Urgentie ontbreekt bij Nederland om exportsteun in lijn te brengen met Glasgow-verklaring
Tijdens de Klimaattop in Glasgow besloten 39 landen om per eind 2022 te stoppen met het ondersteunen van de fossiele energiesector. Zeven van deze landen kwamen onder leiding van Nederland vandaag samen om te praten over het vergroenen van het overheidsinstrument waar de meeste winst te behalen valt; de exportkredietverzekering. Tussen 2018 en 2020 verleenden alleen al deze zeven landen voor 20 miljard euro aan exportsteun voor fossiele projecten. De landen hebben vandaag dé kans laten liggen om afspraken te maken over de implementatie van de Glasgow-verklaring, aldus Oil Change International, Milieudefensie en Both ENDS.
Vooral Nederland, als host van de Export Finance for Future (E3F) bijeenkomst, had een uitgelezen kans om na Glasgow meteen door te zetten met concrete afspraken om de doelen uit de Glasgow-verklaring te realiseren. Ook vandaag waarschuwden klimaatwetenschappers en het IEA dat er geen ruimte meer is voor nieuwe olie- en gasprojecten. Helaas zijn de E3F landen het nog niet eens geworden. Hoewel uitermate belangrijk, kwamen de afspraken van vandaag niet verder dan de belofte van meer transparantie, het verder opschalen van duurzame energie en het betrekken van andere landen. Hoe ze de doelen van de verklaring binnen de korte tijd van een jaar gaan halen, bleef onduidelijk. Zorgelijk, zeker gezien het feit dat de volgende meeting van E3F pas in de tweede helft van 2022 gepland staat.
Geen uitzonderingen
Heldere afspraken over het stoppen van fossiel ontbraken, terwijl die nu noodzakelijk zijn. Want hoewel de Glasgow-verklaring een grote stap in de goede richting is, laat deze nog erg veel ruimte voor landen en fossiele bedrijven om uitzonderingen te bedingen en de beloften uit de verklaring af te zwakken. De E3F landen zouden per direct moeten stoppen met het ondersteunen van fossiele projecten en overgaan tot het ondersteunen van fossiel. Dat is noodzakelijk voor het klimaat en beter voor het stimuleren van meer groene banen, in Nederland én in de landen waar exporteurs actief zijn.
Om dat voor elkaar te krijgen moeten de ondertekenaars van de verklaring een tijdspad opstellen, inclusief doelen, afspraken en monitoring. Hoe ondersteunen zij elkaar in de transitie en hoe zorgen zij dat zo veel mogelijk landen zich erbij aansluiten? Daarnaast is het van groot belang de uitzonderingen en onduidelijkheden op tafel te krijgen, zoals het onderscheid tussen directe en indirecte ondersteuning.
Daad bij het woord
"De Glasgow-verklaring is een belangrijke stap voor regeringen om de publieke steun voor fossiele brandstoffen zo snel mogelijk te stoppen", zegt Niels Hazekamp van Both ENDS. "Alle landen zijn het erover eens dat ferme actie nodig is, maar er werd vandaag nog teveel gepraat over allerlei uitzonderingen in de verklaring. Die mogen niet misbruikt worden om fossiele projecten, met name als het gaat om gas en LNG, toch doorgang te laten vinden, want gas is geen transitiebrandstof. Investeringen in gas zorgen er juist voor dat ontwikkelingslanden nog decennialang aan het gas vast zitten en de opbrengsten ervan zijn bovendien twijfelachtig."
Isabelle Geuskens van Milieudefensie: "Dat heeft enorme economische risico's voor arme landen, en leidt regelmatig ook tot schendingen van mensenrechten, zoals we onlangs in Mozambique hebben gezien. Landen in het Zuiden, die de grootste last van de klimaatcrisis ondervinden, worden hierdoor voor decennia gegijzeld in fossiele afhankelijkheid, terwijl ze veel groen potentieel hebben dat hierdoor niet van de grond komt. Alleen een volledige inzet op een just transition naar hernieuwbaar, kan hun duurzame ontwikkeling en weerbaarheid bevorderen. Het is het minste dat we kunnen doen om onze enorme klimaatschuld af te lossen"
Laurie van der Burg van Oil Change International: "Dankzij aanzienlijke publieke druk hebben alle Export Finance for Future landen uiteindelijk In Glasgow toegezegd te stoppen met het financiering van een sector die tot het verleden behoort. De wetenschap laat onomstotelijk zien dat dit nu moet gebeuren, niet pas over een jaar. We willen ook een goed E3F-plan waarmee de toezeggingen die in Glasgow zijn gedaan, stevig worden verankerd in bestaande multilaterale beleidsprocessen, zoals bij de OESO, zodat deze verplichtingen ook gaan gelden voor achterblijvende landen, waaronder Korea, Japan, China en Australië."
De organisaties roepen de E3F landen op om met Export Finance for Future ook echt naar de toekomst te kijken en niet te blijven hangen in de vervuilende manier van denken en handelen van vroeger. Het komende jaar hebben zij de kans om de kaders neer te zetten om de miljarden aan overheidssteun in te zetten voor schone energie en zo klimaatverandering tegen te gaan en zich ontwikkelende landen te helpen bij een rechtvaardige en toekomstbestendige transitie.
