Indonesische NGO’s: “Geef de vis terug aan het volk!”

Ook de dorpen stroomafwaarts klagen over het plastic afval dat langs hun rivieroevers blijft hangen, de dalende visvangst en het water dat alsmaar smeriger wordt. Nog verder naar het Noorden, in Jakarta, hebben ze te kampen met overstromingen. Allemaal veroorzaakt door het verdwijnen van bos stroomopwaarts, zeggen ze daar.

Vis terug aan het volk

Over de hele wereld zorgt bebouwing in kwetsbare bovenstroomse gebieden en langs de rivieroevers voor overstromingen, vervuiling en daling van de visstand. Meestal hebben plaatselijke bewoners daar niets over te zeggen. Zij hebben geen toegang meer tot voldoende schoon water, zien hun visvangsten teruglopen en kunnen er vaak niets tegen doen. “Dat moet anders en dat kán ook. Dat hebben we in de afgelopen jaren laten zien”, zegt Christa Nooy. Ze was kortgeleden in Indonesië, waar zij al jaren voor Both ENDS samenwerkt met een aantal lokale organisaties om rivierbeheer zo duurzaam, eerlijk en participatief mogelijk te maken. Deze vijf organisaties hebben nu samen een verklaring opgesteld. Daarin stellen ze dat ze het beheer van stroomgebieden gaan verbeteren door samen te werken met de bewoners, maar ook met lokale overheden en andere belanghebbenden, zoals bedrijven die water gebruiken. “Wij geven de vis terug aan het volk!” is de leuze.

Hoofdkwartier in Afrika

Die aanpak, de zogenaamde ‘Negotiated Approach’ is niet nieuw. Die werd al decennia geleden ontworpen in India en al jaren door Both ENDS en partners op verschillende plekken in de wereld - met succes – in praktijk gebracht. In verschillende stroomgebieden India, Bangladesh, Costa Rica en Peru hebben lokale organisaties voor elkaar gekregen dat álle belanghebbenden kunnen meebeslissen over het duurzame beheer en de eerlijke verdeling van het water uit hun rivier. In de afgelopen twee jaar heeft Both ENDS de Negotiated Approach geïntroduceerd in Afrika, om ook daar samen met organisaties uit een aantal Afrikaanse landen, te zorgen dat plaatselijke boeren, vissers, herders, bedrijven en overheden samen kunnen onderhandelen over het beheer van hun rivieren. De Mono-rivier, die dwars door Togo en Benin loopt, wordt nu bijvoorbeeld beheerd door een watercommissie waarin ook vertegenwoordigers uit de gemeenschappen zitten. Om ook in andere Afrikaanse landen dit soort successen te behalen, hebben de Afrikaanse organisaties en Both ENDS samen een hoofdkwartier gesticht in Lomé in Togo: de AfriWaterCoP, waarbij CoP staat voor Community of Practice.

Afrikaanse lessen in Indonesië

“Eén van de redenen dat ik in Indonesië was, was om te kijken of er daar óók behoefte is om  zo’n Community of Practice op te richten”, legt Christa uit. “Daarom waren er twee Afrikaanse partners mee die konden vertellen over hun ervaringen. We hadden verschillende workshops georganiseerd, en iedereen was erg enthousiast over het idee van een ‘IndoWaterCoP’. In maart 2015 komen we weer bij elkaar om heel praktisch te bekijken welke problemen er spelen en welke stappen we daarvoor het best kunnen nemen. Dan kan de IndoWaterCoP echt worden opgericht en aan de slag. In Teluk Meranti bijvoorbeeld, een dorpje aan de Kampar rivier in de provincie Riau, wil één van de organisaties samen met de bevolking een plan maken voor verbetering van toegang tot drinkwater en sanitaire voorzieningen. En dat is maar één van de vele plannen die er zijn. ”

Lees de declaratie hier

Projectpagina 'Negotiated Approach in Indonesië'

2 september 2014: Een nieuw hoofdkwartier

21 juli 2014: Succes: de Mono river (Togo, Benin) heeft een bestuur, negotiated approach kan van start

12 februari 2014: Afrika aan de IJssel

3 februari 2014: Afrikaanse partners in water 'software'  zijn aangekomen