Cassatie tegen uitspraak Shell-zaak: reductiebevel nodig voor bescherming
Amsterdam, 12 februari 2025 - Milieudefensie gaat in cassatie tegen de uitspraak in het hoger beroep van de Klimaatzaak tegen Shell. Directeur Donald Pols en advocaat Roger Cox zien ‘meer dan genoeg mogelijkheden’ om Shell een concrete reductieplicht op te leggen, zodat het olie- en gasbedrijf stopt met het veroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering. Pols: “De rechter oordeelde dat Shell zijn uitstoot moet verminderen, maar niet met welk percentage. Om de klimaatcrisis te remmen is zo’n percentage essentieel en daarom stappen we nu samen met onze mede-eisers* naar de hoogste rechter.”
Op 12 november 2024 deed de rechter uitspraak in het hoger beroep. Na een eerste analyse zag Milieudefensie direct dat het arrest een stevig fundament biedt voor andere klimaatzaken. Zo oordeelde de rechter dat grote bedrijven als Shell de plicht hebben om gevaarlijke klimaatverandering tegen te gaan en mensenrechten, zoals het recht op leven, te respecteren. “Deze uitspraak is een belangrijke stap vooruit”, legt Pols uit. “En de rechters hebben ook geoordeeld dat een bedrijf als Shell de macht heeft om de klimaatcrisis te remmen.”
Sterk arrest
De rechter onderstreepte ook dat Shell een bijdrage moet leveren aan het halen van het klimaatakkoord van Parijs. Pols: “Kijkend naar de inhoud van de uitspraak is het glas eigenlijk niet halfvol, maar driekwartvol. Toch vragen we de rechter een aantal punten opnieuw te beoordelen.”
Milieudefensie wijst op het feit dat het Hof heeft vastgesteld dat Shell de plicht heeft zijn uitstoot naar beneden te brengen. Pols: “We zien dat een reductieplicht voor Shell nodig is om mensen te beschermen tegen gevaarlijke klimaatverandering. Maar ook dat het Hof allerlei aanknopingspunten had om die op te leggen. Veel van die aanknopingspunten heeft het Hof niet of onvoldoende gebruikt.”
Inbreuk op rechten
De rechter oordeelde bijvoorbeeld dat er geen wetenschappelijke overeenstemming is over een precieze reductie-eis. Pols: “We zien niet in waarom de rechter bij twijfel dan helemaal géén reductiepercentage oplegt, terwijl het Hof tegelijkertijd oordeelt dat Shell een gevaar is met zijn uitstoot. Mensen hebben het recht om te worden beschermd tegen een inbreuk op hun rechten.”
In de rechtszaak die Urgenda tegen de Staat won, werd een reductiepercentage binnen een bandbreedte gekozen. Ook in de recente rechtszaak van de Zwitserse KlimaSeniorinnen benadrukte het Europese Hof voor de Rechten van de Mens dat de rechter moet ingrijpen bij een dreigende schending van mensenrechten. De rechter heeft dat in die zaak ook gedaan.
Roger Cox heeft het volste vertrouwen in het vervolg van de Klimaatzaak Shell: “De rechters hebben al bevestigd dat Shell verantwoordelijk is voor het verminderen van de uitstoot en een eigen bijdrage moet leveren aan het klimaatakkoord van Parijs. Er is daarnaast voldoende juridische basis om de uitspraak concreter én sterker te maken.” Naast Paulussen Advocaten (Cox) staan de cassatieadvocaten van BarentsKrans Milieudefensie en de mede-eisers bij in het vervolg van de Klimaatzaak tegen Shell.
*Milieudefensie startte de rechtszaak in 2018 met zes mede-eisende organisaties: Greenpeace, de Waddenvereniging, ActionAid, Both ENDS, Fossielvrij NL en Milieudefensie Jong.
Meer informatie:
Voor de explainer met meer informatie over de cassatie neem contact op met de persvoorlichters.
Noot voor de redactie:
Voor vragen en interviewverzoeken kun je direct contact opnemen met de persvoorlichters van Milieudefensie Jelt Roos: 06 15 56 50 67 / jelt.roos@milieudefensie.nl of Sven Bersee: 06 16 59 10 36 / sven.bersee@milieudefensie.nl. Persvoorlichting is ook bereikbaar via persvoorlichting@milieudefensie.nl of 020 55 07 333.
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /De Klimaatzaak tegen Shell
Both ENDS is mede-eiser in de Klimaatzaak die Milieudefensie in 2018 aanspande tegen Shell om het bedrijf er toe aan te zetten te stoppen met het veroorzaken van klimaatschade. In 2021 gaf de rechter ons gelijk. Helaas ging het bedrijf in hoger beroep. Eind 2024 zal het hof daarom uitspraak doen.
