Déjà vu – van Famatina via Orissa naar de Sioux en Groningen
Steeds als ik naar de beelden uit Groningen kijk, moet ik denken aan al die mensen wereldwijd met wie we al jaren werken en die soms al decennia lang precies hetzelfde meemaken. Mensen zien hun huizen instorten, en zelfs als ze zouden willen verhuizen zouden ze hun woningen aan de straatstenen niet kwijt kunnen. Steeds als ik hun woede en machteloosheid zie, komt de vergelijking bij me op.
Niet alleen in Groningen, maar over de hele wereld verzetten gewone mensen zich tegen olie- en gaswinning, mijnbouw, dammen en andere grootschalige projecten die er zouden moeten komen 'in het algemeen belang'. Terwijl Nederland vaak direct betrokken is bij de ontwikkeling van grote projecten in de hele wereld, is er in ons land weinig oog en ook weinig begrip voor de strijd die deze mensen voeren. We zien onszelf graag als het land dat ontwikkeling brengt en kunnen onze ogen sluiten voor die realiteit ‘ver van ons bed’ omdat het niet zo vaak voorkomt dat Nederlanders zelf de gevolgen van dat soort economische activiteiten aan den lijve ondervinden.
Het is voor ons moeilijk om écht iets te voelen als we beelden op het nieuws zien van Indianen met een kleurige outfit zich verzetten tegen de Dakota Access Pipeline of de Belo Monte Dam. Of om écht te begrijpen waarom die vrouwen en mannen in Honduras hun leven op het spel zetten om te voorkomen dat er een waterkrachtcentrale op hun grondgebied komt. En waarom protesteren mensen in India en Indonesië, in Argentinië en El Salvador massaal tegen de komst van grote mijnbouwbedrijven als het werkgelegenheid zou opleveren?
Maar nu gebeurt dat wat in de rest van de wereld aan de orde van de dag is opeens hier, in ons eigen land. In Groningen komen mensen in opstand tegen onrecht dat hun jarenlang wordt aangedaan. Wat rondom de gaswinning in Groningen speelt, heeft ontzettend veel overeenkomsten met de strijd van de indianen in de VS of in Brazilië, het verzet van de vrouwen in Honduras of de protesten tegen mijnbouw in Indonesië.
Groningen laat van dichtbij zien hoe gewone, geduldige en redelijke mensen eerst worden genegeerd, daarna aan de kant worden gezet met formaliteiten, op die manier gedwongen worden naar de rechtbank te gaan, om vervolgens vonnis na vonnis in hun voordeel te krijgen terwijl daadwerkelijke actie op de lange baan wordt geschoven. Het laat van dichtbij zien dat hen vervolgens niets anders rest dan naar buiten te treden en hun onvrede publiek te maken, in de hoop dat de druk op politici zo kan worden opgevoerd.
Nu het publieke debat is losgebarsten en de ze eindelijk een podium hebben, zijn de gedupeerden in Groningen begrijpelijkerwijs niet meer zo geduldig en redelijk. Als gevolg van het totale gebrek aan respect dat ze te verduren hebben, uiten ze hun woede op de publieke televisie, bijvoorbeeld richting onze Minister President, de man die voor hen symbool staat voor wat ze doormaken. Prompt reageert de heersende klasse in Nederland precies zoals dat in de rest van de wereld gebeurt als mensen die wanhopig vechten voor hun bestaan van leer trekken: het is verschrikkelijk onbehoorlijk om zo tegen 'het gezag' tekeer te gaan.
Groningen laat ook zien dat het leed van de mensen die strijden tegen grootschalige ontwikkelingen veel verder gaat dan materieel verlies. Het gaat over veel meer dan aardbevingen en verzakte huizen. Mensen zijn getergd; ze worden al jarenlang niet serieus genomen, hun problemen worden gebagatelliseerd en elke oplossing wordt weggewuifd of afgehouden.
Gelukkig is er hoop voor de Groningers. Ze hebben dankzij hun volhardendheid nu steun uit het hele land. Dankzij de manier waarop ons land is georganiseerd kunnen ze zonder gevaar voor eigen leven actie voeren, en is de solidariteit onder mensen groot. Ze zijn geen minderheid van indianen of vrouwen die gemakkelijk weggezet kunnen worden. Ze worden niet geïntimideerd of vermoord als ze voor hun recht opkomen. Hun protesten worden uiteindelijk gehoord en er is een gerede kans dat hun materiële schade uiteindelijk wordt gecompenseerd. En zo hoort het ook.
Dat is in heel veel andere landen anders. Ook in landen waar Nederland investeert en onderneemt, en waar we tot op de dag van vandaag wegkijken van mensen die zich in redelijkheid verzetten tegen mijnbouw, dammen of papierfabrieken. Het is hoog tijd dat we niet alleen de Groningers, maar alle mensen in de wereld die vaak mede door toedoen van Nederland in dezelfde situatie verkeren, serieus nemen en zorgen dat Nederlandse betrokkenheid in het buitenland leidt tot een beter leven voor iedereen, hier en daar.