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /
Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve gevolgen ondervinden. Zij raken land kwijt door de komst van al deze bedrijven.
-
Voor de pers / 19 May 2021
Ondanks geweld 900 miljoen euro Nederlandse exportsteun naar Van Oord in Mozambique
Op 25 maart jl, een dag na bloedige aanslagen in Noord-Mozambique, besloot de Nederlandse staat tot een exportkredietverzekering ter waarde van 900 miljoen euro voor de activiteiten van baggeraar Van Oord in het land. Het bedrijf voert baggerwerkzaamheden uit in een zeer omstreden gasproject dat volgens Mozambikaanse belangengroepen een belangrijke rol speelt in het escalerende geweld in de regio. Maatschappelijke organisaties Both ENDS, Milieudefensie en Oil Change International en de Mozambikaanse organisaties waarmee zij samenwerken, zijn geschokt over de gang van zaken en roepen de Nederlandse overheid en de Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius DSB ter verantwoording.
-
Publicatie / 17 November 2019
-
Dossier /
Paris Proof Export Support
Bijna tweederde van de exportkredietverzekeringen die Atradius DSB in de periode 2012 tot 2018 verleende, ging naar de fossiele-energiesector. Dat staat haaks op de klimaatafspraken van Parijs die Nederland heeft ondertekend.
-
Nieuws / 22 November 2021
E3F, ‘Exportfinanciering voor de Toekomst’ biedt Nederland mooie kansen
Exportondersteuning – en vooral die aan fossiele projecten – staat recentelijk flink in de belangstelling. En dat is maar goed ook, want alleen al in Nederland hebben we het over fossiele exportsteun ter waarde van 1,5 miljard euro per jaar. Tijdens de klimaattop in Glasgow lanceerde het Verenigd Koninkrijk een verklaring waarin zij beloven voor het einde van 2022 te stoppen met het verlenen van exportsteun aan fossiele projecten. Na enige aarzeling sloot ook Nederland zich aan bij de verklaring – die inmiddels al door bijna veertig landen en financiële instellingen is getekend.
-
Externe link / 17 November 2021
Stop exportondersteuning voor gasproject in Mozambique
Julio Bichehe Erneste van de Boerenvakbond Cabo Delgado Mozambique (UPC) sprak tijdens een side-event van COP26 in Glasgow over de negatieve effecten van exportsteun voor fossiele projecten voor de lokale bevolking en hun milieu, en over de noodzaak om juist projecten voor hernieuwbare energie te ondersteunen.
-
Nieuws / 15 April 2021
Nieuw initiatief voor afbouwen exportsteun voor fossiel niet ambitieus genoeg
Op woensdag 14 april lanceerden zeven landen, waaronder Nederland, een initiatief genaamd Export Finance for Future (E3F), waarin ze een aantal ambities vastleggen met betrekking tot het afbouwen van exportondersteuning voor de fossiele sector. Vele NGOs wereldwijd, waaronder in Nederland onder andere Both ENDS, hebben de laatste jaren opgeroepen tot het opzetten van een dergelijk initiatief en we zijn dan ook blij met deze stap. Om resultaten te behalen en bij te dragen aan de klimaatdoelen van Parijs, zullen de landen zich echter moeten committeren aan veel ambitieuzere doelen dan die welke nu zijn opgesteld. Bezorgde maatschappelijke organisaties, inclusief Both ENDS, stelden daarom een verklaring op met de volgens hen zwakke punten van het door E3F voorgestelde beleid, aangevuld met aanbevelingen voor verbeteringen.
-
Voor de pers / 18 November 2019
Persbericht: Overheid ondermijnt eigen klimaatbeleid met exportkredietverzekering
Nederland verstrekt jaarlijks exportkredietverzekeringen en –garanties ter waarde van 1,5 miljard euro aan Nederlandse bedrijven die actief zijn in de olie- en gassector in het buitenland. Deze ondersteuningbedraagt anderhalf keer het jaarlijkse bedrag dat het kabinet-Rutte uittrekt voor klimaatinitiatieven wereldwijd. De beoogde effecten van het Nederlandse internationale klimaatbeleid worden door deze fossiele exportsteun meer dan teniet gedaan. Dat is de conclusie van een nieuw rapport van Both ENDS, dat vandaag is gepubliceerd.
-
Publicatie / 18 June 2017
-
Nieuws / 8 November 2021
Nederland stopt toch met fossiele exportondersteuning
Vandaag werd bekend dat Nederland alsnog aansluit bij een kopgroep van landen, waaronder de Verenigde Staten, Canada en Italië, die in Glasgow op de klimaattop op 4 november verklaarden te zullen stoppen met internationale steun voor fossiele energieprojecten.
Both ENDS heeft hier samen met organisaties in binnen- en buitenland jarenlang op gehamerd, en we zijn dan ook heel erg blij met deze stap. Uiteraard zullen wij de ontwikkelingen blijven volgen.