-
Dossier /Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve gevolgen ondervinden. Zij raken land kwijt door de komst van al deze bedrijven.
-
Blog / 11 December 2025Reflecties over het werken aan Nederlandse financiering voor Mozambique LNG
Door Anne de JongheAfgelopen dinsdag ontving ik een kort sms'je met groot nieuws: de minister had zojuist aangekondigd dat het financieringsbeleid voor het Mozambique LNG-project was stopgezet. Het was een besluit waar ik – samen met zoveel anderen – jarenlang voor heb gevochten. Pas nu, meer dan een week later, begint het langzaam tot me door te dringen dat we echt hebben gewonnen. Dat jaren van doorzettingsvermogen, frustratie, discussies en onderzoeken uiteindelijk tot dit resultaat hebben geleid. Het voelt nog steeds een beetje onwerkelijk.
-
Voor de pers / 2 December 2025Einde Nederlandse betrokkenheid bij controversieel gasproject in Mozambique in zicht na terugtrekking TotalEnergies uit Nederlandse verzekering
DEN HAAG/CABO DELGADO, 1 december 2025 - Vandaag heeft minister van Financiën Eelco Heinen bekendgemaakt dat TotalEnergies zich terugtrekt uit een Nederlandse exportkredietverzekering van $640 miljoen voor een controversieel gasproject in Mozambique. Ondanks dat de Nederlandse regering jarenlang om deze beslissing heen heeft gedraaid, is hiermee alsnog een deel van de Nederlandse betrokkenheid bij dit desastreuze project beëindigd.
-
Dossier /Inheemse gemeenschappen bedreigd door Barro Blanco-dam in Panama
De Barro Blanco-dam in Panama zet inheems land onder water, met financiering uit Nederland. Both ENDS maakt zich hard voor de naleving van de rechten van de inheemse gemeenschappen rond de dam.
-
Nieuws / 27 October 2025Nieuwe stap in het klachtenbeleid van FMO – maatschappelijke organisaties vragen om verdere versterking
Het vernieuwde klachtenbeleid van de ontwikkelingsbanken FMO, DEG en Proparco is een belangrijke stap vooruit. Organisaties die aan de consultatie deelnamen, erkennen de inspanningen om het mechanisme te verbeteren. Tegelijkertijd benadrukken zij dat er nog veel moet gebeuren om het beleid écht effectief, transparant en onafhankelijk te maken.
-
Dossier /Fair Green and Global Alliance (FGG)
Samen met maatschappelijke organisaties van over de hele wereld werkt de FGG Alliantie aan sociaal rechtvaardige, inclusieve en ecologisch duurzame samenlevingen in Nederland en het Zuiden.
-
Nieuws / 2 July 2025Reactie FGG Alliantie op beleidskader ‘Focus’: Belangenbehartiging - internationaal en in Nederland - cruciaal voor eerlijke handel
Op 27 juni 2025 presenteerde demissionair minister Veldkamp via een Kamerbrief de contouren van het nieuwe subsidiekader ‘Focus’. Met de voorgangers van dit beleidskader, Samenspraak en Tegenspraak en Power of Voices, heeft Nederland jarenlang een voorlopersrol gespeeld. Nederland ontving internationale lof - door de nadruk te leggen op pleiten en beïnvloeden als effectieve strategie voor duurzame ontwikkeling én door de link tussen hulp en handel te erkennen.
-
Nieuws / 24 June 2025Inheemse gemeenschappen in Panama krijgen erkenning en gedeeltelijke herstelmaatregelen van ontwikkelingsbanken FMO en DEG in verband met de Barro Blanco-dam
Both ENDS en SOMO zijn blij met de ondertekening van het akkoord tussen vier inheemse Ngäbe-gemeenschappen in Panama en de Europese ontwikkelingsbanken FMO en DEG op 17 juni 2025. De regeling omvat een programma voor gemeenschapsontwikkeling dat, in combinatie met een openbare verklaring van de banken, tot doel heeft een aantal negatieve gevolgen van de Barro Blanco-stuwdam te erkennen en te verzachten. Het akkoord is mede tot stand gekomen door het goede, volhardende werk van de gemeenschapsorganisatie Movimiento 10 de Abril (M10) voor gerechtigheid voor de getroffen gemeenschappen. Daarnaast erkennen we de inzet van FMO en DEG om een oplossing te vinden voor hun langlopende conflict met de gemeenschappen dat is ontstaan door hun gedeeltelijke financiering van het waterkrachtproject sinds 2011.
-
Blog / 11 April 2025FMO is erg tevreden over het eigen succes – nu de lokale bevolking nog
Door Anne de JongheDeze blog is bij het Financiële Dagblad verschenen.