.
Lees meer over dit onderwerp
-
Publicatie / 10 July 2019
-
Brief / 9 November 2020
Bijdrage aan FMO's publieksconsultatie over klimaatactie en fossiele brandstoffen
Both ENDS en partners hebben een reactie gestuurd op FMO's consultatie over fossiele brandstoffen. Both ENDS en partners zijn blij dat FMO eindelijk positie inneemt ten opzichte van fossiele brandstoffen, maar gaat wat ons betreft nog niet ver genoeg.
-
Nieuws / 4 June 2021FMO zet goede stap naar afbouwen directe investeringen in fossiele brandstoffen
In hun nieuwe position statement over investeringen in fossiele brandstoffen, verklaart FMO een eind te maken aan nieuwe directe financieringen in de downstream- en midstreamsectoren van de steenkool- en olie-industrie. Alleen in uitzonderlijke omstandigheden investeert FMO nog in gasgestookte elektriciteitsopwekking. Both ENDS ziet deze ontwikkeling als een stap in de goede richting.
-
Nieuws / 7 October 2018Onze directeur op nummer 52 in de Duurzame 100!
Wij zijn apetrots dat onze directeur Daniëlle Hirsch dit jaar wederom is opgenomen in de Duurzame 100 van Dagblad Trouw en ook nog eens meer dan veertig plekken is gestegen! Danielle staat onder andere op deze plek in de lijst om haar kritiek op de vaak destructieve rol die Nederland als handelsnatie en grote veroorzaker van CO2-uitstoot in de wereld speelt (daarbij vaak gesteund door de overheid), maar ook om haar constructieve houding als het gaat om het vinden van alternatieven en oplossingen.
-
Voor de pers / 23 September 2019Pensioengeld van miljoenen Nederlandse ambtenaren en onderwijzers vaker geïnvesteerd in fossiele brandstoffen
Amsterdam, 23 september 2019 – Het grootste pensioenfonds van Nederland, ABP, belegt meer geld in bedrijven die op ramkoers liggen met de klimaatdoelstellingen van Parijs, zoals kolen- en oliebedrijven. Nieuwe analyse door milieuorganisaties Both ENDS, Fossielvrij NL, Greenpeace en de Duitse organisatie urgewald onthult dat ABP's investeringen in fossiele brandstoffen zijn gestegen van € 14 miljard in 2015 naar € 16,5 miljard eind 2018.
-
Blog / 25 November 2016Tegenmacht moeten we vieren
Dit is de speech van Danielle Hirsch op de 'Nacht van de Tegenmacht'.
-
Nieuws / 4 April 2024EU ECA-tracker voor uitfasering fossiele brandstoffen onthult achterblijvende inzet van EU-lidstaten voor de doelstellingen van de Overeenkomst van Parijs
Ons nieuwe rapport EU ECA fossiele brandstof phase-out tracker van Both ENDS, Counter Balance en Oil Change International werpt licht op het zorgwekkende gebrek aan harmonie tussen het exportkredietklimaatbeleid van de EU-lidstaten.
Het rapport is op 17 april bijgewerkt naar aanleiding van nieuwe reacties van de lidstaten op hun beleid.
Lees meer in dit artikel (Engels)
-
Externe link / 24 August 2022Doorbraak: breuk met fossiele brandstoffen (Jaarverslag 2021)
Both ENDS werkt wereldwijd met partners eraan de stem van gemeenschappen te laten klinken, die elke dag de gevolgen van onduurzaam financieel beleid voelen: klimaatverandering, milieuvervuiling, gedwongen verhuizingen. Al twee decennia vragen we daarbij aandacht voor een relatief onbekend financieel instituut: de exportkredietverzekeraars.
-
Blog / 19 September 2019Er ligt een kans van 1,5 miljard euro op de Vergeten Klimaattafel
Beloon risicovol internationaal ondernemen in groen en stop met de hulp aan de internationale fossiele industrie
Het klimaat is ‘hot’. Iedereen praat erover. ‘Iedereen doet wat’ roept de overheid in haar recent gestarte publiekscampagne. Goed plan. Laten we echt wat doen. Te beginnen met een stop op onze ondersteuning van de internationale handel door onze eigen Nederlandse multinationals in fossiele energie. Een kans van 1,5 miljard euro waarmee we klimaatverandering op internationale schaal kunnen tegengaan en tegelijkertijd onze innovatieve ondernemers een impuls kunnen geven. Vandaag aan de Vergeten Klimaattafel gaat het over de kansen voor Nederland om echt impact te hebben. En die kansen zijn gigantisch. Want ons grote geld en onze invloed zit in het buitenland.
