Van vervuild moeras naar botanische tuin in Kaapstad
Deze week werd de Zuid-Afrikaanse website “EMG’s Untold Stories” gelanceerd. Schrijfster Leonie Joubert laat daarin mensen aan het woord die samen met de Zuid Afrikaanse milieuorganisatie Environmental Monitoring Group (EMG) strijden voor een beter milieu. De vier verhalen die Joubert optekende, belichten verschillende kanten van het werk dat EMG in Zuid Afrika doet om ervoor te zorgen dat natuurlijke hulpbronnen duurzaam en rechtvaardig beheerd en gebruikt worden. Het boek is gelanceerd in het kader van het Both ENDS project ‘Een ongehoord verhaal, waarin mensenrechten- en milieuorganisaties uit ontwikkelingslanden zelf vertellen over de impact die de wereldeconomie op hun lokale leefomgeving heeft.
Township Makhaza
In het eerste verhaal, ‘Makhaza: This is my Kirstenbosch’, is te lezen hoe een met vuilnis bezaaid moerasgebied in een Zuid Afrikaanse township aan de rand van Kaapstad veranderde in een botanische tuin. De wijk Makhaza was enkele jaren geleden een broeinest van criminaliteit, waar mensen in de economische marge van de Zuid Afrikaanse samenleving leefden. Huiselijk geweld was aan de orde van de dag en met enige regelmaat werden er lijken in het moeras gedumpt.
Het verhaal begint met een kleinschalig initiatief van een groep vrouwen tegen het dagelijkse geweld op straat en achter de voordeur. Na een succesvolle campagne waarin het geweld op de straten van Makhaza aanzienlijk werd terggedrongen, besloot de groep de vervuiling rond het moerasgebied in de wijk aan te pakken. Met behulp van de Environmental Monitoring Group, een partner van Both ENDS, slaagden ze erin een groot deel van het vervuilde moerasland terug te veroveren. Hoewel het werk er bij lange na niet op zit – zo is het water uit het gebied nog te vervuild om gebruikt te worden voor irrigatie – hebben de bewoners nu weer reden om trots te zijn op hun wijk.
Een ongehoord verhaal
Masja Helmer is namens Both ENDS nauw betrokken bij Een Ongehoord Verhaal. “Een verhaal als dat van de groep vrouwen uit Makhaza laat zien dat kleine lokale organisaties echt een verschil kunnen maken in het dagelijkse leven van mensen in arme gemeenschappen. Meestal hebben zulke lokale organisaties of groepen helemaal geen grote bedragen nodig om hun werk te kunnen doen.” Both ENDS werkt al jaren samen met de vier organisaties uit Centraal Azië, Azië, Zuid Afrika en Brazilië - die meedoen aan dit project. Het zijn zogenaamde ‘small grants funds’: organisaties die fondsen werven van grote donoren en fondsen, en vervolgens zorgen dat dit geld terecht komt bij de mensen en lokale groepen die het echt nodig hebben. “Maar die small grants funds moeten natuurlijk goed laten zien wat voor soort groepen en projecten ze steunen en welke resultaten er worden behaald, anders lukt het ze zelf niet om fondsen te werven", aldus Masja.
"Ons project Een Ongehoord Verhaal, dat mogelijk werd gemaakt door een eenmalige financiering van de Nationale Postcode Loterij, geeft deze vier organisaties de kans zichzelf te trainen in het optekenen en vertellen van de verhalen van de groepen die ze steunen. De website van EMG laat zien dat dat heel goed mogelijk is! Ik hoop van harte dat deze prachtige verhalen de organisatie helpt om geld bij elkaar te krijgen voor de voortzetting van al hun goede werk in Zuid-Afrika!"
De website is te vinden op http://untoldstories.org.za/ . Elk verhaal is in een andere vorm gegoten. Zo is naast het verhaal over Makhaza een stripverhaal over boer Kobus February en een verhaal in blogposts op de website te vinden.