-
Publicatie / 29 August 2022
-
Evenement / 3 November 2021, 16:45 - 18:00
UNFCCC COP 26 side event ‘Aligning export finance with the Paris Agreement: high time to phase out fossil fuels’
Veel landen ondersteunen investeringen in fossiele brandstoffen in het buitenland via hun exportkredietverzekeraar (EKV). Dit draagt bij aan zogeaamde carbon lock-in, waarbij bedrijven of zelfs landen, om de investering terug te verdienen, zolang als de levensduur is van zo'n project, CO2 blijven uitstoten. Dat gaat vaak zelfs om perioden van decennia. Dit vertraagt de overgang naar hernieuwbare energiebronnen ernstig en is in strijd met met art. 2.1c van de het klimaatakkoord van Parijs.
Dit side-event gaat in op de gevolgen van exportfinanciering voor fossiele projecten in het mondiale Zuiden. Daarnaast worden concrete aanbevelingen gegeven om exportkredietverzekeraars CO2-arm te maken.
Meld je hier aan!
-
Nieuws / 15 October 2021
Duits onderzoek bevestigt: Nederlandse exportondersteuning is niet Paris Proof
De Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius DSB opereert haaks op het Klimaatakkoord van Parijs; in naam van de Nederlandse Staat blijft het investeringen in fossiele brandstoffen flink ondersteunen. Dat blijkt uit een rapport van Duits onderzoeksbureau Perspectives Climate Research (PCR), waarin de exportkredietverzekeraars van Nederland en die van Japan langs de Parijs-lat worden gelegd op het gebied van hun klimaatambities.
-
Publicatie / 15 March 2023
-
Publicatie / 11 November 2020
-
Voor de pers / 11 October 2021
Overheden verergeren klimaatcrisis met miljarden exportsteun per jaar
Nieuwe website geeft een wereldwijd overzicht van fossiele projecten die overheden via de achterdeur financieel mogelijk maken
Overheden ondersteunen fossiele projecten met tientallen miljarden euro exportsteun per jaar via hun exportkredietverzekeraars (ekv's). Ook Nederland. Deze publieke instellingen opereren veelal op de achtergrond en verergeren de klimaatcrisis. Daarom lanceren Both ENDS en Milieudefensie samen met 18 maatschappelijke organisaties uit 14 andere landen een unieke website, die pijnlijk blootlegt hoe overheden en hun ekv's fossiele projecten steunen en daarmee de klimaatdoelstellingen ondermijnen.
-
Nieuws / 13 July 2021
Oproep aan overheid: presenteer scenario voor exportsteun in lijn met klimaatdoelen
De overheid ondersteunt fossiele projecten van Nederlandse bedrijven in het buitenland met gemiddeld 1,5 miljard euro per jaar aan exportsteun, in de vorm van
verzekeringen en garanties. De klimaatcrisis vereist dat zowel Nederland als andere landen nog dit jaar stoppen met het verlenen van exportsteun aan fossiele energieprojecten, of het nou gaat om steenkool, olie of gas. -
Nieuws / 20 February 2023
Bijna 60 organisaties sturen brief over fossiele exportsteun naar Tweede Kamer
Vandaag is een brief, ondertekend door bijna 60 organisaties uit landen die te maken hebben met de gevolgen van fossiele brandstofprojecten of solidair zijn, naar de leden van de Tweede Kamer gestuurd. Aanstaande donderdag vindt in de Tweede Kamer een debat plaats over Nederlandse exportkredietverzekeringen en het beleid eromheen. De organisaties roepen Nederlandse politici en beleidsmakers op zich te verzetten tegen elke vorm van exportsteun voor fossiele brandstofprojecten die door Nederlandse bedrijven in het buitenland, met name in het mondiale Zuiden, worden uitgevoerd.
-
Nieuws / 12 July 2021
WOB-verzoeken rondom exportsteun voor Mozambique gasproject
Begin dit jaar ondersteunde de overheid Nederlandse bedrijven met verzekeringen ter waarde van 903 miljoen euro, om hun deelname aan een gigantisch aardgasproject
in het Noorden van Mozambique mogelijk te maken. Both ENDS is al jaren, samen met partners uit Mozambique en Nederland, in gesprek met de exportkredietverzekeraar Atradius DSB en de verantwoordelijke ministeries van Financiën en Buitenlandse Zaken over de mogelijke financiële, milieu- en sociale risico's van het gasproject. -
Nieuws / 1 April 2021
De gaswinning verergerde de toch al ellendige situatie in het noorden van Mozambique
Both ENDS is geschokt door de dramatische berichten van de afgelopen dagen over aanslagen in Palma, Cabo Delgado, Mozambique. Onze gedachten gaan uit naar de dodelijke slachtoffers, naar hen die nog steeds vermist zijn en naar nabestaanden en dierbaren. Both ENDS staat in nauw contact met lokale partnerorganisaties om hen waar mogelijk te ondersteunen. Er worden nog steeds veel mensen vermist, ook leden van boerenvakbond UPC waarmee Both ENDS nauw samenwerkt.