-
Blog / 23 September 2016De Tegenmacht moet haar eigen wapens vinden om de hoofdmacht te bestrijden
Gastblog van Debora Calheiros, Brazilië
-
Dossier /De toekomst van energie in Oeganda
In Oeganda heeft het overgrote deel van de inwoners op het platteland geen toegang tot elektriciteit, ondanks de vele stuwdammen, buitenlandse investeringen en grote overheidsuitgaven in energie, en nieuwe plannen voor waterkracht-, olie- en gasprojecten. Samen met onze lokale partners streven wij naar een duurzame energiestrategie voor Oeganda waarbij de behoeften en wensen van lokale gemeenschappen centraal staan.
-
Voor de pers / 12 December 2024Database noemt bedrijven die zijn uitgesloten door wereldwijde investeerders en banken
Den Haag/San Francisco, 12 dec. 2024 - Vandaag verschijnt de bijgewerkte versie van de Financial Exclusions Tracker: financialexclusionstracker.org. De website houdt bij welke bedrijven worden uitgesloten door institutionele beleggers, pensioenfondsen en banken vanwege problemen met mensenrechten, volksgezondheid en duurzaamheid. De meest voorkomende redenen voor uitsluiting zijn banden met fossiele brandstoffen, wapens of tabak.
-
Nieuws / 20 September 2019Oproep tot solidariteit met Filipijnse voorvechters van milieurechten
We zijn geschokt en verontrust door berichten over een georganiseerde inval bij het hoofdkwartier van een milieuorganisatie op de Filipijnen. Weliswaar heeft de inval tot op heden niet plaatsgevonden, maar we zijn zeer bezorgd over de medewerkers.
-
Nieuws / 2 July 2025Reactie FGG Alliantie op beleidskader ‘Focus’: Belangenbehartiging - internationaal en in Nederland - cruciaal voor eerlijke handel
Op 27 juni 2025 presenteerde demissionair minister Veldkamp via een Kamerbrief de contouren van het nieuwe subsidiekader ‘Focus’. Met de voorgangers van dit beleidskader, Samenspraak en Tegenspraak en Power of Voices, heeft Nederland jarenlang een voorlopersrol gespeeld. Nederland ontving internationale lof - door de nadruk te leggen op pleiten en beïnvloeden als effectieve strategie voor duurzame ontwikkeling én door de link tussen hulp en handel te erkennen.
-
Dossier /Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA)
GAGGA bundelt de krachten van de vrouwenrechten- en milieubewegingen om een wereld te realiseren waarin vrouwen toegang hebben tot hun rechten op water, voedselveiligheid en een schone, gezonde en veilige omgeving.
-
Publicatie / 1 April 2025
-
Evenement / 19 June 2022, 12:30"Geen Fossiele Financiën"-blok op de klimaatmars
Er gaat nog altijd veel meer geld naar de fossiele industrie dan naar duurzame oplossingen. Banken, pensioenfondsen, verzekeraars en overheden blijven investeren in de fossiele infrastructuur waarmee ze mens en natuur in gevaar brengen. Wij roepen daarom op dat financiële instellingen stoppen met het financieren van de klimaatcrisis.
Loop mee met ons blok tegen fossiele financiën op de volgende klimaatmars!
-
Nieuws / 18 November 2019Europese Investeringsbank wordt fossielvrij
Goed nieuws voor het klimaat: vorige week heeft de European Investment Bank (EIB) besloten vanaf 2021 geen aan fossiele brandstoffen gerelateerde projecten meer te financieren. Dit staat in de nieuwe energiestrategie van de bank.
-
Nieuws / 30 July 2019EIB wil af van fossiele investeringen: grote stap in de goede richting
De Europese Investeringsbank (EIB) heeft haar nieuwe beleid voor investeringen in de energiesector gepubliceerd. Hierin geeft de bank aan vanaf 2020 niet meer in projecten gerelateerd aan fossiele brandstoffen te investeren. Dit is goed nieuws voor het klimaat, en Both ENDS en partners juichen dit voorstel dan ook toe. De lidstaten van de Europese Unie moeten nu, als aandeelhouders van de bank, dit beleid nog goedkeuren.
-
Nieuws / 4 March 2022Stand with Ukraine: verklaring van meer dan 450 organisaties uit 49 landen
Honderden organisaties uit tientallen landen hebben hun solidariteit betuigd met de Oekraïners in een collectieve oproep aan wereldregeringen om voor eens en voor altijd een einde te maken aan de productie van fossiele brandstoffen. Door de huidige crisis gebruikt Poetin olie- en gasgeld om het levensonderhoud te bedreigen en terreur aan te wakkeren met escalerend geweld, wat de rol van het fossiele brandstofsysteem bij het aanjagen van conflicten onderstreept.