In het kader van het project waren eerder al verhalen uit Rusland en Brazilië naar buiten gebracht. Deze kunt u hier lezen:
Rusland: Zo Sotchi, zo Brazilië
Brazilië: De Wereldcup in mijn buurt
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve gevolgen ondervinden. Zij raken land kwijt door de komst van al deze bedrijven.
-
Dossier /Exportkredietverzekeringen: wie betaalt de rekening?
Both ENDS pleit bij de overheid voor het uitsluitend verlenen van exportkredietverzekeringen aan duurzame projecten die geen sociale- en milieuschade aanrichten in het land waar ze plaatsvinden.
-
Voor de pers / 2 December 2025Einde Nederlandse betrokkenheid bij controversieel gasproject in Mozambique in zicht na terugtrekking TotalEnergies uit Nederlandse verzekering
DEN HAAG/CABO DELGADO, 1 december 2025 - Vandaag heeft minister van Financiën Eelco Heinen bekendgemaakt dat TotalEnergies zich terugtrekt uit een Nederlandse exportkredietverzekering van $640 miljoen voor een controversieel gasproject in Mozambique. Ondanks dat de Nederlandse regering jarenlang om deze beslissing heen heeft gedraaid, is hiermee alsnog een deel van de Nederlandse betrokkenheid bij dit desastreuze project beëindigd.
-
Dossier /Inheemse gemeenschappen bedreigd door Barro Blanco-dam in Panama
De Barro Blanco-dam in Panama zet inheems land onder water, met financiering uit Nederland. Both ENDS maakt zich hard voor de naleving van de rechten van de inheemse gemeenschappen rond de dam.
-
Publicatie / 27 November 2025
-
Milieurechtvaardige praktijk /De Negotiated Approach: inclusief en duurzaam watermanagement
De Negotiated Approach werkt van onderaf. Deze aanpak geeft gemeenschappen een stem bij het beheer van rivieren, waarborgt eerlijk en duurzaam gebruik van het water en voorkomt aantasting van kwetsbare ecosystemen.
-
Nieuws / 27 November 2025Gemeenschappen en internationaal consortium presenteren gemeenschapsgeleid plan voor natuurgebaseerde adaptatie aan zeespiegelstijging in kustgebieden van Bangladesh
Lokale gemeenschappen in de zuidwestelijke kustregio van Bangladesh hebben -samen met een internationaal consortium waaronder Uttaran, CEGIS en Both ENDS- een door de gemeenschap geleid plan gepresenteerd om klimaatverandering en de versnellende zeespiegelstijging het hoofd te bieden via natuurgebaseerde adaptatie. The People’s Plan for Upscaling Ecosystem-Based Adaptation schetst een opschaalbare strategie, geworteld in lokaal eigenaarschap en generaties aan ervaringskennis. Centraal staat Community-Based Tidal River Management (CBTRM), een bewezen aanpak die wateroverlast vermindert, landophoging stimuleert en ecologisch evenwicht herstelt door samen te werken met natuurlijke getijden- en sedimentprocessen.
-
Dossier /Geen VIP-rechten voor multinationals: Kies voor mens en milieu!
Inheemse volken in Paraguay zien zich bij hun pogingen de grond van hun voorouders terug te vorderen, gedwarsboomd door Duitse investeerders. In Indonesië zijn Amerikaanse mijnbouwbedrijven erin geslaagd nieuwe wetgeving ongedaan te maken die bedoeld was om de economische ontwikkeling van het land te stimuleren en de bossen te beschermen. Dat is de impact die investeringsverdragen kunnen hebben op de ontwikkeling en rechten van de bevolking op sociaal, milieu- en economisch gebied. Waarom? Vooral vanwege zogenaamde 'Investor-to-State Dispute Settlement'-clausules die vaak zijn opgenomen in dit soort verdragen.
