijd schreven vele kranten over de Brusselse haast om het handelsverdrag tussen de EU en de Zuid-Amerikaanse Mercosur landen te bezegelen. Volgens de Europese Commissie hoeven nationale parlementen daar niet mee in te stemmen, doordat ze het handelsgedeelte en het “politieke” gedeelte, hebben opgeknipt. Dit “splitsen” betekent dat het handelsdeel als EU-only besluit door de Europese Raad en het Europees Parlement kan worden goedgekeurd, terwijl nationale parlementen buitenspel staan en het politieke-samenwerkingsdeel op de lange baan gaat. Both ENDS en partners maken zich hierover grote zorgen en roepen de Nederlandse regering op om tégen dit akkoord uit oude doos te stemmen.
