Both ENDS

Nieuws / 2 juli 2019

'Als vissen op het droge': verhalen van mensen in Oeganda en Laos na hun gedwongen vertrek

In de Nam Ou, een rivier in het noorden van Laos, worden zeven dammen gebouwd door een Chinees bedrijf. Overal ter wereld hebben waterkrachtprojecten dezelfde ingrijpende consequenties voor de bewoners in en rond het gebied. In de eerste plaats omdat ze er weg moeten; gedwongen migratie wordt nog steeds beschouwd als een onlosmakelijk bijverschijnsel van infrastructuurprojecten. Dit getuigt van een stuitend gebrek aan respect voor de arme gemeenschappen uit wiens naam de ontwikkelingen zogenaamd plaatsvinden. Onze lokale partner in Laos zocht de bewoners langs de rivier op en praatte met hen over hun leven na de gedwongen verplaatsing.

Geen andere keus

Voordat de dammen in de Nam Ou werden gebouwd, zag je er jonge vrouwen en meisjes vissen of eetbare waterplanten, rivieroesters, varens en kruiden verzamelen om die te verkopen op de lokale markten. De toestroom van bouwvakkers en de aantasting van de natuurlijke omgeving waarvan ze afhankelijk zijn hebben de vrouwen echter kwetsbaar gemaakt. Tegenwoordig worden ze vaak gedwongen tot sekswerk om te kunnen overleven.

"Wat heb je te koop?", vraag ik een jonge vrouw, want ik heb flink trek na mijn lange reis.
"We verkopen van alles", antwoordt een Khmu-dame in het Lao.
"Heb je noedelsoep?"
"Nee, die verkopen we niet", antwoordt ze met een verlegen glimlach.

Ik sta met mijn mond vol tanden. Vanaf de plek waar we zitten, zie ik achter ons de ingangen van 6 kamertjes.

We worden onderbroken door de schoondochter van de schipper die ons hier heeft afgezet. Ze fluistert iets en wijst naar de neonverlichting boven ons. Maar het regent dat het giet, dus we kunnen niet weg.

Vijf minuten later duikt er een meisje op uit een van de kamertjes. Ik schat haar hooguit 13 tot 15: veel te jong om te werken. Ze ziet er erg moe uit. En het is pas 12 uur. Even later verschijnt er weer een meisje uit een kamertje. Ook zij ziet er ook erg jong uit. Er komen nog twee meisjes te voorschijn, nu uit een grotere kamer. Het ene meisje lijkt iets ouder dan het andere. De meeste meisjes zijn opgemaakt. Er begint me iets te dagen: ze werken waarschijnlijk allemaal 's nachts.

De regen houdt aan. Langzaam siepelt het water de grond in. Traag wassen de meisjes hun gezicht om vervolgens weer make-up aan te brengen. Klaar voor een nieuwe nacht."

Grote waterkrachtprojecten en lokale gemeenschappen

In onze publicatie 'Als vissen op het droge' worden momentopnames beschreven van de situatie van de gemeenschappen in Oeganda en Laos nadat ze hebben moeten wijken voor de aanleg van een waterkrachtcentrale. Het levert een schokkend beeld op van onder meer op gender gebaseerd geweld dat overal ter wereld kennelijk een vast bijverschijnsel is van de infrastructuurprojecten.

Overal hetzelfde

De persoonlijke verhalen uit dit artikel zijn helaas representatief voor het algemene beeld. Ze laten zien dat alles waar gemeenschappen op aangewezen zijn voor hun levensonderhoud - voedselzekerheid, milieu, ecologische bronnen en de relaties tussen de genders - aangetast wordt door de verplaatsing vanwege de projecten.

Voor meer informatie

Lees meer over dit onderwerp