-
Blog / 25 November 2025COP30 laat zien waarom het afschaffen van ISDS essentieel is voor echte klimaatactie
In mijn interventie op COP30 sprak ik over één van die krachten: het systeem van investeerder-staatarbitrage (ISDS). Via ISDS kunnen fossiele bedrijven regeringen voor miljarden aanklagen wanneer zij bossen willen beschermen, emissies willen reguleren of een verantwoord fossiel afbouwpad uitstippelen. Alleen al in het Amazonegebied worden honderden olie- en gasprojecten nog steeds beschermd door ISDS-clausules. Dit verandert bosbescherming in een financieel risico en creëert klimaatfinanciering in omgekeerde richting.
-
Dossier /Wetlands without Borders
Via het Wetlands without Borders-programma zetten we ons in voor duurzaam en maatschappelijk verantwoord beheer van het wetlandsysteem La Plata Basin in Zuid-Amerika.
-
Publicatie / 17 November 2025
-
Milieurechtvaardige praktijk /Niet-houten bosproducten (NTFPs)
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht van gemeenschappen. Deze producten zijn voor hen een bron van voedsel, water en inkomsten, maar hebben ook een culturele en spirituele betekenis.
-
Brief / 14 November 2025
Letter: TPAC’s report “Final Judgement Detailed Research MTCS’’
A coalition of Malaysian and international NGOs has released a memorandum in response to the recent TPAC report on the Malaysian Timber Certification Scheme (MTCS). The organizations express serious concerns about the independence, quality, and credibility of the assessment carried out by the Timber Procurement Assessment Committee (TPAC).
-
Dossier /Handelsverdragen
Handelsverdragen hebben vaak niet alleen vergaande gevolgen voor de economie van een land, maar ook voor mens en milieu. Vooral de meest kwetsbare groepen zijn de dupe van internationale handelsverdragen.
-
Nieuws / 5 November 2025Nieuwe ISDS-claim tegen Nederland: Petrogas daagt de staat voor arbitragetribunaal over solidariteitsbijdrage en bronbelasting op royalty’s
SOMO en Both ENDS veroordelen scherp de nieuw aan het licht gekomen arbitragezaak die is aangespannen door Petrogas, een Omaans olie- en gasbedrijf dat twee gasvelden in de Nederlandse Noordzee exploiteert. Het bedrijf klaagt de Nederlandse staat aan op basis van de investor-state dispute settlement (ISDS) clausule in het bilaterale investeringsverdrag tussen Nederland en Oman.
-
Dossier /Communities Regreen the Sahel
In verschillende landen in de Sahel heeft de lokale bevolking uitgestrekte stukken land hersteld door dat wat spontaan uit de grond komt te verzorgen, en jonge gewassen en bomen te beschermen tegen vee en andere gevaren.
-
Dossier /Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA)
GAGGA bundelt de krachten van de vrouwenrechten- en milieubewegingen om een wereld te realiseren waarin vrouwen toegang hebben tot hun rechten op water, voedselveiligheid en een schone, gezonde en veilige omgeving.
-
Nieuws / 27 October 2025Nieuwe stap in het klachtenbeleid van FMO – maatschappelijke organisaties vragen om verdere versterking
Het vernieuwde klachtenbeleid van de ontwikkelingsbanken FMO, DEG en Proparco is een belangrijke stap vooruit. Organisaties die aan de consultatie deelnamen, erkennen de inspanningen om het mechanisme te verbeteren. Tegelijkertijd benadrukken zij dat er nog veel moet gebeuren om het beleid écht effectief, transparant en onafhankelijk te maken.
-
Nieuws / 23 October 2025TotalEnergies-investeerders opgelet: EACOP verslindt geld, natuur en bestaansmiddelen
Een nieuwe analyse toont aan dat de ontwikkelaars van de East African Crude Oil Pipeline (EACOP), onder leiding van het Franse TotalEnergies, vrijwel volledig gedwongen zijn het project zelf te financieren. De analyse, onderdeel van een nieuw Finance Risk Update van een coalitie van Afrikaanse en internationale maatschappelijke organisaties, laat zien dat de bedrijven hun plan hebben laten varen om 60% van de oplopende projectkosten via bankleningen te dekken. In plaats daarvan draaien zij nu zelf op voor bijna 90% van de totale kosten.
-
Publicatie / 16 October 2025