-
Nieuws / 18 March 2025Misstanden rond TotalEnergies’ LNG project in Mozambique stapelen zich op; Nederlandse steun onverantwoord
Op vrijdag 14 maart kondigde het Frans Openbaar Ministerie aan een officieel onderzoek in te stellen naar TotalEnergies’ betrokkenheid bij dood door schuld tijdens de aanslagen op Palma, de locatie van hun LNG project. Deze zoveelste misstand maakt duidelijk dat Nederland op geen enkele manier publieke steun kan verlenen aan dit project.
-
Brief / 3 March 2025
Input for FMO’s “investment approach to responsibly managed forest plantations”
Both ENDS has been asked by FMO to comment on its draft investment approach to responsibly managed forest plantations. To follow are a number of observations and recommendations, partially informed by Both ENDS long legacy of working in the forest & land arena, in dialogue with international donors, philanthropic foundations, companies, certification bodies and notably with forest dependent communities and other land users.
-
Voor de pers / 12 December 2024Database noemt bedrijven die zijn uitgesloten door wereldwijde investeerders en banken
Den Haag/San Francisco, 12 dec. 2024 - Vandaag verschijnt de bijgewerkte versie van de Financial Exclusions Tracker: financialexclusionstracker.org. De website houdt bij welke bedrijven worden uitgesloten door institutionele beleggers, pensioenfondsen en banken vanwege problemen met mensenrechten, volksgezondheid en duurzaamheid. De meest voorkomende redenen voor uitsluiting zijn banden met fossiele brandstoffen, wapens of tabak.
-
Voor de pers / 12 November 2024Uitspraak klimaatzaak Shell: “Shell heeft een verplichting om mensenrechten te beschermen.”
Den Haag, 12 november 2024 - De rechter heeft uitspraak gedaan in het hoger beroep dat Shell aantekende in de Klimaatzaak die Milieudefensie in 2021 heeft gewonnen van Shell. Het Hooggerechtshof oordeelt dat de olie- en gasgigant wel een verantwoordelijkheid heeft in het verminderen van zijn uitstoot, maar legt geen reductieverplichting op.
-
Nieuws / 9 November 2024Waarom is de Nederlandse klimaatzaak tegen Shell belangrijk voor onze partners in het Mondiale Zuiden?
Op 12 november doet het Gerechtshof in Den Haag opnieuw uitspraak in de klimaatzaak tegen Shell, waarin Both ENDS medeaanklager is. Vooruitlopend op deze uitspraak vroegen we onze partners waarom deze Nederlandse rechtszaak belangrijk is voor het Mondiale Zuiden.
-
Publicatie / 29 October 2024
-
Publicatie / 24 September 2024
-
Brief / 22 July 2024
Gezamenlijke Oproep tot Actie: Internationale Maatschappelijke Organisaties Eisen Gerechtigheid voor de Slachtoffers van de Moord op Berta Cáceres in Honduras
Dit is een gezamenlijke oproep tot actie van internationale maatschappelijke organisaties om de Hondurese autoriteiten op te roepen gerechtigheid te waarborgen voor de slachtoffers van de moord op Berta Cáceres. Acht jaar en vier maanden zijn verstreken sinds de misdaad tegen Berta, en het Hondurese rechtssysteem heeft de vonnissen van de veroordeelden niet bevestigd en de intellectuele auteurs niet vervolgd. Wij zijn zeer bezorgd dat de onafhankelijke rechtspraak en internationale overeenkomsten over mensenrechten niet worden nageleefd.
-
Nieuws / 3 July 2024'Nederlandse overheid handelt intrasparant en onzorgvuldig bij de herbeoordeling van het Mozambique gasproject'
Op maandag 1 juli werden vragen van Tweede Kamerleden over het Mozambique LNG project en de betrokkenheid van Atradius DSB beantwoord door staatssecretaris Van Rij. TotalEnergies is de projectleider van het Mozambique LNG project in de noordelijkste provincie van Mozambique. Het Nederlandse bedrijf Van Oord krijgt daarvoor een exportkredietverzekering van 1 miljard euro van de publieke Nederlandse verzekeraar Atradius Dutch State Business.
-
Nieuws / 18 June 2024Overheid dreigt opnieuw mensenlevens op spel te zetten bij berucht gasproject TotalEnergies in Mozambique
De Nederlandse overheid dreigt opnieuw te blunderen bij het geven van exportsteun voor het omstreden gasproject van TotalEnergies in Cabo Delgado, Mozambique. Dat blijkt uit een analyse van 9000 documenten uit Woo-verzoeken, in opdracht van Milieudefensie en Both ENDS. Anne de Jonghe, Both ENDS: “Bij het afgeven van de exportsteun in 2021 werden kritische geluiden geminimaliseerd, terwijl TotalEnergies werd gehoord en vertrouwd. Dat mag niet meer gebeuren.”
